《綠色短評》

 | | | 轉寄

溫柔體貼kā老大人注疫苗！

作者 李南衡, ChoânTâijī/全台字 by Chng Hūiphêng 2021.07.04

Choânbîn Tâioânjī pán/全民台灣字版簡稱ChoânTâiJī
《 Le̍ksek toánphêng 》 Lí Lâmhêng

Unjiû théthiap kā lāutōalâng chù e̍kbiâu!

La̍kgo̍eh cha̍pgō͘, choânkok kok koānchhī ūi siōngkài nîtióng, 85 hòe ísiōng ê Akong Amá chù e̍kbiâu, hoānnā ū chò miâchheh ê koānchhī lóng chò liáu chin sūnsī. Lán ēng hông oló siōng chē ê Kohiôngchhī chohlē lâi kóng. Kohiôngchhī chiàu "Tiongiong liûhêng e̍kchêng chíhui tiongsim" só͘ kongpò͘ ê cha̍p tōa lūi chù e̍kbiâu tùisiōng kah sūnsī, sūsian tio̍h chi̍tê chi̍tê kā miâchheh lóng chò hósè, chi̍tē chiap tio̍h "Tiongiong chíhui tiongsim" thongti, kúi go̍eh kúi ji̍t beh sàng jōachē e̍kbiâu lâi, kok khukongsó͘ sûisî ētáng kā chit piàn chù ē tio̍h e̍kbiâu ê miâtoaⁿ kau·khí·lâi, sûisî thàukòe lînlí tiúⁿ hoatchhut chùsiā thongtitoaⁿ, chiok chhengchhó siá bêng kúi go̍eh kúi ji̍t kúitiám kàu kúitiám tī siáⁿmi̍h só͘chāi chùsiā, thêchhéⁿ i tio̍h tòa sinhūnchèng kah kiānpókhah, sûisî pòtò sûisî chù, bián pâilia̍t bián thènghāu.

Chhiūⁿkóng gō͘go̍eh jīpeh kàu saⁿcha̍p ēpo͘ la̍k tiám, Kohiôngchhī tio̍h kā siutio̍h ê nn̄gbān chi̍tchheng che e̍kbiâu chù oân, chúiàu tùisiōng sī pēⁿīⁿ jînoân, hônge̍k kètêngchhia kah kéngsiau téng hônge̍k jînoân iusian chù. La̍kgo̍eh chheit sin hunphòe ê nn̄gbān chhitchheng che e̍kbiâu māsī chiàu chō hó ê miâchheh engkai chù ê tùisiōng sūnsī khì chù. Bô chhinchhiūⁿ Tâipakchhī ánne tēit sòaⁿ ê ihō͘ jînoân bô chù·tio̍h, pun hō͘ Hósimkoaⁿ téng chínsó͘ liân tōalâu koánlíoân, piàⁿsàu ê asáng mā lóng ū chù·tio̍h ê chênghêng.

　　 Chit piàn chù nîlāu ê tióngpòe, chiap tio̍h thongti chaiiáⁿ toh chi̍t kang e̍kbiâu ē kàu, sûisî iû kok khu ê lînlí tiúⁿ hoat chù e̍kbiâu thongtitoaⁿ. Chunchiàu "Tiongiong liûhêng e̍kchêng chíhui tiongsim" ê chísī, kongkò bô siatchek tī Kohiôngchhī tānsī lâng tóa tī Kohiông ê tióngchiá, kín hiòng só͘ tóa ê khukongsó͘ liânlo̍k, khukongsó͘ pānsūoân mn̄g chhengchhó sèⁿmiâ seⁿsî ji̍tgo̍eh sinhūn chèng hōbé kah bo̍kchêng só͘ tòa ê chūchí tiānōe hōbé , tējī kang tio̍h chiap tio̍h tiānōe thongti, kúi go̍eh kúi ji̍t kúitiám chì kúitiám, ē kìtit tòa sinhūnchèng kah kiānpókhah khì lī lí siōng kīn ê bó͘bó͘ só͘chāi khì chù e̍kbiâu. Kohiôngchhī chènghú ūitio̍h hêngtōng bô hongpiān ê tióngchiá chúnpī kètêngchhia, múi chi̍t khu ū nn̄g keng chhiahâng hūchek chiapsàng, chù liáu koh chē goân chhia chài tńgkhì chhù·ni̍h, chhiachîⁿ iû chhīchènghú hūtām.

　　 Thoânthóng chù e̍kbiâu ê liûtêng, lóng sī "ihō͘ bôtāng, bînchiòng tāng", ihō͘ jînoân chē tī kò͘tēng tētiám thāibēng, bînchiòng seng chhutsī kiānpókhah he̍ktùi sinhūn, kā iseng kóng pēⁿsú, chiah îtāng khì tējī chām chéng e̍kbiâu, chù liáu chiah khì koanchhat khu hiohkhùn. Kiⁿî Ji̍tpún lāulâng chù Búhàn hìiām e̍kbiâu ê chìntō͘ siong bān, 福岡市宇美町 iseng hoatbêng chi̍t chióng e̍kbiâu chiapchèng hoat, kái choh "bînchiòng bôtāng, ihō͘ tāng", tióngchiá tī kui pâi ê íá chē hósè, bián sóa tíntāng bián khiā ·khí· lâi chē ·lo̍h·khì, tansûn chē tī ū póchhî kīlî pâi hósè ê íá, tánthāi iseng chē ū kòa lián ê íá lu lâi, mn̄g liáu pēⁿsú chiah kā i chùsiā, ihō͘ jînoân sak chi̍t tâi kangkū chhia á·sī phâng chi̍t kha té e̍kbiâu léngtòng siuⁿ kah chùsiā ēngkū tóe teh sóa tāng. Chù liáu ê tióngchiá tiāmtiām chē tī goânūi bián tíntāng, koanchhat bô putliông hoánèng pòaⁿtiámcheng āu chiah ansim līkhui. M̄nā Kohiôngchhī, chin chē koānchhī ê chin chē só͘chāi mā chháichhú chit chióng "宇美町 sek" chù e̍kbiâu hoat, ū iūⁿ thang khòaⁿ iūⁿ, si̍tchāi chiâⁿ hó.

　　 Chin te̍kpia̍t·ê sī, Kohiông ū nn̄gūi imga̍kka choankang piàⁿ khì "大巨蛋" iánchàu imga̍k, hō͘ tiāmtiām chē t ī hia ê Akong Amá kekiám himsióng, khah bē bôliâu.

　　 Unjiû théthiap kā lāutōalâng chù e̍kbiâu, si̍tchāi chin kámsim. 　　(210618)

Chù, 大巨蛋　　 chhiáⁿ liām Hôagí

Pe̍h-ōe-jī-pán/白話字版

《 Le̍k-sek toán-phêng 》 Lí Lâm-hêng

Un-jiû thé-thiap kā lāu-tōa-lâng chù e̍k-biâu!

La̍k-go̍eh cha̍p-gō͘, choân-kok kok koān-chhī ūi siōng-kài nî-tióng, 85 hòe í-siōng ê A-kong A-má chù e̍k-biâu, hoān-nā ū chò miâ- chheh ê koān-chhī lóng chò liáu chin sūn-sī. Lán ēng hông o-ló siōng chē ê Ko-hiông-chhī choh-lē lâi kóng. Ko-hiông-chhī chiàu "tiong-iong liû-hêng e̍k-chêng chí-hui tiong-sim" só͘ kong-pò͘ ê cha̍p tōa lūi chù e̍k-biâu tùi-siōng kah sūn-sī, sū-sian tio̍h chi̍t-ê chi̍t-ê kā miâ-chheh lóng chò hó-sè, chi̍t-ē chiap tio̍h"tiong-iong chí-hui tiong-sim" thong-ti, kúi go̍eh kúi ji̍t beh sàng jōa-chē e̍k-biâu lâi, kok khu- kong-só͘ sûi-sî ē-táng kā chit piàn chù ē tio̍h e̍k-biâu ê miâ-toaⁿ kau-·khí-·lâi, sûi-sî thàu-kòe lîn-lí tiúⁿ hoat-chhut chù-siā thong-ti-toaⁿ, chiok chheng-chhó siá bêng kúi go̍eh kúi ji̍t kúi-tiám kàu kúi-tiám tī siáⁿ-mi̍h só͘-chāi chù-siā, thê-chhéⁿ i tio̍h tòa sin-hūn-chèng kahkiān-pó-khah, sûi-sî pò-tò sûi-sî chù, bián pâi-lia̍t bián thèng-hāu.

Chhiūⁿ-kóng gō͘-go̍eh jī-peh kàu saⁿ-cha̍p ē-po͘ la̍k tiám, Ko-hiông-chhī tio̍h kā siu-tio̍h ê nn̄g-bān chi̍t-chheng che e̍k-biâu chù oân, chú-iàu tùi-siōng sī pēⁿ-īⁿ jîn-oân, hông-e̍k kè-têng-chhia kah kéng-siau téng hông-e̍k jîn-oân iu-sian chù. La̍k-go̍eh chhe-it sin hun-phòe ê nn̄g-bān chhit-chheng che e̍k-biâu mā-sī chiàu chō hó ê miâ-chheh eng-kai chù ê tùi-siōng sūn-sī khì chù. Bô chhin-chhiūⁿ Tâi-pak-chhī án-ne tē-it sòaⁿ ê i-hō͘ jîn-oân bô chù-·tio̍h, pun hō͘ Hó-sim-koaⁿ téng chín-só͘ liân tōa-lâu koán-lí-oân, piàⁿ-sàu ê a-sáng mā lóng ū chù-·tio̍h ê chêng-hêng.

　　 Chit piàn chù nî-lāu ê tióng-pòe, chiap tio̍h thong-ti chai-iáⁿ toh chi̍t kang e̍k-biâu ē kàu, sûi-sî iû kok khu ê lîn-lí tiúⁿ hoat chù e̍k-biâu thong-ti-toaⁿ. Chun-chiàu "tiong-iong liû-hêng e̍k-chêng chí-hui tiong-sim" ê chí-sī, kong-kò bô siat-chek tī Ko-hiông-chhī tān-sī lâng tóa tī Ko-hiông ê tióng-chiá, kín hiòng só͘ tóa ê khu-kong-só͘ liân-lo̍k, khu-kong-só͘ pān-sū-oân mn̄g chheng-chhó sèⁿ-miâ seⁿ-sî ji̍t-go̍eh sin-hūn chèng hō-bé kah bo̍k-chêng só͘ tòa ê chū-chí tiān-ōe hō-bé , tē-jī kang tio̍h chiap tio̍h tiān-ōe thong-ti, kúi go̍eh kúi ji̍t kúi-tiám chì kúi-tiám, ē kì-tit tòa sin-hūn-chèng kahkiān-pó-khah khì lī lí siōng kīn ê bó͘-bó͘ só͘-chāi khì chù e̍k-biâu. Ko-hiông-chhī chèng-hú ūi-tio̍h hêng-tōng bô hong-piān ê tióng-chiá chún-pī kè-têng-chhia, múi chi̍t khu ū nn̄g keng chhia-hâng hū-chek chiap-sàng, chù liáu koh chē goân chhia chài tńg-khì chhù-·ni̍h, chhia-chîⁿ iû chhī-chèng-hú hū-tām.

　　 Thoân-thóng chù e̍k-biâu ê liû-têng, lóng sī "i-hō͘ bô-tāng, bîn-chiòng tāng", i-hō͘ jîn-oân chē tī kò͘-tēng tē-tiám thāi-bēng, bîn-chiòng seng chhut-sī kiān-pó-khah he̍k-tùi sin-hūn, kā i-seng kóng pēⁿ-sú, chiah î-tāng khì tē-jī chām chéng e̍k-biâu, chù liáu chiah khì koan-chhat khu hioh-khùn. Kin-nî Ji̍t-pún lāu-lâng chù Bú-hàn hì-iām e̍k-biâu ê chìn-tō͘ siong bān, 福岡市宇美町 i-seng hoat-bêng chi̍t chióng e̍k-biâu chiap-chèng hoat, kái choh "bîn-chiòng bô-tāng, i-hō͘ tāng", tióng-chiá tī kui pâi ê í-á chē hó-sè, bián sóa tín-tāng bián khiā -·khí-· lâi chē -·lo̍h-·khì, tan-sûn chē tī ū pó-chhî kī-lî pâi hó-sè ê í-á, tán-thāi i-seng chē ū kòa lián ê í-á lu lâi, mn̄g liáu pēⁿ-sú chiah kā i chù-siā, i-hō͘ jîn-oân sak chi̍t tâi kang-kū chhia á-·sī phâng chi̍t kha té e̍k-biâu léng-tòng siuⁿ kah chù-siā ēng-kū tóe teh sóa tāng. Chù liáu ê tióng-chiá tiām-tiām chē tī goân-ūi bián tín-tāng, koan-chhat bô put-liông hoán-èng pòaⁿ-tiám-cheng āu chiah an-sim lī-khui. M̄-nā Ko-hiông-chhī, chin chē koān-chhī ê chin chē só͘-chāi mā chhái-chhú chit chióng "宇美町 sek" chù e̍k-biâu hoat, ū iūⁿ thang khòaⁿ iūⁿ, si̍t-chāi chiâⁿ hó.

　　 Chin te̍k-pia̍t-·ê sī, Ko-hiông ū nn̄g-ūi im-ga̍k -ka choan-kang piàⁿ khì "大巨蛋" ián-chàu im-ga̍k, hō͘ tiām-tiām chē t īhiaê A-kong A-má ke-kiám him-sióng, khah bē bô-liâu.

　　 Un-jiû thé-thiap kā lāu-tōa-lâng chù e̍k-biâu, si̍t-chāi chin kám-sim. 　　(210618)

Chù, 大巨蛋　　 chhiáⁿ liām Hôa-gí


六月十五，全國各縣市為上蓋年長、85歲以上ê阿公阿媽注疫苗，凡若有做名冊ê縣市lóng做了真順序。咱用hông o-ló上chē ê高雄市作例來講。高雄市照「中央流行疫情指揮中心」所公布ê十大類注疫苗對象kah順序，事先tio̍h 一个一个kā名冊lóng做好勢，一下接tio̍h「中央指揮中心」通知，幾月幾日beh送偌chē 疫苗來，各區公所隨時會táng kā chit遍注ētio̍h疫苗ê名單勾起來，隨時透過鄰里長發出注射通知單，足清楚寫明幾月幾日幾點到幾點tī啥物所在注射，提醒伊tio̍h帶身分證kah健保卡，隨時報到隨時注，免排列免等候。

像講五月二八到三十下晡六點，高雄市tio̍h kā收tio̍hê兩萬一千劑疫苗注完，主要對象是病院人員、防疫計程車kah警消等防疫人員優先注。六月初一新分配ê兩萬七千劑疫苗mā是照造好ê名冊應該注ê對象順序去注。無親像台北市按呢第一線ê醫護人員無注tio̍h，分hō͘好心肝等診所連大樓管理員、拼掃ê阿桑mālóng有注tio̍hê情形。

　　Chit遍注年老ê長輩，接tio̍h通知知影toh一工疫苗ē到，隨時由各區ê鄰里長發注疫苗通知單。遵照「中央流行疫情指揮中心」ê指示，公告無設籍tī高雄市但是人tóatī高雄ê長者，緊向所tóaê區公所連絡，區公所辦事員問清楚姓名生時日月身分證號碼kah目前所tòaê住址電話號碼，第二工tio̍h接tio̍h電話通知，幾月幾日幾點至幾點，ē記得帶身分證kah健保卡去離你上近ê某某所在去注疫苗。高雄市政府為tio̍h行動無方便ê長者準備計程車，每一區有兩間車行負責接送，注了koh坐原車載轉去厝裡，車錢由市政府負擔。

　　傳統注疫苗ê流程，lóng是「醫護無動、民眾動」，醫護人員坐tī固定地點待命，民眾先出示健保卡核對身分、kā醫生講病史，才移動去第二站種疫苗，注了才去觀察區歇睏。今年日本老人注武漢肺炎疫苗ê進度傷慢，福岡市宇美町醫生發明一種疫苗接種法，改作「民眾無動、醫護動」，長者tī歸排ê椅á坐好勢，免徙振動免徛起來坐落去，單純坐tī有保持距離排好勢ê椅á、等待醫生坐有掛liánê椅á lu來，問了病史才kā伊注射，醫護人員捒一台工具車抑是捧一腳貯疫苗冷凍箱kah注射用具tóe teh徙動。注了ê長者恬恬坐tī原位免振動，觀察無不良反應半點鐘後才安心離開。M̄-nā高雄市，真chē 縣市ê真chē 所在mā採取chit種「宇美町式」注疫苗法，有樣thang看樣，實在誠好。

　　真特別ê是，高雄有兩位音樂家專工拼去「大巨蛋」演奏音樂，hō͘恬恬坐tīhiaê阿公阿媽加減欣賞，khah bē無聊。

　　溫柔體貼kā老大人注疫苗，實在真感心。　　(210618)

註：大巨蛋　　請唸華語