《綠色短評》

 | | | 轉寄

先生按怎看學生？柯文哲kah賴清德差真chē！

作者 李南衡, ChoânTâijī/全台字 by Chng Hūi-phêng 2023.11.12




Choânbîn Tâioânjī pán/全民台灣字版簡稱ChoânTâiJī


《 Le̍ksek toánphêng 》　 Lí Lâmhêng

　 Siansiⁿ ánchóaⁿ khòaⁿ ha̍kseng? Koa Bûntiat kah Lōa Chhengtek chha chin chē!

　　 Sèkài timiâ simchōng iha̍k choanka, Bíkok kah Auchiu pansiū i Simchōngha̍khōe īⁿsū, Tâitāi Pēⁿīⁿ chêng īⁿtiúⁿ Lí Goântek, káugoe̍h jīsaⁿ, i tī bīnchheh siá ê bûn, kàu cha̍pgoe̍h té chiah tōa liûthoân, i phênglūn Koa Bûntiat "kòekhì tútn̄g tio̍h kihōe hông thêpoa̍t, sù i kihōe, khósioh i lêngle̍k iúhān. Chíhó ōe kóng kah chiâⁿ hóthiaⁿ, lâng kek kah chin kó͘ì. Kîsi̍t kòekhì i sī chi̍tê nāusū chi pòe, púnsèng lân î. Chitmá kah íchêng kāngkhoán, sáikúi lāngchôa sī i ê púnsū. "Koh phênglūn Koa Bûntiat" kakī siūⁿkóng sī thiⁿ sù ê engchâi, tī góa ê ha̍kseng tiongkan, i chíputkò sī jûchhú jûchhú niāniā." I bīnphôe kāu, kiôngbeh ké choh i siōng tio̍h, inūi ánne gō͘tio̍h i kakī ê jînseng." Lí kàusiū ná chhiūⁿ sī khòaⁿ bē koànsì Koa Bûntiat tiāⁿtiāⁿ kā gōakho iseng kòa tī chhùi piⁿ, tùi gōa táⁿpān choh isu chengeng ê hêngsiōng.

　　 Kiⁿî káugoe̍h chhejī, Lōa Chhengtek chiapsiū Bînsī chiatbo̍k 《 Sinbûn Koanchhekchām 》 hóngbūn, chiatbo̍k chúchhîjîn ū te̍kpia̍t iauchhiáⁿ i ê unsu, bat tamtng kòe Kokli̍p Sêngkong Tāiha̍k Iha̍kīⁿ hùsiat pēⁿīⁿ īⁿtiúⁿ ê Tân chìhông lâi hóngbūn hiāntiûⁿ, Tân īⁿtiúⁿ tōatōa oló Lōa Chhengtek "i ê jînkeh te̍kchit ta̍ttit sìnnāi, i ū chi̍t lia̍p unloán ê sim, sulū tîmún koh ū léngchēng ê thâukhak, chiâⁿ ū tônglísim jîchhiáⁿ te̍kpia̍t chiàukò͘ jio̍ksè cho̍kkûn, i sī chi̍tê ta̍ttit sìnnāi ê kokka léngtōjîn."

Kiⁿî gō͘goe̍h jīit ēpo͘," sìnnāi Tâioân Chṳúhōe" kíhêng Chionghòa tiûⁿ sêngli̍p tāihōe, te̍kpia̍t iauchhiáⁿ Bînchìntóng chúse̍k Lōa Chhengtek tī Sêngkong Tāiha̍k Iha̍kīⁿ tha̍kchheh ê unsu—"Siùthôaⁿ Pēⁿīⁿ" chóngchhâi, chêng li̍phoat úigoân N̂g Bênghô lâi khiā tâi. Kiⁿî 84 hòe ê N̂g Bênghô, hôekò͘ cháchêng kàsu ê sî kóng, Lōa Chhengtek sī chin iusiù ê ha̍kseng, i mā kóng chhiòkhoe kóng "góa m̄chaiiáⁿ góa ê ha̍kseng ē choh chóngthóng, nā chai góa tio̍h ē kèsio̍k kà lo̍hkhì." Kináji̍t sī Sìnnāi Tâioân Chṳúhōe lísūtiúⁿ Hô Lîchheⁿ iauchhiáⁿ i lâi, hiòng tāike kàisiāu Lōa Chhengtek. 1987 nî Lōa Chhengtek sī i ê ha̍kseng, tongsî i tī Sêngkong Tāiha̍k kàsu, mā sī li̍phoat úigoân, tio̍h ùi Tāipak chē huiki khì Tâilâm kā in siōngkhò. Lōa Chhengtek sī siáⁿkhoán lâng? N̂g Bênghô jīnûi, Lōa Chhengtek sī chi̍tê hó ha̍kseng, ūitio̍h Tâioân ê chiântô͘ khì i chiông chèng. N̂g Bênghô kóng i mā bat tī 1987 nî khì i chiông chèng, khì chò li̍phoat úigoân, tānsī hòngkhì liáu bô oânchoân, inūi i iûgoân koh tńgkhì Sêngkong Tāiha̍k Iha̍kīⁿ kàchheh, koh tńgkhì pēⁿīⁿ khòaⁿ hoānchiá ipēⁿ; chhiūⁿ Lōa Chhengtek chit khoán engkai sǹg sī "Siōngi i kok", i bô hòngkhì iliâu, i sī beh i kokka, sī chinchiàⁿ ê hó isu, mā sī siōngi i kok siōng hó ê chóngthóng.

　　2012 nî cha̍pitgoe̍h chhegō͘, Sêngtāi Pēⁿīⁿ chêng īⁿtiúⁿ Lîm Béngbûn inūi lîmpagâm kòesin, ēpo͘ thoân lâi siausit ê sî, Lōa Chhengtek chhītiúⁿ tng tī gīhōe pīsûn, i āubīn iáu ū chin chē hêngthêng bô hoattō͘ hun sin, chhiáⁿ kāngkhoán Sêngkong Tāiha̍k Iha̍kīⁿ chhutsin ê Ōeseng kio̍ktiùⁿ Lîm Sèngtiat seng khì. Tējī chákhí thàuchá chhit tiám, Lōa Chhengtek kóaⁿ khì pīⁿpâng, kanta Lîm īⁿtiúⁿ niû, saⁿê gíná kah kúiūi ha̍kseng tī hia. Lōa Chhengtek kiâⁿji̍p khì pīⁿpâng, sûisî hiòng unsu ê ûithé kūi·lo̍hkhì.

Lōa Chhengtek m̄nā tittio̍h siansiⁿ ê thiàⁿsioh, i mā chaiiáⁿ kámun siohchêng. Koa Bûntiat leh? (231102)



Pe̍h-ōe-jī-pán/白話字版



《 Le̍k-sek toán-phêng 》　 Lí Lâm-hêng

　 Sian-siⁿ án-chóaⁿ khòaⁿ ha̍k-seng? Koa Bûn-tiat kah Lōa Chheng-tek chha chin chē!

　　 Sè-kài ti-miâ sim-chōng i-ha̍k choan-ka, Bí-kok kah Au-chiu pan-siū i Sim-chōng-ha̍k-hōe īⁿ-sū, Tâi-tāi Pēⁿ-īⁿ chêng īⁿ-tiúⁿ Lí Goân-tek, káu-goe̍h jī-saⁿ, i tī bīn-chheh siá ê bûn, kàu cha̍p-goe̍h té chiah tōa liû-thoân, i phêng-lūn Koa Bûn-tiat "kòe-khì tú-tn̄g tio̍h ki-hōe hông thê-poa̍t, sù i ki-hōe, khó-sioh i lêng-le̍k iú-hān. Chí-hó ōe kóng kah chiâⁿ hó-thiaⁿ, lâng kek kah chin kó͘-ì. Kî-si̍t kòe-khì i sī chi̍t-ê nāu-sū chi pòe, pún-sèng lân î. Chit-má kah í-chêng kāng-khoán, sái-kúi lāng-chôa sī i ê pún-sū. "Koh phêng-lūn Koa Bûn-tiat" ka-kī siūⁿ-kóng sī thiⁿ sù ê eng-châi, tī góa ê ha̍k-seng tiong-kan, i chí-put-kò sī jû-chhú jû-chhú niā-niā." I bīn-phôe kāu, kiông-beh ké choh i siōng tio̍h, in-ūi án-ne gō͘-tio̍h i ka-kī ê jîn-seng." Lí kàu-siū ná chhiūⁿ sī khòaⁿ bē koàn-sì Koa Bûn-tiat tiāⁿ-tiāⁿ kā gōa-kho i-seng kòa tī chhùi piⁿ, tùi gōa táⁿ-pān choh i-su cheng-eng ê hêng-siōng.

　　 Kin-nî káu-goe̍h chhe-jī, Lōa Chheng-tek chiap-siū Bîn-sī chiat-bo̍k 《 Sin-bûn Koan-chhek-chām 》 hóng-būn, chiat-bo̍k chú-chhî-jîn ū te̍k-pia̍t iau-chhiáⁿ i ê un-su, bat tam-tng kòe Kok-li̍p Sêng-kong Tāi-ha̍k I-ha̍k-īⁿ hù-siat pēⁿ-īⁿ īⁿ-tiúⁿ ê Tân chì-hông lâi hóng-būn hiān-tiûⁿ, Tân īⁿ-tiúⁿ tōa-tōa o-ló Lōa Chheng-tek "i ê jîn-keh te̍k-chit ta̍t-tit sìn-nāi, i ū chi̍t lia̍p un-loán ê sim, su-lū tîm-ún koh ū léng-chēng ê thâu-khak, chiâⁿ ū tông-lí-sim jî-chhiáⁿ te̍k-pia̍t chiàu-kò͘ jio̍k-sè cho̍k-kûn, i sī chi̍t-ê ta̍t-tit sìn-nāi ê kok-ka léng-tō-jîn."

Kin-nî gō͘-goe̍h jī-it ē-po͘," sìn-nāi Tâi-oân Chi-iú-hōe" kí-hêng Chiong-hòa tiûⁿ sêng-li̍p tāi-hōe, te̍k-pia̍t iau-chhiáⁿ Bîn-chìn-tóng chú-se̍k Lōa Chheng-tek tī Sêng-kong Tāi-ha̍k I-ha̍k-īⁿ tha̍k-chheh ê un-su—"Siù-thôaⁿ Pēⁿ-īⁿ" chóng-chhâi, chêng li̍p-hoat úi-goân N̂g Bêng-hô lâi khiā tâi. Kin-nî 84 hòe ê N̂g Bêng-hô, hôe-kò͘ chá-chêng kà-su ê sî kóng, Lōa Chheng-tek sī chin iu-siù ê ha̍k-seng, i mā kóng chhiò-khoe kóng "góa m̄-chai-iáⁿ góa ê ha̍k-seng ē choh chóng-thóng, nā chai góa tio̍h ē kè-sio̍k kà lo̍h-khì." Kin-á-ji̍t sī Sìn-nāi Tâi-oân Chi-iú-hōe lí-sū-tiúⁿ Hô Lî-chheⁿ iau-chhiáⁿ i lâi, hiòng tāi-ke kài-siāu Lōa Chheng-tek. 1987 nî Lōa Chheng-tek sī i ê ha̍k-seng, tong-sî i tī Sêng-kong Tāi-ha̍k kà-su, mā sī li̍p-hoat úi-goân, tio̍h ùi Tāi-pak chē hui-ki khì Tâi-lâm kā in siōng-khò. Lōa Chheng-tek sī siáⁿ-khoán lâng? N̂g Bêng-hô jīn-ûi, Lōa Chheng-tek sī chi̍t-ê hó ha̍k-seng, ūi-tio̍h Tâi-oân ê chiân-tô͘ khì i chiông chèng. N̂g Bêng-hô kóng i mā bat tī 1987 nî khì i chiông chèng, khì chò li̍p-hoat úi-goân, tān-sī hòng-khì liáu bô oân-choân, in-ūi i iû-goân koh tńg-khì Sêng-kong Tāi-ha̍k I-ha̍k-īⁿ kà-chheh, koh tńg-khì pēⁿ-īⁿ khòaⁿ hoān-chiá i-pēⁿ; chhiūⁿ Lōa Chheng-tek chit khoán eng-kai sǹg sī "Siōng-i i kok", i bô hòng-khì i-liâu, i sī beh i kok-ka, sī chin-chiàⁿ ê hó i-su, mā sī siōng-i i kok siōng hó ê chóng-thóng.

　　2012 nî cha̍p-it-goe̍h chhe-gō͘, Sêng-tāi Pēⁿ-īⁿ chêng īⁿ-tiúⁿ Lîm Béng-bûn in-ūi lîm-pa-gâm kòe-sin, ē-po͘ thoân lâi siau-sit ê sî, Lōa Chheng-tek chhī-tiúⁿ tng tī gī-hōe pī-sûn, i āu-bīn iáu ū chin chē hêng-thêng bô hoat-tō͘ hun sin, chhiáⁿ kāng-khoán Sêng-kong Tāi-ha̍k I-ha̍k-īⁿ chhut-sin ê Ōe-seng kio̍k-tiùⁿ Lîm Sèng-tiat seng khì. Tē-jī chá-khí thàu-chá chhit tiám, Lōa Chheng-tek kóaⁿ khì pīⁿ-pâng, kan-ta Lîm īⁿ-tiúⁿ niû, saⁿ-ê gín-á kah kúi-ūi ha̍k-seng tī hia. Lōa Chheng-tek kiâⁿ-ji̍p khì pīⁿ-pâng, sûi-sî hiòng un-su ê ûi-thé kūi-·lo̍h-khì.

Lōa Chheng-tek m̄-nā tit-tio̍h sian-siⁿ ê thiàⁿ-sioh, i mā chai-iáⁿ kám-un sioh-chêng. Koa Bûn-tiat leh? (231102)






　　世界知名心臟醫學專家、美國kah歐洲頒受伊心臟學會院士、台大病院前院長李源德，九月二三，伊tī面冊寫ê文，到十月底chiah大流傳，伊評論柯文哲「過去tú-tn̄g tio̍h機會hông提拔，賜伊機會，可惜伊能力有限。只好話講kahchiâⁿ好聽、人激kah真古意。其實過去伊是一個鬧事之輩，本性難移。Chit-má kah以前仝款，使鬼弄蛇是伊ê本事。」Koh評論柯文哲「家己想講是天賜ê英才，tī我ê學生中間，伊只不過是如此如此niā-niā。」「伊面皮厚，強beh假作伊上tio̍h，因為án-ne誤tio̍h伊家己ê人生。」李教授ná像是看bē慣勢柯文哲tiāⁿtiāⁿ kā外科醫生掛tī嘴邊，對外打扮作醫師菁英ê形象。

　　今年九月初二，賴清德接受民視節目《新聞觀測站》訪問，節目主持人有特別邀請伊ê恩師、bat擔當過國立成功大學醫學院附設病院院長ê陳志鴻來訪問現場，陳院長大大o-ló賴清德「伊ê人格特質值得信賴，伊有一粒溫暖ê心，思慮沉穩koh有冷靜ê頭殼，chiâⁿ有同理心而且特別照顧弱勢族群，伊是一個值得信賴ê國家領導人。」

今年五月二一下晡，「信賴台灣之友會」舉行彰化場成立大會，特別邀請民進黨主席賴清德tī成功大學醫學院讀冊ê恩師—「秀傳病院」總裁、前立法委員黃明和來khiā台。今年84歲ê黃明和，回顧早前教書ê時講，賴清德是真優秀ê學生，伊mā講笑詼講「我m̄知影我ê學生ē作總統，若知我tio̍hē繼續教落去。」今á日是信賴台灣之友會理事長何黎星邀請伊來，向大家介紹賴清德。1987年賴清德是伊ê學生，當時伊tī成功大學教書，mā是立法委員，tio̍h ùi台北chē飛機去台南kā in上課。賴清德是啥款人？黃明和認為，賴清德是一個好學生，為tio̍h台灣ê前途棄醫從政。黃明和講伊mā bat tī 1987年棄醫從政，去做立法委員，但是放棄了無完全，因為伊猶原koh轉去成功大學醫學院教冊、koh轉去病院看患者醫病；像賴清德chit款應該算是「上醫醫國」，伊無放棄醫療，伊是beh醫國家，是真正ê好醫師，mā是上醫醫國上好ê總統。

　　2012年十一月初五，成大病院前院長林炳文因為淋巴癌過身，下晡傳來消息ê時，賴清德市長當tī議會備詢，伊後面猶有真chē行程無法度分身，請仝款成功大學醫學院出身ê衛生局長林聖哲先去。第二早起透早七點，賴清德趕去病房，kan-ta林院長娘、三個gín-á kah幾位學生tīhia。賴清德行入去病房，隨時向恩師ê遺體跪落去。

賴清德m̄-nā得tio̍h先生ê疼惜，伊mā知影感恩惜情。柯文哲咧？ (231102)