《綠色短評》

 | | | 轉寄

賊khah惡人

作者 李南衡, ChoânTâijī/全台字 by Chng Hūiphêng 2022.05.01

Choânbîn Tâioânjī pán/全民台灣字版簡稱ChoânTâiJī

《 Le̍ksek toánphêng 》 Lí Lâmhêng

Chha̍t khah oklâng

Chi̍t nî chi̍t piàn Tâitiong Tāikah Tìnlânkiong Máchó͘ Jiûkéng oa̍htāng, sìgoe̍h chhekáu àm, tī Gân Chhengpiau ap kiō chi hā, Máchó͘ Loânkiō cha̍phun pênghô thongkòe Chionghòa Bînseng tēhātō liáuāu, bô gîgō͘ Tionghôa Thóngitchhiokchìntóng chóngchhâi "Pe̍hlông" Tiuⁿ Anlo̍k lâikàu tē liáuāu, po̍khoat kúiá pho thuisak chhiongtu̍t. Hiāntiûⁿ kùná, kaná, koàná, hoankiuⁿchúi sìkè poe, sīmchì ū lâng tōatáⁿ tuisak Chionghòa hunkio̍k Hùhunkio̍ktiúⁿ Chiong Tínpang, kènghong chòeāu tī hiāntiûⁿ lia̍h 6 miâ puthoat hūnchú, i hônghāi kongbū chengpān. Sìgoe̍h chhecha̍p chákhí kìchiá mn̄g Tìnlânkiong tángsūtiúⁿ Gân Chhengpiau tùi pōle̍k sūkiāⁿ ê khòaⁿhoat, i bûnāi piáusī, Máchó͘ sī hoaⁿhí nāujia̍t, m̄sī hoaⁿhí jiásū. Ta̍kê tio̍h simpêng khìhô lâi gêngchiap Máchó͘. Chitmá e̍kchêng kîkan, só͘ū kangchok jînoân lóng chin sinkhó͘, thiⁿkhì jia̍t kah chhùiam chi̍tēá tio̍h tâmloklok, chi̍tēá tio̍h koh ōaⁿ chi̍tê. Hóhó ê tāichì hông bú kah ánne, si̍tchāi chin bô hó.

　　 Sìgoe̍h chhecha̍p, Chionghòa koān kèngchhatkio̍ktiúⁿ Ngô͘ KhunHiok chíchhut, Thóngchhùtóng tī chit piàn Máchó͘ Jiûkéng kîkan oânchoân bô kah kènghong chiapchhiok a̍h sī sìnchhéng, mā bô lia̍t tī iânsòaⁿ chiapkiō ê miâchheh. Chhekáu àm pehtiámpòaⁿ bô ūkéng chhuthiān, beh kiôngsè chhiúⁿkiō. Hùhunkio̍ktiúⁿ Cheng Tìnpang ū oákhì hia̍ptiau, hiòng tùihong kiôngtiāu in bô lia̍t tī chiapkiō miâchheh, mā bô chhutsī Tìnlânkiong só͘ hoat ê ū pīⁿhō ê "e̍kbiâu 3 OK khah", jîchhiáⁿ in chhēng tio̍h chèngtóng kahá téng insò͘, só͘í chiah bô pàng kiâⁿ hō͘ in chiapkiō. Bô gîgō͘ Pe̍hlông Tiuⁿ Anlo̍k ê khehchhâbó͘kiáⁿ Lí Kaui tōasiaⁿ hoah kóng, "choânpō͘ ê lâng lóng kòelâi!"chi̍t tōatīn lâng chū ánne chhiong óalâi, tìsú i hông thuisak phah tio̍h siong iûgoân lún thiàⁿ apchè pōle̍k. Lí Kaui kah i ê angsài Ngô͘ Kimhó͘ sia̍phiâm hoah chhiong, hiòng kéngchhat chhiàng siaⁿ, jiákhí thuisak chhiongtu̍t, soah ín piak kīnnî lâi siōng kài tōa kuibô͘ ê pōle̍k chhiongtu̍t, chōsêng Hùkio̍ktiúⁿ téng 3 miâ kéngchhat siūsiong. Sìgoe̍h chhecha̍p, Kiámkéng khuthe̍h Lí lú huhū kàu àn, kiámhong jīmtēng Lí,Ngô͘ nn̄g lâng hónggāi kongbū chōehiâm tiōngtāi, kok chhù 20 bān, 15 bān kho͘ kaupó.

Kiⁿî inūi e̍kchêng koanhē, bôkoán ji̍p biō chèpài, hiohkhùn, lóng tio̍h pîn "e̍kbiâu 3 OK khah" chhutji̍p, kīn kīlî chiapchhiok ê kngkiō koh khah biánkóng. "e̍kbiâu 3 OK khah" ēsái kóng sī chit piàn Jiâukéng ê "thonghêngchèng", só͘ū sûi kiâⁿ tīnthâu, hiuⁿkheh lóng tio̍h í phah móa 3 che ê sión̂gkhah ōaⁿ chhú chit tiuⁿ "e̍kbiâu 3 OK khah", ū chit tiuⁿ chiah ētàng chūiû chìn chhut kengbiō chèpài.

　　 Chionghòa tēkiámsú í sia̍phiâm siàntōng he̍k kàuso thaⁿjîn hōanchōe téng chōehiâm thôaⁿhoàn Tiuⁿ Anlo̍k, sìgoe̍h cha̍pjī ēpo͘ tio̍h hiòng tēkiámsú pòtò. Tiuⁿ Anlo̍k kàuūi liáuāu, pēng bô jīnûi i ū chhōalâng nāusū, tiantò hunhun putpêng kóng, cho͘chit hōanchōe ê sī Chionghòa Kéngchhat Hunkio̍ktiúⁿ Ông Kokhong, kènghong nā mài līiōng kongkoânle̍k cho͘chit hoānchōe, i ê pō͘hā ná ē ū pōle̍k hoatseng leh? I mā chí khòng, hit kang sī inūi kènghong choânle̍k tōnggoân chó͘chí i chiapkiō, chiah ē hoatseng thuisak , hibāng kā chèngmi̍h kongkhai chhutlâi, khòaⁿ siáng sī tāngbúê.

Chin kîkhá, Pe̍hlông Tiuⁿ Anlo̍k chí khòng Chionghòa Kéngchhat Hunkio̍ktiúⁿ Ông Kokhong sī "cho͘chit hōanchōe". Ūiáⁿ sī Tâioân sio̍kgí só͘ kóng ê, chha̍t khah oklâng! (220415)


Pe̍h-ōe-jī-pán/白話字版

《 Le̍k-sek toán-phêng 》 Lí Lâm-hêng

Chha̍t khah ok-lâng

Chi̍t nî chi̍t piàn Tâi-tiong Tāi-kah Tìn-lân-kiong Má-chó͘ Jiû-kéng oa̍h-tāng, sì-goe̍h chhe-káu àm, tī Gân Chheng-piau ap kiō chi hā, Má-chó͘ Loân-kiō cha̍p-hun pêng-hô thong-kòe Chiong-hòa Bîn-seng tē-hā-tō liáu-āu, bô gî-gō͘ Tiong-hôa Thóng-it-chhiok-chìn-tóng chóng-chhâi "Pe̍h-lông" Tiuⁿ An-lo̍k lâi-kàu tē liáu-āu, po̍k-hoat kúi-á pho thui-sak chhiong-tu̍t. Hiān-tiûⁿ kùn-á, kan-á, koàn-á, hoan-kiuⁿ-chúi sì-kè poe, sīm-chì ū lâng tōa-táⁿ tui-sak Chiong-hòa hun-kio̍k Hù-hun-kio̍k-tiúⁿ Chiong Tín-pang, kèng-hong chòe-āu tī hiān-tiûⁿ lia̍h 6 miâ put-hoat hūn-chú, i hông-hāi kong-bū cheng-pān. Sì-goe̍h chhe-cha̍p chá-khí kì-chiá mn̄g Tìn-lân-kiong táng-sū-tiúⁿ Gân Chheng-piau tùi pō-le̍k sū-kiāⁿ ê khòaⁿ-hoat, i bû-nāi piáu-sī, Má-chó͘ sī hoaⁿ-hí nāu-jia̍t, m̄-sī hoaⁿ-hí jiá-sū. Ta̍k-ê tio̍h sim-pêng khì-hô lâi gêng-chiap Má-chó͘. Chit-má e̍k-chêng kî-kan, só͘-ū kang-chok jîn-oân lóng chin sin-khó͘, thiⁿ-khì jia̍t kah chhùi-am chi̍t-ē-á tio̍h tâm-lok-lok, chi̍t-ē-á tio̍h koh ōaⁿ chi̍t-ê. Hó-hó ê tāi-chì hông bú kah án-ne, si̍t-chāi chin bô hó.

　　 Sì-goe̍h chhe-cha̍p, Chiong-hòa koān kèng-chhat-kio̍k-tiúⁿ Ngô͘ Khun-Hiok chí-chhut, Thóng-chhù-tóng tī chit piàn Má-chó͘ Jiû-kéng kî-kan oân-choân bô kah kèng-hong chiap-chhiok a̍h sī sìn-chhéng, mā bô lia̍t tī iân-sòaⁿ chiap-kiō ê miâ-chheh. Chhe-káu àm peh-tiám-pòaⁿ bô ū-kéng chhut-hiān, beh kiông-sè chhiúⁿ-kiō. Hù-hun-kio̍k-tiúⁿ Cheng Tìn-pang ū oá-khì hia̍p-tiau, hiòng tùi-hong kiông-tiāu in bô lia̍t tī chiap-kiō miâ-chheh, mā bô chhut-sī Tìn-lân-kiong só͘ hoat ê ū pīⁿ-hō ê "e̍k-biâu 3 OK khah", jî-chhiáⁿ in chhēng tio̍h chèng-tóng kah-á téng in-sò͘, só͘-í chiah bô pàng kiâⁿ hō͘ in chiap-kiō. Bô gî-gō͘ Pe̍h-lông Tiuⁿ An-lo̍k ê kheh-chhâ-bó͘-kiáⁿ Lí Ka-ui tōa-siaⁿ hoah kóng, "choân-pō͘ ê lâng lóng kòe-lâi!"chi̍t- tōa-tīn lâng chū án-ne chhiong óa--lâi, tì-sú i hông thui-sak phah tio̍h siong iû-goân lún thiàⁿ ap-chè pō-le̍k. Lí Ka-ui kah i ê ang-sài Ngô͘ Kim-hó͘ sia̍p-hiâm hoah chhiong, hiòng kéng-chhat chhiàng siaⁿ, jiá-khí thui-sak chhiong-tu̍t, soah ín piak kīn-nî lâi siōng kài tōa kui-bô͘ ê pō-le̍k chhiong-tu̍t, chō-sêng Hù-kio̍k-tiúⁿ téng 3 miâ kéng-chhat siū-siong. Sì-goe̍h chhe-cha̍p, Kiám-kéng khu-the̍h Lí lú hu-hū kàu àn, kiám-hong jīm-tēng Lí,Ngô͘ nn̄g lâng hóng-gāi kong-bū chōe-hiâm tiōng-tāi, kok chhù 20 bān, 15 bān kho͘ kau-pó.

Kin-nî in-ūi e̍k-chêng koan-hē, bô-koán ji̍p biō chè-pài, hioh-khùn, lóng tio̍h pîn "e̍k-biâu 3 OK khah" chhut-ji̍p, kīn kī-lî chiap-chhiok ê kng-kiō koh khah bián-kóng. "e̍k-biâu 3 OK khah" ēsái kóng sī chit piàn Jiâu-kéng ê "thong-hêng-chèng", só͘-ū sûi kiâⁿ tīn-thâu, hiuⁿ-kheh lóng tio̍h í phah móa 3 che ê sió-n̂g-khah ōaⁿ chhú chit tiuⁿ "e̍k-biâu 3 OK khah", ū chit tiuⁿ chiah ē-tàng chū-iû chìn chhut keng-biō chè-pài.

　　 Chiong-hòa tē-kiám-sú í sia̍p-hiâm siàn-tōng he̍k kàu-so thaⁿ-jîn hōan-chōe téng chōe-hiâm thôaⁿ-hoàn Tiuⁿ An-lo̍k, sì-goe̍h cha̍p-jī ē-po͘ tio̍h hiòng tē-kiám-sú pò-tò. Tiuⁿ An-lo̍k kàu-ūi liáu-āu, pēng bô jīn-ûi i ū chhōa-lâng nāu-sū, tian-tò hun-hun put-pêng kóng, cho͘-chit hōan-chōe ê sī Chiong-hòa Kéng-chhat Hun-kio̍k-tiúⁿ Ông Kok-hong, kèng-hong nā mài lī-iōng kong-koân-le̍k cho͘-chit hoān-chōe, i ê pō͘-hā ná ē ū pō-le̍k hoat-seng leh? I mā chí khòng, hit kang sī in-ūi kèng-hong choân-le̍k tōng-goân chó͘-chí i chiap-kiō, chiah ē hoat-seng thui-sak , hi-bāng kā chèng-mi̍h kong-khai --chhut-lâi, khòaⁿ siáng sī tāng-bú--ê.

Chin kî-khá, Pe̍h-lông Tiuⁿ An-lo̍k chí khòng Chiong-hòa Kéng-chhat Hun-kio̍k-tiúⁿ Ông Kok-hong sī "cho͘-chit hōan-chōe". Ū-iáⁿ sī Tâi-oân sio̍k-gí só͘ kóng-- ê, chha̍t khah ok-lâng! (220415)



一年一遍台中大甲鎮瀾宮媽祖遶（jîu）境活動，四月初九暗，tī顏清標壓轎之下，媽祖鑾轎十分平和通過彰化民生地下道了後，無疑誤中華統一促進黨總裁「白狼」張安樂來到地了後，爆發幾á波推捒衝突。現場棍á、矸á、罐á、番薑水四界飛，甚至有人大膽堆捒彰化分局副分局長鍾振邦，警方最後tī現場掠6名不法份子，依妨害公務偵辦。四月初十早起記者問鎮瀾宮董事長顏清標對暴力事件ê看法，伊無奈表示，媽祖是歡喜熱鬧，不是歡喜惹事。Ta̍k-ê tio̍h心平氣和來迎接媽祖。Chit-má疫情期間，所有工作人員lóng真辛苦，天氣熱kah嘴掩一下átio̍h澹lok-lok，一下子tio̍h koh換一个。好好ê代誌hông舞kahán-ne，實在真無好。

　　四月初十，彰化縣警察局長吳坤旭指出，統促黨tīchit遍媽祖遶境期間完全無kah警方接觸a̍h是申請，mā無列tī沿線接轎ê名冊。初九暗八點半無預警出現，beh強勢搶轎。副分局長鐘振邦有óa去協調，向對方強調in無列tī接轎名冊，mā無出示鎮瀾宮所發ê有編號ê「疫苗3 OK卡」，而且in穿著政黨裌á等因素，所以chiah無放行hō͘ in接轎。無疑誤白狼張安樂ê客查某kiáⁿ李家葳大聲喊講：「全部ê人lóng過來！」一大陣人自ánne衝óa來，致使伊hông推捒拍tio̍h傷猶原忍痛壓制暴力。李家葳kah伊ê翁婿吳金虎涉嫌hoah衝、向警察chhiàng聲，惹起推捒衝突，煞引爆近年來上kài大規模ê暴力衝突，造成副分局長等3名警察受傷。四月初十，檢警拘提李女夫婦到案，檢方認定李、吳兩人妨礙公務罪嫌重大，各處20萬、15萬元交保。

今年因為疫情關係，無管入廟祭拜、歇睏，lóng tio̍h憑「疫苗3 OK卡」出入，近距離接觸ê扛轎koh khah免講。「疫苗3 OK卡」ēsái講是chit遍遶境ê「通行證」，所有隨行陣頭、香客lóng tio̍h以拍滿3劑ê小黃卡換取chit張「疫苗3 OK卡」，有chit張chiahētàng自由進出宮廟祭拜。

　　彰化地檢署以涉嫌煽動或教唆他人犯罪等罪嫌傳喚張安樂，四月十二下晡tio̍h向地檢署報到。張安樂到位了後，並無認為伊有率眾閙事，顚倒忿忿不平講，組織犯罪ê是彰化警察分局長王國峯，警方若mài利用公權力組織犯罪，伊ê部下ná ē有暴力發生leh？伊mā指控，hit工是因為警方全力動員阻止伊接轎，chiah ē發生推捒，希望kā證物公開出來，看siáng是動武ê。

真奇巧（kî-khá），白狼張安樂指控彰化警察分局長王國峯是「組織犯罪」。有影是台灣俗話所講ê：賊khah惡人！ (220415)