《陳雷文選》

 | | | 轉寄

寫hō͘學生朋友ê代誌 12 - 台灣精神

作者 陳雷 2019.11.17

（Siá hō͘ ha̍k-seng pêng-iú ê tāi-chì 12） ( 寫hō͘學生朋友ê代誌 12 )

Tâi-oân cheng-sîn / 台灣精神

Siáⁿ-mi̍h sī Tâi-oân cheng-sîn ？Kan-tan 1, 2 kù ōe lâi tēng-gī bô siáⁿ iông-ī. Chóng--sī lí tú--tio̍h ê sî, sûi-sî tō jīn ē chhut--lâi, kóng:「 Che, tō-sī Tâi-oân cheng-sîn.」Chhiūⁿ pâi-tūi thiah chhia-phiò, ba-suh téng niū-ūi hō͘ lâng chē. Tong-jiân mā-ū chi̍t-kóa tāi-chì khah bông-bū, bô it-tēng chi̍t-ba̍k tō jīn--chhut-lâi.

啥物是台灣精神？簡單1, 2 句話來定義無啥容易. 總--是你有tú--tio̍h ê時, 隨時tō 認ē出--來, 講：「Che, tō是台灣精神.」像排隊thiah車票, ba-suh頂讓位hō͘人坐. 當然mā有一寡代誌khah bông霧, 無一定一目tō認--出-來.

Pí-jû Ông-io̍k-tek sian-siⁿ, ūi-tio̍h tô-phiah pe̍h-sek khióng-pò͘, siàu-liân cháu-khì Ji̍t-pún. Kàu 1985 nî kòe-sin m̄-bat tńg-lâi Tâi-oân. 1960 nî chhòng-li̍p Tâi-oàn chheng-liân sia, bē-chhù chhòng-pān ‘Tâi-oàn chheng-liân,, kó͘-bú Tâi-oân jîn-koân kap to̍k-li̍p. I sī ha̍k-su̍t siōng tē-it-ê khak-tēng Tâi-gú-bûn lí-lūn ki-chhó͘ ê lâng. Tē-it-ê jīn-tēng Tâi-gú kap Tâi-oân jîn-koân, to̍k-li̍p ū hun bē-khui ê koan-hē.

比如王育德先生, 為tio̍h逃避白色恐怖, 少年走去日本. 到1985年過身m̄-bat koh轉來台灣. 1960年創立台灣青年社, 賣厝創辦 ‘台灣青年’, 鼓舞台灣人權kap獨立. 伊是學術上第一个確定台語文理論基礎 ê人. 第一个認定台語kap台灣人權, 獨立有分bē 開 ê 關係.

Tēⁿ-liông-úi kàu-siū tī 70 nî-tāi kā Ông-io̍k-tek ê siūⁿ-hoat thui-sak chò si̍t-chè hêng-tōng. Tī lâng-lâng jīn-ûi Tâi-gú-bûn bô chûn-chāi ê nî-tāi, chìn-chi̍t-pō͘ khak-tēng Tâi-gú-bûn ê lí-lūn, khui-khò kà Tâi-bûn, khai-chhòng Tâi-bûn tiān-náu nńg-thé, chhut-pán Tâi-bûn chheh chióng-chióng. In-ūi ū i chia ê hêng-tōng, chiah-ū chiap-sòa kīn-tāi Tâi-gú-bûn tāi-chiòng ūn-tōng ê khai-sí.

鄭良偉教授 tī 70 年代kā王育德 ê 想法推sak做實際行動. Tī人人認為台語文無存在 ê 年代, 進一步確定台語文 ê 理論, 開課教台文, 開創台文電腦軟體, 出版台文冊種種. 因為有伊chia ê 行動, chiah有接續近代台語文大眾運動 ê開始.

Lí nā-sī ū khòaⁿ-tio̍h 23 kài sè-kài Tâi-bûn-iâⁿ choân-thé siōng, siōng thâu-chêng 3 liâu khang-í bô lâng chē, tō-sī beh lâu hō͘ bē-tàng lâi chham-ka ê Ông-io̍k-tek kàu-siū, Tēⁿ-liông-úi kàu-siū kap Chhòa-chèng-liông phok-sū. Chhòa-chèng-liông sī chêng Tâi-oàn to̍k-li̍p kiàn-kok liân-bêng Bí-kok pún-pō͘ chú-se̍k. I chū-jīn sī bó-gú ê bûn-bông. I iōng i jîn-seng chòe-āu 2 tang tài-pēⁿ sé-sīn ê seng-khu, choân-le̍k cháu-chông Tâi-gú-bûn, chhòng-pān tē-it-kài Tâi-bûn-iâⁿ. Ùi chit 3 liâu bô lâng chē ê khang-í, lí ē jīn-tio̍h, kóng:「 Che, tō-sī Tâi-oàn cheng-sîn.」

你若是有看tio̍h 23 屆世界台文營全體相, 上頭前有3條空椅無人坐, tō是beh留hō͘ bē-tàng來參加 ê 王育德教授, 鄭良偉教授 kap 蔡正隆博士. 蔡正隆是前台灣獨立建國聯盟美國本部主席. 伊自認是母語 ê文盲. 伊用伊人生最後2 冬帶病洗腎ê 身軀, 全力走chông台語文, 創辦第一屆台文營. Ùi 這3 條無人坐 ê 空椅, 你ē認tio̍h, 講：「 Che, tō是台灣精神.」

Pí-jū góa ê pêng-iú A-hiok, I tī gâm-chèng chòe-āu thòng-khó͘ ê kúi-kò-goe̍h, chih 3325 chiah chóa-ho̍h, thè 3-chheng 3-pah 25 bān Tâi-oàn lâng ê hēng-hok hē-goān kî-tó. Che, tō-sī Tâi-oân cheng-sîn.

比如我 ê 朋友阿旭, 伊tī 癌症最後痛苦 ê 幾個月, chih 3325 隻紙鶴, 替3千 3 百25 萬台灣人ê 幸福下願祈禱. Che, tō是台灣精神.

Chok-chiá chù:chhiáⁿ iōng pe̍h-ōe-jī / 作者注：請用白話字