《綠色短評》

 | | | 轉寄

那有chiah-nih厚話ê市長夫人！

作者 李南衡, ChoânTâijī/全台字 by Chng Hūiphêng 2021.08.15

Choânbîn Tâioânjī pán/全民台灣字版簡稱ChoânTâiJī

《 Le̍ksek toánphêng 》　　　　　　　　 Lí Lâmhêng
　　　　　　　 Ná ū chiahnih kāuōe ê chhītiúⁿ hujîn!
　　 Chhitgoe̍h chhela̍k, tī tiānsītâi chèngtīsèng tâmōe chiatbo̍k tiong, thiaⁿtio̍h Tâipakchhī gīoân Ông Sèkian phoephêng Tâipak chhītiúⁿ Koa Bûntiat ū saⁿê mô͘pēⁿ. Tēsaⁿ ê mô͘pēⁿ sī, "ài loān kóngōe", i kóng Koa chhītiúⁿ kóng, tē chhit lūi e̍kbiâu chùsiā sī kokka te̍kkoân e̍kbiâu. Kîsi̍t chù e̍kbiâu pun kip pun lūi, sī chiàu koân honghiám koân gûihiám cho̍kkûn lâi chù, ū chin chē tēit sòaⁿ kangchok jînoân tī honghiám tiong kangchok, khiok hō͘ Koa chhītiúⁿ o͘pe̍h mē kóng lóng sī te̍kkoân e̍kbiâu. Ông Sèkian mā hunsek kóng, Koa Bûntiat chhītiúⁿ ài loān kóngōe, sī inūi beh choánî chiautiám.

　 Tâipakchhī chhut chi̍tê ài loān kóngōe ê chhītiúⁿ hiâm bô kàu, chhītiúⁿ hujîn kakī cháulâi tàu.

　　 Chhitgoe̍h jīsì, kok sinbûn mûithé lóng ū pòtō kóng, tiāmtiām bô chhut siaⁿ teh beh nn̄g kò goe̍h ah! Tân Phòekî hutjiânkan piakliāu kóng, íkeng kúi lépài bô kah Koa Bûntiat kóngōe.

　　 Sinpakchhī Hâu Iúgî chhītiúⁿ hujîn siáⁿmih tōa miâ? Thôhn̂g chhī Tēⁿ Bûnchhàn chhītiúⁿ hujîn siáⁿmih tōa miâ? Tâilâmchhī N̂g Úitiat chhītiúⁿ hujîn siáⁿmih tōa miâ? Kohiôngchhī Tân Kîmāi chhītiúⁿ hujîn siáⁿmih tōa miâ? Siongsìn in púnchhī kah in khah se̍ksāi ê chhībîn ígōa, chaiiáⁿ ê lâng bô chē. Koh khah m̄bat thiaⁿ kóngtio̍h toh chi̍t ūi chhītiúⁿ hujîn tùi chhīchèng hoatpiáu kolūn, sīmchì sûipiān phoephêng Tiongiong.

　　Mài kóng tī Tâipakchhī, ta̍kê chhībîn lóng chaiiáⁿ Tân Phòekî sī Tâipakchhī Koa Bûntiat chhītiúⁿ hujîn, siongsìn choân Tâioân ū chi̍tpòaⁿ ísiōng ê lâng mā lóng chaiiáⁿ Tâipakchhī Koa Bûntiat chhītiúⁿ hujîn sī Tân Phòekî, téngkáng ū chhutmiâ, ēkáng ū miâsiaⁿ ê chhītiúⁿ hujîn, tùi Koa Bûntiat nn̄g nî āu beh soán chóngthóng sī m̄ sī ū pangchō͘, lán m̄chai. Inūi chhutmiâ kah miâsiaⁿ ū hó pháiⁿ nn̄g chióng.

　　 Chit piàn Tân Phòekî sī kóng siáⁿ tōa tāichì? Goânlâi chhitgoe̍h jīsì thàuchá saⁿ tiám saⁿcha̍p káu pun i tī bīnchheh téngbīn siá kóng, kináji̍t thiaⁿkóng Tâipakchhī ū chhun lo̍hlâi ê Moderna e̍kbiâu ē hông siu tńgkhì Tiongiong. Thiaⁿtio̍h chitê siausit, si̍tchāi lún bētiâu siūⁿ beh siá chi̍t phiⁿ "chi̍tê iseng ê chânche jînseng", inūi chânche énghióng tio̍h góa ê kangchok kah katêng, góa íkeng kúi lépài bô kah goán angsài kóngōe ah …. Ū chi̍t kang bú kah thâukhak beh piak khì ( inūi góa ū chin tōa ê náu lông chéng, chúi chek chē tio̍h ē thâukhak thiàⁿ ), tńgkhì chhù·ni̍h siūⁿ beh tùi angsài oànthàn nn̄g kù, i kèngjiân kóng i bô siūⁿ beh thiaⁿ …."

　　 Kūnî gō͘goe̍h saⁿcha̍pit, Tâipakchhī Koa Bûntiat chhītiúⁿ hujîn Tân Phòekî, tī Bīnchheh téngbīn hoatbûn, phoephêng Ōehokpō͘ kóng ū email kéngkò Sèōe Sinkoàn hìiām e̍kchêng, sī "ngē áu". Tējī kang, Tâipak chhīgīoân Kán Supôe tī Tāipak chhīgīhōe chhīchèng chóngchitsûn ê sî phoephêng Tân Phòekî bo̍kbêng kîmiāu, iaukiû Tân Phòekî mài koh ánne o͘pe̍h hoatgiân, énghióng Tâipak chhīchèng; Koa chhītiúⁿ piáusī "ē kiò i kiám kóngōe, íkeng kā i kóngkòe chin chē piàn ah."Chiahnih koansim kasū, chhīsū, kokkasū, koh ài hoatpiáu ìkiàn ê lâng, lí ētàng kā i ánchóaⁿ? Koa chhītiúⁿ to bētàng, lán ná ētàng ánchóaⁿ?

　　 Lán siūⁿ bē hiáu ê sī, sèkan ná ū chiahnih kāuōe ê chhītiúⁿ hujîn? Nā bān puthēng hō͘ chit khoán lâng choh lán ê Chóngthóng hujîn, Tâioân lâng kantaⁿētàng ta̍k kang kîtó, thianiū Tâioân. (210730)

Pe̍h-ōe-jī-pán/白話字版
《 Le̍k-sek toán-phêng 》　　　　　　　　　　 Lí Lâm-hêng
　　　　　　　 Ná ū chiah-nih kāu-ōe ê chhī-tiúⁿ hu-jîn!
　　 Chhit-goe̍h chhe-la̍k, tī tiān-sī-tâi chèng-tī-sèng tâm-ōe chiat-bo̍k tiong, thiaⁿ-tio̍h Tâi-pak-chhī gī-oân Ông Sè-kian phoe-phêng Tâi-pak chhī-tiúⁿ Koa Bûn-tiat ū saⁿ-ê mô͘-pēⁿ. Tē-saⁿ ê mô͘-pēⁿ sī, "ài loān kóng-ōe", i kóng Koa chhī-tiúⁿ kóng, tē chhit lūi e̍k-biâu chù-siā sī kok-ka te̍k-koân e̍k-biâu. Kî-si̍t chù e̍k-biâu pun kip pun lūi, sī chiàu koân hong-hiám koân gûi-hiám cho̍k-kûn lâi chù, ū chin chē tē-it sòaⁿ kang-chok jîn-oân tī hong-hiám tiong kang-chok, khiok hō͘ Koa chhī-tiúⁿ o͘-pe̍h mē kóng lóng sī te̍k-koân e̍k-biâu. Ông Sè-kian mā hun-sek kóng, Koa Bûn-tiat chhī-tiúⁿ ài loān kóng-ōe, sī in-ūi beh choán-î chiau-tiám.

　 Tâi-pak-chhī chhut chi̍t-ê ài loān kóng-ōe ê chhī-tiúⁿ hiâm bô kàu, chhī-tiúⁿ hu-jîn ka-kī cháu-lâi tàu.

　　 Chhit-goe̍h jī-sì, kok sin-bûn mûi-thé lóng ū pò-tō kóng, tiām-tiām bô chhut siaⁿ teh beh nn̄g kò goe̍h ah! Tân Phòe-kî hut-jiân-kan piak-liāu kóng, í-keng kúi lé-pài bô kah Koa Bûn-tiat kóng-ōe.

　　 Sin-pak-chhī Hâu Iú-gî chhī-tiúⁿ hu-jîn siáⁿ-mih tōa miâ? Thô-hn̂g chhī Tēⁿ Bûn-chhàn chhī-tiúⁿ hu-jîn siáⁿ-mih tōa miâ? Tâi-lâm-chhī N̂g Úi-tiat chhī-tiúⁿ hu-jîn siáⁿ-mih tōa miâ? Ko-hiông-chhī Tân Kî-māi chhī-tiúⁿ hu-jîn siáⁿ-mih tōa miâ? Siong-sìn in pún-chhī kah in khah se̍k-sāi ê chhī-bîn í-gōa, chai-iáⁿ ê lâng bô chē. Koh khah m̄-bat thiaⁿ kóng-tio̍h toh chi̍t ūi chhī-tiúⁿ hu-jîn tùi chhī-chèng hoat-piáu ko-lūn, sīm-chì sûi-piān phoe-phêng Tiong-iong.

　　Mài kóng tī Tâi-pak-chhī, ta̍k-ê chhī-bîn lóng chai-iáⁿ Tân Phòe-kî sī Tâi-pak-chhī Koa Bûn-tiat chhī-tiúⁿ hu-jîn, siong-sìn choân Tâi-oân ū chi̍t-pòaⁿ í-siōng ê lâng mā lóng chai-iáⁿ Tâi-pak-chhī Koa Bûn-tiat chhī-tiúⁿ hu-jîn sī Tân Phòe-kî, téng-káng ū chhut-miâ, ē-káng ū miâ-siaⁿ ê chhī-tiúⁿ hu-jîn, tùi Koa Bûn-tiat nn̄g nî āu beh soán chóng-thóng sī m̄ sī ū pang-chō͘, lán m̄-chai. In-ūi chhut-miâ kah miâ-siaⁿ ū hó pháiⁿ nn̄g chióng.

　　 Chit piàn Tân Phòe-kî sī kóng siáⁿ tōa tāi-chì? Goân-lâi chhit-goe̍h jī-sì thàu-chá saⁿ tiám saⁿ-cha̍p káu pun i tī bīn-chheh téng-bīn siá kóng, kin-á-ji̍t thiaⁿ-kóng Tâi-pak-chhī ū chhun lo̍h-lâi ê Moderna e̍k-biâu ē hông siu tńg-khì Tiong-iong. Thiaⁿ-tio̍h chit-ê siau-sit, si̍t-chāi lún bē-tiâu siūⁿ beh siá chi̍t phiⁿ "chi̍t-ê i-seng ê chân-che jîn-seng", in-ūi chân-che éng-hióng tio̍h góa ê kang-chok kah ka-têng, góa í-keng kúi lé-pài bô kah goán ang-sài kóng-ōe ah …. Ū chi̍t kang bú kah thâu-khak beh piak khì ( in-ūi góa ū chin tōa ê náu lông chéng, chúi chek chē tio̍h ē thâu-khak thiàⁿ ), tńg-khì chhù-·ni̍h siūⁿ beh tùi ang-sài oàn-thàn nn̄g kù, i kèng-jiân kóng i bô siūⁿ beh thiaⁿ …."

　　 Kū-nî gō͘-goe̍h saⁿ-cha̍p-it, Tâi-pak-chhī Koa Bûn-tiat chhī-tiúⁿ hu-jîn Tân Phòe-kî, tī Bīn-chheh téng-bīn hoat-bûn, phoe-phêng Ōe-hok-pō͘ kóng ū email kéng-kò Sè-ōe Sin-koàn hì-iām e̍k-chêng, sī "ngē áu". Tē-jī kang, Tâi-pak chhī-gī-oân Kán Su-pôe tī Tāi-pak chhī-gī-hōe chhī-chèng chóng-chit-sûn ê sî phoe-phêng Tân Phòe-kî bo̍k-bêng kî-miāu, iau-kiû Tân Phòe-kî mài koh án-ne o͘-pe̍h hoat-giân, éng-hióng Tâi-pak chhī-chèng; Koa chhī-tiúⁿ piáu-sī "ē kiò i kiám kóng-ōe, í-keng kā i kóng-kòe chin chē piàn ah."Chiah-nih koan-sim ka-sū, chhī-sū, kok-ka-sū, koh ài hoat-piáu ì-kiàn ê lâng, lí ē-tàng kā i án-chóaⁿ? Koa chhī-tiúⁿ to bē-tàng, lán ná ē-tàng án-chóaⁿ?

　　 Lán siūⁿ bē hiáu ê sī, sè-kan ná ū chiah-nih kāu-ōe ê chhī-tiúⁿ hu-jîn? Nā bān put-hēng hō͘ chit khoán lâng choh lán ê Chóng-thóng hu-jîn, Tâi-oân lâng kan-taⁿē-tàng ta̍k kang kî-tó, thian-iū Tâi-oân. (210730)


　　七月初六，tī電視台政治性談話節目中，聽tio̍h台北市議員王世堅批評台北市長柯文哲有三個毛病。第三個毛病是：「愛亂講話」，伊講柯市長講，第七類疫苗注射是國家特權疫苗。其實注疫苗分級分類，是照高風險高危險族群來注，有真chē第一線工作人員tī風險中工作，卻hō͘柯市長烏白罵講lóng是特權疫苗。王世堅mā分析講，柯文哲市長愛亂講話，是因為beh轉移焦點。

　 台北市出一個愛亂講話ê市長嫌無夠，市長夫人ka-kī走來鬥。

　　七月二四，各新聞媒體lóng有報導講：恬恬無出聲teh beh兩個月ah！陳佩琪忽然間爆料講：已經幾禮拜無kah柯文哲講話。

　　新北市侯友宜市長夫人siáⁿ-mih大名？桃園市鄭文燦市長夫人siáⁿ-mih大名？台南市黃偉哲市長夫人siáⁿ-mih大名？高雄市陳其邁市長夫人siáⁿ-mih大名？相信in本市kah in khah熟似ê市民以外，知影ê人無chē。Koh khah m̄-bat聽講tio̍h toh一位市長夫人對市政發表高論，甚至隨便批評中央。

　　Mài講tī台北市，ta̍k-ê市民lóng知影陳佩琪是台北市柯文哲市長夫人，相信全台灣有一半以上ê人mā lóng知影台北市柯文哲市長夫人是陳佩琪，頂港有出名、下港有名聲ê市長夫人，對柯文哲兩年後beh選總統是m̄是有幫助，咱m̄知。因為出名kah名聲有好歹兩種。

　　Chit遍陳佩琪是講siáⁿ大tāi-chì？原來七月二四透早三點三十九分伊tī面冊頂面寫講：今á日聽講台北市有chhun落來ê Moderna疫苗ē hông收轉去中央。聽tio̍h chit-ê消息，實在忍bē-tiâu想beh寫一篇「一個醫生ê殘劑人生」， 因為殘劑影響tio̍h我ê工作kah家庭，我已經幾禮拜無kah阮翁婿講話ah …。有一工舞kah頭殼beh piak去（因為我有真大ê腦囊腫，水積chē tio̍h ē頭殼疼），轉去厝裡想beh對翁婿怨歎兩句，伊竟然講伊無想beh聽…。」

　　舊年五月三十一，台北市柯文哲市長夫人陳佩琪，tī臉書頂面發文，批評衛福部講有電郵警告世衛新冠肺炎疫情，是「硬拗」。第二工，台北市議員簡舒培tī台北市議會市政總質詢ê時批評陳佩琪莫名其妙，要求陳佩琪mài koh án-ne烏白發言，影響台北市政；柯市長表示「ē叫伊減講話，已經kā伊講過真chē遍ah。」Chiah-nih關心家事、市事、國家事，koh愛發表意見ê人，你ē-tàng kā伊án-chóaⁿ？柯市長都bē-tàng，咱ná ē-tàng án-chóaⁿ？

　　咱想bē曉ê是，世間那有chiah-nih厚話ê市長夫人？若萬不幸hō͘ chit款人作咱ê總統夫人，台灣人kan-taⁿē-tàng ta̍k工祈禱：天佑台灣。 (210730)