《《平民ê基督傳》》

 | | | 轉寄

Tē Jī koàn Ki-tok lâi ê sî 「Tē saⁿ chiuⁿ Sè-hàn sî」 第二卷 基督來ê時「第三章 細漢時」（4/4）

作者 Tâi-e̍k:Ko Tek-chiong, Siu-tèng: Chng Hūi-phêng&Lîm Chùn-io̍k 2021.07.18

Lán tio̍h bián-kióng lán ê sim-su, lâi lī-khui hit-ê tùi kó͘-chá í-lâi pún ū, iā chia̍p-chia̍p chhut-hiān ê éng-oán ê Kiáⁿ ê su-siúⁿ, chò-hóe lâi siūⁿ, sòa lâi hián-bêng chò chi̍t-ê sè-hàn gín-á ê I-é-su, sī án-chóaⁿ khiā-khí tī Na-cha-lia̍t lâi sū-hāu i ê lāu-bú, ū khì kang-tiûⁿ khioh khau-to-hoe, sòa lâi khòaⁿ i sī án-chóaⁿ tiàm tī chē-chē gín-á ê tiong-kan, tī koe-chhī-·ni̍h lâi chhit-thô, hit-khoán gín-á sè-kài ê bô piàn-khoán ê iû-hì.

Tī gín-á ê sè-kài só͘ teh chhit-thô ê hoat-tō͘, sī-bô siáⁿ-mi̍h piàn-khoán, che m̄-chai lán bat siūⁿ-·tio̍h bô? Siu-sī keng-kòe kúi-nā sè-kí, iáu-koh tī gín-á ê sè-kài só͘ teh chhit-thô-·ê, só͘ teh gîm-·ê, sī lóng bô hun-pia̍t kó͘-kim, tùi Ba-bel thah hit sî, kàu tī hiān-kim lóng sī chi̍t-iūⁿ. Só͘-í lán tōa-bīn thang thiaⁿ-tio̍h nn̄g-chheng nî chêng Na-cha-lia̍t ê gín-á só͘ teh gîm ê si, kóng, "goán tùi lín pûn ta̍t-á, lín bô thiàu-bú; goán bat pi-ai, lín bô tûi heng." Ū chi̍t ji̍t I-é-su kah ha̍k-seng giâm-siok teh tâm-lūn ê sî, i ū siūⁿ-tio̍h chi̍t kù si, kóng,"goán tùi lín pûn ta̍t-á, lín bô thiàu-bú; goán bat pi-ai, lín bô tûi heng."put-kò i sī ín-khí sè-hàn ê sî só͘ koàn-sì teh gîm ê si ê chi̍t chat niā-niā. Khó-sioh lán bē-tàng thiaⁿ-kìⁿ i ēng siáⁿ-mi̍h tiāu teh gîm, lán chí-ū thiaⁿ-kìⁿ Na-cha-lia̍t gín-á só͘ teh gîm ê si ê ōe niā-niā. Góa ta̍k-pái khòaⁿ-tio̍h gín-á tī ke-lō͘-·ni̍h teh gîm-si, chhit-thô ê sî, bô chi̍t pái bô siūⁿ-tio̍h chit kù, í-ki̍p I-é-su teh chhit-thô ê chêng-kéng.

Tōa-bīn i só͘ ín-khí ê lē, sī tī bô ì-sek ê tiong-kan, tùi i chò gín-á ê kì-ek lâi tit-tio̍h-·ê, che lán ū-sî khióng-kiaⁿ khah bô chù-ì-·tio̍h. Phì-jū lâi kóng, lán ū khòaⁿ-kìⁿ chi̍t-ê gín-á bat sè-jī kā ka-la̍uh ê chhek-chiáu-á hû chiūⁿ siū-· ni̍h, iā sim-lāi ū kám-chhiok tio̍h Siōng-tè ê chiàu-kò͘, sòa siūⁿ kóng,"nā m̄-sī Siōng-tè ê ì-sù, liân chi̍t chiah sè-sè ê chhek-chiáu-á iā bōe ka-la̍uh tē."lán ū khòaⁿ-kìⁿ chi̍t-ê chò-kang-lâng ê hū-jîn-lâng, khiā-khí tī Na-cha-lia̍t sè-keng ê kang-tiûⁿ lāi, ū sit-lo̍h chi̍t-ê gîn á, to̍h sī i khòaⁿ-chò chin ta̍t-chîⁿ-·ê, to̍h"tiám teng, sàu chhù, khîn-khîn chhōe kàu tio̍h."lán ū khòaⁿ-kìⁿ chi̍t-ê hū-jîn-lâng, teh niû saⁿ táu ê mī-hún, lâi chún-pī chi̍t lé-pài kú só͘ tio̍h su-iàu ê pháng. Hit-ê hū-jîn-lâng ê ka-têng sī sè-sè, só͘-í saⁿ táu sī kàu-gia̍h thang chò chi̍t lé-pài ê lō͘-ēng. Hit-ê hū-jîn-lâng ū lām tām-po̍h kàⁿ tī hit-ê tiong-kan. Κoh ū chi̍t-ê sè-hàn gín-á bē pí chàu-thâu khah-koân, ū chhun i ê chhiú, chiān-tang-chiān-sai, sòa chia̍p-chia̍p mn̄g kóng, che sī siáⁿ-mi̍h, sī án-chóaⁿ chò, sī ūi-tio̍h siáⁿ in-toaⁿ chiah chò. Tng I-é-su teh kóng,"thian-kok chhin-chhiūⁿ kàⁿ, hū-jîn-lâng the̍h khì khǹg tī saⁿ táu ê mī-hún ê lāi-bīn, kàu lóng hoat-kàⁿ."hit-sî lán thang phah-sǹg, I-é-su ū siūⁿ-tio̍h chò gín-á ê keng-giām chiah tio̍h. Lán khah siông ū hut-lio̍k chē-chē gín-á sî-tāi hiah-ê khah tōa-chân ê sū, iáu-koh chhin-chhiūⁿ chit-khoán sè-sè hāng ê sū, tian-tò sī put-sî-khek tī sim-lāi!

Chit-ê gín-á I-é-su lîm-kàu sè-kan, m̄-sī ū chê-pī ê tì-sek tī-·leh. Liân koan-hē i ê chong-kàu ê būn-tê iā tio̍h ài ha̍k-si̍p. Chóng-·sī beh ha̍k-si̍p chit khoán būn-tê, i ê kong-hāu, tōa-pō͘-hūn sī chāi beh ha̍k-si̍p ê gín-á ê thâu-náu, nā-sī án-ne, chhì siūⁿ, chit-ê gín-á I-é-su só͘ ha̍k-si̍p ê siáⁿ khoán.

Lūn chong-kàu i siōng chá ê tì-sek, bián-kóng, sī tùi i ê lāu-bú lâi tit-tio̍h-·ê. Sui-jiân lán chai, Iû-thài-lâng sī lāu-pē teh tam-tng gín-á it-chhè ê chek-jīm, iáu-koh lūn chong-kàu ê sū, tùi Siōng-tè ê un-sù, beh hō͘ thong sè-kài chò lāu-bú ê lâng lâi tam-tng chit-ê sù-bēng. Ta̍k àm Mâ-lí-ah beh hē eⁿ-á I-é-su khì khùn ê sî, ū kà-sī i kî-tó, ū tùi i kóng-khí Pē Siōng-tè ê sū, koh tī i ê sim-lāi ū ēng choân cheng-sîn, lâi su-siúⁿ tī I-é-su ê thâu-chêng só͘ an-pâi ê thian-hūn, chhì siūⁿ hit-khoán sî-kan, sī sîn-sèng kàu siáⁿ khoán! Mâ-lí-ah ah! Chèng hū-jîn-lâng bē-tàng tam-tng lí só͘ tam-tng-·ê. Tī chèng hū-jîn-lâng ê tiong-kan, lí ū tit-tio̍h in-tián! Chin khó-sioh, chē-chē hū-jîn-lâng kah gín-á bô ū chit chióng ê keng-giām!

Iû-thài-lâng tùi tī gín-á ê chong-kàu hùn-liān, sī te̍k-pia̍t put-chí ū koan-sim tī-·leh. Liân tī hit-ê Ī-kàu ê só͘-chāi, lāu-pē sī Ī-kàu, lāu-bú sī Iû-thài ê ka-têng, lán ē kì-tit hit-ê siàu-liân ê Tî-mó͘-theh ê hó siau-sit, kóng,"i tùi sè-hàn í-keng bat hiah-ê sèng-chheh."gín-á tú-tú teh o̍h kóng-ōe ê sî, to̍h sòa kà-sī in chong-kàu ê sū. I-é-su ū ha̍k-si̍p "Shema" che tú-tú sī chhin-chhiūⁿ lán ê Sìn-keng. Lūn si, I-é-su ū ha̍k-si̍p Siōng-tè khah kán-tan ê Si-phian. Lūn le̍k-sú, i ū ha̍k-si̍p Siōng-tè sī án-chóaⁿ ín-chhōa I-su-la-el lâng ê kò͘-sū, liân tī i tú-chiah sè-sè-hàn, bē ha̍k-si̍p siáⁿ-mi̍h ê í-chêng, ta̍k-pái beh hoa̍h-ji̍p mn̂g lāi ê sî, put-sî to ū khòaⁿ-kìⁿ hit-ê ū siá sèng-chheh ê ōe, ut-teh ê chóa, tèng tī mn̂g-khiā, sī teh piáu-bêng Siōng-tè ū chiàu-kò͘ I-su-la-el ke ê kì-hō.

Chiu-ûi it-chhè ê sū-bu̍t, lóng sī kà-sī I-é-su chai-bat i ê chong-kàu ê sū-si̍t. Bô-lūn sī An-hioh-ji̍t ê saⁿ tǹg, An-hioh-ji̍t ê teng-hóe, múi lé-pài-ji̍t só͘ chhut-se̍k ê hōe-tn̂g, múi nî ê chiok-tián, siu-koah ê cheh-kî, chi̍t-chiu kan ê chè-ji̍t, sio̍k-chōe ê ji̍t, í-ki̍p pôaⁿ-kòe-cheh, to̍h sī chèng-lâng tī ta̍k nî tio̍h lī-khui kò͘-hiong, chiūⁿ Ê-lú-sa-lèm só͘ teh hù ê cheh, chhì siūⁿ che chāi Mâ-lí-ah ê kiáⁿ I-é-su khòaⁿ-liáu siáⁿ khoán! Lóng sī ē hō͘ i siūⁿ-tio̍h Siōng-tè ê ì-sù ū hiah-nih ún-ba̍t tī pêng-siông ê seng-oa̍h. Chhin-chhiūⁿ án-ne, I-é-su ū chiàu lâng ê khoán-sit chiām-chiām tōa, ji̍t-ji̍t ióng-chòng, tì-hūi chhiong-móa, Siōng-tè ê in-tián kah i chò-hóe tī-·leh."i ê tì-hūi kah nî-hòe ná ke-thiⁿ, Siōng-tè kah lâng ná thiàⁿ i."

I-é-su kàu tī la̍k hòe ê sî, chiàu Iû-thài-lâng ê hong-sio̍k, tio̍h ài hù sûi lâng ê siâⁿ-chhī ê hōe-tn̂g ê siáu-ha̍k, lâi siū hiong-chhoan ê La̍h-bí （ sian-siⁿ ）ê kà-sī. Tong-sî Iû-thài-lâng sī put-chí khòaⁿ-tiōng chit chióng ê o̍h-tn̂g. Chiàu kui-kí, ta̍k só͘-chāi lóng tio̍h ài ū o̍h-tn̂g thang hō͘ gín-á siū kàu-io̍k. Kàu cha̍p hòe ûi-chí, lóng sī ēng sèng-chheh chò kàu-kho-su lâi hō͘ in tha̍k.

Chhin-chhiūⁿ án-ne, lán thang sióng-siōng, I-é-su chò sè-hàn gín-á ê sî, ū kah i ê hiaⁿ-tī chí-mōe sio chhōa chiūⁿ-o̍h. Iā thang sióng-siōng, i ū chò gín-á lâi kah i ê tâng-phōaⁿ chò-hóe chē tī pho͘ chng ê tē ê téng-bīn, tāi-ke ûi pòaⁿ îⁿ hêng tī sian-siⁿ ê bīn-chêng, lâi teh ha̍k-si̍p Siōng-tè ê ōe. Ah! lán khah siông sī chin ló͘- tūn bōe-hiáu kà-sī gín-á bat sèng-chheh! Góa teh kî-koài hiah-ê teh kà-sī I-é-su ê lāu La̍h-bí, m̄-chai sī siáⁿ-mi̍h khoán-sit ê lâng?

Kàu I-é-su khah ē-hiáu tha̍k ê sî, i só͘ chhin-kīn, lia̍h-chò sī tē-it iàu-kín ê chheh, to̍h sī Kū-iok sèng-chheh. Iû-thài-lâng ê sian-siⁿ tùi sèng-chheh ê tiong-kan, lâi pian-chi̍p sio̍k tī gín-á só͘ tio̍h tha̍k, lâi chò In ê lō͘-ēng, chhin-chhiūⁿ Chhòng-sè-kì ê kò͘-sū hit-khoán. Lán ài khah āu-lâi chiah lâi siūⁿ chit pún sèng-chheh tùi tī chit-ê tī-teh tōa-hàn ê gín-á I-é-su ê ì-gī kàu siáⁿ khoán. Tī-chia, lán put-kò sī ài tōa-tōa lâi chú-tiuⁿ, i tī sè-hàn só͘ siū ê kàu-io̍k ê tiong-sim ki-chhó͘, to̍h sī sêng-siū sèng-chheh ê kám-hòa. Tōa ǹg-bāng lán ta̍k-ê ka-têng iû-goân ē chhin-chhiūⁿ án-ne!

Chóng-·sī chāi i teh-khòaⁿ, tī Siōng-tè ê sè-kài it-chhè ê hiān-siōng, lóng sī sèng, koh thang chò kà-sī ê lō͘-ēng. Lâng ê chhiú só͘ siá-·ê ē ( sèng-chheh ) í-gōa, tī I-é-su ê sin-piⁿ ū chê-choân súi-·ê, m̄-sī lâng ê chhiú só͘ siá ê ē tī-·leh. Hit-ê ōe to̍h sī Pē Siōng-tè ê tōa-chū-jiân, bô kóng-ōe ê si-koa. Tùi chit-ê tōa-chū-jiân, Pē Siōng-tè ū sî-siông teh tùi I-é-su kóng-ōe. Lán chai, I-é-su ū te̍k-pia̍t ê ì-sek, chai-iáⁿ Siōng-tè put-sî kah i chò-hóe tī-·leh. Chīn-chāi ò-biāu, súi koh kî-koài ê sū-si̍t, to̍h sī liân I-é-su iáu-bōe ū khùi-la̍t thang siūⁿ ê í-chêng, Siōng-tè to̍h í-keng ū kah chit-ê eⁿ-á ê sim-sîn teh óng-lâi.

Góa gia̍h ba̍k lâi khòaⁿ tiàu tī góa ê tha̍k-chheh-keng, hit-ê Na-cha-lia̍t ê tē-tô͘ ê sî, góa sim-lāi teh siūⁿ, chò gín-á ê I-é-su ū piàn-kiâⁿ tī hit-ê chheng-chhái ê soaⁿ-io, Siōng-tè só͘ chhut-hiān ê súi-súi ê chū-jiân ê tiong-kan, lâi koan-siúⁿ Siōng-tè só͘ chhòng-chō ê chheⁿ-chhùi ê soaⁿ-niá, chhiò-iông ê khe-chúi, í-ki̍p Siōng-tè só͘ chhòng-chō ê ji̍t-thâu, sī án-chóaⁿ teh khí-lâi phó͘-chiò sè-kan, koh iā tī âng-âng chhàn-lān lâi chhiâ lo̍h tōa hái ê chúi tiong; sòa lâi khòaⁿ Siōng-tè só͘ chhòng-chō ê hoe-ba̍k, chiáu-chiah, cháu-siù, sòa khoài-lo̍k lâi thiàⁿ-sioh in, iā kám-kak Pē ū iû-goân khoài-lo̍k lâi thiàⁿ-sioh in. Lán nā khòaⁿ tī khah āu-lâi, I-é-su teh ín-khí chū-jiân-kài ê mi̍h, it-chhè lóng hō͘ lán kám-kak Siōng-tè sī tiàm tī bān-mi̍h ê āu-bīn, teh khòaⁿ-kò͘ bān-mi̍h. Siōng-tè ū thiàⁿ-thàng hiah-ê teh tiô thiàu tī khòng-iá ê sè-sè chiah ê iûⁿ-á. Siōng-tè ū khòaⁿ-kò͘ hiah-ê sit-bê khó-liân ê iûⁿ. Siōng-tè ū teh iúⁿ-chhī thiⁿ-tiong ê poe-chiáu, in bô tio̍h bôa, bô pháng-cheh (cheh/chek). Siōng-tè ū teh chiàu-kò͘ hit chiah ka-la̍uh tē ê chhek-chiáu-á. Soaⁿ-· ni̍h ê chháu-ba̍k, Siōng-tè ū hō͘ i chhēng kàu-gia̍h. Siōng-tè ū chiàu i ê sim só͘ hoaⁿ-hí, lâi chng-thāⁿ soaⁿ-·ni̍h ê iá-hoe, só͘-í "tng Só͘-lô-móng ke̍k kiâⁿ-ngó͘ (hâng-ngó͘) ê sî, i só͘ chhēng-·ê, m̄ ta̍t tio̍h chit chióng hoe ê chi̍t lúi."Na-cha-lia̍t ê choh-sit-lâng, iā be̍h-á-chí tī hn̂g-·ni̍h ê sî, chò gín-á ê I-é-su khòaⁿ-kìⁿ, sûi-sî bêng-pe̍k bān-mi̍h ê sòng-sit sī chāi tī Siōng-tè, iā hit-ê chéng-chí ê hoat-seng sī chhin-chhiūⁿ sîn-jiah ê khoán-sit,"khí-thâu sī ng, āu-lâi ū sūi, koh āu-lâi, sūi to̍h kiat-chiâⁿ ngó͘-kok."

Tī sè-kài tû-liáu I-é-su í-gōa, kám iáu ū pa̍t-ê gín-á bat hióng-lo̍k chū-jiân, thiàⁿ-sioh chū-jiân, iā tī chū-jiân ê tiong-kan, hiah bêng lâi khòaⁿ-kìⁿ Siōng-tè, kàu chhin-chhiūⁿ chit-ê Na-cha-lia̍t ê gín-á? Chhì siūⁿ, lán nā ē-thang chhin-chhiūⁿ án-ne lâi pôe-ióng lán ê sè kiáⁿ, kám m̄-sī chin hó! Nā ē-tit thang khòaⁿ-kìⁿ Siōng-tè ū teh ūn-hêng tī chū-jiân, ēng kiaⁿ-ùi ê liām-thâu lâi koan-khòaⁿ chhiū-ba̍k teh puh-íⁿ, sòa ē chai, lán nā siong-hāi chi̍t chiah sè-sè chiah ê chiáu-á, á-·sī ēng kha lâi thún-ta̍h soaⁿ-·ni̍h ê hoe-ba̍k, sī siat-to̍k lán ê Chú Siōng-tè ê miâ, lán siūⁿ siáⁿ khoán! chhì siūⁿ, tī gín-á ê chong-kàu seng-oa̍h, nā ē-thang hō͘ in ē-hiáu siūⁿ-tio̍h chit-ê chhin-chhiat ê Siōng-tè, ū chhin-chhiūⁿ án-ne hiah-ni̍h sî-siông teh chhin-kīn tī in, che kám m̄-sī chū-jiân chin thang hoaⁿ-hí ê sū! Iáu bōe-ū sè-kan ê kan-khó͘ kah chōe-ok ê ì-sek, lâi teh chhui-pek I-é-su ê sim ê í-chêng, khak-si̍t i sī chi̍t-ê hēng-hok jî, khiā-khí tī Na-cha-lia̍t lâi hióng-siū hit-ê chū-iû, tan-sûn ê sè-hàn ê seng-oa̍h.


咱tio̍h勉強咱ê心思，來離開hit-ê tùi古早以來本有，也chia̍p-chia̍p出現ê永遠ê Kiáⁿ ê思想，做伙來想，續來顯明做一个細漢gín-á ê耶穌，有án怎khiā起tī拿撒勒來侍候伊ê老母，有去工場拾khau刀花，續來看伊有án怎tiàm tī chē-chē gín-á ê中間，tī街市-·裡來chhit-thô，hit款gín-á世界ê無變款ê遊戲。

Tī gín-á ê世界所teh chhit-thô ê法度，是無啥物變款，這m̄知咱bat想-·tio̍h無？雖是經過幾nā世紀，iáu-koh tī gín-á ê世界所teh chhit-thô-·ê，所teh吟-·ê，是lóng無分別古今，tùi巴別塔hit時，到tī現今lóng是一樣。所以咱大面thang聽tio̍h兩千年前拿撒勒ê gín-á所teh吟ê詩，講： 「阮tùi lín pûn笛á，lín無跳舞； 阮bat悲哀，lín無tûi胸。」 有一日耶穌kah學生嚴肅teh談論ê時，伊有想tio̍h一句詩，講：「阮tùi lín pûn笛á，lín無跳舞；阮bat悲哀，lín無tûi胸。」不過伊是引起細漢ê時所慣勢teh吟ê詩ê一節niā-niā。可惜咱bē-tàng聽見伊用啥物調teh吟，咱只有聽見拿撒勒gín-á所teh吟ê詩ê話niā-niā。我ta̍k-pái看tio̍h gín-á tī街路-·裡teh吟詩、chhit-thô ê時，無一pái無想tio̍h chit句，以及耶穌teh chhit-thô ê情景。

大面伊所引起ê例，是tī無意識ê中間，tùi伊做gín-á ê記憶來得tio̍h-·ê，che咱有時恐驚khah無注意-·tio̍h。譬喻來講，咱有看見一个gín-á bat細膩kā ka-la̍uh ê粟鳥á扶上siū-·裡，也心內有感觸tio̍h上帝ê照顧，續想講：「若m̄是上帝ê意思，連一隻細細ê粟鳥á也bōe ka-la̍uh地。」咱有看見一个做工人ê婦人人，khiā起tī拿撒勒細間ê工場內，有失落一个銀á，to̍h是伊看做真值錢-·ê，to̍h「點燈、掃厝，勤勤chhōe到tio̍h。」咱有看見一个婦人人，teh量三斗ê麵粉，來準備一禮拜久所tio̍h需要ê pháng。Hit-ê婦人人ê家庭是細細，所以三斗是夠額thang做一禮拜ê路用。Hit-ê婦人人有lām淡薄酵tī hit-ê中間。Κoh有一个細漢gín-á bē比灶頭khah高，有伸伊ê手，chiān東chiān西，續chia̍p-chia̍p問講，這是啥物，是án怎做，是為tio̍h啥因端才做。當耶穌teh講：「天國親像酵，婦人人the̍h去khǹg tī三斗ê麵粉ê內面，到lóng發酵。」hit時咱thang phah算，耶穌有想tio̍h做gín-á ê經驗chiah tio̍h。咱khah常有忽略chē-chē gín-á時代hiah-ê khah大層ê事，iáu-koh親像chit款細細項ê事，顛倒是不時刻tī心內！

Chit-ê gín-á耶穌臨到世間，m̄是有齊備ê智識tī-·leh。連關係伊ê宗教ê問題也tio̍h ài學習。總是beh學習chit款問題，伊ê功效，大部分是在beh學習ê gín-á ê頭腦，若是án-ne，試想，chit-ê gín-á耶穌所學習ê啥款。

論宗教伊siōng早ê智識，免講，是tùi伊ê老母來得tio̍h-· ê。雖然咱知，偤太人是老父teh擔當gín-á一切ê責任，iáu-koh論宗教ê事，tùi上帝ê恩賜，beh hō͘ thong世界做老母ê人來擔當chit-ê使命。Ta̍k暗馬利亞beh下嬰á耶穌去睏ê時，有教示伊祈禱，有tùi伊講起父上帝ê事，koh tī伊ê心內有用全精神，來思想tī耶穌ê頭前所安排ê天分，試想hit款時間，是神聖到啥款！馬利亞ah!眾婦人人bē-tàng擔當你所擔當-·ê。Tī眾婦人人ê中間，你有得tio̍h恩典！真可惜，chē-chē婦人人kah gín-á無有chit種ê經驗！

偤太人tùi tī gín-á ê宗教訓練，是特別不止有關心tī-·leh。連tī hit-ê異教ê所在，老父是異教，老母是偤太ê家庭，咱ē記得hit-ê少年ê提摩太ê好消息，講：「伊tùi細漢已經bat hiah-ê聖冊。」gín-á tú-tú teh學講話ê時，to̍h續教示in宗教ê事。耶穌有學習「Shema」這tú-tú是親像咱ê信經。論詩，耶穌有學習上帝khah簡單ê詩篇。論歷史，伊有學習上帝有án怎引chhōa以色列人ê故事，連tī伊tú-chiah細細漢，bē學習啥物ê以前，ta̍k-pái beh 伐(hoa̍h)入門內ê時，不時to有看見hit-ê有寫聖冊ê話，ut-teh ê紙，釘tī門khiā，是teh表明上帝有照顧以色列家ê記號。

周圍一切ê事物，lóng是教示耶穌知bat伊ê宗教ê事實。無論是安息日ê三頓，安息日ê燈火，每禮拜日所出席ê會堂，每年ê祝典，收割ê節期，一週間ê祭日，贖罪ê日，以及pôaⁿ過節，to̍h是眾人tī ta̍k年tio̍h離開故鄉，上耶路撒冷所teh赴ê節，試想這在馬利亞ê kiáⁿ耶穌看了啥款！Lóng是ē hō͘伊想tio̍h上帝ê意思有hiah-nih隱密tī平常ê生活。親像án-ne，耶穌有照人ê款式漸漸大，日日勇壯，智慧充滿，上帝ê恩典kah伊做伙 tī-·leh。「伊ê智慧kah年歲ná加添，上帝kah人ná疼伊。」

耶穌到tī六歲ê時，照偤太人ê風俗，tio̍h ài赴隨人ê城市ê會堂ê小學，來受鄉村ê拉比（先生）ê教示。當時偤太人是不止看重chit種ê學堂。照規矩，ta̍k所在lóng tio̍h ài有學堂thang hō͘ gín-á受教育。到十歲為止，lóng是用聖冊做教科書來hō͘ in讀。

親像án-ne，咱thang想像，耶穌做細漢gín-á ê時，有kah伊ê兄弟姊妹相chhōa上學。iā thang想像，伊有做gín-á來kah伊ê同伴做伙坐tī鋪磚ê地ê頂面，大家圍半圓形tī先生ê面前，來teh學習上帝ê話。Ah!咱khah常是真魯鈍bōe曉教示gín-á bat聖冊！我teh奇怪hiah-ê teh教示耶穌ê老拉比，m̄知是啥物款式ê人？

到耶穌khah ē曉讀ê時，伊所親近，掠做是第一要緊ê冊，to̍h是舊約聖冊。偤太人ê先生tùi聖冊ê中間，來編輯屬tī gín-á所tio̍h讀，來做In ê路用，親像創世記ê故事hit款。咱ài khah後來chiah來想chit本聖冊tùi tī chit-ê tī-teh大漢ê gín-á耶穌ê意義到啥款。Tī-chia，咱不過是ài大大來主張，伊tī細漢所受ê教育ê中心基礎，to̍h是承受聖冊ê感化。大ǹg望咱ta̍k-ê家庭猶原會親像án-ne!

總是在伊teh看，tī上帝ê世界一切ê現象，lóng是聖，koh thang做教示ê路用。人ê手所寫-·ê會(聖冊)以外，tī耶穌ê身邊有齊全súi-· ê，m̄是人ê手所寫ê會tī-·leh。Hit-ê話to̍h是父上帝ê大自然，無講話ê詩歌。Tùi chit-ê大自然，父上帝有時常teh tùi耶穌講話。咱知，耶穌有特別ê意識，知影上帝不時kah伊做伙 tī-·leh。盡在奧妙，súi koh奇怪ê事實，to̍h是連耶穌iáu未有氣力thang想ê以前，上帝to̍h已經有kah chit-ê嬰á ê心神teh往來。

我gia̍h目來看吊tī我ê讀冊間，hit-ê拿撒勒ê地圖ê時，我心內teh想，做gín-á ê耶穌有遍行tī hit-ê清彩ê山腰，上帝所出現ê súi-súi ê自然ê中間，來觀賞上帝所創造ê青翠ê山嶺，笑容ê溪水，以及上帝所創造ê日頭，有án怎teh起來普照世間，koh也tī紅紅燦爛來斜落大海ê水中；續來看上帝所創造ê花木、鳥隻、走獸，續快樂來疼惜in，iā感覺父有猶原快樂來疼惜in。咱若看tī khah後來，耶穌teh引起自然界ê物，一切lóng hō͘咱感覺上帝是tiàm tī萬物ê後面，teh看顧萬物。上帝有疼痛hiah-ê teh tiô跳tī曠野ê細細隻ê羊á。上帝有看顧hiah-ê失迷可憐ê羊。上帝有teh養飼天中ê飛鳥，in無tio̍h磨，無紡績(cheh/chek)。上帝有teh照顧hit隻ka-la̍uh地ê粟鳥á。山-·裡ê草木，上帝有hō͘伊穿夠額。上帝有照伊ê心所歡喜，來粧thāⁿ山-·裡ê野花，所以「當所羅門極行伍(hâng-ngó͘)ê時，伊所穿-·ê，m̄值tio̍h chit種花ê一蕊。」拿撒勒ê作穡人，掖麥á-chí tī園-·裡ê時，做gín-á ê耶穌看見，隨時明白萬物ê喪失是在tī上帝，iā hit-ê種chí ê發生是親像神跡ê款式，「起頭是秧，後來有穗，koh後來，穗to̍h結成五穀。」

Tī世界除了耶穌以外，kám iáu有別ê gín-á bat享樂自然，疼惜自然，iā tī自然ê中間，hiah明來看見上帝，到親像chit-ê拿撒勒ê gín-á？試想，咱若ē-thang親像án-ne來培養咱ê細kiáⁿ，kám m̄是真好！若會得thang看見上帝有teh運行tī自然，用驚畏ê念頭來觀看樹木teh puh-íⁿ，續ē知，咱若傷害一隻細細隻ê鳥á，á是用腳來thún踏山-·裡ê花木，是褻瀆咱ê主上帝ê名，咱想啥款！試想，tī gín-á ê宗教生活，若ē-thang hō͘ in ē曉想tio̍h chit-ê親切ê上帝，有親像án-ne hiah-ni̍h時常teh親近tī in，這kám m̄是自然真thang歡喜ê事！Iáu未有世間ê艱苦kah罪惡ê意識，來teh催逼耶穌ê心ê以前，確實伊是一个幸福兒，khiā起tī拿撒勒來享受hit-ê自由、單純ê細漢ê生活。