《綠色短評》

 | | | 轉寄

中國是án-chóaⁿ chiah愛受氣？

作者 李南衡, ChoânTâijī/全台字 by Chng Hūiphêng 2021.10.03

Choânbîn Tâioânjī pán/全民台灣字版簡稱ChoânTâiJī

《 Le̍ksek toánphêng 》 Lí Lâmhêng
Tiongkok sī ánchóaⁿ chiah ài siūkhì?

Káugoe̍h cha̍psì sinbûn pòtō, lán kok chù Bí tāisài Siau Bíkhîm téngji̍t hông iauchhiáⁿ khì " Choânbí Gīhōe Kauliû Lísūhōe"（ALEC） iánkáng, pîn i ku̍tliu ê Enggí kah únkiān ê tâihong, tittio̍h tâi’ákha ê chiángsiaⁿ. Iánkáng tiong, i kóngkhí Tiongkok "khì chhoa̍hchhoa̍h ê hō͘tēng chin kē" , ìsù sī kóng Tiongkok chiok ài siūkhì, i kóng,"jīmhô goán chò ê tāichì, goán ê chûnchāi, liân goán tī Òūn téngbīn iâⁿ in, in mā bē sóng. "Sûisî ínkhí tâi’ákha ê tōa chhiò, sòa lo̍h·khì sī jia̍tlia̍t ê phahpho̍ká siaⁿ. 　　

Tiongkok ná ē tio̍h chitchióng koàipēⁿ leh? Inūi Tiongkok khangsu bāngsióng Tâioân sī Tiongkok léngthó͘ putkhó hunkoah ê chi̍tpō͘hūn. Sūsi̍t siōng ta̍kê lóng chaiiáⁿ, Tionghôa Jînbîn Kiōnghôkok chūchiông 1949 nî cha̍pgoe̍h chheit kiànkok kàu taⁿ, chūlâi m̄bat thóngtī kòe Tâioân chi̍t kang, liân chi̍t huncheng chi̍t biócheng mā m̄bat. Tiongkok itti̍t hoànsióng Tâioân sī i koán·ê, jīmhô tāichì Tâioân lóng bētàng pí Tiongkok khah gâu, khah hó, só͘í chit piàn Tangkiaⁿ Olympic lâmchú úmô͘kiû siangphah lán ê soánchhiú Lí Iûⁿkah Ông Chêlîm, chòeāu koatsài tutu sī phah iâⁿ Tiongkok tūi ê Lâu Hō͘sîn kah Lí Chùnhūi, tittio̍h kimpâi. Chit siaⁿ Tiongkok ê Gīhôthoân chin siūkhì, sèkài nn̄gpah kok su siáⁿlâng lóng ēsáiⁿ. Á ēsái su hō͘ Tâioân? Si̍tchāi sī "putkhó lún iah"!
　　
Tiongkok chhòkak Tâioân sī i koán·ê, bô i ê ínchún jīmhô kah Tiongkok ū pangkau ê kokka ê koaⁿoân lóng bēsái kah Tâioân ê koaⁿhong ū jīmhô lâióng. 2020 nî pehgoe̍h saⁿcha̍p, Czech chhamgī īⁿ gītiúⁿ Úi Tekchê cho͘ chi̍tkiâⁿ káucha̍p lâng ê tāipiáu thoân hóngbūn Tâioân, kah lán chóngthóng Chhòa Engbûn téng koaⁿoân hōebiān. Pehgoe̍h saⁿcha̍p it, Tionghôa Jînbîn Kiōnghôkok gōakau pō͘tiúⁿ Ông Gē chiū Czech chhamgīīⁿ gītiúⁿ hóng tâi piáusī,"tī Tâioân būntê téngbīn thiauchiàn chi̍tê Tiongkok goânchek, tio̍hsī kah cha̍psì ek Tiongkok jînbîn ūite̍k, tùi Czech chhamgītiúⁿ ê kongkhai chhiàngsiaⁿ kah i pōeāu ê hoán Hôa sèle̍k, tio̍h ūi i kakī ê toánsī hêngûi kah chèngtī tâuki hùchhut tîmtāng ê tāikè." ūiáⁿ sī chênglí putpêng khìsí ênglâng, káugoe̍h chhejī, kehpiah kok Slovakia chóngthóng Chhaputoba lúsū piáusī, bētàng chiapsiū Tiongkok tùi Czech ê uihia̍p, Slovakia ē kah Czech khiā choh hóe.


　　 Chhitgoe̍h jīcha̍p, Lietuva chiapsiū lán kok ê kiàngī, tī siúto͘ siatli̍p tāipiáu kikò͘, miâchheng kiò choh "chù Lietuva Tâioân Tāipiáuchhù", che sī tī Tionghôa Jînbîn Kiōnghôkok ê pangkaukok tiong, í "Tâioân" ê miâ siat chhù ê thâu chi̍tê. Pehgoe̍h chhecha̍p, Tiongkok tiàuhôe chù Lietuva tāisài, goânin sī Lietuva tôngì Tâioân í kakī tósū ê miâ siatli̍p si̍tchit siōng sī tāisàikoán ê tāipiáuchhù. "Tâioân Tāipiáuchhù" jiá Tiongkok chin siūkhì,"Tiongkok chènghú tùi chit kiāⁿ tāichì kiankoat hoántùi, Tiongkok koattēng tiàuhôe chù Lietuva tāisài, iaukiû Lietuva chènghú tiàuhôe chù Hôa tāisài. Jîchhiáⁿ tiongtoān ti̍tta̍t Lietuva ê thihlō͘ hòeūn, chokûi kengchè chèchhâi. Būntê sī Tiongkok múi nî tùi Lietuva chhutkháu 14 ek bíkim, Lietuva tùi Tiongkok chhutkháu 4 ek bíkim, m̄chai siáⁿ lâng chèchhâi siáⁿ lâng. Siūkhì ê sî só͘ chò ê koattēng, óngóng sī gûgōng ·ê.


Bíkok chòekīn ū teh khólī beh kā lán kok chù Bí tāipiáu chhù chiàⁿmiâ choh "Tâioân Tāipiáu chhù", chiok khoài siūkhì ê Tiongkok, m̄chai sī m̄ sī ē chiàu tùihù Lietuva ê hongsek tùihù Bíkok? Lán chin hò͘ⁿkî. (210917)

Pe̍h-ōe-jī-pán/白話字版

《 Le̍k-sek toán-phêng 》 Lí Lâm-hêng
Tiong-kok sī án-chóaⁿ chiah ài siū-khì?

Káu-goe̍h cha̍p-sì sin-bûn pò-tō, lán kok chù Bí tāi-sài Siau Bí-khîm téng-ji̍t hông iau-chhiáⁿ khì " Choân-bí Gī-hōe Kau-liû Lí-sū-hōe"（ALEC） ián-káng, pîn i ku̍t-liu ê Eng-gí kah ún-kiān ê tâi-hong, tit-tio̍h tâi-á-kha ê chiáng-siaⁿ. Ián-káng tiong, i kóng-khí Tiong-kok "khì chhoa̍h-chhoa̍h ê hō͘-tēng chin kē" , ì-sù sī kóng Tiong-kok chiok ài siū-khì, i kóng,"jīm-hô goán chò ê tāi-chì, goán ê chûn-chāi, liân goán tī Ò-ūn téng-bīn iâⁿ in, in mā bē sóng. "Sûi-sî ín-khí tâi-á-kha ê tōa chhiò, sòa lo̍h·khì sī jia̍t-lia̍t ê phah-pho̍k-á siaⁿ. 　　

Tiong-kok ná ē tio̍h chit-chióng koài-pēⁿ leh? In-ūi Tiong-kok khang-su bāng-sióng Tâi-oân sī Tiong-kok léng-thó͘ put-khó hun-koah ê chi̍t-pō͘-hūn. Sū-si̍t siōng ta̍k-ê lóng chai-iáⁿ, Tiong-hôa Jîn-bîn Kiōng-hô-kok chū-chiông 1949 nî cha̍p-goe̍h chhe-it kiàn-kok kàu taⁿ, chū-lâi m̄-bat thóng-tī kòe Tâi-oân chi̍t kang, liân chi̍t hun-cheng chi̍t bió-cheng mā m̄-bat. Tiong-kok it-ti̍t hoàn-sióng Tâi-oân sī i koán·ê, jīm-hô tāi-chì Tâi-oân lóng bē-tàng pí Tiong-kok khah gâu, khah hó, só͘-í chit piàn Tang-kiaⁿ Olympic lâm-chú ú-mô͘-kiû siang-phah lán ê soán-chhiú Lí Iûⁿkah Ông Chê-lîm, chòe-āu koat-sài tu-tu sī phah iâⁿ Tiong-kok tūi ê Lâu Hō͘-sîn kah Lí Chùn-hūi, tit-tio̍h kim-pâi. Chit siaⁿ Tiong-kok ê Gī-hô-thoân chin siū-khì, sè-kài nn̄g-pah kok su siáⁿ lâng lóng ē-sáiⁿ. Á ē-sái su hō͘ Tâi-oân? Si̍t-chāi sī "put-khó lún iah"!
　　
Tiong-kok chhò-kak Tâi-oân sī i koán-·ê, bô i ê ín-chún jīm-hô kah Tiong-kok ū pang-kau ê kok-ka ê koaⁿ-oân lóng bē-sái kah Tâi-oân ê koaⁿ-hong ū jīm-hô lâi-óng. 2020 nî peh-goe̍h saⁿ-cha̍p, Czech chham-gī īⁿ gī-tiúⁿ Úi Tek-chê cho͘ chi̍t-kiâⁿ káu-cha̍p lâng ê tāi-piáu thoân hóng-būn Tâi-oân, kah lán chóng-thóng Chhòa Eng-bûn téng koaⁿ-oân hōe-biān. Peh-goe̍h saⁿ-cha̍p it, Tiong-hôa Jîn-bîn Kiōng-hô-kok gōa-kau pō͘-tiúⁿ Ông Gē chiū Czech chham-gī-īⁿ gī-tiúⁿ hóng tâi piáu-sī,"tī Tâi-oân būn-tê téng-bīn thiau-chiàn chi̍t-ê Tiong-kok goân-chek, tio̍h-sī kah cha̍p-sì ek Tiong-kok jîn-bîn ūi-te̍k, tùi Czech chham-gī-tiúⁿ ê kong-khai chhiàng-siaⁿ kah i pōe-āu ê hoán Hôa sè-le̍k, tio̍h ūi i ka-kī ê toán-sī hêng-ûi kah chèng-tī tâu-ki hù-chhut tîm-tāng ê tāi-kè."ū-iáⁿ sī chêng-lí put-pêng khì-sí êng-lâng, káu-goe̍h chhe-jī, keh-piah kok Slovakia chóng-thóng Chha-pu-to-ba lú-sū piáu-sī, bē-tàng chiap-siū Tiong-kok tùi Czech ê ui-hia̍p, Slovakia ē kah Czech khiā choh hóe.


　　 Chhit-goe̍h jī-cha̍p, Lietuva chiap-siū lán kok ê kiàn-gī, tī siú-to͘ siat-li̍p tāi-piáu ki-kò͘, miâ-chheng kiò choh"chù Lietuva Tâi-oân Tāi-piáu-chhù", che sī tī Tiong-hôa Jîn-bîn Kiōng-hô-kok ê pang-kau-kok tiong, í "Tâi-oân" ê miâ siat chhù ê thâu chi̍t-ê. Peh-goe̍h chhe-cha̍p, Tiong-kok tiàu-hôe chù Lietuva tāi-sài, goân-in sī Lietuva tông-ì Tâi-oân í ka-kī tó-sū ê miâ siat-li̍p si̍t-chit siōng sī tāi-sài-koán ê tāi-piáu-chhù. "Tâi-oân Tāi-piáu-chhù" jiá Tiong-kok chin siū-khì,"Tiong-kok chèng-hú tùi chit kiāⁿ tāi-chì kian-koat hoán-tùi, Tiong-kok koat-tēng tiàu-hôe chù Lietuva tāi-sài, iau-kiû Lietuva chèng-hú tiàu-hôe chù Hôa tāi-sài. Jî-chhiáⁿ tiong-toān ti̍t-ta̍t Lietuva ê thih-lō͘ hòe-ūn, chok-ûi keng-chè chè-chhâi. Būn-tê sī Tiong-kok múi nî tùi Lietuva chhut-kháu 14 ek bí-kim, Lietuva tùi Tiong-kok chhut-kháu 4 ek bí-kim, m̄-chai siáⁿ lâng chè-chhâi siáⁿ lâng. Siū-khì ê sî só͘ chò ê koat-tēng, óng-óng sī gû-gōng ·ê.


Bí-kok chòe-kīn ū teh khó-lī beh kā lán kok chù Bí tāi-piáu chhù chiàⁿ-miâ choh "Tâi-oân Tāi-piáu chhù", chiok khoài siū-khì ê Tiong-kok, m̄-chai sī m̄ sī ē chiàu tùi-hù Lietuva ê hong-sek tùi-hù Bí-kok? Lán chin hò͘ⁿ-kî. (210917)



九月十四新聞報導，咱國駐美大使蕭美琴頂日hông邀請去「全美議會交流理事會」（ALEC）演講，憑伊滑溜ê英語kah穩健ê台風，得tio̍h台á腳ê掌聲。演講中，伊講起中國「氣chhoa̍h-chhoa̍hê戶椗真低」，意思是講中國足愛受氣，伊講：「任何阮做êtāi-chì、阮ê存在、連阮tī奧運頂面贏in，in mā bē爽。」隨時引起台á腳ê大笑，續落去是熱烈ê拍pho̍ká聲。 　　

中國ná會tio̍h chit種怪病咧？因為中國空思夢想台灣是中國領土不可分割ê一部分。事實上ta̍k个lóng知影，中華人民共和國自從1949年十月初一建國到今，自來m̄-bat統治過台灣一工，連一分鐘一秒鐘mā m̄-bat。中國一直幻想台灣是伊管ê，任何tāi-chì台灣lóng bē-tàng比中國khah gâu、khah好，所以chit遍東京Olympic男子羽毛球雙打咱ê選手李洋kah王齊麟，最後決賽tu-tu是拍贏中國隊ê劉雨辰kah李俊慧，得tio̍h金牌。Chit聲中國ê義和團真受氣，世界兩百國輸siáⁿ人lóngē-sái。náē-sái輸hō͘台灣？實在是「不可忍也」！ 　　

中國錯覺台灣是伊管ê，無伊ê允准任何kah中國有邦交ê國家ê官員lóng bē-sáikah台灣ê官方有任何來往。2020年八月三十，捷克參議院議長韋德齊組一行九十人ê代表團訪問臺灣，kah咱總統蔡英文等官員會面。八月三十一，中華人民共和國外交部長王毅就捷克參議院議長訪台表示：「tī台灣問題頂面挑戰一個中國原則，tio̍h是kah十四億中國人民為敵，對捷克參議長ê公開chhiàng聲kah伊背後ê反華勢力，tio̍h為伊家己ê短視行為kah政治投機付出沉重ê代價。」有影是情理不平氣死閒人，九月初二，隔壁國斯洛伐克總統Chha-pu-to-ba女士表示，bē-tàng接受中國對捷克ê威脅，斯洛伐克會kah捷克khiā作夥。


　　七月二十，立陶宛接受咱國ê建議，tī首都設立代表機構，名稱叫作「駐立陶宛臺灣代表處」，che是tī中華人民共和國ê邦交國中，以「臺灣」ê名設處ê頭一個。八月初十，中國召回駐立陶宛大使，原因是立陶宛同意台灣以家己島嶼ê名設立實質上是大使館ê代表處。「台灣代表處」惹中國真受氣，「中國政府對chit件tāi-chì堅決反對，中國決定召回駐立陶宛大使，要求立陶宛政府召回駐華大使。而且中斷直達立陶宛ê鐵路貨運，作為經濟制裁。問題是中國每年對立陶宛出口14億美金，立陶宛對中國出口4億美金，m̄知siáⁿ人制裁siáⁿ人。受氣ê時所做ê決定，往往是愚戇ê。


美國最近有teh考慮beh kā咱國駐美代表處正名作「台灣代表處」，足快受氣ê中國，m̄知是m̄是會照對付立陶宛ê方式對付美國？咱真好奇。(210917)