《《平民ê基督傳》》

 | | | 轉寄

Tē it koàn Tī Κhí-thâu 第一卷 Tī起頭「第二章 世界有Teh準備」之三

作者 Tâi-e̍k:Ko Tek-chiong, Siu-tèng: Chng Hūi-phêng&Lîm Chùn-io̍k 2021.01.24

In kàu ta̍k só͘-chāi, chiū sòa tòa in ê chong-kàu kah in ê sèng-chheh, chhin-chhiūⁿ lán ū tha̍k tio̍h kóng,"in-ūi tùi chá í-lâi tī ta̍k só͘-chāi ê siâⁿ ū thoân Mô͘-se ê chheh, chiū-sī tī ta̍k ê An-hioh-ji̍t tī hōe-tn̂g só͘ tha̍k ê."kàu tī ta̍k só͘-chāi, in te̍k-pia̍t chip-siú in ê bîn-cho̍k ê hi-bāng, teh thèng-hāu só͘ beh lâi ê Me-sí-iah. Me-sí-iah lîm-kàu sī in ê ǹg-bāng ê chòe ko-tiám. Iû-thài-kàu ê chûn li̍p sī chāi tī chit-tiám. In ê keng-tián (Talmud) ū kóng,"chèng sian-ti chí-ū sī chhàm-gí Me-sí-iah,""in-ūi chit-ê sè-kài siū chhòng-chō sī ūi-tio̍h Me-sí-iah. Ū-iáⁿ, in m̄-chai Me-sí-iah tī sî beh lîm-kàu, ū-iáⁿ, in ēng kheh-e̍h, hui cheng-sîn-tek ê ì-sù lâi siūⁿ, lâi khòaⁿ i sī ūi-tio̍h beh tùi gōa-pang lâng ê chhiú-thâu lâi kiù chhut Iû-thài lâng, beh lâi ko-seng in ê tē-ūi. In bô teh ǹg-bāng beh ū chin kng thang lâi chiàu gōa-pang lâng, chí-ū sī teh ǹg-bāng in ê peh-sèⁿ I-su-la-el lâng tit-tio̍h tōa-tōa ê êng-kng. Sûi-jiân sī án-ne, chhiáⁿ lâi siūⁿ chiah-ê peh-sèⁿ sim-lāi chûn hit-hō sìn-gióng lâi sì-sòaⁿ tī ī-kàu ê tiong-kan, che sū-si̍t tùi ī-pī I-é-su Ki-tok ê lō͘, hit-ê kang ê ì-gī si̍t-chāi m̄ sī sió-khóa!

sûi-jiân kò-jîn sī hō͘ lâng thó-ià, Chóng-.sī in tāi-ke ê sè-le̍k sī put-chí kóng-khoah, in ê chhù-piⁿ thâu-bóe, hiah-ê khah chhim-tîm ê gōa-pang lâng, sim-lāi bô boán-chiok in pún-sin hit-ê chhiⁿ-chhám ê to-sîn kah ngó͘-siōng ê chong-kàu, koh tī in tiong-kan só͘-ū khòaⁿ-kìⁿ chit-ê Iû-thài-kàu sī kàu kàu-gia̍h ū la̍t, ē giú in ê sim, in-ūi chit-ê Iû-thài-kàu sī ēng khak-si̍t ê siaⁿ, lâi soan-thoân to̍k-it ê Siōng-tè, sī ko-siōng, koh sèng ê Siōng-tè, koh ū khòaⁿ-tiōng lâng ê chong-kàu hêng-ûi, khòaⁿ-kò͘ lán chèng lâng, ū àⁿ hīⁿ-khang lâi thiaⁿ lâng ê kî-tó, ū ūi-tio̍h jîn-lūi tī chiong-lâi tô͘-bô͘ tōa ê sū. Tī ta̍k-ê siâⁿ-chhī ū chē-chē ī-kàu-tô͘, kái-chong lâi chham-ka hōe-tn̂g ê kèng-pài, tû-liáu chiah-ê í-gōa, iáu ū tōa-to-sò͘ ê "kèng-khiân ê lâng", chhin-chhiūⁿ Sin-iok tiong só͘ kì-chài hit-ê Peh-chóng-kol-né-lioh; in ū siū I-su-la-el lâng ê sèng-chheh tiong só͘ kì ê kàu-lí lâi tín-tāng in ê sim, lâi cheng tha̍k in ê sèng-chheh, m̄-koh iáu lâu chi̍t-sut-á gōa-pang ê khoán chham-ú tī in ê hōe-tn̂g ê seng-oa̍h.

Koan-liân tī chit-ê, iáu ū chi̍t hāng chin tiōng-iàu ê sū tī-.leh, ── chiū-sī tī Chú chêng óa nn̄g-pah nî, hit pún Hi-bú-lâi ōe ê Kū-iok, ū hoan-e̍k chò Hi-lī-nî ōe, chiū-sī hit sî ê thong-iōng gí. Só͘ hoan-e̍k chit pún, lán khah siông sī kiò-chò "chhit-cha̍p lâng e̍k"(Septuagint) ê sèng-chheh. Chit pún thang chò Iû-thài lâng í-ki̍p gōa-pang lâng ê lō͘-ēng, hō͘ in thang tha̍k, pêⁿ-pêⁿ lâi tùi in soan-thoân chi̍t-ê gī ê Siōng-tè, í-ki̍p ū chi̍t-ê úi-tāi ê beh lîm-kàu ê sū.

sûi-jiân tōa-pō͘-hūn ê Iû-thài lâng, in ê ba̍k-chiu àm, in ê sim tūn, sûi-jiân Me-sí-iah chin-chiàⁿ lîm-kàu ê sî, Pa-le̍k-su-teng ê lâng ū tèng i tī si̍p-jī-kè, iáu-koh lán tio̍h koh-chài lâi khòaⁿ Páu-lô ê toān-kì, tī-hia ū siông-sè soat-bêng Iû-thài lâng ê hōe-tn̂g, tī ta̍k só͘-chāi sī chò Ki-tok ê sèng-hōe êng-á-chhân, tùi án-ne ia̍h thang sòa hō͘ lán liáu-kái sì-sòaⁿ tī ta̍k só͘-chāi ê I-su-la-el lâng, ū tōa ê khùi-la̍t,"tī-teh chún-pī Chú ê lō͘."

Tú-tú Siōng-tè ê sèng kiáⁿ beh lîm-kàu sè-kan ê sî, cho͘-chit tong-sî ê bûn-bêng ê sè-kài chit saⁿ-ê tōa ê bîn-cho̍k, tī bô ì-sek ê tiong-kan, tāi-ke tàu-saⁿ-kāng chò-hóe lâi chún-pī Chú ê lō͘, che khak-si̍t sī ū chin tōa ê ì-sù tī-.leh. Che bêng-bêng ū àm-sī lán chai, Siōng-tè ū chhun-chhut i ê sèng-chhiú, tùi chē-chē hong-bīn lâi teh sêng-chiū chi̍t-ê úi-tāi ê kiat-kó.

In到ta̍k所在，就續帶in ê宗教kah in ê聖冊，親像咱有讀tio̍h講：「因為tùi早以來tī ta̍k所在ê城有傳摩西ê冊，就是tī ta̍k ê安息日tī會堂所讀ê。」到tī ta̍k所在，in特別執守in ê民族ê希望，teh thèng候所beh來ê彌賽亞。彌賽亞臨到是in ê ǹg望ê最高點。偤太教ê存立是在tī chit點。In ê經典(Talmud)有講：「眾先知只有是讖語彌賽亞，」「因為chit-ê世界受創造是為tio̍h彌賽亞。有影，in m̄知彌賽亞tī時beh臨到，有影，in用kheh-e̍h，非精神的ê意思來想，來看伊是為tio̍h beh tùi外邦人ê手頭來救出偤太人，beh來高升in ê地位。In無teh ǹg望beh有真光thang來照外邦人，只有是teh ǹg望in ê百姓以色列人得tio̍h大大ê榮光。雖然是án-ne，請來想chiah-ê百姓心內存hit號信仰來四散tī異教ê中間，這事實對預備耶穌基督ê路，hit-ê工ê意義實在m̄是小khóa！

雖然個人是hō͘人討厭，總是in大家ê勢力是不止廣闊，in ê厝邊頭尾，hiah-ê khah深沈ê外邦人，心內無滿足in本身hit-ê悽慘ê多神kah偶像ê宗教，iáu-koh tī in中間所有看見chit-ê偤太教是到夠額有力，會giú in ê心，因為chit-ê偤太教是用確實ê聲，來宣傳獨一ê上帝，是高尚，koh聖ê上帝，koh有看重人ê宗教行為，看顧咱眾人，有àⁿ耳孔來聽人ê祈禱，有為tio̍h人類tī將來圖謀大ê事。Tī ta̍k-ê城市有chē-chē異教徒，改宗來參加會堂ê敬拜，除了chiah-ê以外，猶有大多數ê「敬虔ê人」，親像新約中所記載hit-ê百總哥尼流；in有受以色列人ê聖冊中所記ê教理來振動in ê心，來精讀in ê聖冊，m̄-koh猶留一屑á異邦ê款參與 tī in ê會堂ê生活。

關連tī chit-ê，猶有一項真重要ê事tī-.leh，──就是tī 主前óa二百年，hit本希伯來話ê舊約，有翻譯做希利尼話，就是hit時ê通用語。所翻譯chit本，咱khah常是叫做「七十人譯」(Septuagint)ê聖冊。Chit本thang做偤太人以及外邦人ê路用，hō͘ in thang讀，平平來對in宣傳一个義ê上帝，以及有一个偉大ê beh臨到ê事。

雖然大部分ê偤太人，in ê目chiu暗，in ê心鈍，雖然彌賽亞真正臨到ê時，巴勒斯坦ê人有kā祂釘十字架；咱tio̍h koh再來看保羅ê傳記，tī-hia有詳細說明偤太人ê會堂，tī ta̍k所在是做基督ê聖會ê秧á-chhân，tùi án-ne ia̍h thang soah hō͘ 咱了解四散tī ta̍k所在ê以色列人，有大ê氣力，「tī-teh準備主ê路。」

Tú-tú上帝ê聖kiáⁿ beh臨到世間ê時，組織當時ê文明ê世界chit三个大ê民族，tī無意識ê中間，大家tàu-saⁿ-kāng做伙來準備主ê路，這確實是有真大ê意思tī-.leh。這明明有暗示咱知，上帝有伸出伊ê聖手，tùi chē-chē方面來teh成就一个偉大ê結果。