《綠色短評》

 | | | 轉寄

中國烏白放聲ē hông驚！

作者 李南衡, ChoânTâijī/全台字 by Chng Hūiphêng 2021.06.27

Choânbîn Tâioânjī pán/全民台灣字版簡稱ChoânTâiJī

《 Le̍ksek toánphêng 》 Lí Lâmhêng
Tiongkok o͘pe̍h pàng siaⁿ ē hông kiaⁿ!

　　 La̍kgoe̍h chhela̍k cháikhí chhit tiám pòaⁿ, Bíkok liânpang chhamgīoân 達克沃絲,蘇利文,昆斯, chē Bíkun ūnsuki C17 hóngbūn Tâioân, thêngliû saⁿ tiámcheng ê tiongkan soanpò͘ Bíkok beh chēngsàng Tâioân chhitcha̍pgō͘ bān che e̍kbiâu, choân Tâioân ê lâng lóng chin hoaⁿhí mā sim chûn kámsiā. Tānsī lán nā siūⁿkhí Tiongkok ánchóaⁿ pàng siaⁿ, lán si̍tchāi sim kiaⁿkiaⁿ. Inūi chài in ê chit tâi Bíkok khongkun chiànlio̍k ūnsuki C17"khongtiong pàông", sī 1979 nî TâiBí toānkau ílâi, tēit tâi chèngsek tī Tâioân kànglo̍h khípoe ê Bíkok kunki.

　　 Kūnî 2020 nî pehgoe̍h saⁿcha̍p it, Tiongkok kiōngsántóng tóngpò 《Khoân kiû sîpò》hoatpiáu chi̍t phiⁿ "su’iàu hō͘ Chhòa Engbûn tongkio̍k chi̍tê kinpún sèng ê kéngkò" ê siāpêng kóng, siatsú Tâioân kah Bíhong nā íkeng chò liáu Bíkok kunki tī Tâioân khílo̍h ê anpâi, che sī huisiông giâmtiōng ê tāichì, íkeng ta̍h tio̍h ( Tiongkok) tāilio̍k îhō͘ kokka thóngit ê ângsòaⁿ," nāsī ( Tiongkok) tāilio̍k ū chiáng’ak tio̍h bêngkhak ê chèngkì, tio̍h ētàng phòhoāi tiāu kuiê kitiûⁿ kah kànglo̍h tī chitê kitiûⁿ ê Bíkok kunki, Tâihái chiàncheng tio̍h ánne phah·khílâi". Siāpêng koh kóng, kohchài kéngkò Chhòa Engbûn tongkio̍k kah Bíkok, m̄ hó sńghóe. ( Tiongkok) tāilio̍k îhō͘ kokka chúkoân kah léngthó͘ oânchéng ê ìchì cha̍phun kiantēng, Tiongkok bô siūⁿ beh siochiàn, tānsī tùi kongjiân chèchō hunlia̍t kokka hiānsi̍t ê hiahê hêngûi," ( Tiongkok) tāilio̍k ittēng kiankoat kā i hôekek."nā ū lia̍htio̍h Bíkun huiki tī Tâioân khílo̍h, ( Tiongkok) tāilio̍k phài chiànki khì Tâioân soansī chúkoân koh khah sī sūnlí sêngchiuⁿ.

　　Mài kóng lán Tâioân ē kiaⁿ, liân Bíkok mā ē chhoah. Chit piàn Saⁿūi Bíkok liânpang chhamgīoân la̍kgoe̍h chhela̍k beh lâi Tâioân, cháchá tio̍h koattēng hó, jîchhiáⁿ anpâi chē Bíkok khongkun ūnsuki C17 lâi, ūitio̍h khakpó kuiê jīmbū ê oânchoân sèng, Bíkok Ìnthài sulēngpō͘ te̍kpia̍t anpâi Bíkok hângkhong búlām 雷根 hō chiàntàu kûn, cháchá tī gō͘goe̍h jīit tio̍h ùi Ji̍tpún Yokosuka kitē chhuthoat lâikàu Tâioân tangpō͘ gōahái sûne̍k, téngbīn ū sio̍k Bíkok háikun tēgō͘ lām chàiki liântūi ígōa, iáu ū chài chheng gōa tùn ê kunhâi, gō͘chheng gōa miâ koaⁿpeng kah la̍kcha̍p tâi chiànki, sûisî ētàng ènghù jīmhô chêngsè ê piànhòa. Tûliáu choh īhông bānit ê chúnpī ígōa, mā ū kéngkò Tiongkok m̄thang lāmchham ê ìbī.

　　 Kójiân ūhāu. La̍kgoe̍h chhela̍k hit kang Tiongkok tiāmchiⁿchiⁿ lóng bô chhut siaⁿ, liân ta̍k kang lâi Tâioân selâm háihe̍k pòtò ê Tiongkok kunki mā pàngká chi̍t kang bô lâi. Tējī kang, Tiongkok gōakaupō͘ chiah hoatpiáu siaⁿbêng kóng, Bíkok kunki chài saⁿ ūi chhamgīoân khì Tāipak sī giâmtiōng ûihoán ittiong goânchek kah TiongBí saⁿ kongpò, Tionghong tùi che "kiankoat hoántùi", ē chèchhâi chit saⁿê lâng, jîchhiáⁿ íkeng hiòng Bíhong thêchhut giâmchiàⁿ kausia̍p, tokchhiok Bíhong sīntiōng chhúlí, m̄thang hiòng Tâito̍k hunlia̍t sèle̍k hoatchhut jīmhô chhògō͘ ê sìnhō, íbián giâmtiōng súnhāi TiongBí koanhē kah Tâihái hôpêng úntēng.《Khoânkiû sîpò》hoatpiáu siāpêng kóng, bētàng hō͘ BíTâi ēng chhiat ianchhiâng ê chiànsut si̍thiān" sin ê thu̍tphòa", nā ánne kèsio̍k lo̍hkhì, Bíkok ū chi̍t kang ē chhiat tio̍h kakī ê chéngthâuá.

　　 Kiò Bíkok chhiat ianchhiâng siósim m̄thang chhiat tio̍h chéngthâuá, kóng chitlūi ê chhiòōe bô siáⁿ iàukín, pàithok Tiongkok mài koh o͘pe̍h pàng siaⁿ kóng ánchóaⁿ tio̍h beh siochiàn, ē hông kiaⁿ neh! 　　(210611)
Chù, 達克沃絲 蘇利文 昆斯　雷根 chhiáⁿ liām Hôagí

Pe̍h-ōe-jī-pán/白話字版
《 Le̍k-sek toán-phêng 》 Lí Lâm-hêng
Tiong-kok o͘-pe̍h pàng siaⁿ ē hông kiaⁿ!

　　 La̍k-goe̍h chhe-la̍k chái-khí chhit tiám pòaⁿ, Bí-kok liân-pang chham-gī oân 達克沃絲,蘇利文,昆斯, chē Bí-kun ūn-su-ki C-17 hóng-būn Tâi-oân, thêng-liû saⁿ tiám-cheng ê tiong-kan soan-pò͘ Bí-kok beh chēng-sàng Tâi-oân chhit-cha̍p-gō͘ bān che e̍k-biâu, choân Tâi-oân ê lâng lóng chin hoaⁿ-hí mā sim chûn kám-siā. Tān-sī lán nā siūⁿ-khí Tiong-kok án-chóaⁿ pàng siaⁿ, lán si̍t-chāi sim kiaⁿ-kiaⁿ. In-ūi chài in ê chit tâi Bí-kok khong-kun chiàn-lio̍k ūn-su-ki C-17"khong-tiong pà-ông", sī 1979 nî Tâi-Bí toān-kau í-lâi, tē-it tâi chèng-sek tī Tâi-oân kàng-lo̍h khí-poe ê Bí-kok kun-ki.

　　 Kū-nî 2020 nî peh-goe̍h saⁿ-cha̍p it, Tiong-kok kiōng-sán-tóng tóng-pò 《Khoân kiû sî-pò 》 hoat-piáu chi̍t phiⁿ "su-iàu hō͘ Chhòa Eng-bûn tong-kio̍k chi̍t-ê kin-pún sèng ê kéng-kò" ê siā-pêng kóng, siat-sú Tâi-oân kah Bí-kok nā í-keng chò liáu Bí-kok kun-ki tī Tâi-oân khí-lo̍h ê an-pâi, che sī hui-siông giâm-tiōng ê tāi-chì, í-keng ta̍h tio̍h ( Tiong-kok) tāi-lio̍k î-hō͘ kok-ka thóng-it ê âng-sòaⁿ,"nā-sī ( Tiong-kok) tāi-lio̍k ū chiáng-ak tio̍h bêng-khak ê chèng-kì, tio̍h ē-tàng phò-hoāi tiāu kui-ê ki-tiûⁿ kah kàng-lo̍h tī chit-ê ki-tiûⁿ ê Bí-kok kun-ki, Tâi-hái chiàn-cheng tio̍h án-ne phah-·khí-lâi". Siā-pêng koh kóng, koh-chài kéng-kò Chhòa Eng-bûn tong-kio̍k kah Bí-kok, m̄ hó sńg-hóe. ( Tiong-kok) tāi-lio̍k î-hō͘ kok-ka chú-koân kah léng-thó͘ oân-chéng ê ì-chì cha̍p-hun kian-tēng, Tiong-kok bô siūⁿ beh sio-chiàn, tān-sī tùi kong-jiân chè-chō hun-lia̍t kok-ka hiān-si̍t ê hiah-ê hêng-ûi," ( Tiong-kok) tāi-lio̍k it-tēng kian-koat kā i hôe kek."nā ū lia̍h-tio̍h Bí-kun hui-ki tī Tâi-oân khí-lo̍h, ( Tiong-kok) tāi-lio̍k phài chiàn-ki khì Tâi-oân soan-sī chú-koân koh khah sī sūn-lí sêng-chiuⁿ.

　　Mài kóng lán Tâi-oân ē kiaⁿ, liân Bí-kok mā ē chhoah. Chit piàn Saⁿ-ūi Bí-kok liân-pang chham-gī oân la̍k-goe̍h chhe-la̍k beh lâi Tâi-oân, chá-chá tio̍h koat-tēng hó, jî-chhiáⁿ an-pâi chē Bí-kok khong-kun ūn-su-ki C-17 lâi, ūi-tio̍h khak-pó kui-ê jīm-bū ê oân-choân sèng, Bí-kok Ìn-thài su-lēng-pō͘ te̍k-pia̍t an-pâi Bí-kok hâng-khong bú-lām 雷根 hō chiàn-tàu kûn, chá-chá tī gō͘-goe̍h jī-it tio̍h ùi Ji̍t-pún Yokosuka ki-tē chhut-hoat lâi-kàu Tâi-oân tang-pō͘ gōa-hái sûn-e̍k, téng-bīn ū sio̍k Bí-kok hái-kun tē-gō͘ lām chài-ki liân-tūi í-gōa, iáu ū chài chheng gōa tùn ê kun-hâi, gō͘-chheng gōa miâ koaⁿ-peng kah la̍k-cha̍p tâi chiàn-ki, sûi-sî ē-tàng èng-hù jīm-hô chêng-sè ê piàn-hòa. Tû-liáu choh ī-hông bān-it ê chún-pī í-gōa, mā ū kéng-kò Tiong-kok m̄-thang lām-chham ê ì-bī.

　　 Kó-jiân ū-hāu. La̍k-goe̍h chhe-la̍k hit kang Tiong-kok tiām-chiⁿ-chiⁿ lóng bô chhut siaⁿ, liân ta̍k kang lâi Tâi-oân se-lâm hái-he̍k pò-tò ê Tiong-kok kun-ki mā pàng-ká chi̍t kang bô lâi. Tē-jī kang, Tiong-kok gōa-kau-pō͘ chiah hoat-piáu siaⁿ-bêng kóng, Bí-kok kun-ki chài Saⁿ ūi chham-gī-oân khì Tāi-pak sī giâm-tiōng ûi-hoán it-tiong goân-chek kah Tiong-Bí saⁿ kong-pò, Tiong-hong tùi che "kian-koat hoán-tùi", ē chè-chhâi chit saⁿ-ê lâng, jî-chhiáⁿ í-keng hiòng Bí-hong thê-chhut giâm-chiàⁿ kau-sia̍p, tok-chhiok Bí-hong sīn-tiōng chhú-lí, m̄-thang hiòng Tâi-to̍k hun-lia̍t sè-le̍k hoat-chhut jīm-hô chhò-gō͘ ê sìn-hō, í-bián giâm-tiōng sún-hāi Tiong-Bí koan-hē kah Tâi-hái hô-pêng ún-tēng.《Khoân kiû sî-pò》hoat-piáu siā-pêng kóng, bē-tàng hō͘ Bí-Tâi ēng chhiat ian-chhiâng ê chiàn-sut si̍t-hiān" sin ê thu̍t-phòa", nā án-ne kè-sio̍k lo̍h-khì, Bí-kok ū chi̍t kang ē chhiat tio̍h ka-kī ê chéng-thâu-á.

　　 Kiò Bí-kok chhiat ian-chhiâng sió-sim m̄-thang chhiat tio̍h chéng-thâu-á, kóng chit-lūi ê chhiò-ōe bô siáⁿ iàu-kín, pài-thok Tiong-kok mài koh o͘-pe̍h pàng siaⁿ kóng án-chóaⁿ tio̍h beh sio-chiàn, ē hông kiaⁿ neh! 　　(210611)
Chù, 達克沃絲 蘇利文 昆斯　雷根 chhiáⁿ liām Hôa-gí


　　六月初六早起七點半，美國聯邦參議員達克沃絲、蘇利文kah昆斯，坐美軍運輸機C-17訪問台灣，停留三點鐘ê中間宣布美國beh贈送台灣七十五萬劑疫苗，全台灣ê人lóng真歡喜mā心存感謝。但是咱若想起中國按怎放聲，咱實在心驚驚。因為載in ê chit台美國空軍戰略運輸機C-17「空中霸王」，是1979年台美斷交以來，第一台正式tī台灣降落起飛ê美國軍機。

　　舊年2020年八月三十一，中國共產黨黨報《環球時報》發表一篇「需要hō͘蔡英文當局一個根本性ê警告」ê社評講，設使台灣kah美方若已經做了美國軍機tī台灣起落ê安排，che是非常嚴重ê代誌，已經踏tio̍h（中國）大陸維護國家統一ê紅線，「若是（中國）大陸有掌握tio̍h明確ê證據，tio̍hētàng破壞掉kui-ê機場kah降落tī這个機場ê美國軍機，台海戰爭tio̍h按呢拍-·起來」。社評koh講，koh再警告蔡英文當局kah美國：m̄好sńg火。（中國）大陸維護國家主權kah領土完整ê意志十分堅定，中國無想beh相戰，但是對公然製造分裂國家現實ê hiah-ê行為，「（中國）大陸一定堅決kā伊回擊。」若有掠tio̍h美軍飛機tī台灣起落，（中國）大陸派戰機去台灣宣示主權koh khah是順理成章。

　　Mài講咱台灣ē驚，連美國māēchhoah。Chit遍三位美國聯邦參議員六月初六beh來台灣，早早tio̍h決定好，而且安排坐美國空軍運輸機C-17來，為tio̍h確保kui-ê任務ê完全性，美國印太司令部特別安排美國航空母艦雷根號戰鬥群，早早tī五月二一tio̍h ùi日本Yokosuka基地出發來到台灣東部外海巡弋（e̍k），頂面有屬美國海軍第五艦載機聯隊以外，猶有載千外噸ê軍械、五千外名官兵kah六十台戰機，隨時ē-tàng應付任何情勢ê變化。除了作預防萬一ê準備以外，mā有警告中國m̄-thang濫摻ê意味。

　　果然有效。六月初六hit工中國恬chiⁿ-chiⁿlóng無出聲，連逐工來台灣西南海域報到ê中國軍機mā放假一工無來。第二工，中國外交部才發表聲明講，美國軍機載三位參議員去台北是嚴重違反一中原則kah中美三公報，中方對che「堅決反對」，ē制裁chit三個人，而且已經向美方提出嚴正交涉，敦促美方慎重處理，m̄-thang向台獨分裂勢力發出任何錯誤ê信號，以免嚴重損害中美關係kah台海和平穩定。《環球時報》發表社評講，bē-tàng hō͘美台用切煙腸ê戰術實現「新ê突破」，若按呢繼續落去，美國有一工ē切tio̍h家己ê指頭á。

　　叫美國切煙腸小心m̄-thang切tio̍h指頭á，講chit類ê笑話無啥要緊，拜託中國mài koh烏白放聲講按怎tio̍h beh相戰，ēhông驚neh！　　(210611)

註：達克沃絲 蘇利文 昆斯　　雷根 請唸華語