《綠色短評》 |
| | | 轉寄 |
Choânbîn Tâioânjī pán/全民台灣字版簡稱ChoânTâiJī
《 Le̍ksek toánphêng 》 Lí Lâmhêng
Lîm Chēnggî iâⁿ liáu chiok súikhùi, Lîm Chhióngchò chiongkiat ok pā!
Inūi siongtong phahpiàⁿê li̍phoatúigoân Tân Pekûi bo̍kbêngkîmiāu hông pābián tiāu, Tâitiongchhī tējī soánkhu tio̍h koh têngsoán li̍p hoatúigoân. Bînchìntóng chêng li̍púi Lîm Chēnggî chiâⁿ hótáⁿ, káⁿ khiā chhutlâi thè Tân Pekûi ho̍ksiû. Inūi chútō pābián Tân Pekûi ê sī Tiongkok Kokbîntóng ê chêng li̍púi Gân Khoanhêng, i tī tēhng chiâⁿ ū sèle̍k, ìgōa su hō͘ chi̍tê khangkàng ê Tâioân Kichìn ê Tân Pekûi, m̄ kamgoān, tī lâng jīmkî chi̍tpòaⁿ ê sî hoattōng pābián, Tiongkok Kokbîntóng tiongiong choânle̍k chichhî chhioksêng. Pābián chiâⁿ liáuāu, Gân Khoanhêng chhò chāi chia̍hkín lòngphòa óaⁿ, i nā mài hoattōng pābián, hóhó chúnpī, hō͘ Tân Pekûi chò oân chi̍t jīm li̍púi, āu chi̍t jīm li̍púi tùi i lâi kóng náchhiūⁿ sī tohténg nī kam, siàⁿlâng mā piàⁿbē iâⁿ i. Jîchhiáⁿ chit piàn ê li̍púi pó͘ soán sī ko͘tùisiah, choân Tâioân ê lâng lóng chùba̍k tī chit tiûⁿ ê soánkí, tìsú i ê siàⁿmi̍h khangáphāng, ū·ê bô·ê mā lóng hông iahiah chhut· lâi. Khólêng iah liáu siuⁿkòe pháiⁿ khòaⁿ, liân Tiongkok Kokbîntóng chúse̍k Chu Li̍plûn mā kiaⁿ·tio̍h, kha soah kín kiu·khí·lâi, kóng siàⁿmi̍h Tâitiongchhī tējī soánkhu li̍púi pó͘soán kah Tâipakchhī tēgō͘ soánkhu li̍púi pābián, sī chāitē soánkí, kā bútâi, khongkan hêng hō͘ soánbîn, hō͘ soánbîn hóhó sukhó, siàⁿ lâng siōng ētàng ūi tēhng chengchhú koâne̍k; tēhng soánkí m̄ sī chèngtóng tùitoat. Liân chit khoán ê saⁿ peh ōe Chu Li̍plûn chúse̍k mā kóng ē chhut·lâi. Lán lóng chaiiáⁿ, bînchú chèngtī tio̍h sī chèngtóng chèngtī, c hit tóng chò bô hó, jînbîn ēng soánphiò soán pa̍t tóng khílâi. Chu Li̍plûn chúse̍k khaté boahiû liu soan, hāi Gân Khoanhêng lîmsî sitkhì pōeāu tōala̍t ê chichhî kah āuoān.
Kìjiân Lîm Chēnggî káⁿ khiā chhutlâi piàⁿ, i só͘ sio̍k ê Bînchìntóng tongjiân tio̍h kā chit tiûⁿ ê li̍púi pó͘soán tòngchò sī "chèngtóng tùikoat", Bînchìntóng ê téngténg ēē lóng piàⁿ chhutlâi chō͘soán, hông pābián ê 3Q Tân Pekûi chò i ê chō͘soán tōakichhiú, téng piàn Tân Pekûi hông pābián tiāu ê sî, kanta O͘ji̍tkhu bô su niāniā. Só͘í chit piàn pó͘soán, tûliáu hóhó kò͘siú O͘ji̍tkhu ígōa, kîtha sìê khu lóng bô mê bô ji̍t piàⁿ thàuthàu. Ùi sìtiám khaisí khuiphiò, Lîm Chēnggî chhaputto múi chi̍t khu lóng niáseng, kanta Liôngchéⁿkhu ū chi̍tchāmá siósió sukhì, itti̍t kàu lō͘bóe, Lîm Chēnggî tī Gân Khoanhêng kò͘hiong ê Soalo̍kkhu mā iâⁿ. Lán kóng Lîm Chēnggî iâⁿ liáu chiok súikhùi, tio̍h sī kóng i múi chi̍t khu lóng iâⁿ, iâⁿkòe kakī kóng sī chāitē ê chúlâng ê Gân Khoanhêng.
Tiongkok Kokbîntóng tiongiong tōala̍t chichhî Gân Khoanhêng pābián Tân Pekûi sêngkong liáuāu, Chu Li̍plûn chúse̍k hoaⁿhí kah bē kìtit kakī sèⁿ siàⁿ, tùi li̍phoatúigoân Lîm Chhióngchò hoatchhut kônggiân," khòng Tiong pó Tâi ittēng pābián!" só͘í kāngkhoán tī itgoe̍h chhekáu kípān Tâipakchhī tēgō͘ soánkhu Bôtóngchek li̍púi Lîm Chhióngchò pābián àn tâuphiò. Tâuphiò chêng chi̍t àm tī Liôngsansī chêng kóngtiûⁿ ê boánhōe, Hùchóngthóng Lōa Chhengtek tìsû kóng, Lîm Chhióngchò hō͘ kongbîn kàmtok kokhōe liânbêng phêngkàm la̍k piàn iuchit li̍púi, tēhng ho̍kbū mā chiâⁿ hó. Si̍tchāi siūⁿ bô siàⁿ líiû beh pābián Lîm Chhióngchò li̍púi. Ta̍kê ittēng tio̍h khiā chhutlâi tâu puttôngì phiò, chiongkiat chit khoán okchit ê pābián bûnhòa. Lōa Hùchóngthóng bē kìtit Tiongkok Kokbîntóng Chu Li̍plûn chúse̍k kóng," khòng Tiong pó Tâi ittēng pābián!" Beh pābián sêngkong chìchió tio̍h ū gō͘bān 8,756 phiò ísiōng tôngì, jîchhiáⁿ tôngì phiò pí puttôngì phiò khah chē. Hókachài, tôngì pābián ê phiò chiah gō͘bān sìchheng gōa niāniā, pābián bô thongkòe. Lán kîthāi okpāánne chiongkiat. (220109)
Pe̍h-ōe-jī-pán/白話字版
《 Le̍k-sek toán-phêng 》 Lí Lâm-hêng
Lîm Chēng-gî iâⁿ liáu chiok súi-khùi, Lîm Chhióng-chò chiong-kiat ok pā!
In-ūi siong-tong phah-piàⁿê li̍p-hoat-úi-goân Tân Pek-ûi bo̍k-bêng-kî-miāu hông pā-bián tiāu, Tâi-tiong-chhī tē-jī soán-khu tio̍h koh têng-soán li̍p- hoat-úi-goân. Bîn-chìn-tóng chêng li̍p-úi Lîm Chēng-gî chiâⁿ hó-táⁿ, káⁿ khiā chhut-lâi thè Tân Pek-ûi ho̍k-siû. In-ūi chú-tō pā-bián Tân Pek-ûi ê sī Tiong-kok Kok-bîn-tóng ê chêng li̍p-úi Gân Khoan-hêng, i tī tē-hng chiâⁿ ū sè-le̍k, ì-gōa su hō͘ chi̍t-ê khang-kàng ê Tâi-oân Ki-chìn ê Tân Pek-ûi, m̄ kam-goān, tī lâng jīm-kî chi̍t-pòaⁿ ê sî hoat-tōng pā-bián, Tiong-kok Kok-bîn-tóng tiong-iong choân-le̍k chi-chhî chhiok-sêng. Pā-bián chiâⁿ liáu-āu, Gân Khoan-hêng chhò chāi chia̍h-kín lòng-phòa óaⁿ, i nā mài hoat-tōng pā-bián, hó-hó chún-pī, hō͘ Tân Pek-ûi chò oân chi̍t jīm li̍p-úi, āu chi̍t jīm li̍p-úi tùi i lâi kóng ná-chhiūⁿ sī toh-téng nī kam, siàⁿ-lâng mā piàⁿbē iâⁿ i. Jî-chhiáⁿ chit piàn ê li̍p-úi pó͘ soán sī ko͘-tùi-siah, choân Tâi-oân ê lâng lóng chù-ba̍k tī chit tiûⁿ ê soán-kí, tì-sú i ê siàⁿ-mi̍h khang-á-phāng, ū·ê bô·ê mā lóng hông iah-iah chhut· lâi. Khó-lêng iah liáu siuⁿ-kòe pháiⁿ khòaⁿ, liân Tiong-kok Kok-bîn-tóng chú-se̍k Chu Li̍p-lûn mā kiaⁿ·tio̍h, kha soah kín kiu·khí·lâi, kóng siàⁿ-mi̍h Tâi-tiong-chhī tē-jī soán-khu li̍p-úi pó͘-soán kah Tâi-pak-chhī tē-gō͘ soán-khu li̍p-úi pā-bián, sī chāi-tē soán-kí, kā bú-tâi, khong-kan hêng hō͘ soán-bîn, hō͘ soán-bîn hó-hó su-khó, siàⁿ lâng siōng ē-tàng ūi tē-hng cheng-chhú koân-e̍k; tē-hng soán-kí m̄ sī chèng-tóng tùi-toat. Liân chit khoán ê saⁿ peh ōe Chu Li̍p-lûn chú-se̍k mā kóng ē chhut·lâi. Lán lóng chai-iáⁿ, bîn-chú chèng-tī tio̍h sī chèng-tóng chèng-tī, c hit tóng chò bô hó, jîn-bîn ēng soán-phiò soán pa̍t tóng khí-lâi. Chu Li̍p-lûn chú-se̍k kha-té boah-iû liu soan, hāi Gân Khoan-hêng lîm-sî sit-khì pōe-āu tōa-la̍t ê chi-chhî kah āu-oān.
Kì-jiân Lîm Chēng-gî káⁿ khiā chhut-lâi piàⁿ, i só͘ sio̍k ê Bîn-chìn-tóng tong-jiân tio̍h kā chit tiûⁿ ê li̍p-úi pó͘-soán tòng-chò sī "chèng-tóng tùi-koat", Bîn-chìn-tóng ê téng-téng ē-ē lóng piàⁿ chhut-lâi chō͘-soán, hông pā-bián ê 3Q Tân Pek-ûi chò i ê chō͘-soán tōa-ki-chhiú, téng piàn Tân Pek-ûi hông pā-bián tiāu ê sî, kan-ta O͘-ji̍t-khu bô su niā-niā. Só͘-í chit piàn pó͘-soán, tû-liáu hó-hó kò͘-siú O͘-ji̍t-khu í-gōa, kî-tha sì-ê khu lóng bô mê bô ji̍t piàⁿ thàu-thàu. Ùi sì-tiám khai-sí khui-phiò, Lîm Chēng-gî chha-put-to múi chi̍t khu lóng niá-seng, kan-ta Liông-chéⁿ-khu ū chi̍t-chām-á sió-sió su-khì, it-ti̍t kàu lō͘-bóe, Lîm Chēng-gî tī Gân Khoan-hêng kò͘-hiong ê Soa-lo̍k-khu mā iâⁿ. Lán kóng Lîm Chēng-gî iâⁿ liáu chiok súi-khùi, tio̍h sī kóng i múi chi̍t khu lóng iâⁿ, iâⁿ-kòe ka-kī kóng sī chāi-tē ê chú-lâng ê Gân Khoan-hêng.
Tiong-kok Kok-bîn-tóng tiong-iong tōa-la̍t chi-chhî Gân Khoan-hêng pā-bián Tân Pek-ûi sêng-kong liáu-āu, Chu Li̍p-lûn chú-se̍k hoaⁿ-hí kah bē kì-tit ka-kī sèⁿ siàⁿ, tùi li̍p-hoat-úi-goân Lîm Chhióng-chò hoat-chhut kông-giân," khòng Tiong pó Tâi it-tēng pā-bián!" só͘-í kāng-khoán tī it-goe̍h chhe-káu kí-pān Tâi-pak-chhī tē-gō͘ soán-khu Bô-tóng-chek li̍p-úi Lîm Chhióng-chò pā-bián àn tâu-phiò. Tâu-phiò chêng chi̍t àm tī Liông-san-sī chêng kóng-tiûⁿ ê boán-hōe, Hù-chóng-thóng Lōa Chheng-tek tì-sû kóng, Lîm Chhióng-chò hō͘ kong-bîn kàm-tok kok-hōe liân-bêng phêng-kàm la̍k piàn iu-chit li̍p-úi, tē-hng ho̍k-bū mā chiâⁿ hó. Si̍t-chāi siūⁿ bô siàⁿ lí-iû beh pā-bián Lîm Chhióng-chò li̍p-úi. Ta̍k-ê it-tēng tio̍h khiā chhut-lâi tâu put-tông-ì phiò, chiong-kiat chit khoán ok-chit ê pā-bián bûn-hòa. Lōa Hù-chóng-thóng bē kì-tit Tiong-kok Kok-bîn-tóng Chu Li̍p-lûn chú-se̍k kóng," khòng Tiong pó Tâi it-tēng pā-bián!" Beh pā-bián sêng-kong chì-chió tio̍h ū gō͘-bān 8,756 phiò í-siōng tông-ì, jî-chhiáⁿ tông-ì phiò pí put-tông-ì phiò khah chē. Hó-ka-chài, tông-ì pā-bián ê phiò chiah gō͘-bān sì-chheng gōa niā-niā, pā-bián bô thong-kòe. Lán kî-thāi ok-pāán-ne chiong-kiat. (220109)
因為相當拍拼ê立法委員陳柏惟莫名其妙hông罷免掉,台中市第二選區tio̍h koh重選立法委員。民進黨前立委林靜儀誠好膽,敢khiā出來替陳柏惟復仇。因為主導罷免陳柏惟ê是中國國黨ê前立委顏寛恒,伊tī地方誠有勢力,意外輸hō͘一個空降ê台灣基進ê陳柏惟,m̄甘願,tī人任期一半ê時發動罷免,中國國民黨中央全力支持促成。罷免成了後,顏寛恒錯在食緊弄破碗,伊若mài發動罷免,好好準備,hō͘陳柏惟做完一任立委,後一任立委對伊來講那像是桌頂nī柑,siàⁿ人mā拼bē贏伊。而且chit遍ê立委補選是孤對削,全台灣ê人lóng注目tīchit場ê選舉,致使伊ê siàⁿ物孔á縫、有ê無ê mā lóng hông iah-iah出來。可能iah了siuⁿ過pháiⁿ看,連中國國民黨主席朱立倫mā驚tio̍h,腳煞緊kiu起來,講siàⁿ物台中市第二選區立委補選kah台北市第五選區立委罷免,是在地選舉,kā舞台、空間還hō͘選民,hō͘選民好好思考,siàⁿ人上ē-tàng為地方爭取權益;地方選舉m̄是政黨對決。連chit款ê三八話朱立偷主席mā講ē出來。咱lóng知影,民主政治tio̍h是政黨政治,chit黨做無好,人民用選票選別黨起來。朱立倫主席腳底抹油溜soan,害顏寛恒臨時失去背後大力ê支持kah後援。
既然林靜儀敢khiā出來拼,伊所屬ê民進黨當然tio̍h kā chit場ê立委補選當作是「政黨對決」,民進黨ê頂頂下下lóng拼出來助選,hông罷免ê 3Q陳柏惟做伊ê助選大支手,頂遍陳柏惟hông罷免掉ê時,kan-ta烏日區無輸niā-niā。所以chit遍補選,除了好好顧守烏日區以外,其他四個區lóng無暝無日拼透透。Ùi四點開始開票,林靜儀差不多每一區lóng領先,kan-ta龍井區有一站á小小輸去,一直到路尾,林靜儀tī顏寛恒故鄉ê沙鹿區mā贏。咱講林靜儀贏了足súi氣,tio̍h是講伊每一區lóng贏,贏過家己講是在地ê主人ê顏寛恒。
中國國民黨中央大力支持顏寛恒罷免陳柏惟成功了後,朱立倫主席歡喜kah bē記得家己姓siàⁿ,對立法委員林昶佐發出狂言:「抗中保台一定罷免!」所以仝款tī一月初九舉辦台北市第五選區無黨籍立委林昶佐罷免案投票。投票前一暗tī龍山寺前廣場ê晚會,副總統賴清德致詞講,林昶佐hō͘公民監督國會聯盟評鑑六遍優質立委,地方服務mā誠好。實在想無siàⁿ理由beh罷免林昶佐立委。Ta̍k个一定tio̍hkhiā出來投不同意票,終結chit款惡質ê罷免文化。賴副總統bē記得中國國民黨朱立倫主席講:「抗中保台一定罷免!」Beh罷免成功至少tio̍h有五萬8,756票以上同意,而且同意票比不同意票khah濟。好佳哉,同意罷免ê票才五萬四千外niā-niā,罷免無通過。咱期待惡罷án-ne終結。 (220109)