《綠色短評》

 | | | 轉寄

俄羅侵略烏克蘭實在戰bē落去ah！

作者 李南衡, ChoânTâijī/全台字 by Chng Hūiphêng 2023.06.25




Choânbîn Tâioânjī pán/全民台灣字版簡稱ChoânTâiJī

《 Le̍ksek toánphêng 》 Lí Lâmhêng

Gôlô chhimlio̍k 烏克蘭 si̍tchāi chiàn bē lo̍hkhì ah!

　　 Kinkì Bíkok《CNN》ê pòtō, la̍kgoe̍h cha̍psaⁿ, Gôlô chóngthóng Phûteng chíchhut, Gôlô kun tī "te̍kpia̍t kunsū hêngtōng" (chhimlio̍k烏克蘭chiàncheng) ê kòethêngtiong khiàmkhoeh chin chē mi̍hkiāⁿ, paukoat chengchún íntō tôaⁿio̍h, thongsìn siatpī, huiki kah bûjînki téng." Goán suijiân ū chiahê mi̍hkiāⁿ, ùi sò͘liōng siōng lâi khòaⁿ iáu bô kàu chē." Chiamtùi ánchóaⁿ kiatsok O͘GÔ chiàncheng, Phûteng jīnûi, sehong kokka kanta thêngchí kiòngèng búkhì kah chongpī hō͘ 烏克蘭, chiahni̍h kántan tio̍h káikoat būntê.

　　2022 nî jīgoe̍h jīsì, Gôlô ji̍p chhim 烏克蘭hit tongsî, Gôlô khòaⁿ 烏克蘭 lâng chió peng jio̍k, chhàutôaⁿ sìkang lāi烏克蘭tio̍h ē tâuji̍p Gôlô ê heng chêng. Sūsi̍t siōng烏克蘭 ko͘ kun hùnchiàn, tongjiân mā ū sim beh kiû hô, tìsú chiàncheng po̍khoat jīcha̍p kang ê saⁿgoe̍h cha̍psì, nn̄g pêng íkeng hôpêng tâmphòaⁿ sì piàn. Bíkok téng Pakiok kokka hō͘烏克蘭lâng àikok ê chengsîn kámtōng·tio̍h, jîchhiáⁿ khòaⁿtio̍h Gôlô thêchhut ê thêng chiàn tiâukiāⁿ siuⁿkòe khokhêng. Gôlô hiòng烏克蘭thêchhut la̍kê tiâukiāⁿ, tēit tiâu, 烏克蘭tio̍h hòngkhì kaji̍p Pakiok, póchhî tiongli̍p tēūi, Gôlô goānì chiâⁿchoh烏克蘭anchoân ê póchiòng chiá. Tējī tiâu, Gôlôgí chiâⁿchoh烏克蘭tējī koaⁿhong gígiân tēūi, chhúsiau jīmhô tùi Gôlôgí ê hānchè. Tēsaⁿ tiâu kah tēsì tiâu, sêngjīn頓內茨克kah盧甘斯克ê to̍kli̍p, sêngjīn Gôlô tùi克里米亞pòaⁿtó ê chúkoân. Tēgō͘ tiâu,烏克蘭khì Nazi hòa kah kìmchí ke̍ktoan bîncho̍k chúgī, hùitû hiān ū Bíhòa Nazi kah sin Nazi ê hoatlu̍t. Tēla̍k tiâu, 烏克蘭ê hui kunsū hòa, oânchoân hòngkhì chìnkong sèng ê búkhì. Bíkok téng Pakiok kokka si̍tchāi khòaⁿ bē·lo̍hkhì tōakok ánne lêngtī siókok, chiah khaisí chhutchhiú oânchō͘ kok chióng sinhêng búkhì kah chongpī.

　　 Chiàncheng íkeng kòeliáu 120 ê sìkang, Gôlô tī 烏克蘭 só͘ chiàm ê thó͘tē tiantò jú chiàm jú sè tè. Jîchhiáⁿ烏克蘭tī Bíkok téng Pakiok kokka oânchō͘ kohkhah chē kohkhah sin ê búkhì kah chongpī, chòekīn khaisí tōa hoánkong. Chit piàn ōaⁿ烏克蘭khui tiâukiāⁿ, tēit, iaukiû Gôlô kun oânchoân thiatchhut烏克蘭. Tējī, tio̍h sǹgsiàu, Gôlô kun lâi烏克蘭kénglāi siochiàn, tûliáu tio̍h pôesióng siongtong tōa pit ê kunhùi ígōa, 烏克蘭ê kok chióng kichhó͘ kiànsiat paukoat chúipà, hoattiānchhiúⁿ, pēⁿīⁿ, ha̍khāu, chūthe̍h ê tiôngkiàn lóng suiàu chîⁿ. Náchhiūⁿ khì lâng tau sio phah, lâng tau ê kakū tohí mn̂gthang phah pháiⁿ·khì, soah bián pôe lâng? tēsaⁿ, chit piàn hō͘ Gôlô chhimchiàm ê頓內茨克, 盧甘斯克, 扎波羅熱 kah 赫爾松 sì chiu lóng tio̍h hêng 烏克蘭. 2014 nî Gôlô hui hoat chhimchiàm ê克里米亞 pòaⁿtó mā tio̍h hêng hō͘ 烏克蘭. Chòeāu chi̍t tiám tênghoa̍t chiàncheng chōehoān – Phûteng. Chit tiám hiānchhúsî iáu sī Gôlô chóngthóng ê Phûteng choa̍ttùi bôkhólêng chiapsiū.

　　 Tûliáu Gôlô chóngthóng Phûteng kakī kóng·ê, búkhì chongpī bô kàu hó, bô kàu chē ígōa, siōng giâmtiōng·ê sī kunsim,烏克蘭ê kunjîn chaiiáⁿ sī ūitio̍h póhō͘ kakī ê kokthó͘ kahn̂g lâi chiàn, Gôlô kun ūitio̍h chhimlio̍k pa̍t kok, khì pa̍t lâng ê thó͘tē siochiàn, Ná ē ū kunsim sūkhì? só͘í chòekīn Gôlô kun chhuthiān chi̍t chióng "tokchiàntūi" tī tējī sòaⁿ, ū chhit miâ Gôlô kunjîn ùi tēitsòaⁿ thiatthè cháuji̍p chhiūnâ, sûisî hō͘ saⁿ miâ "tokchiàntūi" sêngoân giâ chhèng sàusiā phah sí. Gôlô chhimlio̍k 烏克蘭 chù kai ē su, si̍tchāi chiàn bē lo̍hkhì ah! (230616)


Chù,烏克蘭 頓內茨克 盧甘斯克 扎波羅熱 赫爾松 克里米亞 　　chhiáⁿ liām Hôagí


Pe̍h-ōe-jī-pán/白話字版


《 Le̍k-sek toán-phêng 》 Lí Lâm-hêng

Gô-lô chhim-lio̍k 烏克蘭 si̍t-chāi chiàn bē lo̍h-khì ah!

　　 Kin-kì Bí-kok《CNN》ê pò-tō, la̍k-goe̍h cha̍p-saⁿ, Gô-lô chóng-thóng Phû-teng chí-chhut, Gô-lô kun tī "te̍k-pia̍t kun-sū hêng-tōng" (chhim-lio̍k烏克蘭chiàn-cheng) ê kòe-thêng-tiong khiàm-khoeh chin chē mi̍h-kiāⁿ, pau-koat cheng-chún ín-tō tôaⁿ-io̍h, thong-sìn siat-pī, hui-ki kah bû-jîn-ki téng." Goán sui-jiân ū chiah-ê mi̍h-kiāⁿ, ùi sò͘-liōng siōng lâi khòaⁿ iáu bô kàu chē." Chiam-tùi án-chóaⁿ kiat-sok O͘-GÔ chiàn-cheng, Phû-teng jīn-ûi, se-hong kok-ka kan-ta thêng-chí kiòng-èng bú-khì kah chong-pī hō͘ 烏克蘭, chiah-ni̍h kán-tan tio̍h kái-koat būn-tê.

　　2022 nî jī-goe̍h jī-sì, Gô-lô ji̍p chhim 烏克蘭hit tong-sî, Gô-lô khòaⁿ 烏克蘭 lâng chió peng jio̍k, chhàu-tôaⁿ sì-kang lāi烏克蘭tio̍h ē tâu-ji̍p Gô-lô ê heng chêng. Sū-si̍t siōng烏克蘭 ko͘ kun hùn-chiàn, tong-jiân mā ū sim beh kiû hô, tì-sú chiàn-cheng po̍k-hoat jī-cha̍p kang ê saⁿ-goe̍h cha̍p-sì, nn̄g pêng í-keng hô-pêng tâm-phòaⁿ sì piàn. Bí-kok téng Pak-iok kok-ka hō͘烏克蘭lâng ài-kok ê cheng-sîn kám-tōng-·tio̍h, jî-chhiáⁿ khòaⁿ-tio̍h Gô-lô thê-chhut ê thêng chiàn tiâu-kiāⁿ siuⁿ-kòe khok-hêng. Gô-lô hiòng烏克蘭thê-chhut la̍k-ê tiâu-kiāⁿ, tē-it tiâu, 烏克蘭tio̍h hòng-khì ka-ji̍p Pak-iok, pó-chhî tiong-li̍p tē-ūi, Gô-lô goān-ì chiâⁿ-choh烏克蘭an-choân ê pó-chiòng chiá. Tē-jī tiâu, Gô-lô-gí chiâⁿ-choh烏克蘭tē-jī koaⁿ-hong gí-giân tē-ūi, chhú-siau jīm-hô tùi Gô-lô-gí ê hān-chè. Tē-saⁿ tiâu kah tē-sì tiâu, sêng-jīn頓內茨克kah盧甘斯克ê to̍k-li̍p, sêng-jīn Gô-lô tùi克里米亞pòaⁿ-tó ê chú-koân. Tē-gō͘ tiâu,烏克蘭khì Nazi hòa kah kìm-chí ke̍k-toan bîn-cho̍k chú-gī, hùi-tû hiān ū Bí-hòa Nazi kah sin Nazi ê hoat-lu̍t. Tē-la̍k tiâu, 烏克蘭ê hui kun-sū hòa, oân-choân hòng-khì chìn-kong sèng ê bú-khì. Bí-kok téng Pak-iok kok-ka si̍t-chāi khòaⁿ bē-·lo̍h-khì tōa-kok án-ne lêng-tī sió-kok, chiah khai-sí chhut-chhiú oân-chō͘ kok chióng sin-hêng bú-khì kah chong-pī.

　　 Chiàn-cheng í-keng kòe-liáu 120 ê sì-kang, Gô-lô tī 烏克蘭 só͘ chiàm ê thó͘-tē tian-tò jú chiàm jú sè tè. Jî-chhiáⁿ烏克蘭tī Bí-kok téng Pak-iok kok-ka oân-chō͘ koh-khah chē koh-khah sin ê bú-khì kah chong-pī, chòe-kīn khai-sí tōa hoán-kong. Chit piàn ōaⁿ烏克蘭khui tiâu-kiāⁿ, tē-it, iau-kiû Gô-lô kun oân-choân thiat-chhut烏克蘭. Tē-jī, tio̍h sǹg-siàu, Gô-lô kun lâi烏克蘭kéng-lāi sio-chiàn, tû-liáu tio̍h pôe-sióng siong-tong tōa pit ê kun-hùi í-gōa, 烏克蘭ê kok chióng ki-chhó͘ kiàn-siat pau-koat chúi-pà, hoat-tiān-chhiúⁿ, pēⁿ-īⁿ, ha̍k-hāu, chū-the̍h ê tiông-kiàn lóng su-iàu chîⁿ. Ná-chhiūⁿ khì lâng tau sio phah, lâng tau ê ka-kū toh-í mn̂g-thang phah pháiⁿ-·khì, soah bián pôe lâng? tē-saⁿ, chit piàn hō͘ Gô-lô chhim-chiàm ê頓內茨克, 盧甘斯克, 扎波羅熱 kah 赫爾松 sì chiu lóng tio̍h hêng 烏克蘭. 2014 nî Gô-lô hui hoat chhim-chiàm ê克里米亞 pòaⁿ-tó mā tio̍h hêng hō͘ 烏克蘭. Chòe-āu chi̍t tiám têng-hoa̍t chiàn-cheng chōe-hoān – Phû-teng. Chit tiám hiān-chhú-sî iáu sī Gô-lô chóng-thóng ê Phû-teng choa̍t-tùi bô-khó-lêng chiap-siū.

　　 Tû-liáu Gô-lô chóng-thóng Phû-teng ka-kī kóng-·ê, bú-khì chong-pī bô kàu hó, bô kàu chē í-gōa, siōng giâm-tiōng-·ê sī kun-sim,烏克蘭ê kun-jîn chai-iáⁿ sī ūi-tio̍h pó-hō͘ ka-kī ê kok-thó͘ ka-hn̂g lâi chiàn, Gô-lô kun ūi-tio̍h chhim-lio̍k pa̍t kok, khì pa̍t lâng ê thó͘-tē sio-chiàn, Ná ē ū kun-sim sū-khì? só͘-í chòe-kīn Gô-lô kun chhut-hiān chi̍t chióng "tok-chiàn-tūi" tī tē-jī sòaⁿ, ū chhit miâ Gô-lô kun-jîn ùi tē-it-sòaⁿ thiat-thè cháu-ji̍p chhiū-nâ, sûi-sî hō͘ saⁿ miâ "tok-chiàn-tūi" sêng-oân giâ chhèng sàu-siā phah sí. Gô-lô chhim-lio̍k 烏克蘭 chù kai ē su, si̍t-chāi chiàn bē lo̍h-khì ah! (230616)


Chù,烏克蘭 頓內茨克 盧甘斯克 扎波羅熱 赫爾松 克里米亞 　　chhiáⁿ liām Hôa-gí



　　根據美國《CNN》ê報導，六月十三，俄羅總統浮丁指出，俄羅軍tī「特別軍事行動」（侵略烏克蘭戰爭）ê過程中欠缺真chē物件，包括精準引導彈藥、通信設備、飛機kah無人機等．「阮雖然有chiah-ê物件，ùi數量上來看猶無夠chē。」針對按怎結束烏俄戰爭，浮丁認為，西方國家kan-ta停止供應武器kah裝備hō͘烏克蘭，chiah-ni̍h簡單tio̍h解決問題。

　　2022年二月二四，俄羅入侵烏克蘭hit當時，俄羅看烏克蘭人少兵弱，臭彈四工內烏克蘭tio̍hē投入俄羅ê胸前。事實上烏克蘭孤軍奮戰，當然mā有心beh求和，致使戰爭爆發二十工ê三月十四，兩旁已經和平談判四遍。美國等北約國家hō͘烏克蘭人愛國ê精神感動tio̍h，而且看tio̍h俄羅提出ê停戰條件siuⁿ過酷刑。俄羅向烏克蘭提出六個條件，第一條，烏克蘭tio̍h放棄加入北約，保持中立地位，俄羅願意成作烏克蘭安全ê保障者。第二條，俄羅語成作烏克蘭第二官方語言地位，取消任何對俄羅語ê限制。第三條kah第四條，承認頓內茨克kah盧甘斯克ê獨立，承認俄羅對克里米亞半島ê主權。第五條，烏克蘭去納粹化kah禁止極端民族主義，廢除現有美化納粹kah新納粹ê法律。第六條，烏克蘭ê非軍事化，完全放棄進攻性ê武器。美國等北約國家實在看bē落去大國án-ne凌遲小國，chiah開始出手援助各種新型武器kah裝備。

　　戰爭已經過了120個四工，俄羅tī烏克蘭所佔ê土地顚倒愈佔愈細塊。而且烏克蘭tī美國等北約國家援助koh khahchēkoh khah新ê武器kah裝備，最近開始大反攻。Chit遍換烏克蘭開條件，第一，要求俄羅軍完全撤出烏克蘭。第二，tio̍h算數，俄羅軍來烏克蘭境內相戰，除了tio̍h賠償相當大筆ê軍費以外，烏克蘭ê各種基礎建設包括水霸、發電廠、病院、學校、住宅ê重建lóng需要錢。Ná像去人tau相拍，人tauê家具桌椅門窗拍pháiⁿ去，soah免賠人？第三，chit遍hō͘俄羅侵佔ê顿內茨克、盧甘斯克、扎波羅熱kah赫爾松四州lóng tio̍h還烏克蘭。2014年俄羅非法侵佔ê克里米亞半島mā tio̍h還hō͘烏克蘭。最後一點懲處戰爭罪犯—浮丁。Chit點現此時猶是俄羅總統ê浮丁絕對無可能接受。

　　除了俄羅總統浮丁家己講ê，武器裝備無夠好、無夠chē以外，上嚴重ê是軍心，烏克蘭ê軍人知影是為tio̍h保護家己ê國土家園來戰，俄羅軍為tio̍h侵略別國，去別人ê土地相戰，Náē有軍心士氣？所以最近俄羅軍出現一種「督戰隊」tī第二線，有七名俄羅軍人ùi第一線撤退走入樹林，隨時hō͘三名「督戰隊」成員夯銃掃射拍死。俄羅侵略烏克蘭注該ē輸，實在戰bē落去ah！　 (230616)


註：烏克蘭　　頓內茨克　　盧甘斯克　　扎波羅熱　　赫爾松　　克里米亞 　　請唸華語