《綠色短評》

 | | | 轉寄

習近平現講現làu氣！

作者 李南衡, ChoânTâijī/全台字 by Chng Hūiphêng 2021.12.19

Choânbîn Tâioânjī pán/全民台灣字版簡稱ChoânTâiJī
《 Le̍ksek toánphêng 》 Lí Lâmhêng
Xíjìnpíng hiān kóng hiān làukhùi!

　　 Cha̍pitgoe̍h jījī, tī chi̍t tiûⁿ miâ kiò choh "Tiongkok — Tanghia̍p kiànli̍p tùiōe koanhē 30 chiunî kìliām kohonghōe" ê sīsìn hōegī, Tiongkok kokka chúsek Xíjìnpíng tī kohonghōe téngbīn piáusī, Tiongkok "kiankoat hoántùi pàkoân chúgī kah kiôngkoân chèngtī". Xíjìnpíng kóng,"bô hôpêng, itchhè lóng biánkóng, Tionghong kiankoat hoántùi pàkoân chúgī kah kiôngkoân chèngtī, goānì kah chhùpiⁿ kok tn̂gkî iúhó siongchhù, kiōngtông îhō͘ tēkhu chhîkú hôpêng."i kiôngtiāu" Tiongkok choa̍ttùi bē chhōekiû pàkoân, koh khah bē í tōa khi sió."

　　 Bôgîgō͘ ithiòng hông jīnûi tùi Tiongkok siongtong iúhó thāitō͘ ê Huilu̍tpin chóngthóng Duterte (Tu théteh) tngbīn tùi Tiongkok léngtōjîn piáusī putboán, i kóng, i tùi chòekīn Tiongkok chûnchiah tī lâm hái kahHuilu̍tpin chûnchiah hoatseng ê chengtoan, kámkak sêng"iàmò͘". Tngbīn kā Xíjìnpíng thuh chhàu, oânchoân bô hō͘ Xíjìnpíng bīnchú.

　　Tāichì ê hoatseng sī ánne, cha̍pitgoe̍h cha̍pla̍k ū nn̄g chiah Huilu̍tpinê pó͘kipchûn beh chiânóng Ahûnkimta (Tiongbûn miâ 仁愛礁）ê pó͘ kip hêngtōng tiong, chosiūtio̍h saⁿ chiah Tiongkok háikéngchûn ê cha̍h lō͘ chó͘jiáu koh hoatsiā chúiphàu, hongsó nn̄g chiah Huilu̍tpin pó͘kipchûn ê khì lō͘.

Cha̍pitgoe̍h cha̍ppeh, Huilu̍tpin gōakau pō͘tiúⁿ Locsin tī chi̍t hūn sengbêng tiong, í "siōng kiônglia̍t ê gísû" hiòng Tiongkok chù Manila taisái N̂g Kheliân kah Tiongkok gōakaupō͘ piáuta̍t "hùnnō͘, khiánchek kah khònggī", jîchhiáⁿ thêchhéⁿ Tiongkok, Huilu̍tpin ê chûnchiah sī ū siū BíHui《 kiōngtông hôngū tiâuiok 》ê póhō͘. Putkò, Tiongkok gōakaupō͘ piáusī, Tiongkok háikéngchûn ê hêngtōng sī "I hoat chiphêng kongbū , îhō͘ Tiongkok léngthó͘ chúkoân kah háisiōng tia̍tsū".

Cha̍pitgoe̍h cha̍pkáu, Bíkok kéngkò Tiongkok, piáusī pakkiaⁿ "putengkai kansia̍p Huilu̍tpin tī in kok choansio̍k kengchèkhu lāi ê ha̍phoat oa̍htāng". Tiongkok ánne ê hêngûi, sī ti̍tchiap uihia̍p chitchūn tēkhu hôpêng kah úntēng ê chêngsè seng kip, Bíkok khiā tī Manila chit pêng.

Cha̍pitgoe̍h jīit, Huilu̍tpin kokhông pō͘tiúⁿ Lorenzana piáusī, pún chiu khaisí ē kèsio̍k ūi chùchat tī Lâmhái Khoânta téngbīn ê kuntūi hoeho̍k kunsū pó͘kip jīmbū.

　　Tī cha̍pitgoe̍h jījī sīsìn hōegī tiong, Huilu̍tpin chóngthóng Tu théteh ho͘io̍k Tiongkok tio̍h chuntiōng 1982 nî ê《 Liânha̍pkok Háṳûⁿhoat Kongiok 》kah 2016 nî ê Hái gê Tiōngchhâi chhâikoat. I kóng,"lán tio̍h chhionghun līiōng chiahê hoatlu̍t kangkū, chiah ū khólêng khakpó Lâm hái sī chi̍tê hôpêng, úntēng kah hoânêng chi hái,"

　　 Lán chaiiáⁿ inūi Tiongkok kah Huilu̍tpin tī Lâmhái ū chengchip chhiongtu̍t, 2013 nî Huilu̍tpin hiòng Háigê siôngsiat Tiōngchhâi Hoattêng thêchhut iaukiû tiōngchhâi. 2016 nî chhitgoe̍h tùi Lâm hái tiōngchhâi àn chohchhut ê chhâikoat tiong, ēsái kóng choân pôaⁿ jīntông Huilu̍tpin thêchhut ê sò͘kiû, jīnûi tī《 Liânha̍pkok Háṳûⁿhoat Kongiok 》 ēbīn, Tiongkok bēsái kóng chiàu "káu tōaⁿ sòaⁿ" ê le̍ksúsèng khoânlī, kui ê Lâmhái sī Tiongkok ê. Tiongkok kīchoa̍t sêngjīn chitê chhâikoat.


Chù, Xíjìnpíng 　 chhiáⁿ liām Hôagí 　　Huilu̍tpin chóngthóng Duterte） hoatim choh [ dʊˈtɛɾtɛ]　 ēng Pe̍hōejī choh （Tu théteh）

Pe̍h-ōe-jī-pán/白話字版

《 Le̍k-sek toán-phêng 》 Lí Lâm-hêng
Xíjìnpíng hiān kóng hiān làu-khùi!

　　 Cha̍p-it-goe̍h jī-jī, tī chi̍t tiûⁿ miâ kiò choh "Tiong-kok — Tang-hia̍p kiàn-li̍p tùi-ōe koan-hē 30 chiu-nî kì-liām ko-hong-hōe" ê sī-sìn hōe-gī, Tiong-kok kok-ka chú-sek Xíjìnpíng tī ko-hong-hōe téng-bīn piáu-sī, Tiong-kok "kian-koat hoán-tùi pà-koân chú-gī kah kiông-koân chèng-tī". Xíjìnpíng kóng,"bô hô-pêng, it-chhè lóng bián-kóng, Tiong-hong kian-koat hoán-tùi pà-koân chú-gī kah kiông-koân chèng-tī, goān-ì kah chhù-piⁿ kok tn̂g-kî iú-hó siong-chhù, kiōng-tông î-hō͘ tē-khu chhî-kú hô-pêng."i kiông-tiāu" Tiong-kok choa̍t-tùi bē chhōe-kiû pà-koân, koh khah bē í tōa khi sió."

　　 Bô-gî-gō͘ it-hiòng hông jīn-ûi tùi Tiong-kok siong-tong iú-hó thāi-tō͘ ê Hui-lu̍t-pin chóng-thóng Duterte (Tu thé-teh) tng-bīn tùi Tiong-kok léng-tō-jîn piáu-sī put-boán, i kóng, i tùi chòe-kīn Tiong-kok chûn-chiah tī lâm hái kahHui-lu̍t-pin chûn-chiah hoat-seng ê cheng-toan, kám-kak sêng "iàm-ò͘". Tng-bīn kā Xíjìnpíng thuh- chhàu, oân-choân bô hō͘ Xíjìnpíng bīn-chú.

　　Tāi-chì ê hoat-seng sī án-ne, cha̍p-it-goe̍h cha̍p-la̍k ū nn̄g chiah Hui-lu̍t-pinê pó͘-kip-chûn beh chiân-óng A-hûn-kim-ta (Tiong-bûn miâ 仁愛礁）ê pó͘ -kip hêng-tōng tiong, cho-siū-tio̍h saⁿ chiah Tiong-kok hái-kéng-chûn ê cha̍h lō͘ chó͘-jiáu koh hoat-siā chúi-phàu, hong-só nn̄g chiah Hui-lu̍t-pin pó͘-kip-chûn ê khì lō͘.

Cha̍p-it-goe̍h cha̍p-peh, Hui-lu̍t-pin gōa-kau pō͘-tiúⁿ Locsin tī chi̍t hūn seng-bêng tiong, í "siōng kiông-lia̍t ê gí-sû" hiòng Tiong-kok chù Ma-ni-la tai-sái N̂g Khe-liân kah Tiong-kok gōa-kau-pō͘ piáu-ta̍t "hùn-nō͘, khián-chek kah khòng-gī", jî-chhiáⁿ thê-chhéⁿ Tiong-kok, Hui-lu̍t-pin ê chûn-chiah sī ū siū Bí-Hui《 kiōng-tông hôn-gū tiâu-iok 》ê pó-hō͘. Put-kò, Tiong-kok gōa-kau-pō͘ piáu-sī, Tiong-kok hái-kéng-chûn ê hêng-tōng sī "I hoat chip-hêng kong-bū , î-hō͘ Tiong-kok léng-thó͘ chú-koân kah hái-siōng tia̍t-sū".

Cha̍p-it-goe̍h cha̍p-káu, Bí-kok kéng-kò Tiong-kok, piáu-sī pak-kiaⁿ "put-eng-kai kan-sia̍p Hui-lu̍t-pin tī in kok choan-sio̍k keng-chè-khu lāi ê ha̍p-hoat oa̍h-tāng". Tiong-kok án-ne ê hêng-ûi, sī ti̍t-chiap ui-hia̍p chit-chūn tē-khu hô-pêng kah ún-tēng ê chêng-sè seng kip, Bí-kok khiā tī Ma-ni-la chit pêng.

Cha̍p-it-goe̍h jī-it, Hui-lu̍t-pin kok-hông pō͘-tiúⁿ Lorenzana piáu-sī, pún chiu khai-sí ē kè-sio̍k ūi chù-chat tī Lâm-hái Khoân-ta téng-bīn ê kun-tūi hoe-ho̍k kun-sū pó͘-kip jīm-bū.

　　Tī cha̍p-it-goe̍h jī-jī sī-sìn hōe-gī tiong, Hui-lu̍t-pin chóng-thóng Tu thé-teh ho͘-io̍k Tiong-kok tio̍h chun-tiōng 1982 nî ê《 Liân-ha̍p-kok Hái-iûⁿ-hoat Kong-iok 》kah 2016 nî ê Hái- gê Tiōng-chhâi chhâi-koat. I kóng,"lán tio̍h chhiong-hun lī-iōng chiah-ê hoat-lu̍t kang-kū, chiah ū khó-lêng khak-pó Lâm hái sī chi̍t-ê hô-pêng, ún-tēng kah hoân-êng chi hái,"

　　 Lán chai-iáⁿ in-ūi Tiong-kok kah Hui-lu̍t-pin tī Lâm-hái ū cheng-chip chhiong-tu̍t, 2013 nî Hui-lu̍t-pin hiòng Hái-gê siông-siat Tiōng-chhâi Hoat-têng thê-chhut iau-kiû tiōng-chhâi. 2016 nî chhit-goe̍h tùi Lâm hái tiōng-chhâi àn choh-chhut ê chhâi-koat tiong, ē-sái kóng choân pôaⁿ jīn-tông Hui-lu̍t-pin thê-chhut ê sò͘-kiû, jīn-ûi tī《 Liân-ha̍p-kok Hái-iûⁿ-hoat Kong-iok 》 ē-bīn, Tiong-kok bē-sái kóng chiàu "káu tōaⁿ sòaⁿ" ê le̍k-sú-sèng khoân-lī, kui ê Lâm-hái sī Tiong-kok ê. Tiong-kok kī-choa̍t sêng-jīn chit-ê chhâi-koat.


Chù, Xíjìnpíng 　 chhiáⁿ liām Hôa-gí 　　Hui-lu̍t-pin chóng-thóng Duterte） hoat-im choh [ dʊˈtɛɾtɛ]　 ēng Pe̍h-ōe-jī choh （Tu thé-teh）


　　十一月二二，tī一場名叫作「中國—東協建立對話關係30週年紀念高峰會」ê視訊會議，中國國家主席習近平tī高峰會頂面表示：中國「堅決反對霸權主義kah強權政治」。習近平講，「無和平，一切lóng免講，中方堅決反對霸權主義kah強權政治，願意kah周邊鄰國長期友好相處，共同維護地區持久和平。」伊強調「中國絶對bē尋求霸權，koh khah bē以大欺小。」

　　無疑誤一向hông認為對中國相當友好態度ê菲律賓總統杜特蒂（Duterte）（Tu thé-teh）當面對中國領導人表示不滿，伊講，伊對最近中國船隻tī南海kah菲律賓船隻發生ê爭端，感覺誠「厭惡」。當面kā習近平thuh-臭，完全無hō͘習近平面子。

　　Tāi-chì ê發生是án-ne：十一月十六有兩隻菲律賓ê補給船beh前往阿雲金礁（中文名仁愛礁）ê補給行動中，遭受tio̍h三隻中國海警船ê閘路阻擾koh發射水砲，封鎖兩隻菲律賓補給船ê去路。

十一月十八，菲律賓外交部長駱辛（Locsin）tī一份聲明中，以「上強烈ê語詞」向中國駐馬尼拉大使黃溪連kah中國外交部表達「憤怒、譴責kah抗議」，而且提醒中國，菲律賓ê船隻是有受美菲《共同防禦條約》ê保護。不過，中國外交部表示，中國海警船ê行動是「依法執行公務，維護中國領土主權kah海上秩序」。

十一月十九，美國警告中國，表示北京「不應該干涉菲律賓tīin國專屬經濟區內ê合法活動」。中國án-ne ê行為，是直接威脅chit陣地區和平kah穩定ê情勢升級，美國khiātī馬尼拉chit旁。

十一月二一，菲律賓國防部長羅連查那（Lorenzana）表示，本週開始會繼續為駐紮tī南海環礁頂面ê軍隊恢復軍事補給任務。

　　Tī十一月二二視訊會議中，菲律賓總統杜特蒂（Tu thé-teh）呼籲中國tio̍h尊重1982年ê《聯合國海洋法公約》kah 2016年ê海牙仲裁裁決。伊講，「咱tio̍h充分利用chiah-ê法律工具，才有可能確保南海是一個和平、穩定kah繁榮之海，」

　　咱知影因為中國kah菲律賓tī南海有爭執衝突，2013年菲律賓向海牙常設仲裁法庭提出要求仲裁。2016年七月對南海仲裁案作出ê裁決中，ē-sái講全盤認同菲律賓提出ê訴求，認為tī《聯合國海洋法公約》下面，中國bē-sái講照「九段線」ê歷史性權利，歸個南海是中國ê。中國拒絶承認chit-ê裁決。


註：習近平　請唸華語 　　菲律賓總統杜特蒂（Duterte）發音作[ dʊˈtɛɾtɛ]　用白話字作（Tu thé-teh）