《《平民ê基督傳》》 |
| | | 轉寄 |
Tē gō͘ chiuⁿ Ba̍kchhiūⁿ
Lán chit sî si̍tchāi sī ài chìnchêng lâi siūⁿ khah hn̄g khì ê sū, tùi I tòtńg lâi Nachalia̍t liáuāu, to íkeng kòeliáu cha̍ppeh nî kú lah. Chóng·sī lán ài koh chi̍t pái lâi khòaⁿ I ê kò͘hiong Nachalia̍t. Chitê sîntông Iésu sī íkeng tōahàn chiâⁿ nî, iūkoh hitê ba̍kchhiūⁿ Iôséhuh, mā sī íkeng kòeóng. Só͘í hitê bôliâu ê kóaⁿhū Mâlíah, chhiú kanta phō I só͘ thiàⁿ ê kiáⁿ, putsî to nââukńg tīⁿ, tīteh iuchhiû. Ah! si̍tchāi Mâlíah tiàm tī hitkhoán pisiong ê sî, Iésu ū thang tiàm tī I ê sin piⁿ sī chin hokkhì, iā m̄ hāntiāⁿ tī chit sî niāniā, tī chionglâi I ta̍kpái ko͘to̍k bôliâu ê sî, Iésu ū thang tiàm tī I ê sin piⁿ sī chin bānhēng; inūi Iésu sī chin gâu hōngióng I ê lāubú Mâlíah. Lí khòaⁿ, I suijiân hō͘ lâng tèng tī hitê chhiⁿchhám ê si̍pjīkè ê sî, iā sī tìì lâi siāukài I ê lāubú hō͘ I só͘ chìchhin ê ha̍kseng Iôhaneh, thang khòaⁿkò͘ i, kóng,"hūjînlâng ah, khòaⁿ, lí ê kiáⁿ! Koh tùi ha̍kseng kóng, khòaⁿ, lí ê lāubú."
Chiàu khòaⁿ, Iésu sī ū chòba̍k lâi hōngióng I ê lāubú Mâlíah. Κiámchhái I ê hiaⁿtī íki̍p chímōe sī lóng íkeng ha̍phun liáu, sûi lâng lóng ū kiànsiat in sûi lâng ê katêng. Hiahê bat Iésu ê Nachalia̍t lâng ū kiànchèng kóng,"Chitê kám m̄ sī ba̍kchhiūⁿ, Mâlíah ê kiáⁿ?" Chhinchhiūⁿ ánne, lán thang siūⁿ, Iésu tī bē chhutthâu thoânkàu, siàuliân ê sîtāi, sī ū chiâⁿchò chi̍tê ba̍kchhiūⁿ, lâi thàn chîⁿ hōngióng I ê chiúkóaⁿ ê lāubú Mâlíah.
Chhì siūⁿ Siōngtè ê kiáⁿ, I ê unjiû kah khiamsùn kàu ánchóaⁿ! Iésu ū chiâⁿchò chi̍tê chòkang lâng, lâi chīn púnhūn tī I ê thâulō͘, chiâⁿchò chi̍tê ba̍kchhiūⁿ, lâi thàn chîⁿ hōngióng I ê lāubú Mâlíah. Lán kám m̄ sī ài chaiiáⁿ Iésu tùi chitgia̍p kah kimchîⁿ sī phō siáⁿmi̍h khoán ê ìkiàn? Chhiáⁿ lâi siūⁿ chitê ba̍kchhiūⁿ ê tiàm, só͘ hiánchhut ê kúinā hāng ê kàsī. Iésu sī ū chò gûlê tàⁿ, lán thang khaksìn, I só͘ chò·ê, sī putchí hó. Hoānnā ū himbō͘ sêngsi̍t, ē sìniōng tit ê chhiúlō͘ ê chohsitlâng, úntàng sī ài beh lâi chhōe Iésu, tùi I bé in só͘ suiàu ê mi̍h chiah tio̍h.
Chhinchhiūⁿ ánne, Iésu ū kàsī lán chai, tī Siōngtè ê bīnchêng, ū sêngsi̍t ê lôtōng, si̍tchāi sī éngoán ū kèta̍t tī·leh. Chū kó͘ ílâi, lâng lóng sī khòaⁿ khin chho͘kang. Iésu ê chhùpiⁿ mā sī thíchhiò kóng,"Chitê kám m̄ sī ba̍kchhiūⁿ?" Chásî Kikhéloh(Cicero) ū kóng,"kinbah lôtōng ê thâulō͘ lóng sī chho͘sio̍k, hāchiān. Tī hitkhoán chho͘kang ê só͘chāi, bô ū siáⁿmi̍h ē ēngtit kiòchò sī kosiōng ê sū tī·leh." Chhì siūⁿ, chitê siōng chho͘kang ê Iésu, ū ánchóaⁿ hō͘ itchhè ū sêngsi̍t ê kang lâi chiâⁿ chiūⁿ kosiōng ê sū! si̍tchāi hiahê chē tī í·ni̍h teh chòba̍k ê lâng, sī thang lia̍h Iésu chò in ê Chú lâi kah I kaupôe.
Ài lán tīchia lâi chimchiok siūⁿ, Iésu ánchóaⁿ tehkhòaⁿ kimchîⁿ ê būntê. I tiāⁿtio̍h sī ū kauchiap kimchîⁿ chiah tio̍h, I úntàng sī bat khì bé chhâliāu, iā bat bé I só͘ chò ê mi̍hkiāⁿ, koh mā sī bat tī tiàm·n̍i̍h kah lângkheh bébē. Só͘í Iésu ū kàsī lán chai, bôlūn sī chò siáⁿmi̍h khoán ê senglí, kàugia̍h sī ēthang hō͘ i chiâⁿchò sèng ê sū. Chhiú the̍h kimchîⁿ, to m̄ sī ū pí gia̍h àikok ê tokiàm khah hāchiān, iūkoh siàukūi mā sī ēthang chhengkhì, bô ū chhògō͘, thang chiâⁿchò Siōngtè ê sèngtôaⁿ.
Chhiáⁿ koh iânchhiân Chi̍tēá, lâi siūⁿ tī hitê kangtiûⁿ lāi ê chit hāng sūsi̍t. Lán thang phahsǹg ū chēchē sèsè Hàn ê gíná, lóng m̄ kiaⁿ, hótáⁿ ji̍pkhì hitê kangtiûⁿ khioh khautohoe, iā hiahê gíná úntàng chin thiàⁿ Iésu. Tútú sī chiàu hokimsu só͘ kóng,"Siōngtè kah lâng lóng thiàⁿ·I."Lán khaksìn, gíná sī lóng chin thiàⁿ·I, iūkoh chitê ba̍kchhiūⁿ Iésu úntàng mā sī chin gâu thiàⁿ hiahê sèsèhàn ê gíná, ài in lâi chhōe I chiah tio̍h. Bô giâugî, I úntàng koànsì gâu kóng hóthiaⁿ ê kò͘sū hō͘ in thiaⁿ; inūi tī āuji̍t lán to ū khòaⁿkìⁿ I siôngsiông tùi sèhàn gíná kóngkhí hóthiaⁿ ê kò͘sū, só͘í lán ohtit siūⁿ, I tī khah chá chit sî, lóng m̄bat kóngkhí. Khaksi̍t ū chēchē gíná lâi tī I ê kangtiûⁿ ē pí tī hōetn̂gni̍h só͘ beh siū ê chongkàu kàuio̍k, sī kohkhah ū thang tittio̍h kàsī, lâi chaibat Siōngtè ê thiàⁿ kah I ê chiàukò͘.
Iésu ê īpī ê sîkan, íkeng pekkīn tī lō͘bóe, hit sî I ê simlāi ū chûn siáⁿmi̍h khoán ê tōa ê susiúⁿ, lán m̄ káⁿ chìnchêng lâi thuisióng. Putkò, lán kanta thang phahsǹg, I tī ji̍t· sî sī chē tī í·n̍i̍h teh chòba̍k, kàu hônghun, ji̍t beh àm ê sî, to̍h pehchiūⁿ khì Nachalia̍t ê soaⁿlūná ê téngbīn, tī hia tiāmchēng lâi be̍ksióng I ê òbiāu ê chionglâi, kiámchhái iā chhinchhiūⁿ tī khah āulâi ê khoánsit, ū tiàm tī soaⁿ téng,"Τhong mê I kîtó Siōngtè."
Lán thang sióngsiōng, I lóng bô teh koansim tī I púnsin ê sū, lóng bô lâng chi̍t khek kú, choanchoan ài kah I ê Pē chòhóe kaupôe. Lán thang siūⁿ, I ta̍k ji̍t lóng ū teh subō͘ hiahê bat siū tōa ê kámtōng ê bāngsióng ka, siong, íkip I ê tông cho̍k ê sianti lâng ê sūchek. Tī chiahê ji̍t, Iésu lâi siūⁿ chit chióng ê sū sī chin ha̍hgî. Lán nāsī ū chhimchhim lâi siūⁿ Iésu ánchóaⁿ ū chunkèng Kūiok ê sèngchheh, to̍h chíū tùi ánne lán thang kohkhah seⁿkhí ài tha̍k sèngchheh ê sim. I sī chíū thang tha̍k hit pún hiānkim chēchē lâng só͘ ài khòaⁿ khin ê Kūiok ê sèngchheh, I ū chísī lán chaiiáⁿ siáⁿmi̍h só͘chāi sī Kūiok sèngchheh ê bô oânchoân ê tiám, sòa ínchhōa lán lâi bat hitê khah kosióng ê ìgī. Putkò tī I ê itseng, Kūiok sèngchheh sī chò I ê kàuio̍k ê sèngchheh, iā sī chò I ê thoântō ê sèngchheh. I sī ū chànsêng hit tiongkan ê kinpún ê tōlí. I sī ū chiapla̍p Kūiok sèngchheh, khòaⁿchò sī teh īpī I púnsin ê chheh, iā kàsī ha̍kseng tio̍h tùi Kūiok sèngchheh lâi chhōe chhut I ê sūsi̍t. I sī ū ēng Kūiok sèngchheh lâi piānhō͘ I ê sùbēng, sòa lâi siôngsè soatbêng si̍pjīkè ê òbiāu. M̄nā sī ánne, I ū kā hitê lāibīn ê tōlí lâi iúⁿchhī I púnsin ê chengsîn sengoa̍h, iā ta̍kpái tī I ê sengoa̍h ê tōa gûiki ê sî, Kūiok sèngchheh sī ū chò I ê khùila̍t lâi hûchhî I; inūi I sī ū sêngjīn Kūiok sèngchheh sī Siōngtè ê giâmsiok ê ōe.
Chhinchhiūⁿ ánne, hitê tiāmchēng īpī ê sîkan, sòachiap ti̍tti̍t kòekhì, kàu "Iésu chhutthâu ê sî, ioklio̍k saⁿcha̍p hòe." Kiatkio̍k I ê chengsîn ê choánki sī íkeng kīn lah, I ê sîkî sī íkeng kàu lah!
Tng hit sî tī choân Pale̍ksuteng ê lâng lóng ū tōa iôchoah, tōa siū kámtōng. Inūi hitê tiāmchēng ê gō͘ sèkí íkeng kòekhì liáu, tī chit sî ū chi̍tê sianti kiòchò kiâⁿsélé Iôhaneh ū koh hengkhí tī Isulael ê tiongkan. Chèng lâng tāike tōasiaⁿ lóng teh mn̄g kóng,"Lí kám sī Eliiah?" inūi chiàu Iûthàilâng itpoaⁿ ê sìngióng, Eliiah sī tio̍h koh lâi, iā Eliiah nā lâi, hit sî in só͘ teh thènghāu ê Mesíiah sī íkeng kàu tī mn̂gkháu.
Kiâⁿsélé Iôhaneh, ū chhimchhim iôchoah hiahê teh thènghāu, teh liâubāng ê kokbîn, lâi tùi in kóng,"Lín tio̍h hóekái! inūi Mesíiah beh lâi lah! Siōngtè ê kok kīn lah! góa sī siū chhekhián tī I ê bīnchêng, lâi thè I chúnpī lō͘."
Hitê siausit ū iôchoah thoân kàu tī Ioltàn gōa chhitcha̍p eng lí ê chiuûi, chēchē ê chngkhalâng lóng oeoe khoehkhoeh chūchi̍p lâi thiaⁿ Iôhaneh só͘ kiànchèng ê ōe, sòa tòa chēchē siausit tńgkhì sûi lâng ê só͘chāi. Choân Nachalia̍t ê lâng mā sī lóng iôchoah khílâi. Tāike lóng bô teh kóng pa̍t mi̍h sū.
Iésu mā ū thiaⁿkìⁿ, koh ū liáukái hitê ìgī. Tùi ánne, I tī chi̍t àm ū siōng bóe, éngoán lâi pànghā chòba̍k ê khìkū. Che to̍h sī hitê tn̂gtn̂g tiāmchēng ê īpī ê sîkî ê chiongbóe.
"Hit sî Iésu tùi Galílaiah kàu Ioltàn, chiūkīn Iôhaneh, beh tùi I siū sélé."
第五章 木匠
咱chit時實在是ài進前來想khah遠去ê事,tùi伊倒tńg來拿撒勒了後,to已經過了十八年久à。總是咱ài koh一pái來看祂ê故鄉拿撒勒。Chitê神童耶穌是已經大漢成年,又koh hitê木匠約瑟mā是已經過往。所以hitê無聊ê寡婦馬利亞,手kantaⁿ抱她所疼ê kiáⁿ,不時to嚨喉管tīⁿ,tī teh憂愁。Ah!實在馬利亞tiàm tī hit款悲傷ê時,耶穌有thang tiàm tī她ê身邊是真福氣,也m̄限定tī chit時niāniā,tī將來她ta̍k pái孤獨無聊ê時,耶穌有thang tiàm tī她ê身邊是真萬幸;因為耶穌是真gâu奉養祂ê老母馬利亞。你看,祂雖然hō͘人釘tī hitê悽慘ê十字架ê時,也是致意來紹介祂ê老母hō͘祂所至親ê學生約翰,thang看顧她,講:「婦人人ah,看,你ê kiáⁿ!」Koh tùi學生講:「看,你ê老母。」
照看,耶穌是有做木來奉養祂ê老母馬利亞。Κiámchhái祂ê兄弟以及姊妹是lóng已經合婚了,隨人lóng有建設in隨人ê家庭。Hiahê bat耶穌ê拿撒勒人有見證講:「Chitê kám m̄是木匠,馬利亞ê kiáⁿ?」親像ánne,咱thang想,耶穌tī bē出頭傳教,少年ê時代,是有成做一个木匠,來thàn錢奉養祂ê守寡ê老母馬利亞。
試想上帝ê kiáⁿ,祂ê溫柔kah謙遜到án怎!耶穌有成做一个做工人,來盡本份tī祂ê頭路,成做一个木匠,來thàn錢奉養祂ê老母馬利亞。咱kám m̄是ài知影耶穌tùi職業kah金錢是抱啥物款ê意見?請來想chitê木匠ê店,所顯出ê幾nā項ê教示。耶穌是有做牛犁擔,咱thang確信,祂所做ê,是不止好。凡若有欣慕誠實,ē信用得ê手路ê作穡人,穩當是ài beh來chhōe耶穌,tùi祂買in所需要ê物chiah tio̍h。
親像ánne,耶穌有教示咱知,tī上帝ê面前,有誠實ê勞動,實在是永遠有價值tī leh。自古以來,人lóng是看輕粗工。耶穌ê厝邊mā是恥笑講:「Chitê kám m̄是木匠?」早時Kikhéloh(Cicero)有講:「筋肉勞動ê頭路lóng是粗俗、下賤。Tī hit款粗工ê所在,無有啥物ē用得叫做是高尚ê事tī leh。」試想,chitê siōng粗工ê耶穌,有án怎hō͘一切有誠實ê工來chiâⁿ siōng高尚ê事!實在hiahê坐tī椅裡teh做木ê人,是thang掠耶穌做in ê主來kah祂交陪。
Ài咱tī chia來chimchiok想,耶穌án怎teh看金錢ê問題。祂定tio̍h是有交接金錢chiah tio̍h,祂穩當是bat去買柴料,也bat買祂所做ê物件,koh mā是bat tī店裡kah人客買賣。所以耶穌有教示咱知,無論是做啥物款ê senglí,夠額是ē thang hō͘祂成做聖ê事。手the̍h金錢,to m̄是有比gia̍h愛國ê刀劍khah下賤,又koh賬櫃mā是ē thang清氣,無有錯誤,thang成做上帝ê聖壇。
請koh延chhiân chi̍tē'á,來想tī hitê工場內ê chit項事實。咱thang phah算有chēchē細細漢ê gín'á,lóng m̄驚,好膽入去hitê工場拾khau刀花,也hiahê gín'á穩當真疼耶穌。Tútú是照福音書所講:「上帝kah人lóng疼祂。」咱確信,gín'á是lóng真疼祂,又koh chitê木匠耶穌穩當mā是真gâu疼hiahê細細漢ê gín'á,ài in來chhōe祂chiah tio̍h。無僥疑,伊穩當慣勢gâu講好聽ê故事hō͘ in聽;因為tī後日咱to有看見伊常常tùi細漢gín'á講起好聽ê故事,所以咱oh得想,伊tī khah早chit時,lóng m̄ bat講起。確實有chēchē gín'á來tī祂ê工場ē比tī會堂裡所beh受ê宗教教育,是koh khah有thang得tio̍h教示,來知bat上帝ê疼kah祂ê照顧。
耶穌ê預備ê時間,已經逼近tī路尾,hit時祂ê心內有存啥物款ê大ê思想,咱m̄敢進前來推想。不過,咱kantaⁿ thang phah算,伊tī日時是坐tī椅裡teh做木,到黃昏,日beh暗ê時,to̍h peh chiūⁿ去拿撒勒ê山崙á ê頂面,tī hia恬靜來默想祂ê奧妙ê將來,kiámchhái也親像tī khah後來ê款式,有tiàm tī山頂,「Τhong暝祂祈禱上帝。」
咱thang想像,祂lóng無teh關心tī祂本身ê事,lóng無人一刻久,專專ài kah祂ê父做伙交陪。咱thang想,祂ta̍k日lóng有teh思慕hiahê bat受大ê感動ê夢想家、詩翁,以及祂ê同族ê先知人ê事蹟。Tī chiahê日,耶穌來想chit種ê事是真合宜。咱若是有深深來想耶穌án怎有尊敬舊約ê聖冊,to̍h只有tùi ánne咱thang koh khah生起ài讀聖冊ê心。祂是只有thang讀hit本現今chēchē人所ài看輕ê舊約ê聖冊,伊有指示咱知影啥物所在是舊約聖冊ê無完全ê點,續引chhōa咱來bat hitê khah高尚ê意義。不過tī祂ê一生,舊約聖冊是做祂ê教育ê聖冊,也是做祂ê傳道ê聖冊。祂是有贊成hit中間ê根本ê道理。祂是有接納舊約聖冊,看做是teh預備祂本身ê冊,也教示學生tio̍h tùi舊約聖冊來chhōe出祂ê事實。祂是有用舊約聖冊來辯護祂ê使命,續來詳細說明十字架ê奧妙。m̄nā是ánne,祂有kā hitê內面ê道理來養飼祂本身ê精神生活,也ta̍k pái tī祂ê生活ê大危機ê時,舊約聖冊是有做祂ê氣力來扶持祂;因為祂是有承認舊約聖冊是上帝ê嚴肅ê話。
親像ánne,hitê恬靜預備ê時間,續接直直過去,到「耶穌出頭ê時,約略三十歲。」結局祂ê精神ê轉機是已經近lah,祂ê時期是已經到à!
當hit時tī全巴勒斯坦ê人lóng有大搖choah,大受感動。因為hitê恬靜ê五世紀已經過去了,tī chit時有一个先知叫做行洗禮約翰有koh興起tī以色列ê中間。眾人大家大聲lóng teh問講:「你kám是以利亞?」因為照偤太人一般ê信仰,以利亞是tio̍h koh來,也以利亞若來,hit時in所teh thèng候ê彌賽亞是已經到tī門口。
行洗禮約翰,有深深搖choah hiahê teh thèng候,teh遼望ê國民,來對in講:「Lín tio̍h悔改!因為彌賽亞beh來ā!上帝ê國近lah!我是受差遣tī祂ê面前,來替祂準備路。」
Hitê消息有搖choah傳到tī約旦外七十英里ê周圍,chēchē ê庄腳人lóng ee khehkheh聚集來聽約翰所見證ê話,續帶chēchē消息tńg去隨人ê所在。全拿撒勒ê人mā是lóng搖choah起來。大家lóng無teh講別物事。
耶穌mā有聽見,koh有了解hitê意義。Tùi ánne,祂tī一暗有siōng尾,永遠來放下做木ê器具。這to̍h是hitê長長恬靜ê預備ê時期ê終尾。
「Hit時耶穌tùi加利利到約旦,就近約翰,beh tùi伊領受洗禮。」