《綠色短評》

 | | | 轉寄

台灣ê前途當然是由全體台灣人決定！

作者 李南衡, ChoânTâijī/全台字 by Chng Hūiphêng 2021.10.31

Choânbîn Tâioânjī pán/全民台灣字版簡稱ChoânTâiJī

《 Le̍ksek toánphêng 》　　　　　　　　　　　　　　 Lí Lâmhêng

　　　　　　 Tâioân ê chiântô͘ tongjiân sī iû choânthé Tâioân lâng koattēng!

　　 Cha̍pgoe̍h chhecha̍p, Tâioân khèngchiok "Tionghôa Bînkok 110 nî kokkhèng" siangsi̍pcheh, Chhòa Engbûn chóngthóng í "bînchú tōa liânbêng, sèkài ka hóiú" choh chútê hoatpiáu iánsoat, nn̄g hōaⁿ koanhē koh chi̍t piàn chiâⁿ choh chiautiám. Chhòa Engbûn chóngthóng tī iánkáng tiong kóng," îchhî hiānchōng tio̍h sī goán ê chútiuⁿ, goán mā ē choânle̍k chó͘chí hiānchōng hông phiànbīn káipiàn." Chhòa Engbûn chóngthóng kóng," goán bē mō͘chìn, tānsī choa̍ttùi m̄thang jīnûi Tâioân jînbîn ē ī aple̍k chi hā khutho̍k...... goán mā chhîsiok chhiongsi̍t kokông, tiánhiān chūngó͘ hôngūi koatsim, khakpó bô lâng ētàng appek Tâioân kiâⁿ hiòng Tiongkok só͘ siattēng ê lō͘kèng. "Chhòa Engbûn chóngthóng te̍kpia̍t thêkhí "sì ê kianchhî","goán éngoán kianchhî chūiû bînchú ê hiànchèng théchè, kianchhî Tionghôa Bînkok kah Tionghôa Jînbîn Kiōnghôkok hō͘ put lēsio̍k, kianchhî chúkoân putiông chhimhoān pēngthun, kianchhî Tionghôa Bînkok Tâioân ê chiântô͘, pitsu chunsûn choânthé Tâioân jînbîn ê ìchì. "Chhòa Engbûn chóngthóng kóng ê tējīê kianchhî,, kianchhî Tionghôa Bînkok kah Tionghôa Jînbîn Kiōnghôkok hō͘ put lēsio̍k, ìsù tio̍h sī kóng goán chūliáu m̄bat thóngtī kòe lín, lín mā chūliáu m̄bat thóngtī kòe goán. Chhòa chóngthóng kóng ê tēsì ê kianchhî, kianchhî Tionghôa Bînkok Tâioân ê chiântô͘, pitsu chunsûn choânthé Tâioân jînbîn ê ìchì. Chit tiám Tiongkok kiōngsántóng siōng kài siūkhì.

　　Hit àm, Tiongkok Koktâipān tio̍h thàukòe hoatgiânjîn Bé Hiáukng chòchhut tāngphàu hôeèng, Bé Hiáukng phoephêng Chhòa Engbûn chóngthóng sī "kó͘chhoe Tâito̍k, siàntōng tùili̍p", jîchhiáⁿ piáusī, thóngit sī Tionghôa bîncho̍k ê kiōngtông ìchì,"Tâioân ê chiântô͘ iû choânthé Tiongkok jînbîn kiōngtông koattēng." Lán kóng, Tionghôa bîncho̍k sī in tau ê tāichì!

　　"Tâioân ê chiântô͘ iû choânthé Tiongkok jînbîn kiōngtông koattēng." Chitkù ōe íkeng kóngkah chhàusng khì ah iáu teh kóng, in kóng bē siān, lán thiaⁿ kah khí ài chhiò. Ta̍k piàn nā ū Tiongkok tōa sè lia̍p koaⁿoân teh liānsiáuōe, lán Lo̍kúihōe hoatgiânjîn Khu Sûichèng lóng ē chiok ū nāisèng, chi̍t piàn koh chi̍t piàn piáubêng, Tâioân ê chûnchāi kah Τiongkiōng chi̍ttiámá koanhē to bô, Tâioân ê bīlâi iû 2,300 bān Tâioân jînbîn lâi koattēng.

　　 Sī ánchóaⁿ lán thiaⁿtio̍h Tiongkok jīmhô tōa sè lia̍p koaⁿoân kóng,"Tâioân chiântô͘ iû choânthé Tiongkok lâng koattēng"chit kù ōe ē khí ài chhiò leh?"choânthé Tiongkok lâng"ētàng koattēng siáⁿ? Mài kóng chhinchhiūⁿ Tâioân lâng ētàng koattēng kakī ê chóngthóng, hù chóngthóng, tiongiong bînì tāipiáu, kok koānchhītiúⁿ, kok koānchhī gīoân, jîchhiáⁿ ētàng ēng kongtâu iû jînbîn ti̍tchiap koattēng tōa tāichì. Tī Tiongkok leh? Tiongkok lâng liân chi̍tê siósió ê chhoantiúⁿ to bô hoattō͘ kakī koattēng, ū siáⁿmi̍h bīnchú, ū siáⁿmi̍h khoânlī, ū siáⁿmi̍h lêngle̍k, beh tāithè 2,300 bān Tâioân jînbîn lâi koattēng Tâioân ê chiântô͘? Lán sī m̄ sī engkai sàng kúi hòekūi ê "kiàⁿ" khì hō͘ Tiongkok tōa sè lia̍p koaⁿoân, hō͘ in ta̍k chákhí sió chiòkiàⁿ ·chi̍tē, khòaⁿ in Tiongkok lâng pîn siáⁿmi̍h beh koattēng Tâioân ê chiântô͘?

　　 Lán kóng,"Tâioân chiântô͘ iû choânthé Tiongkok lâng koattēng"chit kù ōe chin hóchhiò, náchhiūⁿ nā ū chi̍tê Hoatkok lâng kóng, Tekkok ê chiântô͘ iû Hoatkok choânthé jînbîn lâi koattēng, ittēng ē hông chhiò siáu·ê, sīmchì ū lâng ē bong i ê hia̍hthâu khòaⁿ ū hoatsio bô?

　　 Tâioân ê chiântô͘ iû siáⁿ lâng lâi koattēng? tongjiân sī iû choânthé Tâioân lâng koattēng! (211015)

Pe̍h-ōe-jī-pán/白話字版
《 Le̍k-sek toán-phêng 》　　　　　　　　　　　　　　 Lí Lâm-hêng

　　　　　　 Tâi-oân ê chiân-tô͘ tong-jiân sī iû choân-thé Tâi-oân lâng koat-tēng!

　　 Cha̍p-goe̍h chhe-cha̍p, Tâi-oân khèng-chiok "Tiong-hôa Bîn-kok 110 nî kok-khèng" siang-si̍p-cheh, Chhòa Eng-bûn chóng-thóng í "bîn-chú tōa liân-bêng, sè-kài ka hó-iú" choh chú-tê hoat-piáu ián-soat, nn̄g hōaⁿ koan-hē koh chi̍t piàn chiâⁿ choh chiau-tiám. Chhòa Eng-bûn chóng-thóng tī ián-káng tiong kóng," î-chhî hiān-chōng tio̍h sī goán ê chú-tiuⁿ, goán mā ē choân-le̍k chó͘-chí hiān-chōng hông phiàn-bīn kái-piàn." Chhòa Eng-bûn chóng-thóng kóng," goán bē mō͘-chìn, tān-sī choa̍t-tùi m̄-thang jīn-ûi Tâi-oân jîn-bîn ē ī ap-le̍k chi hā khut-ho̍k...... goán mā chhî-siok chhiong-si̍t kok-ông, tián-hiān chū-ngó͘ hông-ūi koat-sim, khak-pó bô lâng ē-tàng ap-pek Tâi-oân kiâⁿ hiòng Tiong-kok só͘ siat-tēng ê lō͘-kèng. "Chhòa Eng-bûn chóng-thóng te̍k-pia̍t thê-khí "sì ê kian-chhî","goán éng-oán kian-chhî chū-iû bîn-chú ê hiàn-chèng thé-chè, kian-chhî Tiong-hôa Bîn-kok kah Tiong-hôa Jîn-bîn Kiōng-hô-kok hō͘ put lē-sio̍k, kian-chhî chú-koân put-iông chhim-hoān pēng-thun, kian-chhî Tiong-hôa Bîn-kok Tâi-oân ê chiân-tô͘, pit-su chun-sûn choân-thé Tâi-oân jîn-bîn ê ì-chì. "Chhòa Eng-bûn chóng-thóng kóng ê tē-jī-ê kian-chhî,, kian-chhî Tiong-hôa Bîn-kok kah Tiong-hôa Jîn-bîn Kiōng-hô-kok hō͘ put lē-sio̍k, ì-sù tio̍h sī kóng goán chū-liáu m̄-bat thóng-tī kòe lín, lín mā chū-liáu m̄-bat thóng-tī kòe goán. Chhòa chóng-thóng kóng ê tē-sì ê kian-chhî, kian-chhî Tiong-hôa Bîn-kok Tâi-oân ê chiân-tô͘, pit-su chun-sûn choân-thé Tâi-oân jîn-bîn ê ì-chì. Chit tiám Tiong-kok kiōng-sán-tóng siōng kài siū-khì.

　　Hit àm, Tiong-kok Kok-tâi-pān tio̍h thàu-kòe hoat-giân-jîn Bé Hiáu-kng chò-chhut tāng-phàu hôe-èng, Bé Hiáu-kng phoe-phêng Chhòa Eng-bûn chóng-thóng sī "kó͘-chhoe Tâi-to̍k, siàn-tōng tùi-li̍p", jî-chhiáⁿ piáu-sī, thóng-it sī Tiong-hôa bîn-cho̍k ê kiōng-tông ì-chì,"Tâi-oân ê chiân-tô͘ iû choân-thé Tiong-kok jîn-bîn kiōng-tông koat-tēng." Lán kóng, Tiong-hôa bîn-cho̍k sī in tau ê tāi-chì!

　　"Tâi-oân ê chiân-tô͘ iû choân-thé Tiong-kok jîn-bîn kiōng-tông koat-tēng." Chit-kù ōe í-keng kóng-kah chhàu-sng khì ah iáu teh kóng, in kóng bē siān, lán thiaⁿ kah khí ài chhiò. Ta̍k piàn nā ū Tiong-kok tōa sè lia̍p koaⁿ-oân teh liān-siáu-ōe, lán Lo̍k-úi-hōe hoat-giân-jîn Khu Sûi-chèng lóng ē chiok ū nāi-sèng, chi̍t piàn koh chi̍t piàn piáu-bêng, Tâi-oân ê chûn-chāi kah Τiong-kiōng chi̍t-tiám-á koan-hē to bô, Tâi-oân ê bī-lâi iû 2,300 bān Tâi-oân jîn-bîn lâi koat-tēng.

　　 Sī án-chóaⁿ lán thiaⁿ-tio̍h Tiong-kok jīm-hô tōa sè lia̍p koaⁿ-oân kóng,"Tâi-oân chiân-tô͘ iû choân-thé Tiong-kok lâng koat-tēng"chit kù ōe ē khí ài chhiò leh?"choân-thé Tiong-kok lâng"ē-tàng koat-tēng siáⁿ? Mài kóng chhin-chhiūⁿ Tâi-oân lâng ē-tàng koat-tēng ka-kī ê chóng-thóng, hù chóng-thóng, tiong-iong bîn-ì tāi-piáu, kok koān-chhī-tiúⁿ, kok koān-chhī gī-oân, jî-chhiáⁿ ē-tàng ēng kong-tâu iû jîn-bîn ti̍t-chiap koat-tēng tōa tāi-chì. Tī Tiong-kok leh? Tiong-kok lâng liân chi̍t-ê sió-sió ê chhoan-tiúⁿ to bô hoat-tō͘ ka-kī koat-tēng, ū siáⁿ-mi̍h bīn-chú, ū siáⁿ-mi̍h khoân-lī, ū siáⁿ-mi̍h lêng-le̍k, beh tāi-thè 2,300 bān Tâi-oân jîn-bîn lâi koat-tēng Tâi-oân ê chiân-tô͘? Lán sī m̄ sī eng-kai sàng kúi hòe-kūi ê "kiàⁿ" khì hō͘ Tiong-kok tōa sè lia̍p koaⁿ-oân, hō͘ in ta̍k chá-khí sió chiò-kiàⁿ -·chi̍t-ē, khòaⁿ in Tiong-kok lâng pîn siáⁿ-mi̍h beh koat-tēng Tâi-oân ê chiân-tô͘?

　　 Lán kóng,"Tâi-oân chiân-tô͘ iû choân-thé Tiong-kok lâng koat-tēng"chit kù ōe chin hó-chhiò, ná-chhiūⁿ nā ū chi̍t-ê Hoat-kok lâng kóng, Tek-kok ê chiân-tô͘ iû Hoat-kok choân-thé jîn-bîn lâi koat-tēng, it-tēng ē hông chhiò siáu-·ê, sīm-chì ū lâng ē bong i ê hia̍h-thâu khòaⁿ ū hoat-sio bô?

　　 Tâi-oân ê chiân-tô͘ iû siáⁿ lâng lâi koat-tēng? tong-jiân sī iû choân-thé Tâi-oân lâng koat-tēng! (211015)

　　十月初十，台灣慶祝「中華民國110年國慶」雙十節，蔡英文總統以「民主大聯盟、世界加好友」作主題發表演說，兩岸關係koh一遍成作焦點。蔡英文總統tī演講中講，「維持現狀tio̍h是阮ê主張，阮māē全力阻止現狀hông片面改變。」蔡英文總統講：「阮bē冒進，但是絶對m̄-thang認為台灣人民ētī壓力之下屈服......阮māē持續充實國防，展現自我防衛ê決心，確保無人ē-tàng壓迫台灣行向中國所設定ê路徑。」蔡英文總統特別提起「四个堅持」：「阮永遠堅持自由民主ê憲政體制，堅持中華民國kah中華人民共和國互不隸屬（lē-sio̍k），堅持主權不容侵犯併吞，堅持中華民國台灣ê前途，必須遵循全體台灣人民ê意志。」蔡英文總統講ê第二个堅持,，堅持中華民國kah中華人民共和國互不隸屬（lē-sio̍k），意思tio̍h是講阮自了m̄-bat統治過lín，lín mā自了m̄-bat統治過阮。蔡總統講ê第四个堅持，堅持中華民國台灣ê前途，必須遵循全體台灣人民ê意志。Chit點中國共產黨上kài受氣。

　　Hit暗，中國國台辦tio̍h透過發言人馬曉光做出重砲回應，馬曉光批評蔡英文總統是「鼓吹台獨、煽動對立」，而且表示：統一是中華民族ê共同意志，「台灣ê前途由全體中國人民共同決定。」咱講：中華民族是intau ê tāi-chì！

　　「台灣ê前途由全體中國人民共同決定。」Chit句話已經講kah臭酸去ah猶teh講，in講bē siān，咱聽kah起愛笑。Ta̍k遍nā有中國大細粒官員teh練siáu話，咱陸委會發言人邱垂正lóngē足有耐性，一遍koh一遍表明：台灣ê存在kah中共一點仔關係都無，台灣ê未來由2,300萬台灣人民來決定。

　　是按怎咱聽tio̍h中國任何大細粒官員講：「台灣前途由全體中國人決定」chit句話ē起愛笑咧？「全體中國人」ē-tàng決定啥？Mài講親像台灣人ē-tàng決定家己ê總統、副總統，中央民意代表，各縣市長、各縣市議員，而且ē-tàng用公投由人民直接決定大tāi-chì。tī中國咧？中國人連一个小小ê村長都無法度家己決定，有啥物面子、有啥物權利、有啥物能力，beh代替2,300萬台灣人民來決定台灣ê前途？咱是m̄是應該送幾貨櫃ê「鏡」去hō͘ 中國大細粒官員，hō͘ inta̍k早起小照鏡一下，看in中國人憑啥物beh決定台灣ê前途？

　　咱講：「台灣前途由全體中國人決定」chit句話真好笑，那像nā有一个法國人講，德國ê前途由法國全體人民來決定，一定ēhông笑siáu-·ê，甚至有人ē摸伊ê額頭看有發燒無？

　　台灣ê前途由啥人來決定？當然是由全體台灣人決定！ (211015)