《綠色短評》

 | | | 轉寄

柯文哲市長，阮ê錢你kā阮the̍h去tó？

作者 李南衡, ChoânTâijī/全台字 by Chng Hūiphêng 2022.07.10

Choânbîn Tâioânjī pán/全民台灣字版簡稱ChoânTâiJī

《 Le̍ksek toánphêng 》　　　 Lí Lâmhêng

　　Koa Bûntiat chhītiúⁿ, goán ê chîⁿ lí kā goán the̍h khì tó?

　　 Tāipak chhīgīhōe iaukiû chhī chènghú pianlia̍t Tiângiâng kènglāukim ūsoàn, Koa Bûntiat chhītiúⁿ hoânló tio̍h chiohchè tìsú lâu chè hō͘ kiáⁿsun. Tiongkok Kokbîntóng Tâipakchhītiúⁿ chhamsoánjîn Chiúⁿ Bānan chitgî ánne kóng sī tùi tióngpòe ê chêngsû le̍ksek. La̍kgoe̍h jīla̍k ēpo͘, Koa Bûntiat chhītiúⁿ chhutse̍k Bînchiòngtóng tìkhò͘ lūntôaⁿ ê sî, hoántńg hiòng Chiúⁿ Bānan chhiàngsiaⁿ, Beh soán chhītiúⁿ ê lâng, siōnghó sī kóng hō͘ chhengchhó, chîⁿ beh ùi tóūi sóa lâi ásī tio̍h khì chiohchè? Goán Tâipakchhībîn beh mn̄g· ê sī, Koa chhītiúⁿ, goânpún beh choh goán Tiângiâng kènglāukim hiahê chîⁿ, lí kā goán the̍h khì tó? Siōng hó sī kóng hō͘ chhengchhó.

　　 Choân kok káucha̍p hòe íhā ê itpoaⁿ lāulâng Tiângiâng bô the̍h tio̍h póaⁿ siánchîⁿ· ê tûliáu Tâipakchhī, iáu ū Pîntongkoān, Hoaliânkoān, Gîlânkoān, chit saⁿ koān chū pún to̍h bô, lāulâng mā bô siáⁿ ōe thang kóng. Siōng tōa chhutchhiú ê sī phêⁿô͘ koān, 65 chì 79 hòe hoat 5,000 kho͘ 80 chì 89 hòe hoat 6,000 kho͘ 90 chì 99 hòe hoat 8,000 kho͘. 100 hòe ísiōng hoat 15,000 kho͘, kantāⁿ Thôhn̂gchhī hoat 20,000 kho͘, kah Sinpakchhī hoat 10,000 kho͘ ke chhītiúⁿ ângpau 10,000 kho͘, chit nn̄g chhī iâⁿ i niāniā.

　　 Lán Tâipakchhī si̍tsi Tiângiâng hoat kènglāukim chètō͘, sī ùi saⁿcha̍pgō͘ nî chêng ê1987 nî khaisí ê, ùi 1996 nî tio̍h îchhî "70 hòe ísiōng tióngchiá múi nî 1,000 kho͘" ê chètō͘. 2013 nî sìgoe̍h, tongsî ê Tâipakchhītiúⁿ 郝龍斌 soanpò͘ tiâuchéng Tiângiâng kènglāukim hoatpàng phiauchún, kā hoatpàng nîlêng ùi goânpún tēng·ê 70 hòe pàngkhoan kái choh 65 hòe, hoatpàng kimgia̍h mā ùi sintâipè 1,000 kho͘ siu koân kàu 1,500 kho͘, jîchhiáⁿ kā hoatpàng nîlêng kah kimgia̍h tiāu choh sì kip, tiâuchéng āu ūsoàn kenghùi chēngka kàu 6 ek 2,700 bān. Kîkoài ê sī, hit tongsî 郝龍斌 chhītiúⁿ ná ē bô khàuai ánne ē lâu chè hō͘ kiáⁿsun?

Kináji̍t Sinpakchhī ū 61 bān tióngchiá Tiângiâng niá tio̍h kènglāukim, iā tio̍h sī kóng múi 7 ūi chhībîn tio̍h ū 1 ūi ētàng niá tio̍h Tiângiâng kènglāukim, ūkè hoatchhut 10 ek 4 chheng gōa bān, sī La̍kto͘ ê tēit miâ. Sī ánchóaⁿ Hâu Iúgî chhītiúⁿ bô khàuai ē lâu chè hō͘ kiáⁿsun leh?.

2015 nî cha̍pgoe̍h, ūi inèng Tâipakchhī 2016 nî khí beh kā Tiângiâng kènglāukim ke pâi pù tiâukiāⁿ, Tâipakchhītiúⁿ Koa Bûntiat piáusī, hoántùi chi̍t pái sèng ê khaichîⁿ, beh kā chiahê chîⁿ èngiōng tī lāulâng chiàuhō͘ téng kútn̂g kiànsiat, chò chi̍tê hūchekjīm ê chèngtīka. 2016 nî chhúsiau múi nî phó͘ hoat 1,500 kho͘ ê Tiângiâng kènglāukim, kā chîⁿ choán choh kîtha siāhōe hoklī chhòsi súiōng.

　　Koa Bûntiat chhītiúⁿ kóng chhúsiau Tiângiâng kènglāukim, kā chîⁿ choán choh kîtha siāhōe hoklī chhòsi súiōng. Chiâⁿ hóthiaⁿ. Chiohmn̄g chi̍tē, Tâipakchhī lāulâng hoklī siongkoan ê ūsoàn ta̍k nî teh chēngka, tānsī tn̂gchiàu ho̍kbū, lāulâng oa̍htāng kutiám, lāulâng hoklī pò͘tiám ê ūsoàn lóngchóng tòthèlu; Koa chhītiúⁿ sênglo̍k ê siáⁿmi̍h "chio̍hthâu thng kèōe", chheng gîn kiōngku, chhī ū thó͘tē TOD tn̂gchiàu khaihoat téng, ùi tōala̍t soanthoân kàu bô siaⁿ bô soeh, sênghāu tī tóūi? Sênglo̍k ê ji̍tchiò tiongsim siattìsò͘ mā itti̍t bô ta̍ttio̍h bo̍kphiau.

　　Koa Bûntiat chhītiúⁿ, goán ê chîⁿ lí kā goán the̍h khì tó? 　　(220701)

Chù, 郝龍斌　　 chhiáⁿ liām Hôagí


Pe̍h-ōe-jī-pán/白話字版

《 Le̍k-sek toán-phêng 》　　　 Lí Lâm-hêng

　　Koa Bûn-tiat chhī-tiúⁿ, goán ê chîⁿ lí kā goán the̍h khì tó?

　　 Tāi-pak chhī-gī-hōe iau-kiû chhī chèng-hú pian-lia̍t Tiâng-iâng kèng-lāu-kim ū-soàn, Koa Bûn-tiat chhī-tiúⁿ hoân-ló tio̍h chioh-chè tì-sú lâu chè hō͘ kiáⁿ-sun. Tiong-kok Kok-bîn-tóng Tâi-pak-chhī-tiúⁿ chham-soán-jîn Chiúⁿ Bān-an chit-gî án-ne kóng sī tùi tióng-pòe ê chêng-sû le̍k-sek. La̍k-goe̍h jī-la̍k ē-po͘, Koa Bûn-tiat chhī-tiúⁿ chhut-se̍k Bîn-chiòng-tóng tì-khò͘ lūn-tôaⁿ ê sî, hoán-tńg hiòng Chiúⁿ Bān-an chhiàng-siaⁿ, Beh soán chhī-tiúⁿ ê lâng, siōng-hó sī kóng hō͘ chheng-chhó, chîⁿ beh ùi tó-ūi sóa lâi á-sī tio̍h khì chioh-chè? Goán Tâi-pak-chhī-bîn beh mn̄g· ê sī, Koa chhī-tiúⁿ, goân-pún beh choh goán Tiâng-iâng kèng-lāu-kim hiah-ê chîⁿ, lí kā goán the̍h khì tó? Siōng hó sī kóng hō͘ chheng-chhó.

　　 Choân kok káu-cha̍p hòe í-hā ê it-poaⁿ lāu-lâng Tiâng-iâng bô the̍h tio̍h póaⁿ sián-chîⁿ· ê tû-liáu Tâi-pak-chhī, iáu ū Pîn-tong-koān, Hoa-liân-koān, Gî-lân-koān, chit saⁿ koān chū pún to̍h bô, lāu-lâng mā bô siáⁿ ōe thang kóng. Siōng tōa chhut-chhiú ê sī phêⁿ-ô͘ -koān, 65 chì 79 hòe hoat 5,000 kho͘ 80 chì 89 hòe hoat 6,000 kho͘ 90 chì 99 hòe hoat 8,000 kho͘. 100 hòe í-siōng hoat 15,000 kho͘, kan-tāⁿ Thô-hn̂g-chhī hoat 20,000 kho͘, kah Sin-pak-chhī hoat 10,000 kho͘ ke chhī-tiúⁿ âng-pau 10,000 kho͘, chit nn̄g chhī iâⁿ i niā-niā.

　　 Lán Tâi-pak-chhī si̍t-si Tiâng-iâng hoat kèng-lāu-kim chè-tō͘, sī ùi saⁿ-cha̍p-gō͘ nî chêng ê1987 nî khai-sí ê, ùi 1996 nî tio̍h î-chhî "70 hòe í-siōng tióng-chiá múi nî 1,000 kho͘" ê chè-tō͘. 2013 nî sì-goe̍h, tong-sî ê Tâi-pak-chhī-tiúⁿ 郝龍斌 soan-pò͘ tiâu-chéng Tiâng-iâng kèng-lāu-kim hoat-pàng phiau-chún, kā hoat-pàng nî-lêng ùi goân-pún tēng-·ê 70 hòe pàng-khoan kái choh 65 hòe, hoat-pàng kim-gia̍h mā ùi sin-tâi-pè 1,000 kho͘ siu koân kàu 1,500 kho͘, jî-chhiáⁿ kā hoat-pàng nî-lêng kah kim-gia̍h tiāu choh sì kip, tiâu-chéng āu ū-soàn keng-hùi chēng-ka kàu 6 ek 2,700 bān. Kî-koài ê sī, hit tong-sî 郝龍斌 chhī-tiúⁿ ná ē bô khàu-ai án-ne ē lâu chè hō͘ kiáⁿ-sun?

Kin-á-ji̍t Sin-pak-chhī ū 61 bān tióng-chiá Tiâng-iâng niá tio̍h kèng-lāu-kim, iā tio̍h sī kóng múi 7 ūi chhī-bîn tio̍h ū 1 ūi ē-tàng niá tio̍h Tiâng-iâng kèng-lāu-kim, ū-kè hoat-chhut 10 ek 4 chheng gōa bān, sī La̍k-to͘ ê tē-it miâ. Sī án-chóaⁿ Hâu Iú-gî chhī-tiúⁿ bô khàu-ai ē lâu chè hō͘ kiáⁿ-sun leh?.

2015 nî cha̍p-goe̍h, ūi in-èng Tâi-pak-chhī 2016 nî khí beh kā Tiâng-iâng kèng-lāu-kim ke pâi pù tiâu-kiāⁿ, Tâi-pak-chhī-tiúⁿ Koa Bûn-tiat piáu-sī, hoán-tùi chi̍t pái sèng ê khai-chîⁿ, beh kā chiah-ê chîⁿ èng-iōng tī lāu-lâng chiàu-hō͘ téng kú-tn̂g kiàn-siat, chò chi̍t-ê hū-chek-jīm ê chèng-tī-ka. 2016 nî chhú-siau múi nî phó͘ hoat 1,500 kho͘ ê Tiâng-iâng kèng-lāu-kim, kā chîⁿ choán choh kî-tha siā-hōe hok-lī chhò-si sú-iōng.

　　Koa Bûn-tiat chhī-tiúⁿ kóng chhú-siau Tiâng-iâng kèng-lāu-kim, kā chîⁿ choán choh kî-tha siā-hōe hok-lī chhò-si sú-iōng. Chiâⁿ hó-thiaⁿ. Chioh-mn̄g chi̍t-ē, Tâi-pak-chhī lāu-lâng hok-lī siong-koan ê ū-soàn ta̍k nî teh chēng-ka, tān-sī tn̂g-chiàu ho̍k-bū, lāu-lâng oa̍h-tāng ku-tiám, lāu-lâng hok-lī pò͘-tiám ê ū-soàn lóng-chóng tò-thè-lu; Koa chhī-tiúⁿ sêng-lo̍k ê siáⁿ-mi̍h "chio̍h-thâu thng kè-ōe", chheng gîn kiōng-ku, chhī ū thó͘-tē TOD tn̂g-chiàu khai-hoat téng, ùi tōa-la̍t soan-thoân kàu bô siaⁿ bô soeh, sêng-hāu tī tó-ūi? Sêng-lo̍k ê ji̍t-chiò tiong-sim siat-tì-sò͘ mā it-ti̍t bô ta̍t-tio̍h bo̍k-phiau.

　　Koa Bûn-tiat chhī-tiúⁿ, goán ê chîⁿ lí kā goán the̍h khì tó? 　　(220701)

Chù, 郝龍斌　　 chhiáⁿ liām Hôa-gí


　　台北市議會要求市政府編列重陽（tiâng-iâng）敬老金預算，柯文哲市長煩惱tio̍h借債致使留債hō͘子孫。中國國民黨台北市長參選人蔣萬安質疑án-ne講是對長輩ê情緒勒索（le̍k-sek）。六月二六下晡，柯文哲市長出席民眾黨智庫論壇ê時，反轉向蔣萬安chhiàng聲：Beh選市長ê人，上好是講hō͘清楚，錢beh ùi tó位徙來？抑是tio̍h去借債？阮台北市民beh問ê是：柯市長，原本beh作阮重陽敬老金hiah-ê錢，你kā阮the̍h去tó？上好是講hō͘清楚。

　　全國九十歲以下ê一般老人重陽無the̍h tio̍h半錢錢（póaⁿ sián-chîⁿ）ê除了台北市，猶有屏東縣、花蓮縣、宜蘭縣，chit三縣自本tio̍h無，老人mā無啥話thang講。上大出手ê是澎湖縣：65至79歲發5,000元 80至89歲發6,000元 90至99歲發8,000元。100歲以上發15,000元，干單桃園市發20,000元、kah新北市發10,000元加市長紅包10,000元，chit兩市贏伊niā-niā。

　　咱台北市實施重陽發敬老金制度，是ùi三十五年前ê1987年開始ê，ùi 1996年tio̍h維持「70歲以上長者每年1,000元」ê制度。2013年四月，當時ê台北市長郝龍斌宣布調整重陽敬老金發放標準，kā發放年齡ùi原本訂ê70歲放寬改作65歲，發放金額mā ùi新台幣1,000元修koân到1,500元，而且kā發放年齡kah金額調作四級，調整後預算經費增加到6億2,700萬。奇怪ê是，hit當時郝龍斌市長ná ē無哭哀án-neē留債hō͘子孫？

今á日新北市有61萬長者重陽領tio̍h敬老金，也tio̍h是講每7位市民tio̍h有1位ē-tàng領tio̍h重陽敬老金，預計發出10億4千gōa萬，是六都ê第一名。是án-chóaⁿ侯友宜市長無哭哀ē留債hō͘子孫咧？。

2015年十月，為因應台北市2016年起beh kā重陽敬老金加排富條件，台北市長柯文哲表示，反對一次性ê開錢，beh kā chiah-ê錢應用tī老人照護等久長建設，做一個負責任ê政治家。2016年取消每年普發1,500元ê重陽敬老金，kā錢轉作其他社會福利措施使用。

　　柯文哲市長講取消重陽敬老金，kā錢轉作其他社會福利措施使用。誠好聽。借問一下，台北市老人福利相關ê預算逐年teh增加，但是長照服務、老人活動據點、老人福利佈點ê預算lóng總倒退lu；柯市長承諾ê啥物「石頭湯計畫」、青銀共居、市有土地TOD長照開發等，ùi大力宣傳到無聲無說，成效tītó位？承諾ê日照中心設置數mā一直無達tio̍h目標。

　　柯文哲市長，阮ê錢你kā阮the̍h去tó？　　(220701)

註：郝龍斌　　請唸華語