《綠色短評》 |
| | | 轉寄 |
Choânbîn Tâioânjī pán/全民台灣字版簡稱ChoânTâiJī
《 Le̍ksek Toánphêng 》 Lí Lâmhêng
Engkok siúsiòng soánkí chèngkiàn, soah piàn choh hoán Tiong giânlūn písài!
Engkok inūi Ēīⁿ ( ū ê kokka kiò choh Chiònggīīⁿ) gīoân 54 ūi ( chhiaukòe Ēīⁿ Pósiútóng gīoân chóngsò͘ ê15%), hiòng "1922 Úigoânhōe" siōngsu, í bôkìmiâ hongsek tùi Tóngkhoe choh sìnjīm tâuphiò, kiatkó sī Tóngkhoe Chengsun bô hông sìnjīm, só͘í tio̍h têng soán Tóngkhoe. Tēit lûn Tóngkhoe tâuphiò, múi chi̍t ūi chhamsoánjîn chìchió tio̍h ū 20 ūi Pósiútóng Ēīⁿ gīoân thêmiâ, chhitgoe̍h cha̍psaⁿ thâuchi̍t lûn tâuphiò, tit phiò 30 phiò íhā ê phah tiāu. Tējī lûn khaisí, múi chi̍t lûn tit phiò siōngchió ê tio̍h phah tiāu, chòeāu chhun nn̄gūi, sī goânpún Châichèng Tāisîn Sunakuh (Rishi Sunak) kah goânpún Gōakau Tāisîn Chhoahsuh lúsū (Liz Truss). Tī gīhōe 5 lûn ê tâuphiò tiong, Sunakuh lóng iâⁿ Chhoahsuh 10% chóiū, tānsī chòeāu koattēng sī káugoe̍h chhejī, iû choânthé 16 bānmiâ Pósiútóng tóngoân chi̍t lâng chi̍t phiò í Iûtē tâuphiò hongsek, tit phiò khah chē ê hāusoánjîn tòngsoán sin Tóngkhoe. Inūi Ēīⁿ Pósiútóng sī tosò͘ tóng, só͘í sin chi̍t jīm ê Pósiútóng Tóngkhoe chūjiân tio̍h sī Engkok sin siúsiòng, siáng sī sin siúsiòng, ītēng káugoe̍h chhegō͘ kongpò͘, káugoe̍h chhela̍k chiūjīm.
Chit tiongkan ê bînì tiâucha, tiantò sī Chhoahsuh ê siaⁿsè lú lâi lú hó, sīmchì iâⁿkòe Sunakuh lú lâi lú chē. Siōng chúiàu ê goânin sī inūi Pakkiaⁿ tī Sinkiong kah Hiangkáng ê kiôngngē chèngchhek, tùi Tâioân ê uihia̍p, tùi Òchiu hoattōng ê bō͘e̍k chèchhâi, tùi Engkok gīoân ê chèchhâi, kah chiànlông gōakau ê hêngûi, tī Engkok kah chin chē bînchú kokka bînkan kah chèngkài káipiàn liáu tùi Tiongkok ê thāitō͘. 2010 nî chì 2016 nî ê Engkok Khamélóng (David Cameron) siúsiòng sîkî, i só͘ kóng ê,"Engkok sī Tiongkok tī sehong siōng kài hó ê tângphōaⁿ" hitê sîtāi íkeng it khì bô hôethâu ah!
Chhoahsuh tī bînì tiâucha khah ū iâⁿbīn, sī inūi i tùi Tiongkok kah Gôlô thāitō͘ chiâⁿ giâmlē. I bat kóng, chūiû sèkài engkai ùi Gôlô ji̍pchhim O͘kheklân tittio̍h kàuhùn, Liânchhiú hia̍pchō͘ Tâioân ētàng chūōe, koh ho͘io̍k chhit tōa kanggia̍p kok chi̍pthoân (G7) hòasin "kengchè Pakiok", tio̍h tùihù Tiongkok uihia̍p, sīmchì chhiàngsiaⁿ tio̍h chèchhâi Tiongkok. I phoephêng Sunakuh tùi Tiongkok loánjio̍k. Kūnî Sunakuh kóng, káisiān Eng Tiong bō͘e̍k koanhē sī Engkok bo̍kchêng siōng iàukín ê, tìsú hông khòaⁿ choh sī tùi Tiong unhôphài.
Káugoe̍h chhejī soánkí chêng, iáu ū kúi tiûⁿ ê tiānsī piānlūn, sianghong lóng līiōng kihōe piàⁿsì choh chòeāu ê chhiongchhì. Chhoahsuh kóng, lán tùi Tiongkok tio̍h chháichhú siōng kiôngngē ê thāitō͘, bôlūn sī kah lán “G7” chi̍pthoân tângphōaⁿ chòhóe kiànli̍p thètāi Tiongkok "ittài itlō͘ " ê hongàn, á.sī bêngkhak chòkàu Tâioân tī bīntùi Tiongkok chhimhoān ê sî ū hoattō͘ chūōe. Khòaⁿ hongsè, Sunakuh tī tiānsī piānlūn ê sî, mā kín hē tāng kiâm, liân "Tiongkok bô engkai pàlêng paukoat Tâioân chāilāi ê kehpiah kok" chit khoán ōe tio̍h hoah chhut chhùi, khókiàn i lōanī tio̍hkip, i koh kóng, Tiongkok sī pún sèkí tùi Engkok kah choânkiû anchoân, hoânêng "siōng tōa ê uihia̍p". I kóng, Engkok ê Κhóngchú ha̍kīⁿ lóng sī Chhoahsuh tamjīm kàuio̍k tāisîn ê sî phoe chún siatli̍p ê, i nā tòngsoán beh kā kénglāi saⁿcha̍p keng Κhóngchú ha̍kīⁿ lóng koaiⁿ tiāu!
Engkok siúsiòng soánkí chèngkiàn , soah piàn choh hoán tiong giânlūn písài, si̍tchāi chin chhùbī! (220729)
Pe̍h-ōe-jī-pán/白話字版
《 Le̍k-sek Toán-phêng 》 Lí Lâm-hêng
Eng-kok siú-siòng soán-kí chèng-kiàn, soah piàn choh hoán Tiong giân-lūn pí-sài!
Eng-kok in-ūi Ē-īⁿ ( ū ê kok-ka kiò choh Chiòng-gī-īⁿ) gī-oân 54 ūi ( chhiau-kòe Ē-īⁿ Pó-siú-tóng gī-oân chóng-sò͘ ê15%), hiòng "1922 Úi-goân-hōe" siōng-su, í bô-kì-miâ hong-sek tùi Tóng-khoe choh sìn-jīm tâu-phiò, kiat-kó sī Tóng-khoe Cheng-sun bô hông sìn-jīm, só͘-í tio̍h têng soán Tóng-khoe. Tē-it lûn Tóng-khoe tâu-phiò, múi chi̍t ūi chham-soán-jîn chì-chió tio̍h ū 20 ūi Pó-siú-tóng Ē-īⁿ gī-oân thê-miâ, chhit-goe̍h cha̍p-saⁿ thâu-chi̍t lûn tâu-phiò, tit phiò 30 phiò í-hā ê phah tiāu. Tē-jī lûn khai-sí, múi chi̍t lûn tit phiò siōng-chió-- ê tio̍h phah tiāu, chòe-āu chhun nn̄g-ūi, sī goân-pún Châi-chèng Tāi-sîn Su-nakuh (Rishi Sunak) kah goân-pún Gōa-kau Tāi-sîn Chhoah-suh lú-sū (Liz Truss). Tī gī-hōe 5 lûn ê tâu-phiò tiong, Su-nakuh lóng iâⁿ Chhoah-suh 10% chó-iū, tān-sī chòe-āu koat-tēng sī káu-goe̍h chhe-jī, iû choân-thé 16 bān-miâ Pó-siú-tóng tóng-oân chi̍t lâng chi̍t phiò í Iû-tē tâu-phiò hong-sek, tit phiò khah chē ê hāu-soán-jîn tòng-soán sin Tóng-khoe. In-ūi Ē-īⁿ Pó-siú-tóng sī to-sò͘ tóng, só͘-í sin chi̍t jīm ê Pó-siú-tóng Tóng-khoe chū-jiân tio̍h sī Eng-kok sin siú-siòng, siáng sī sin siú-siòng, ī-tēng káu-goe̍h chhe-gō͘ kong-pò͘, káu-goe̍h chhe-la̍k chiū-jīm.
Chit tiong-kan ê bîn-ì tiâu-cha, tian-tò sī Chhoah-suh ê siaⁿ-sè lú lâi lú hó, sīm-chì iâⁿ-kòe Su-nakuh lú lâi lú chē. Siōng chú-iàu ê goân-in sī in-ūi Pak-kiaⁿ tī Sin-kiong kah Hiang-káng ê kiông-ngē chèng-chhek, tùi Tâi-oân ê ui-hia̍p, tùi Ò-chiu hoat-tōng ê bō͘-e̍k chè-chhâi, tùi Eng-kok gī-oân ê chè-chhâi, kah chiàn-lông gōa-kau ê hêng-ûi, tī Eng-kok kah chin chē bîn-chú kok-ka bîn-kan kah chèng-kài kái-piàn liáu tùi Tiong-kok ê thāi-tō͘. 2010 nî chì 2016 nî ê Eng-kok Kha-mé-lóng (David Cameron) siú-siòng sî-kî, i só͘ kóng ê,"Eng-kok sī Tiong-kok tī se-hong siōng kài hó ê tâng-phōaⁿ" hit-ê sî-tāi í-keng it khì bô hôe-thâu ah!
Chhoah-suh tī bîn-ì tiâu-cha khah ū iâⁿ-bīn, sī in-ūi i tùi Tiong-kok kah Gô-lô thāi-tō͘ chiâⁿ giâm-lē. I bat kóng, chū-iû sè-kài eng-kai ùi Gô-lô ji̍p-chhim O͘-khek-lân tit-tio̍h kàu-hùn, Liân-chhiú hia̍p-chō͘ Tâi-oân ē-tàng chū-ōe, koh ho͘-io̍k chhit tōa kang-gia̍p kok chi̍p-thoân (G7) hòa-sin "keng-chè Pak-iok", tio̍h tùi-hù Tiong-kok ui-hia̍p, sīm-chì chhiàng-siaⁿ tio̍h chè-chhâi Tiong-kok. I phoe-phêng Su-nakuh tùi Tiong-kok loán-jio̍k. Kū-nî Su-nakuh kóng, kái-siān Eng Tiong bō͘-e̍k koan-hē sī Eng-kok bo̍k-chêng siōng iàu-kín ê, tì-sú hông khòaⁿ choh sī tùi Tiong un-hô-phài.
Káu-goe̍h chhe-jī soán-kí chêng, iáu ū kúi tiûⁿ ê tiān-sī piān-lūn, siang-hong lóng lī-iōng ki-hōe piàⁿ-sì choh chòe-āu ê chhiong-chhì. Chhoah-suh kóng, lán tùi Tiong-kok tio̍h chhái-chhú siōng kiông-ngē ê thāi-tō͘, bô-lūn sī kah lán “G7” chi̍p-thoân tâng-phōaⁿ chò-hóe kiàn-li̍p thè-tāi Tiong-kok "it-tài it-lō͘ " ê hong-àn, á-.sī bêng-khak chò-kàu Tâi-oân tī bīn-tùi Tiong-kok chhim-hoān ê sî ū hoat-tō͘ chū-ōe. Khòaⁿ hong-sè, Su-nakuh tī tiān-sī piān-lūn ê sî, mā kín hē tāng kiâm, liân "Tiong-kok bô eng-kai pà-lêng pau-koat Tâi-oân chāi-lāi ê keh-piah kok" chit khoán ōe tio̍h hoah chhut chhùi, khó-kiàn i lōa-nī tio̍h-kip, i koh kóng, Tiong-kok sī pún sè-kí tùi Eng-kok kah choân-kiû an-choân, hoân-êng "siōng tōa ê ui-hia̍p". I kóng, Eng-kok ê Κhóng-chú ha̍k-īⁿ lóng sī Chhoah-suh tam-jīm kàu-io̍k tāi-sîn ê sî phoe chún siat-li̍p ê, i nā tòng-soán beh kā kéng-lāi saⁿ-cha̍p keng Κhóng-chú ha̍k-īⁿ lóng koaiⁿ tiāu!
Eng-kok siú-siòng soán-kí chèng-kiàn , soah piàn choh hoán tiong giân-lūn pí-sài, si̍t-chāi chin chhù-bī! (220729)
英國因為下院(有ê國家叫作眾議院)議員54位(超過下院保守黨議員總數ê15%),向「1922委員會」上書,以無記名方式對黨魁作信任投票,結果是黨魁鐘孫無hông信任,所以tio̍h重選黨魁。第一輪黨魁投票,每一位參選人至少tio̍h有20位保守黨下院議員提名,七月十三頭一輪投票,得票30票以下ê拍掉。第二輪開始,每一輪得票上少ê tio̍h拍掉,最後chhun兩位,是原本財政大臣Su-nakuh(Rishi Sunak)kah原本外交大臣Chhuah-suh女士(Liz Truss)。Tī議會5輪ê投票中,Su-nakuhlóng贏Chhuah-suh 10%左右,但是最後決定是九月初二,由全體16萬名保守黨黨員一人一票以郵遞投票方式,得票khahchē ê候選人當選新黨魁。因為下院保守黨是多數黨,所以新一任ê保守黨黨魁自然tio̍h是英國新首相,siáng是新首相,預定九月初五公佈,九月初六就任。
Chit中間ê民意調查,顚倒是Chhuah-suh ê聲勢lú來lú好,甚至贏過Su-nakuh lú來lú chē。上主要ê原因是因為北京tī新疆kah香港ê強硬政策、對台灣ê威脅、對澳洲發動ê貿易制裁、對英國議員ê制裁、kah戰狼外交ê行為,tī英國kah真chē民主國家民間kah政界改變了對中國ê態度。2010年至2016年ê英國Kha-mé-lóng(David Cameron)首相時期,伊所講ê:「英國是中國tī西方上kài好ê同伴」hit-ê時代已經一去無回頭ah!
Chhuah-suh tī民意調查khah有贏面,是因為伊對中國kah俄羅態度誠嚴厲。伊bat講,自由世界應該ùi俄羅入侵烏克蘭吸取教訓,聯手協助台灣ē-tàng自衛,koh呼籲七大工業國集團(G7)化身「經濟北約」,tio̍h對付中國威脅,甚至唱聲tio̍h制裁中國。伊批評Su-nakuh對中國軟弱。舊年Su-nakuh講,改善英中貿易關係是英國目前上要緊ê,致使hông看作是對中溫和派。
九月初二選舉前,猶有幾場ê電視辯論,雙方lóng利用機會拼勢作最後ê衝刺。Chhuah-suh講,咱對中國tio̍h採取上強硬ê態度,無論是kah咱“G7”集團同伴做夥建立替代中國「一帶一路」ê方案,抑是明確做到台灣tī面對中國侵犯ê時有法度自衛。看風勢,Su-nakuhtī電視辯論ê時,mā緊下重鹹,連「中國無應該霸凌包括台灣在內ê隔壁國」chit款話tio̍h喝出嘴,可見伊lōa-nī tio̍h急.伊koh講,中國是本世紀對英國kah全球安全、繁榮「上大ê威脅」。伊講,英國ê孔子學院lóng是Chhuah-suh擔任教育大臣ê時批准設立ê,伊若當選beh kā境內三十間孔子學院lóng關掉!
英國首相選舉政見,soah變作反中言論比賽,實在真趣味! (220729)