《綠色短評》

 | | | 轉寄

直直講台灣疫情死800 gōa人。有夠三八！

作者 李南衡, ChoânTâijī/全台字 by Chng Hūiphêng 2022.04.03

Choânbîn Tâioânjī pán/全民台灣字版簡稱ChoânTâiJī

《 Le̍ksek toánphêng 》 Lí Lâmhêng

　　　　　 Ti̍tti̍t kóng Tâioân e̍kchêng sí 800 gōa lâng. Ūkàu sampat!

　　 Saⁿgoe̍h cha̍pla̍k, Li̍phoatīⁿ kíhêng khoânkéng póhō͘, ōeseng hoklī, kengchè téng úigoânhōe liânse̍k hōegī, beh thólūn Ji̍tpún Hoktó si̍tphín chìnkháu gītê. Tānsī chákhí káu tiám khuihōe chìnchêng, Tiongkok Kokbîntóng tóngthoân tio̍h pàchiàm chúse̍ktâi, iaukiû "seng kong thiaⁿ, chài símcha", jîchhiáⁿ giâ piogí chó͘tòng Ōehok pō͘tiúⁿ Tân Sîtiong pō͘tiúⁿ chhiūⁿtâi pòkò. Tiongkok Kokbîntóng li̍púi Tân Gio̍ktin, Tēⁿ Lēbûn sīmchì the̍h e̍kchêng sí 800 gōa lâng lâi kongkek Tân Sîtiong pō͘tiúⁿ, chekmn̄g Tân pō͘tiúⁿ,"lán e̍kchêng sí 800 gōa lâng, lí káⁿ lóng bián hūchek? Mài kóng beh koh lâi chia̍h chitlō mi̍hkiāⁿ!" ìsù sī kóng Hoktó si̍tphín. Jiá Tân pō͘tiúⁿ khì kah khiā khílâi kóng,"chhiáⁿ lí mài koh kóng hiahê síkhì ê lâng. Tâioân inūi Covid19 síkhì ê lâng tī sèkài sǹg sī siōng kē ê."ōe kóng iáu bōe oân Tēⁿ Lēbûn li̍púi sûisî koh mn̄g,"Tâioân sí 800 gōa lâng, góa káⁿ ū kóng m̄tio̍h?" Tân pō͘tiúⁿ ìn kóng,"Hiangkáng sí 4,000 gōa lâng."Tēⁿ Lēbûn li̍púi mn̄g kóng,"lí sī kóng sí 800 gōa lâng iáu bô kàu sī boh? 800 gōa lâng in káⁿ m̄ sī chù e̍kbiâu síkhì ê?" Tân Sîtiong pō͘tiúⁿ khì kah chhùiam liulo̍hlâi, kóng,"In síkhì kah chù e̍kbiâu ū siáⁿ koanhē? Mài o͘pe̍h khanthoa lah!" chòeāu iû Bînchìntóng tóngthoân chóngtiàu Koa Kiànbêng chhutbīn hia̍ptiau, sianghong tôngì seng kíhêng kongthiaⁿhōe. Liânse̍k úigoânhōe iáubōe khaisí tio̍h lâi sòaⁿhōe.

Sūāu, Tân Sîtiong pō͘tiúⁿ tùi kìchiá kóng,"góa kòjîn ê siuióng iáu koh suiàu káichìn. M̄koh kináji̍t ê chútê sī Ji̍tpún si̍tphín suji̍p ê būntê, ná ē ti̍tti̍t mn̄g kóng e̍kchêng sí 800 gōa lâng? Tongjiân, tùi múi chi̍t ūi síkhì ê lâng goán sim lóng chin thiàⁿ, tānsī mātio̍h khòaⁿ sèkài, siūⁿ Tâioân. Goán sī chiahni̍h phahpiàⁿ teh chò, chiah ētàng îchhî chitê sêngchek, bô engkai chi̍t hēchhiú kā goán ê jīnchin phahpiáⁿ húhú tiāu, ánne tùi só͘ū jīnchin phahpiàⁿ hônge̍k ê lâng si̍tchāi bô kongpêⁿ!

　　 Tiongkok Kokbîntóng ê li̍phoat úigoân siuⁿkòe bôêng, bô sîkan koansim sèkài hoatseng ê e̍kchêng. Lán ēng Tân pō͘tiúⁿ só͘ kóng ê Hiangkáng chohlē, jînkháu 748 bān, Tâioân lâng kháu sī in ê 3.2 pōe, kàu saⁿgoe̍h cha̍pgō͘ ûichí, Hiangkáng e̍kchêng síbông jînsò͘ sī 4,847 kòjîn, nā chiàu jînkháu pílē sǹgkhílâi tī Tâioân tio̍h sí 15,510 kòjîn, Tēⁿ Lēbûn li̍púi kóngê sí 800 gōa lâng sǹg choh siáⁿ?

　　 Lán ēng sèkài hônge̍k bô͘hoānseng ê Isulael chohlē lâi khòaⁿ, Isulael jînkháu 920 bān, lán Tâioân jînkháu sī in ê 2.6 pōe, saⁿgoe̍h cha̍pgō͘ ûichí, Isulael e̍kchêng síbông jînsò͘ sī 10,392 kòjîn, nā chiàu jînkháu pílē sǹgkhílâi tī Tâioân tio̍h sí 27,019 kòjîn, Tēⁿ Lēbûn li̍púi kóng ê sí 800 gōa lâng sǹg choh siáⁿ?

　　 Inūi Tēⁿ Lēbûn li̍púi náchhiūⁿ khekpôaⁿ thiàuchiam itti̍t kóng "Tâioân e̍kchêng sí 800 gōa lâng", lán chiah ē ēng Hiangkáng, Isulael chohlē, kóng sí 800 gōa lâng sǹg choh siáⁿ? Kîsi̍t inūi e̍kchêng sitkhì sèⁿmiā ê múi chi̍tê lâng lán lóng ē chiok m̄kam. Tānsī nā khòaⁿ sèkài, lán tio̍h ē koh khah kámsiā Tân Sîtiong pō͘tiúⁿ só͘ léngtō ê Ōehok pō͘ kah choânkok chhengchheng bānbān ūi hônge̍k phahpiáⁿ ê pêngiú, chiah ētáng póchhî hiānū ê sêngchek, siáⁿmi̍h khoán sêngchek? Kàu saⁿgoe̍h cha̍pchhit ûichí, jīcha̍p kang bô lâng inūi e̍kchêng síbông, itti̍t póchhî síbông 853 kòjîn.

Lán tī chia, hiòng só͘ū ūi hônge̍k kangchok phahpiàⁿ ê lúsū siansiⁿ soeh tosiā! (220318)


Pe̍h-ōe-jī-pán/白話字版

《 Le̍k-sek toán-phêng 》 Lí Lâm-hêng

　　　　　 Ti̍t-ti̍t kóng Tâi-oân e̍k-chêng sí 800 gōa lâng. Ū-kàu sam-pat!

　　 Saⁿ-goe̍h cha̍p-la̍k, Li̍p-hoat-īⁿ kí-hêng khoân-kéng pó-hō͘, ōe-seng hok-lī, keng-chè téng úi-goân-hōe liân-se̍k hōe-gī, beh thó-lūn Ji̍t-pún Hok-tó si̍t-phín chìn-kháu gī-tê. Tān-sī chá-khí káu tiám khui-hōe chìn-chêng, Tiong-kok Kok-bîn-tóng tóng-thoân tio̍h pà-chiàm chú-se̍k-tâi, iau-kiû "seng kong thiaⁿ, chài sím-cha", jî-chhiáⁿ giâ pio-gí chó͘-tòng Ōe-hok pō͘-tiúⁿ Tân Sî-tiong pō͘-tiúⁿ chhiūⁿ-tâi pò-kò. Tiong-kok Kok-bîn-tóng li̍p-úi Tân Gio̍k-tin, Tēⁿ Lē-bûn sīm-chì the̍h e̍k-chêng sí 800 gōa lâng lâi kong-kek Tân Sî-tiong pō͘-tiúⁿ, chek-mn̄g Tân pō͘-tiúⁿ,"lán e̍k-chêng sí 800 gōa lâng, lí káⁿ lóng bián hū-chek? Mài kóng beh koh lâi chia̍h chit-lō mi̍h-kiāⁿ!" ì-sù sī kóng Hok-tó si̍t-phín. Jiá Tân pō͘-tiúⁿ khì kah khiā --khí-lâi kóng,"chhiáⁿ lí mài koh kóng hiah-ê sí-khì ê lâng. Tâi-oân in-ūi Covid-19 sí-khì ê lâng tī sè-kài sǹg sī siōng kē ê."ōe kóng iáu bōe oân Tēⁿ Lē-bûn li̍p-úi sûi-sî koh mn̄g,"Tâi-oân sí 800 gōa lâng, góa káⁿ ū kóng m̄-tio̍h?" Tân pō͘-tiúⁿ ìn kóng,"Hiang-káng sí 4,000 gōa lâng."Tēⁿ Lē-bûn li̍p-úi mn̄g kóng,"lí sī kóng sí 800 gōa lâng iáu bô kàu sī boh? 800 gōa lâng in káⁿ m̄ sī chù e̍k-biâu sí-khì ê?" Tân Sî-tiong pō͘-tiúⁿ khì kah chhùi-am liu--lo̍h-lâi, kóng,"In sí-khì kah chù e̍k-biâu ū siáⁿ koan-hē? Mài o͘-pe̍h khan-thoa lah!" chòe-āu iû Bîn-chìn-tóng tóng-thoân chóng-tiàu Koa Kiàn-bêng chhut-bīn hia̍p-tiau, siang-hong tông-ì seng kí-hêng kong-thiaⁿ-hōe. Liân-se̍k úi-goân-hōe iáu-bōe khai-sí tio̍h lâi sòaⁿ-hōe.

Sū-āu, Tân Sî-tiong pō͘-tiúⁿ tùi kì-chiá kóng,"góa kò-jîn ê siu-ióng iáu koh su-iàu kái-chìn. M̄-koh kin-á-ji̍t ê chú-tê sī Ji̍t-pún si̍t-phín su-ji̍p ê būn-tê, ná ē ti̍t-ti̍t mn̄g kóng e̍k-chêng sí 800 gōa lâng? Tong-jiân, tùi múi chi̍t ūi sí-khì ê lâng goán sim lóng chin thiàⁿ, tān-sī mā-tio̍h khòaⁿ sè-kài, siūⁿ Tâi-oân. Goán sī chiah-ni̍h phah-piàⁿ teh chò, chiah ē-tàng î-chhî chit-ê sêng-chek, bô eng-kai chi̍t hē-chhiú kā goán ê jīn-chin phah-piáⁿ hú-hú tiāu, án-ne tùi só͘-ū jīn-chin phah-piàⁿ hông-e̍k ê lâng si̍t-chāi bô kong-pêⁿ!

　　 Tiong-kok Kok-bîn-tóng ê li̍p-hoat úi-goân siuⁿ-kòe bô-êng, bô sî-kan koan-sim sè-kài hoat-seng ê e̍k-chêng. Lán ēng Tân pō͘-tiúⁿ só͘ kóng ê Hiang-káng choh-lē, jîn-kháu 748 bān, Tâi-oân lâng kháu sī in ê 3.2 pōe, kàu saⁿ-goe̍h cha̍p-gō͘ ûi-chí, Hiang-káng e̍k-chêng sí-bông jîn-sò͘ sī 4,847 kò-jîn, nā chiàu jîn-kháu pí-lē sǹg--khí-lâi tī Tâi-oân tio̍h sí 15,510 kò-jîn, Tēⁿ Lē-bûn li̍p-úi kóng--ê sí 800 gōa lâng sǹg choh siáⁿ?

　　 Lán ēng sè-kài hông-e̍k bô͘-hoān-seng ê I-su-la-el choh-lē lâi khòaⁿ, I-su-la-el jîn-kháu 920 bān, lán Tâi-oân jîn-kháu sī in ê 2.6 pōe, saⁿ-goe̍h cha̍p-gō͘ ûi-chí, I-su-la-el e̍k-chêng sí-bông jîn-sò͘ sī 10,392 kò-jîn, nā chiàu jîn-kháu pí-lē sǹg--khí-lâi tī Tâi-oân tio̍h sí 27,019 kò-jîn, Tēⁿ Lē-bûn li̍p-úi kóng ê sí 800 gōa lâng sǹg choh siáⁿ?

　　 In-ūi Tēⁿ Lē-bûn li̍p-úi ná-chhiūⁿ khek-pôaⁿ thiàu-chiam it-ti̍t kóng "Tâi-oân e̍k-chêng sí 800 gōa lâng", lán chiah ē ēng Hiang-káng, I-su-la-el choh-lē, kóng sí 800 gōa lâng sǹg choh siáⁿ? Kî-si̍t in-ūi e̍k-chêng sit-khì sèⁿ-miā ê múi chi̍t-ê lâng lán lóng ē chiok m̄-kam. Tān-sī nā khòaⁿ sè-kài, lán tio̍h ē koh khah kám-siā Tân Sî-tiong pō͘-tiúⁿ só͘ léng-tō ê Ōe-hok pō͘ kah choân-kok chheng-chheng bān-bān ūi hông-e̍k phah-piáⁿ ê pêng-iú, chiah ē-táng pó-chhî hiān-ū ê sêng-chek, siáⁿ-mi̍h khoán sêng-chek? Kàu saⁿ-goe̍h cha̍p-chhit ûi-chí, jī-cha̍p kang bô lâng in-ūi e̍k-chêng sí-bông, it-ti̍t pó-chhî sí-bông 853 kò-jîn.

Lán tī chia, hiòng só͘-ū ūi hông-e̍k kang-chok phah-piàⁿ ê lú-sū sian-siⁿ soeh to-siā! (220318)


　　三月十六，立法院舉行環境保護、衛生福利、經濟等委員會聯席會議，beh討論日本福島食品進口議題。但是早起九點開會進前，中國國民黨黨團tio̍h霸佔主席台，要求「先公聽、再審查」，而且夯標語阻擋衛福部長陳時中上台報告。中國國民黨立委陳玉珍、鄭麗文甚至the̍h疫情死800 gōa人來攻擊陳時中部長，責問陳部長：「咱疫情死800 gōa人，你敢lóng免負責？mài講beh koh來食chit號物件！」意思是講福島食品。惹陳部長氣kahkhiā起來講：「請你mài koh講hiah-ê死去ê人。台灣因為Covid-19死去ê人tī世界算是上低ê。」話講猶未完鄭麗文立委隨時koh問：「台灣死800 gōa人，我敢有講m̄-tio̍h？」陳部長應講：「香港死4,000 gōa人。」鄭麗文立委問講：「你是講死800 gōa人猶無夠是boh？800 gōa人in敢m̄是注疫苗死去ê?」陳時中部長氣kah嘴掩溜落來，講：「In死去kah注疫苗有啥關係？Mài烏白牽拖lah！」最後由民進黨黨團總召柯建銘出面協調，雙方同意先舉行公聽會。聯席委員會猶未開始tio̍h來散會。

事後，陳時中部長對記者講：「我個人ê修養猶koh需要改進。M̄-koh今á日ê主題是日本食品輸入ê問題，ná ē直直問講疫情死800 gōa人？當然，對每一位死去ê人阮心lóng真疼，但是mā-tio̍h看世界、想台灣。阮是chiahni̍h拍拼teh做，才ētàng維持chit-ê成績，無應該一下手kā阮ê認真拍拼hú-hú掉，án-ne對所有認真拍拼防疫ê人實在無公平！

　　中國國民黨ê立法委員siuⁿ過無閒，無時間關心世界發生ê疫情。咱用陳部長所講ê香港作例，人口748萬、台灣人口是in ê 3.2倍，到三月十五為止，香港疫情死亡人數是4,847個人，若照人口比例算起來tī台灣tio̍h死15,510個人，鄭麗文立委講ê死800 gōa人算作啥？

　　咱用世界防疫模範生ê以色列作例來看，以色列人口920萬，咱台灣人口是inê2.6倍，三月十五為止，以色列疫情死亡人數是10,392個人，若照人口比例算起來tī台灣tio̍h死27,019個人，鄭麗文立委講ê死800 gōa人算作啥？

　　因為鄭麗文立委ná像曲盤跳針一直講「台灣疫情死800gōa人」，咱才ē用香港、以色列作例，講死800gōa人算作啥？其實因為疫情失去生命ê每一個人咱lóngē足m̄甘。但是若看世界，咱tio̍hēkoh khah感謝陳時中部長所領導ê衛福部kah全國千千萬萬為防疫拍拼ê朋友，才ētáng保持現有ê成績，啥物款成績？到三月十七為止，二十工無人因為疫情死亡、一直保持死亡853個人。 咱tīchia，向所有為防疫工作拍拼ê女士先生說多謝！ (220318)

註：chit號　　請發音作［chit-lō］