《綠色短評》

| | | 轉寄

中國國民黨kā四大公投舞亂去!

Choânbîn Tâioânjī pán/全民台灣字版簡稱ChoânTâiJī

《 Le̍ksek toánphêng 》 Lí Lâmhêng

Tiongkok Kokbîntóng kā Sìtāi kongtâu bú loān khì!

Tī Tâioân, lán ê chhunlítiúⁿ kàu koānchhītiúⁿ kàu Chóngthónghù chóngthóng, kah kok kip bînì tāipiáu, lóng sī iû jînbîn chi̍t phiò chi̍t phiò soán chhutlâi·ê, sī jînbîn tùi lâng ê soánte̍k, tio̍h sī soánkí; lēnggōa chi̍t chióng, jînbîn tùi kokka bó͘chióng chèngchhek bô boánì, m̄sī kengkòe li̍phoatīⁿ lâi thólūn choh koattēng, sī ti̍tchiap iû jînbîn tâuphiò lâi koattēng·ê, tio̍h sī kongbîn tâuphiò, kánchheng kongtâu, sī jînbîn tùi sū ê soánte̍k.

  2021 nî cha̍pjīgoe̍h cha̍ppeh, chit piàn iû Tiongkok Kokbîntóng kah bînkan thoânthé só͘ thêchhut ê Sìtōa kongtâu àn, chin khósioh sī Tiongkok Kokbîntóng chi̍t khaisí tio̍h bú m̄tio̍h honghiòng, kongtâu sī kóng bó͘ chi̍t hāng chèngchhek goán bô chànsêng, iû jînbîn lâi koattēng póliû á·sī hùitiāu. Tiongkok Kokbîntóng chi̍t khaisí kóng chit piàn kongtâu sī thè hông pābián tiāu ê chêng Kohiông chhītiúⁿ Hân Kokjû pòsiû, sòa·lo̍hkhì kái kóng sī beh "tòkoh" hō͘ So͘ Chinchhiong Hêngchèngīⁿtiúⁿ lo̍htâi, kàuhùn ahpà ê Bînchìntóng, lō͘bóe soah piàn choh kah Tiongkok Kiōngsántóng kâng khùikháu, beh hō͘ "hoán tiong pó tâi" ê Bînchìntóng chènghú chi̍tê kàuhùn. Goânpún thêchhut chi̍tê kongtâu àn, engkai ēng chèngkhak ê sò͘kù, ē kámtōng lâng ūla̍t ê líiû, chi̍t tiâu chi̍t tiâu thêchhutlâi soatbêng, hō͘ jînbîn chhionghun liáukái, tùi bó͘ chi̍t ê kongtâu àn jia̍tsim khì tǹg tôngì phiò. Bô, Tiongkok Kokbîntóng bô ánne chò, in itti̍t chiamtùi lâng m̄ sī chiamtùi sū.

   Khiā tī "siú hong" ê Bînchìntóng chènghú ê chòhoat tútú tiantò hoán. Lán kanta í Bînchìntóng chènghú itti̍t hoânló siōng ū khólêng bē kòekoan ê tē 18 àn"hoán Lâiti" choh lē lâi kóng. Tiongkok Kokbîntóng mn̄g kóng, ūi siáⁿmi̍h Bînchìntóng tng nî hoántùi Bíkok Lâigû chìnkháu, kináji̍t chànsêng Bíkok Lâiti chìnkháu? Líiû chin kántan, tng nî hoántùi ê sî Bíkok Lâigû ê Lâiche (萊克多巴胺) iáu bô chi̍tê phiauchún, 2012 nî chhitgoe̍h CODEX( kokchè si̍tphín hoat tián úigoânhōe ) chiamtùi Lâiche tèngtēng chi̍tê chân che iônghí ta̍t, ū chi̍tê kokchè phiauchún, tongjiân bô líiû kohchài hoántùi. Tâioân m̄nā kinkì CODEX chòchhutlâi ê kiatkó, jîchhiáⁿ koh ke lán kok choanka tī Má chóngthóng sîtāi, Chhòa chóngthóng sîtāi kok chòkòe chi̍t piàn ê khoha̍k honghiám pêngko͘, nn̄g piàn pêngko͘ kiatlūn lóng sī Tâioân ēsái chháṳōng kokchè phiauchún. Ū kìchiá mn̄g kóng Má chènghú sîtāi chànsêng chìnkháu Bíkok Lâigû, sī ánchóaⁿ chitmá Tiongkok Kokbîntóng hoántùi chìnkháu Bíkok Lâiti leh? Tiongkok Kokbîntóng li̍púi Chiúⁿ Bānan ìn kóng, inūi li̍ptiûⁿ bô kâng. Che oânchoân sī bô lísèng bô khoha̍k ê kónghoat. Bíkok gûbah ùi 2012 nî chìnkháu 1 bān 8 chheng kongtùn, kàu 2019 nî chìnkháu 6 bān 4 chheng kongtùn, sêngtióng chiongkīn saⁿ pōe, pehnî kan Tâioân bînchiòng pêngkin múi nî chia̍h 3 kongkin Bígû, pēng bô lâng hoatseng siáⁿ būntê. Kokchè bō͘e̍k sī siongtùi·ê, lán khàihòng Bígû íāu, lán kok lôngsánphín gōasiau Bíkok ê chòekīn gō͘ nî itgoe̍h chì káugoe̍h nînî chēngka, ùi 2017 nî 17 bān 9 chheng gōa tùn, iok bíkim 4.31 ek, kàu 2021 nî 20 bān 4 chheng gōa tùn, iok bíkim 6.73 ek. Lán kiⁿî itgoe̍h chiah khaisí chìnkháu Bíkok ti, bô chi̍t nî tio̍h beh ēng kongtâu ê hongsek kìmchí, chi̍tê kokka ánne péngkhí péngtó oânchoân bô sìniōng, beh ánchóaⁿ kah lâng kóng senglí tēng ha̍piok leh? Tongjiân ē énghióng lán kaji̍p “CPTPP”(Khòa Thàipêngiûⁿ tângphōaⁿ choânbīn chìnpō͘ hia̍ptēng) ê khólêngsèng, choa̍ttùi ē énghióng Tâioân chionglâi ê tùi gōa bō͘e̍k koanhē.

   Hókachài, chit piàn kongtâu kiatkó sī, sìê put tôngì, Tâioân chiah bē loān lo̍hkhì   (21/12/24)

Pe̍h-ōe-jī-pán/白話字版

《 Le̍k-sek toán-phêng 》 Lí Lâm-hêng

Tiong-kok Kok-bîn-tóng kā Sì-tāi kong-tâu bú loān khì!

Tī Tâi-oân, lán ê chhun-lí-tiúⁿ kàu koān-chhī-tiúⁿ kàu Chóng-thóng-hù chóng-thóng, kah kok kip bîn-ì tāi-piáu, lóng sī iû jîn-bîn chi̍t phiò chi̍t phiò soán chhut-lâi-·ê, sī jîn-bîn tùi lâng ê soán-te̍k, tio̍h sī soán-kí; lēng-gōa chi̍t chióng, jîn-bîn tùi kok-ka bó͘-chióng chèng-chhek bô boán-ì, m̄-sī keng-kòe li̍p-hoat-īⁿ lâi thó-lūn choh koat-tēng, sī ti̍t-chiap iû jîn-bîn tâu-phiò lâi koat-tēng-·ê, tio̍h sī kong-bîn tâu-phiò, kán-chheng kong-tâu, sī jîn-bîn tùi sū ê soán-te̍k.

  2021 nî cha̍p-jī-goe̍h cha̍p-peh, chit piàn iû Tiong-kok Kok-bîn-tóng kah bîn-kan thoân-thé só͘ thê-chhut ê Sì-tōa kong-tâu àn, chin khó-sioh sī Tiong-kok Kok-bîn-tóng chi̍t khai-sí tio̍h bú m̄-tio̍h hong-hiòng, kong-tâu sī kóng bó͘ chi̍t hāng chèng-chhek goán bô chàn-sêng, iû jîn-bîn lâi koat-tēng pó-liû á-·sī hùi-tiāu. Tiong-kok Kok-bîn-tóng chi̍t khai-sí kóng chit piàn kong-tâu sī thè hông pā-bián tiāu ê chêng Ko-hiông chhī-tiúⁿ Hân Kok-jû pò-siû, sòa-·lo̍h-khì kái kóng sī beh "tò-koh" hō͘ So͘ Chin-chhiong Hêng-chèng-īⁿ-tiúⁿ lo̍h-tâi, kàu-hùn ah-pà ê Bîn-chìn-tóng, lō͘-bóe soah piàn choh kah Tiong-kok Kiōng-sán-tóng kâng khùi-kháu, beh hō͘ "hoán tiong pó tâi" ê Bîn-chìn-tóng chèng-hú chi̍t-ê kàu-hùn. Goân-pún thê-chhut chi̍t-ê kong-tâu àn, eng-kai ēng chèng-khak ê sò͘-kù, ē kám-tōng lâng ū-la̍t ê lí-iû, chi̍t tiâu chi̍t tiâu thê-chhut-lâi soat-bêng, hō͘ jîn-bîn chhiong-hun liáu-kái, tùi bó͘ chi̍t ê kong-tâu àn jia̍t-sim khì tǹg tông-ì phiò. Bô, Tiong-kok Kok-bîn-tóng bô án-ne chò, in it-ti̍t chiam-tùi lâng m̄ sī chiam-tùi sū.

   Khiā tī "siú hong" ê Bîn-chìn-tóng chèng-hú ê chò-hoat tú-tú tian-tò hoán. Lán kan-ta í Bîn-chìn-tóng chèng-hú it-ti̍t hoân-ló siōng ū khó-lêng bē kòe-koan ê tē 18 àn"hoán Lâi-ti" choh lē lâi kóng. Tiong-kok Kok-bîn-tóng mn̄g kóng, ūi siáⁿ-mi̍h Bîn-chìn-tóng tng nî hoán-tùi Bí-kok Lâi-gû chìn-kháu, kin-á-ji̍t chàn-sêng Bí-kok Lâi-ti chìn-kháu? Lí-iû chin kán-tan, tng nî hoán-tùi ê sî Bí-kok Lâi-gû ê Lâi-che (萊克多巴胺) iáu bô chi̍t-ê phiau-chún, 2012 nî chhit-goe̍h CODEX( kok-chè si̍t-phín hoat tián úi-goân-hōe ) chiam-tùi Lâi-che tèng-tēng chi̍t-ê chân- che iông-hí ta̍t, ū chi̍t-ê kok-chè phiau-chún, tong-jiân bô lí-iû koh-chài hoán-tùi. Tâi-oân m̄-nā kin-kì CODEX chò-chhut-lâi ê kiat-kó, jî-chhiáⁿ koh ke lán kok choan-ka tī Má chóng-thóng sî-tāi, Chhòa chóng-thóng sî-tāi kok chò-kòe chi̍t piàn ê kho-ha̍k hong-hiám pêng-ko͘, nn̄g piàn pêng-ko͘ kiat-lūn lóng sī Tâi-oân ē-sái chhái-iōng kok-chè phiau-chún. Ū kì-chiá mn̄g kóng Má chèng-hú sî-tāi chàn-sêng chìn-kháu Bí-kok Lâi-gû, sī án-chóaⁿ chit-má Tiong-kok Kok-bîn-tóng hoán-tùi chìn-kháu Bí-kok Lâi-ti leh? Tiong-kok Kok-bîn-tóng li̍p-úi Chiúⁿ Bān-an ìn kóng, in-ūi li̍p-tiûⁿ bô kâng. Che oân-choân sī bô lí-sèng bô kho-ha̍k ê kóng-hoat. Bí-kok gû-bah ùi 2012 nî chìn-kháu 1 bān 8 chheng kong-tùn, kàu 2019 nî chìn-kháu 6 bān 4 chheng kong-tùn, sêng-tióng chiong-kīn saⁿ pōe, peh-nî kan Tâi-oân bîn-chiòng pêng-kin múi nî chia̍h 3 kong-kin Bí-gû, pēng bô lâng hoat-seng siáⁿ būn-tê. Kok-chè bō͘-e̍k sī siong-tùi-·ê, lán khài-hòng Bí-gû í-āu, lán kok lông-sán-phín gōa-siau Bí-kok ê chòe-kīn gō͘ nî it-goe̍h chì káu-goe̍h nî-nî chēng-ka, ùi 2017 nî 17 bān 9 chheng gōa tùn, iok bí-kim 4.31 ek, kàu 2021 nî 20 bān 4 chheng gōa tùn, iok bí-kim 6.73 ek. Lán kin-nî it-goe̍h chiah khai-sí chìn-kháu Bí-kok ti, bô chi̍t nî tio̍h beh ēng kong-tâu ê hong-sek kìm-chí, chi̍t-ê kok-ka án-ne péng-khí péng-tó oân-choân bô sìn-iōng, beh án-chóaⁿ kah lâng kóng seng-lí tēng ha̍p-iok leh? Tong-jiân ē éng-hióng lán ka-ji̍p “CPTPP”(Khòa Thài-pêng-iûⁿ tâng-phōaⁿ choân-bīn chìn-pō͘ hia̍p-tēng) ê khó-lêng-sèng, choa̍t-tùi ē éng-hióng Tâi-oân chiong-lâi ê tùi gōa bō͘-e̍k koan-hē.

   Hó-ka-chài, chit piàn kong-tâu kiat-kó sī, sì-ê put tông-ì, Tâi-oân chiah bē loān lo̍h-khì   (21/12/24)


Tī台灣,咱ê村里長到縣市長到總統副總統,kah各級民意代表,lóng是由人民一票一票選出來ê,是人民對人ê選擇,tio̍h是選舉;另外一種,人民對國家某種政策無滿意,m̄是經過立法院來討論作決定,是直接由人民投票來決定ê,tio̍h是公民投票,簡稱公投,是人民對事ê選擇。

  2021年十二月十八,chit遍由中國國民黨kah民間團體所提出ê四大公投案,真可惜是中國國民黨一開始tio̍h舞m̄-tio̍h方向,公投是講某一項政策阮無贊成,由人民來決定保留á是廢掉。中國國民黨一開始講chit遍公投是替hông罷免掉ê前高雄市長韓國瑜報仇,續落去改講是beh「倒閣」hō͘蘇貞昌行政院長落台、教訓鴨霸ê民進黨,路尾煞變作kah中國共產黨仝氣口,beh hō͘「反中保台」ê民進黨政府一個教訓。原本提出一個公投案,應該用正確ê數據、會感動人有力ê理由,一條一條提出來說明,hō͘人民充分瞭解,對某一個公投案熱心去tǹg同意票。無,中國國民黨無án-ne做,in一直針對人m̄是針對事。

  徛tī「守方」ê民進黨政府ê做法tú-tú顛倒反。咱kan-ta以民進黨政府一直煩惱上有可能bē過關ê第18案「反萊豬」作例來講。中國國民黨問講,為啥物民進黨當年反對美國萊牛進口,今á日贊成美國萊豬進口?理由真簡單,當年反對ê時美國萊牛ê萊劑(萊克多巴胺)猶無一個標準,2012年七月CODEX(國際食品法典委員會)針對萊劑訂定一個殘劑容許值,有一個國際標準,當然無理由koh再反對。台灣m̄-nā根據CODEX做出來ê結果,而且koh加咱國專家tī馬總統時代、蔡總統時代各做過一遍ê科學風險評估,兩遍評估結論lóng是台灣ē-sái採用國際標準。有記者問講馬政府時代贊成進口美國萊牛,是按怎chit-má中國國民黨反對進口美國萊豬leh?中國國民黨立委蔣萬安應講:因為立場無仝。Che完全是無理性無科學ê講法。美國牛肉ùi 2012年進口1萬8千公噸,到2019年進口6萬4千公噸,成長將近三倍,八年間台灣民眾平均每年食3公斤美牛,並無人發生啥問題。國際貿易是相對ê,咱開放美牛以後,咱國農產品外銷美國ê最近五年一月至九月年年增加,ùi 2017年17萬9千外噸、約美金4.31億,到2021年20萬4千外噸、約美金6.73億。咱今年一月才開始進口美國豬,無一年tio̍h beh用公投ê方式禁止,一個國家án-ne反起反倒完全無信用,beh按怎kah人講生理訂合約leh?當然會影響咱加入“CPTPP”(跨太平洋同伴全面進步協定)ê可能性,絕對會影響台灣將來ê對外貿易關係。

  好佳哉,chit遍公投結果是:四個不同意,台灣才bē亂落去  (21/12/24)