《綠色短評》 |
| | | 轉寄 |
Choânbîn Tâioânjī pán/全民台灣字版簡稱ChoânTâiJī
Má Engkiú chêng chóngthóng káⁿ bē sînkeng chhòloān?
Tiongkok itti̍t kā Hiangkáng chún choh "itkoklióngchè" ê kiànpúntû lâi iúkoái Tâioân, suijiân ū chi̍tkóa chhinchhiūⁿ Má Engkiú chêng chóngthóng chitkhoán ê gōnglâng, siongsìn Tiongkok bôlūn ánchóaⁿ mā bôkhólêng hó͘ⁿtēng Tēⁿ Siópêng chhinchhùi só͘ kóng ê Hiangkáng "gō͘cha̍p nî bē piàn". Tānsī tōapō͘hūn ê Tâioânlâng bô siongsìn Tiongkok Kiōngsántóng kóng ê ōe, jîchhiáⁿ Hiangkánglâng tùi Tiongkok jú lâi jú giâmkeh ê thóngtī hongsek chia̍h bē siau, chi̍tpiàn pí chi̍tpiàn koh khah piàⁿsì teh tuikiû bînchú kah chūiû, hō͘ Pakkiaⁿ chènghú chin thâuthiàⁿ. Chòekīn m̄nā o͘pe̍h lia̍h chūiûphài ê gīoân, liân pān pòchóa ê Lê Tìeng mā ēng ûihoán kokanhoat ê chōemiâ kā lia̍hkhì koaiⁿ, tī iáubōe símphòaⁿ chìnchêng, chōemiâ tio̍h chi̍ttiâu koh ke chi̍ttiâu. Siōng khàm līphó͘ ê sī, kiⁿî saⁿgoe̍h cha̍pit,"Tiongkok choân kok jînbîn tāipiáu tāihōe" piáukoat thongkòe siukái [ koanû oânsiān Hiangkáng te̍kpia̍t hêngchèngkhu soánkí chètō͘ ê koattēng ], khakpó "í àikokchiá ūi chú thé ê ' káng lâng tī káng ". Ēsái kóng sī kā "itkok lióngchè " ê kiànpúntû kuiê thiahthiahtiāu. Má Engkiú chêng chóngthóng náchhiūⁿ sī hō͘ Tiongkok Kiōngsántóng ê kùná kòng chi̍tē chiah chengsîn, saⁿgoe̍h cha̍pjī, Má Engkiú chhutse̍k Sun Tiongsoaⁿ sēsè 96 chiunî kìliām oa̍htāng chiapsiū hóngbūn ê sî piáusī, che sī ùi 1984 nî Tēⁿ Siópêng thêchhut "itkoklióngchè" ê siūⁿhoat ílâi, chitê kò͘sióng chèngsek ê chìnji̍p le̍ksú. Má Engkiú koh kóng, ōaⁿ chi̍tkùōe lâi kóng, che téngî sī soankò "itkok lióngchè" ê síbông, hō͘ i kámkak chin ûihām.
Koh khah ûihām ê sī, saⁿgoe̍h cha̍pchhit, Tiongkok koktâipān hoatgiânjîn Chu Hōngliân chhiàngsiaⁿ, hibāng Tâioân iúkoan chèngtóng kah jînsū ētàng khehkoan, būsi̍t khòaⁿthāi oânsiān Hiangkáng te̍kkhu soánkí chètō͘ ê iúkoan chòhoat, hiatsak phiankiàn, tio̍h bêngpiān sīhui. Ìsù sī kóng Má Engkiú chêng chóngthóng bēhiáu piānpia̍t sūhui.
Nā kóng Má Engkiú chêng chóngthóng bēhiáu piānpia̍t sūhui, m̄bián Tiongkok koktâipān lâi jīnchèng, choân Tâioân ê lâng lóng mā chaiiáⁿ. 2020 nî pehgoe̍h chhecha̍p, Má Engkiú chêng chóngthóng kóng, Tiongkok ê kong tâi chiànlio̍k sī "siúchiàn tio̍h sī chiongchiàn", ìsù sī kóng chi̍t khaisí chiàn tio̍h chiàn soah, Tiongkok ittàn hoattōng chiàncheng tio̍h ē tī chin té ê sîkan lāi phah soah, hō͘ Tâioân bô kihōe tán Bíkun lâi chioân, jîchhiáⁿ hiānchāi Bíkun kinpún bôkhólêng lâi. Chò chóngthóng ê lâng tio̍h engkai mài hō͘ chiàncheng hoatseng. Ìsù sī kóng i chò chóngthóng ê sî, Tiongkok bôlūn kóng siáⁿ, i lóng kín kóng sī sī sī, hó hó hó, tio̍h sī phiahbián chiàncheng. Má Engkiú chêng chóngthóng bēhiáu piānpia̍t sīhui kah chitkhoán! Lí nā kantāⁿ thiaⁿtio̍h siaⁿ, khólêng ē siūⁿkóng sī Tiongkok tùitâipān ê lâng teh kóngōe.
Saⁿgoe̍h cha̍pchhit, Bíkok kokbūkheng Antony Blinken chêngāu ū tī Ji̍tpún kah Lâmhân hoatpiáu tâmōe, chíkhòng Tiongkok tī Tanghái, Lâmhái kah kîtha kokka hoatseng léngthó͘ chenggī ê sî, in ê só͘ kóng só͘ chò jú lâi jú ū chhimlio̍ksèng kah appeksèng, tùi Tâioân ê chuthài, m̄nā bô kàngkē khue̍k kíntiuⁿ, hoántńg sī sengkoân. I kiôngtiāu, Bíkok bē tiāmtiām chē leh khòaⁿ, bô koán, jîchhiáⁿ kéngkò Tiongkok bēsái o͘pe̍h loān tāng, nāsī ū pitiàu, Bíkok ē ka hoánkek phah tòtńg.
Má Engkiú chêng chóngthóng saⁿ kóng sì m̄tio̍h, i ê chhùiphóe hông ánne siàn kòelâi koh siàn kòekhì, Má Engkiú chêng chóngthóng káⁿ bē sînkeng chhòloān? (210319)
Pe̍h-ōe-jī-pán/白話字版
Má Eng-kiú chêng chóng-thóng káⁿ bē sîn-keng chhò-loān?
Tiong-kok it-ti̍t kā Hiang-káng chún choh "it-kok-lióng-chè" ê kiàn-pún-tû lâi iú-koái Tâi-oân, sui-jiân ū chi̍t-kóa chhin-chhiūⁿ Má Eng-kiú chêng chóng-thóng chit-khoán ê gōng-lâng, siong-sìn Tiong-kok bô-lūn án-chóaⁿ mā bô-khó-lêng hó͘ⁿ-tēng Tēⁿ Sió-pêng chhin-chhùi só͘ kóng ê Hiang-káng "gō͘-cha̍p nî bē piàn". Tān-sī tōa-pō͘-hūn ê Tâi-oân-lâng bô siong-sìn Tiong-kok Kiōng-sán-tóng kóng ê ōe, jî-chhiáⁿ Hiang-káng-lâng tùi Tiong-kok jú lâi jú giâm-keh ê thóng-tī hong-sek chia̍h bē siau, chi̍t-piàn pí chi̍t-piàn koh khah piàⁿ-sì teh tui-kiû bîn-chú kah chū-iû, hō͘ Pak-kiaⁿ chèng-hú chin thâu-thiàⁿ. Chòe-kīn m̄-nā o͘-pe̍h lia̍h chū-iû-phài ê gī-oân, liân pān pò-chóa ê Lê Tì-eng mā ēng ûi-hoán kok-an-hoat ê chōe-miâ kā lia̍h-khì koaiⁿ, tī iáu-bōe sím-phòaⁿ chìn-chêng, chōe-miâ tio̍h chi̍t-tiâu koh ke chi̍t-tiâu. Siōng khàm lī-phó͘ ê sī, kin-nî saⁿ-goe̍h cha̍p-it,"Tiong-kok choân- kok jîn-bîn tāi-piáu tāi-hōe" piáu-koat thong-kòe siu-kái [ koan-û oân-siān Hiang-káng te̍k-pia̍t hêng-chèng-khu soán-kí chè-tō͘ ê koat-tēng ], khak-pó "í ài-kok-chiá ūi chú- thé ê ' káng lâng tī káng ". Ē-sái kóng sī kā "it-kok lióng-chè " ê kiàn-pún-tû kui-ê thiah-thiah-tiāu. Má Eng-kiú chêng chóng-thóng ná-chhiūⁿ sī hō͘ Tiong-kok Kiōng-sán-tóng ê kùn-á kòng chi̍t-ē chiah cheng-sîn, saⁿ-goe̍h cha̍p-jī, Má Eng-kiú chhut-se̍k Sun Tiong-soaⁿ sē-sè 96 chiu-nî kì-liām oa̍h-tāng chiap-siū hóng-būn ê sî piáu-sī, che sī ùi 1984 nî Tēⁿ Sió-pêng thê-chhut "it-kok-lióng-chè" ê siūⁿ-hoat í-lâi, chit-ê kò͘-sióng chèng-sek ê chìn-ji̍p le̍k-sú. Má Eng-kiú koh kóng, ōaⁿ chi̍t-kù-ōe lâi kóng, che téng-î sī soan-kò "it-kok lióng-chè" ê sí-bông, hō͘ i kám-kak chin ûi-hām.
Koh khah ûi-hām ê sī, saⁿ-goe̍h cha̍p-chhit, Tiong-kok kok-tâi-pān hoat-giân-jîn Chu Hōng-liân chhiàng-siaⁿ, hi-bāng Tâi-oân iú-koan chèng-tóng kah jîn-sū ē-tàng kheh-koan, bū-si̍t khòaⁿ-thāi oân-siān Hiang-káng te̍k-khu soán-kí chè-tō͘ ê iú-koan chò-hoat, hiat-sak phian-kiàn, tio̍h bêng-piān sī-hui. Ì-sù sī kóng Má Eng-kiú chêng chóng-thóng bē-hiáu piān-pia̍t sū-hui.
Nā kóng Má Eng-kiú chêng chóng-thóng bē-hiáu piān-pia̍t sū-hui, m̄-bián Tiong-kok kok-tâi-pān lâi jīn-chèng, choân Tâi-oân ê lâng lóng mā chai-iáⁿ. 2020 nî peh-goe̍h chhe-cha̍p, Má Eng-kiú chêng chóng-thóng kóng, Tiong-kok ê kong tâi chiàn-lio̍k sī "siú-chiàn tio̍h sī chiong-chiàn", ì-sù sī kóng chi̍t khai-sí chiàn tio̍h chiàn soah, Tiong-kok it-tàn hoat-tōng chiàn-cheng tio̍h ē tī chin té ê sî-kan lāi phah soah, hō͘ Tâi-oân bô ki-hōe tán Bí-kun lâi chi-oân, jî-chhiáⁿ hiān-chāi Bí-kun kin-pún bô-khó-lêng lâi. Chò chóng-thóng ê lâng tio̍h eng-kai mài hō͘ chiàn-cheng hoat-seng. Ì-sù sī kóng i chò chóng-thóng ê sî, Tiong-kok bô-lūn kóng siáⁿ, i lóng kín kóng sī sī sī, hó hó hó, tio̍h sī phiah-bián chiàn-cheng. Má Eng-kiú chêng chóng-thóng bē-hiáu piān-pia̍t sī-hui kah chit-khoán! Lí nā kan-tāⁿ thiaⁿ-tio̍h siaⁿ, khó-lêng ē siūⁿ-kóng sī Tiong-kok tùi-tâi-pān ê lâng teh kóng-ōe.
Saⁿ-goe̍h cha̍p-chhit, Bí-kok kok-bū-kheng Antony Blinken chêng-āu ū tī Ji̍t-pún kah Lâm-hân hoat-piáu tâm-ōe, chí-khòng Tiong-kok tī Tang-hái, Lâm-hái kah kî-tha kok-ka hoat-seng léng-thó͘ cheng-gī ê sî, in ê só͘ kóng só͘ chò jú lâi jú ū chhim-lio̍k-sèng kah ap-pek-sèng, tùi Tâi-oân ê chu-thài, m̄-nā bô kàng-kē khu-e̍k kín-tiuⁿ, hoán-tńg sī seng-koân. I kiông-tiāu, Bí-kok bē tiām-tiām chē leh khòaⁿ, bô koán, jî-chhiáⁿ kéng-kò Tiong-kok bē-sái o͘-pe̍h loān tāng, nā-sī ū pit-iàu, Bí-kok ē ka hoán-kek phah tò-tńg.
Má Eng-kiú chêng chóng-thóng saⁿ kóng sì m̄-tio̍h, i ê chhùi-phóe hông án-ne siàn kòe-lâi koh siàn kòe-khì, Má Eng-kiú chêng chóng-thóng káⁿ bē sîn-keng chhò-loān? (210319)
馬英九前總統敢bē神經錯亂?
中國一直kā香港準作「一國兩制」ê見本櫉來誘拐台灣,雖然有一寡親像馬英九前總統chit款ê戇人,相信中國無論按怎mā無可能否定鄧小平親嘴所講ê香港「五十年bē變」。但是大部分ê台灣人無相信中國共產黨講ê話,而且香港人對中國愈來愈嚴格ê統治方式食bē消,一遍比一遍koh khah拼勢teh追求民主kah自由,hō͘北京政府真頭疼。最近m̄-nā烏白掠自由派ê議員,連辦報紙ê黎智英mā用違反國安法ê罪名kā掠去關,tī猶未審判進前,罪名tio̍h一條koh加一條。上蓋離譜ê是,今年三月十一,「中國全國人民代表大會」表決通過修改《關於完善香港特別行政區選舉制度ê決定》,確保「以愛國者為主體ê『港人治港』」。Ē-sái講是kā「一國兩制」ê見本櫉歸個拆拆掉。馬英九前總統那像是hō͘中國共產黨ê棍á摃一下才精神,三月十二,馬英九出席孫中山逝世96週年紀念活動接受訪問ê時表示,che是ùi 1984年鄧小平提出「一國兩制」ê想法以來,這個構想正式ê進入歷史。馬英九koh講,換一句話來講,che等於是宣告「一國兩制」ê死亡,hō͘伊感覺真遺憾。
Koh khah遺憾ê是,三月十七,中國國台辦發言人朱鳳蓮唱聲,希望台灣有關政黨kah人士會tàng客觀、務實看待完善香港特區選舉制度ê有關做法,hiat-sak偏見,tio̍h明辨是非。意思是講馬英九前總統bē曉辨別事非。
若講馬英九前總統bē曉辨別事非,m̄免中國國台辦來認證,全台灣ê人攏mā知影。2020年八月初十,馬英九前總統講,中國ê攻台戰略是「首戰tio̍h是終戰」,意思是講一開始戰tio̍h戰煞,中國一旦發動戰爭tio̍h會tī真短ê時間內拍soah,hō͘台灣無機會等美軍來支援,而且現在美軍根本無可能來。做總統ê人tio̍h應該mài hō͘戰爭發生。意思是講伊做總統ê時,中國無論講啥,伊攏緊講是是是,好好好,tio̍h是避免戰爭。馬英九前總統bē曉辨別是非kah chit款!你若kan-ta聽tio̍h聲,可能會想講是中國對台辦ê人teh講話。
三月十七,美國國務卿富林肯(Antony Blinken)先後有tī日本kah南韓發表談話,指控中國tī東海、南海kah其他國家發生領土爭議ê時,in ê所講所做愈來愈有侵略性kah壓迫性,對台灣ê姿態,m̄-nā無降低區域緊張,反轉是升懸。伊強調,美國bē恬恬坐leh看無管,而且警告中國bē使烏白亂動,若是有必要,美國會kā反擊拍倒轉。
馬英九前總統三講四m̄-tio̍h,伊ê嘴phóe hôngán-ne搧過來koh搧過去,馬英九前總統敢bē神經錯亂? (210319)