《綠色短評》

 | | | 轉寄

勇敢拒絕藍白兩黨ê仇恨言論！

作者 李南衡, ChoânTâijī/全台字 by Chng Hūiphêng 2022.12.04

Choânbîn Tâioânjī pán/全民台灣字版簡稱ChoânTâiJī

《 Le̍ksek toánphêng 》　 Lí Lâmhêng

　　 Ióngkám kīchoa̍t nâ pe̍h nn̄g tóng ê siûhūn giânlūn!

　　2016 nî itgoe̍h cha̍pla̍k, Bînchìntóng Chhòa Engbûn tòngsoán chóngthóng, tēit thâuthiàⁿ ê būntê sī nîkim káikek. Ta̍kê lóng chaiiáⁿ nî kim nā bô káikek, kok chióng nîkim ē tī kúi nî lāi siosòa phòsán, kàusî ē khekkhui tio̍h thèhiu ê kunkongkàu jînoân niá bô chîⁿ. Chipchèng ê Bînchìntóng piàⁿsì tī 2017 nî la̍kgoe̍h jīchhit li̍phoatīⁿ siuchèng thongkòe káikek àn, 2018 nî chhitgoe̍h khaisí si̍tsi. Chúiáu sī kongbūoân thèhiu kim 18％ iuhūi chûnkhoán 2 nî pòaⁿ kui lêng kah kîtha káikek chhòsi, hō͘ chin chē lâng súnsit chîⁿchâi chhinchhiūⁿ koah tio̍h bah ē thiàⁿ. Kantāⁿ 18% iuhūi chûnkhoán pō͘hūn tio̍h chhiaukòe 33 bān gōalâng siū énghióng, chi̍tê katêng 3 ê lâng lâi sǹg tio̍h ū 100 bān lâng ē siūkhì. Cha̍pitgoe̍h jīsì choân kok káuha̍pit tōa soán, Tiongkok Kokbîntóng līiōng chittiám sòaⁿ pò siûhūn giânlūn, ínkhí chin chē lâng oànhūn chipchèng ê Bînchìntóng! Tōa soán ê kiatkó Bînchìntóng tōa su, ti̍thatchhī kah koān chhītiúⁿ Bînchìntóng ùi hiān ū ê13 se̍k kiám kah chhun 6 se̍k, Tiongkok Kokbîntóng ùi 6 se̍k tōatōa chēngka piàn 15 se̍k. Tēhng gīhōe chóngse̍kchhù, Bînchìntóng ùi 308 se̍k lo̍h kàu 238 se̍k, sit 70 se̍k; Tiongkok Kokbîntóng ùi 374 se̍k chēngka kàu 394 se̍k, ke 20 se̍k. Tiongkok Kokbîntóng huisiông tekì in ê siûhūn giânlūn chiâⁿ ūhāu.

　　 Chia̍hliáu chai chubī, kiⁿî káuha̍pit tōa soán, Tiongkok Kokbîntóng the̍h bē chhut siáⁿmi̍h hó chèngkiàn, kantāⁿ siūⁿkhí sì nî chêng ê phiat pō͘ — siûhūn giânlūn, kiⁿî sī chèchō jînbîn tùi Tâipak chhītiúⁿ hāusoánjîn Tân Sîtiong pō͘tiúⁿ ê siûhūn, iánhòa choh tùi chipchèng Bînchìntóng ê siûhūn, ùi Tâipakchhī thòaⁿ kàu choân kok. Tng iáubōe ū e̍kbiâu lán tio̍h ū chúnpī chîⁿ, hiòng sèkài kok e̍kbiâu kongsi tēng hòe, inūi Tiongkok ê chó͘gāi, kok e̍kbiâu kongsi bô beh chhut hòe hō͘ lán, hit sî Tiongkok pàng siaⁿ kóng ū e̍kbiâu ēsái bē lán, Tiongkok Kokbîntóng tōa sèsiaⁿ kóngtio̍h kín kā Tiongkok bé. Tongsî ê ōehok pō͘tiúⁿ Tân Sîtiong kóng nā chiàu nn̄ghōaⁿ tiâulē putchún hiòng Tiongkok bébē iio̍h kah e̍kbiâu, bô seng siuhoat biánkóng. Tiongkok Kokbîntóng mē kóng chèngtī ìsek hêngthài tìsú bô beh chiapsiū Tiongkok e̍kbiâu. Sèkài kok kok chaiiáⁿ lán ê chhùkéng, Ji̍tpún chêngāu sàng lán 420 bān gōa che AZ e̍kbiâu, Bíkok chêngāu sàng lán 400 bān che Moderna e̍kbiâu, liân 波蘭、立陶宛、斯洛伐克、捷克 mā sàng lán kúi cha̍pbān che e̍kbiâu. Tiongkok Kokbîntóng mē kóng lán Tâioân sī "e̍kbiâu khitchia̍h".

　　 Bíkok chènghú ēng chhiaukòe 180 ek bíkim chànchō͘ io̍h chhiúⁿ géng chè Covid19 e̍kbiâu, tī té sîkan lāi géng chè chhut koân hāule̍k e̍kbiâu; kantāⁿ ū e̍kbiâu bô kàu, Bíkok chènghú koh tâuji̍p 32 ek bíkim géng chè khòngpēⁿ to̍k io̍h phìⁿ. Lán chènghú kó͘lē púnkok io̍h chhiúⁿ géng chè e̍kbiâu, Kotoan sêngkong liáu, kó͘lē tāike chù Kotoan e̍kbiâu. Tiongkok Kokbîntóng ê siûhūn giânlūn kóng chènghú tô͘lī chhiúⁿsiong. Chō iâu kóng chènghú bé Kotoan e̍kbiâu kùi jōachē. Liân goânpún khòaⁿ·khílâi chiâⁿ chiàⁿphài ê 黃珊珊, kèngjiân ēng "bô͘châi hāibēng" chiah okto̍k ê ōe lâi mē Tân Sîtiong pō͘tiúⁿ.

　　 Chêng kúi kang, Ji̍tpún Nagasaki Shinbun pòtō Bînchìntóng Hoaliân koāntiúⁿ hāusoánjîn Kolas Yotaka chham soán sinbûn, kóng i jīnûi che sī chi̍t tiûⁿ kokí goânchūbîn cho̍k jīntông jîchhiáⁿ kā chūsìn chhōe·tńglâi ê ūntōng. Kolas kiôngtiāu,"lán lāisim bô siûhūn, tútú kah in tòhoán, lán sī simkoaⁿ té ū ài." siānliông ê Tâioân lâng, lán bô khiàm siûhūn, ióngkám kīchoa̍t nâ pe̍h nn̄g tóng ê siûhūn giânlūn. (221117)

Chù, 波蘭、立陶宛、斯洛伐克、捷克　黃珊珊　 chhiáⁿ liām Hôagí


Pe̍h-ōe-jī-pán/白話字版


《 Le̍k-sek toán-phêng 》　 Lí Lâm-hêng

　　 Ióng-kám kī-choa̍t nâ pe̍h nn̄g tóng ê siû-hūn giân-lūn!

　　2016 nî it-goe̍h cha̍p-la̍k, Bîn-chìn-tóng Chhòa Eng-bûn tòng-soán chóng-thóng, tē-it thâu-thiàⁿ ê būn-tê sī nî-kim kái-kek. Ta̍k-ê lóng chai-iáⁿ nî kim nā bô kái-kek, kok chióng nî-kim ē tī kúi nî lāi sio-sòa phò-sán, kàu-sî ē khek-khui tio̍h thè-hiu ê kun-kong-kàu jîn-oân niá bô chîⁿ. Chip-chèng ê Bîn-chìn-tóng piàⁿ-sì tī 2017 nî la̍k-goe̍h jī-chhit li̍p-hoat-īⁿ siu-chèng thong-kòe kái-kek àn, 2018 nî chhit-goe̍h khai-sí si̍t-si. Chú-iáu sī kong-bū-oân thè-hiu kim 18％ iu-hūi chûn-khoán 2 nî pòaⁿ kui lêng kah kî-tha kái-kek chhò-si, hō͘ chin chē lâng sún-sit chîⁿ-châi chhin-chhiūⁿ koah tio̍h bah ē thiàⁿ. Kan-tāⁿ 18% iu-hūi chûn-khoán pō͘-hūn tio̍h chhiau-kòe 33 bān gōa-lâng siū éng-hióng, chi̍t-ê ka-têng 3 ê lâng lâi sǹg tio̍h ū 100 bān lâng ē siū-khì. Cha̍p-it-goe̍h jī-sì choân kok káu-ha̍p-it tōa soán, Tiong-kok Kok-bîn-tóng lī-iōng chit-tiám sòaⁿ pò siû-hūn giân-lūn, ín-khí chin chē lâng oàn-hūn chip-chèng ê Bîn-chìn-tóng! Tōa soán ê kiat-kó Bîn-chìn-tóng tōa su, ti̍t-hat-chhī kah koān chhī-tiúⁿ Bîn-chìn-tóng ùi hiān ū ê13 se̍k kiám kah chhun 6 se̍k, Tiong-kok Kok-bîn-tóng ùi 6 se̍k tōa-tōa chēng-ka piàn 15 se̍k. Tē-hng gī-hōe chóng-se̍k-chhù, Bîn-chìn-tóng ùi 308 se̍k lo̍h kàu 238 se̍k, sit 70 se̍k; Tiong-kok Kok-bîn-tóng ùi 374 se̍k chēng-ka kàu 394 se̍k, ke 20 se̍k. Tiong-kok Kok-bîn-tóng hui-siông tek-ì in ê siû-hūn giân-lūn chiâⁿ ū-hāu.

　　 Chia̍h-liáu chai chu-bī, kin-nî káu-ha̍p-it tōa soán, Tiong-kok Kok-bîn-tóng the̍h bē chhut siáⁿ-mi̍h hó chèng-kiàn, kan-tāⁿ siūⁿ-khí sì nî chêng ê phiat pō͘ — siû-hūn giân-lūn, kin-nî sī chè-chō jîn-bîn tùi Tâi-pak chhī-tiúⁿ hāu-soán-jîn Tân Sî-tiong pō͘-tiúⁿ ê siû-hūn, ián-hòa choh tùi chip-chèng Bîn-chìn-tóng ê siû-hūn, ùi Tâi-pak-chhī thòaⁿ kàu choân kok. Tng iáu-bōe ū e̍k-biâu lán tio̍h ū chún-pī chîⁿ, hiòng sè-kài kok e̍k-biâu kong-si tēng hòe, in-ūi Tiong-kok ê chó͘-gāi, kok e̍k-biâu kong-si bô beh chhut hòe hō͘ lán, hit sî Tiong-kok pàng siaⁿ kóng ū e̍k-biâu ē-sái bē lán, Tiong-kok Kok-bîn-tóng tōa sè-siaⁿ kóng-tio̍h kín kā Tiong-kok bé. Tong-sî ê ōe-hok pō͘-tiúⁿ Tân Sî-tiong kóng nā chiàu nn̄g-hōaⁿ tiâu-lē put-chún hiòng Tiong-kok bé-bē i-io̍h kah e̍k-biâu, bô seng siu-hoat bián-kóng. Tiong-kok Kok-bîn-tóng mē kóng chèng-tī ì-sek hêng-thài tì-sú bô beh chiap-siū Tiong-kok e̍k-biâu. Sè-kài kok kok chai-iáⁿ lán ê chhù-kéng, Ji̍t-pún chêng-āu sàng lán 420 bān gōa che AZ e̍k-biâu, Bí-kok chêng-āu sàng lán 400 bān che Moderna e̍k-biâu, liân 波蘭、立陶宛、斯洛伐克、捷克 mā sàng lán kúi cha̍p-bān che e̍k-biâu. Tiong-kok Kok-bîn-tóng mē kóng lán Tâi-oân sī "e̍k-biâu khit-chia̍h".

　　 Bí-kok chèng-hú ēng chhiau-kòe 180 ek bí-kim chàn-chō͘ io̍h chhiúⁿ géng chè Covid-19 e̍k-biâu, tī té sî-kan lāi géng chè chhut koân hāu-le̍k e̍k-biâu; kan-tāⁿ ū e̍k-biâu bô kàu, Bí-kok chèng-hú koh tâu-ji̍p 32 ek bí-kim géng chè khòng-pēⁿ to̍k io̍h phìⁿ. Lán chèng-hú kó͘-lē pún-kok io̍h chhiúⁿ géng chè e̍k-biâu, Ko-toan sêng-kong liáu, kó͘-lē tāi-ke chù Ko-toan e̍k-biâu. Tiong-kok Kok-bîn-tóng ê siû-hūn giân-lūn kóng chèng-hú tô͘-lī chhiúⁿ-siong. Chō iâu kóng chèng-hú bé Ko-toan e̍k-biâu kùi jōa-chē. Liân goân-pún khòaⁿ-·khí-lâi chiâⁿ chiàⁿ-phài ê 黃珊珊, kèng-jiân ēng "bô͘-châi hāi-bēng" chiah ok-to̍k ê ōe lâi mē Tân Sî-tiong pō͘-tiúⁿ.

　　 Chêng kúi kang, Ji̍t-pún Nagasaki Shinbun pò-tō Bîn-chìn-tóng Hoa-liân koān-tiúⁿ hāu-soán-jîn Kolas Yotaka chham soán sin-bûn, kóng i jīn-ûi che sī chi̍t tiûⁿ ko-kí goân-chū-bîn cho̍k jīn-tông jî-chhiáⁿ kā chū-sìn chhōe-·tńg-lâi ê ūn-tōng. Kolas kiông-tiāu,"lán lāi-sim bô siû-hūn, tú-tú kah in tò-hoán, lán sī sim-koaⁿ té ū ài." siān-liông ê Tâi-oân lâng, lán bô khiàm siû-hūn, ióng-kám kī-choa̍t nâ pe̍h nn̄g tóng ê siû-hūn giân-lūn. (221117)

Chù, 波蘭、立陶宛、斯洛伐克、捷克　黃珊珊　 chhiáⁿ liām Hôa-gí



　　2016年一月十六，民進黨蔡英文當選總統，第一頭疼ê問題是年金改革。Ta̍k个lóng知影年金若無改革，各種年金ē tī幾年內相續破產，到時ē克虧tio̍h退休ê軍公教人員領無錢。執政ê民進黨拼勢tī 2017年六月二七立法院修正通過改革案，2018年七月開始實施。主要是公務員退休金18％優惠存款2年半歸零kah其他改革措施，hō͘真chē人損失錢財親像割tio̍h肉ē疼。干單18%優惠存款部分tio̍h超過33萬外人受影響，一个家庭3个人來算tio̍h有100萬人ē受氣。十一月二四全國九合一大選，中國國民黨利用chit點散播仇恨言論，引起真chē人怨恨執政ê民進黨！大選ê結果民進黨大輸：直轄市kah縣市長民進黨ùi現有ê13席減kah chhun 6席，中國國民黨ùi 6席大大增加變15席。地方議會總席次，民進黨ùi 308席落到238席、失70席；中國國民黨ùi 374席增加到394席，加20席。中國國民黨非常得意inê仇恨言論chiâⁿ有效。

　　食了知滋味，今年九合一大選，中國國民黨提bē出啥物好政見，干單想起四年前ê phiat步—仇恨言論，今年是製造人民對台北市長候選人陳時中ê仇恨，演化作對執政民進黨ê仇恨，ùi台北市thòaⁿ到全國。當猶未有疫苗咱tio̍h有準備錢，向世界各疫苗公司訂貨，因為中國ê阻擾，各疫苗公司無beh出貨hō͘咱，hit時中國放聲講有疫苗ē-sái賣咱，中國國民黨大細聲講tio̍h緊kā中國買。當時ê衛福部長陳時中講若照兩岸條例不准向中國買賣醫藥kah疫苗，無先修法免講。中國國民黨罵講政治意識形態致使無beh接受中國疫苗。世界各國知影咱ê處境，日本前後送咱420萬外劑AZ疫苗，美國前後送咱400萬劑Moderna疫苗，連波蘭、立陶宛、斯洛伐克、捷克mā送咱幾十萬劑疫苗。中國國民黨罵講咱台灣是「疫苗乞食」。

　　美國政府用超過180億美元資助藥廠研製Covid-19疫苗，tī短時間內研製出高效力疫苗；干單有疫苗無夠，美國政府koh投入32億美元研製抗病毒藥片。咱政府鼓勵本國藥廠研製疫苗，高端成功了，鼓勵tāi-ke注高端疫苗。中國國民黨ê仇恨言論講政府圖利廠商。造謠講政府買高端疫苗貴jōa-chē。連原本看起來chiâⁿ正派ê黃珊珊，竟然用「謀財害命」chiah惡毒ê話來罵陳時中。

　　前幾工，日本Nagasaki Shinbun（「長崎新聞」）報導民進黨花蓮縣長候選人Kolas Yotaka參選新聞，講伊認為che是一場高舉原住民族認同而且kā自信chhōe轉來ê運動。Kolas強調：「咱內心無仇恨，tú-tú kah in倒反，咱是心肝底有愛。」善良ê台灣人，咱無欠仇恨，勇敢拒絕藍白兩黨ê仇恨言論。 (221117)

註：波蘭、立陶宛、斯洛伐克、捷克　　黃珊珊　　請唸華語