《綠色短評》

 | | | 轉寄

中國外交戰狼講白賊面bē紅！

作者 李南衡, ChoânTâijī/全台字 by Chng Hūiphêng 2021.05.23

Choânbîn Tâioânjī pán/全民台灣字版簡稱ChoânTâiJī

Tiongkok gōakau chiànlông kóng pe̍hchha̍t bīn bē âng!

　　 Tâioân sîkan gō͘go̍eh cha̍pit àmsî cha̍p tiám, WHA bānglō͘ pòmiâ chia̍tchí, lán iáu gōnggōng teh tánthāi iauchhiáⁿhâm. Bô ìgōa, Sèkài Ōeseng Cho͘chit (WHO) liânsòa tē 5 nî bô iauchhiáⁿ Tâioân. Kàu hit àm lán tio̍h chaiiáⁿ kiⁿî chhamka WHA tāihōe choh Koanchhatoân koh bôbāng ah!

　 Gō͘go̍eh chhela̍k, Bíkok, Canada, Engkok, Hoatkok, Tekkok, Ìtāilī kah Ji̍tpún chhittōa kanggia̍pkok chi̍pthoân(G7) gōakau pō͘tiúⁿ hōegī kiatsok liáuāu, hoatpiáu liânha̍p sengbêng kiôngtiāu Tâioân háikiap hôpêng úntēng ê tiōngiàusèng, kó͘lē hôpêng káikoat nn̄g hōaⁿ būntê, kiônglia̍t hoántùi jīmhô khólêng chēngka kíntiuⁿ kio̍ksè, phòhoāi khue̍k úntēng ê phiànbīn hêngtōng. Sengbêng koh kóng, chichhî Tâioân ū ìgī ê chhamú sèkài ōeseng cho͘chit lūntôaⁿ kah sèkài ōeseng tāihōe (WHA). Siaⁿbêng kóng Tâioân ū koân chhamú WHO téng kokchè cho͘chit, Tâioân só͘ū ê Búhàn hìiām (COVID19) hônge̍k kenggiām, ētàng tùi choân sèkài chòchhut kònghiàn,"pâitû in( Tâioân) chhamú sī kakī chhōe sílō͘ ". Gō͘go̍eh chhela̍k, Hoatkok Chhamgīīⁿ tiàukhui īⁿhōe í 304 phiò chànsêng, 0 phiò hoántùi, bô īgī thongkòe "Tâioân chhamú kokchè cho͘chit kangchok", chèngsek chiâⁿ àn, khoktōa chichhî Tâioân chhamú WHO, kokchè bînhâng cho͘chit, Liânha̍pkok khìhāu piànhòa kongiāu kongiok kah kokchè hêngkéng cho͘chit téng kok lénghe̍k ê kokchè cho͘chit. Gō͘go̍eh chhepeh, Bíkok Kokbūkheng Blinken hoatpiáu sengbêng, ho͘io̍k hoeho̍k Tâioân tī WHA ê sektòng tēūi, i piáusī si̍tchāi chhōe bô jīmhô pâitû Tâioân chhamú ê kóng ē thong ê líiû. Suijiân kiⁿî chin chē kokka thīn Tâioân, náchhiūⁿ pí éngnî hibāng ke chin tōa. Tānsī m̄ta̍t tio̍h Tiongkok chi̍tê iôthâu, tio̍h sī bētàng chhamka.

Tâioân iáu koh hông pâitû tī Sèōe tāihōe (WHA) gōabīn. Gō͘go̍eh chhecha̍p, Tiongkok gōakaupō͘ hoatgiânjîn 華春瑩 tùi chit kiāⁿ tāichì koh chhàu tôaⁿ chi̍t piàn "chi̍t tiong" lāu tiāu, jîchhiáⁿ kóng"Tiongkok tiongiong chènghú tùi Tâioân tēkhu chhamú choânkiû ōeseng sūbū ē chòchhut chin hósè ê anpâi". Gōakau pō͘tiúⁿ 吳釗燮 sûisî siá thuibûn tōa mē Tiongkok bôthí, mē kóng in kóng·ê sī "bē kiànsiàu ê pe̍hchha̍t ōe". 華春瑩koh kóng,"sūsi̍t siōng bô lâng ē pí goán ( Tiongkok) kohkhah koansim Tâioân tôngpau ê kiānkhong hokchí." Bînchìntóng li̍púi Ông Tēngú chhiò·chi̍tē, kín the̍h tôngōe kò͘sū chhutlâi kóng, náchhiūⁿ "大野狼 siōng thiàⁿsioh 小紅帽".

　　 Choân sèkài ê lâng lóng chaiiáⁿ sī Tiongkok teh pìⁿkúi pìⁿkoài, lán Tâioân chiah bôhoattō͘ chhamka Sèōe tāihōe (WHA) , tānsī Tiongkok gōakau pō͘ hoatgiân lâng 華春瑩 kóng,"Tâioân tēkhu bô hoattō͘ chhamka Sèōe tāihōe ê kio̍kbīn sī Bînchìntóng tongkio̍k chōsêng ê". I chi̍t ki chéngthâuá pí Tâioân, lēnggōa sì ki chéngthâuá pí i kakī.

　　Hō͘ lán siūⁿkhí 2003 nî, inūi Tiongkok ê chó͘tòng tìsú WHO bô beh thólūn Tâioân tiôngsin kaji̍p ê būntê, ū Tâioân kìchiá mn̄g Tiongkok tāipiáu, lín káⁿ bô thiaⁿtio̍h 2,000 bān Tâioân lâng ê suiàu? Tiongkok tāipiáu 沙祖康 ìn kóng," 誰理你們! "( ìsù sī kóng siáng chhap·lín) , suijiân hoâiⁿpà hông kámkak chin chha, tānsī chìchió i píkàu khah sêng chi̍tê Tiongkok lâng, kóngchhut in ê simlāi ōe. Goânpún Tâioân lâng ê kiānkhong kah seⁿsí, Tiongkok lâng ná ū teh chhap·lí, ná ū teh koansim·lí leh!

　　 Khòaⁿ kináji̍t kóng pe̍hchha̍t bīn bē âng ê Tiongkok gōakau chiànlông, si̍tchāi chin thóià! (210514)
Chù, 大野狼 小紅帽 　誰理你們! 　 chhiáⁿ liām Hôagí


Pe̍h-ōe-jī-pán/白話字版


Tiong-kok gōa-kau chiàn-lông kóng pe̍h-chha̍t bīn bē âng!

　　 Tâi-oân sî-kan gō͘-go̍eh cha̍p-it àm-sî cha̍p tiám, WHA bāng-lō͘ pò-miâ chia̍t-chí, lán iáu gōng-gōng teh tán-thāi iau-chhiáⁿ-hâm. Bô ì-gōa, Sè-kài Ōe-seng Cho͘-chit (WHO) liân-sòa tē 5 nî bô iau-chhiáⁿ Tâi-oân. Kàu hit àm lán tio̍h chai-iáⁿ kin-nî chham-ka WHA tāi-hōe choh Koan-chhat-oân koh bô-bāng ah!

　 Gō͘-go̍eh chhe-la̍k, Bí-kok, Canada, Eng-kok, Hoat-kok, Tek-kok, Ì-tāi-lī kah Ji̍t-pún chhit-tōa kang-gia̍p-kok chi̍p-thoân(G7) gōa-kau pō͘-tiúⁿ hōe-gī kiat-sok liáu-āu, hoat-piáu liân-ha̍p seng-bêng kiông-tiāu Tâi-oân hái-kiap hô-pêng ún-tēng ê tiōng-iàu-sèng, kó͘-lē hô-pêng kái-koat nn̄g hōaⁿ būn-tê, kiông-lia̍t hoán-tùi jīm-hô khó-lêng chēng-ka kín-tiuⁿ kio̍k-sè, phò-hoāi khu-e̍k ún-tēng ê phiàn-bīn hêng-tōng. Seng-bêng koh kóng, chi-chhî Tâi-oân ū ì-gī ê chham-ú sè-kài ōe-seng cho͘-chit lūn-tôaⁿ kah sè-kài ōe-seng tāi-hōe (WHA). Siaⁿ-bêng kóng Tâi-oân ū koân chham-ú WHO an kok-chè cho͘-chit, Tâi-oân só͘-ū ê Bú-hàn hì-iām (COVID-19) hông-e̍k keng-giām, ē-tàng tùi choân sè-kài chò-chhut kòng-hiàn,"pâi-tû in( Tâi-oân) chham-ú sī ka-kī chhōe sí-lō͘ ". Gō͘-go̍eh chhe-la̍k, Hoat-kok Chham-gī-īⁿ tiàu-khui īⁿ-hōe í 304 phiò chàn-sêng, 0 phiò hoán-tùi, bô ī-gī thong-kòe "Tâi-oân chham-ú kok-chè cho͘-chit kang-chok", chèng-sek chiâⁿ àn, khok-tōa chi-chhî Tâi-oân chham-ú WHO, kok-chè bîn-hâng cho͘-chit, Liân-ha̍p-kok khì-hāu piàn-hòa kong-iāu kong-iok kah kok-chè hêng-kéng cho͘-chit téng kok léng-he̍k ê kok-chè cho͘-chit. Gō͘-go̍eh chhe-peh, Bí-kok Kok-bū-kheng Blinken hoat-piáu seng-bêng, ho͘-io̍k hoe-ho̍k Tâi-oân tī WHA ê sek-tòng tē-ūi, i piáu-sī si̍t-chāi chhōe bô jīm-hô pâi-tû Tâi-oân chham-ú ê kóng ē thong ê lí-iû. Sui-jiân kin-nî chin chē kok-ka thīn Tâi-oân, ná-chhiūⁿ pí éng-nî hi-bāng ke chin tōa. Tān-sī m̄-ta̍t tio̍h Tiong-kok chi̍t-ê iô-thâu, tio̍h sī bē-tàng chham-ka.

Tâi-oân iáu koh hông pâi-tû tī Sè-ōe tāi-hōe (WHA) gōa-bīn. Gō͘-go̍eh chhe-cha̍p, Tiong-kok gōa-kau pō͘ hoat-giân-jîn 華春瑩 tùi chit kiāⁿ tāi-chì koh chhàu tôaⁿ chi̍t piàn"chi̍t tiong"lāu tiāu, jî-chhiáⁿ kóng"Tiong-kok tiong-iong chèng-hú tùi Tâi-oân tē-khu chham-ú choân-kiû ōe-seng sū-bū ē chò-chhut chin hó-sè ê an-pâi". Gōa-kau pō͘-tiúⁿ 吳釗燮 sûi-sî siá thui-bûn tōa mē Tiong-kok bô-thí, mē kóng in kóng-·ê sī "bē kiàn-siàu ê pe̍h-chha̍t ōe". 華春瑩koh kóng,"sū-si̍t siōng bô lâng ē pí goán ( Tiong-kok) koh-khah koan-sim Tâi-oân tông-pau ê kiān-khong hok-chí." Bîn-chìn-tóng li̍p-úi Ông Tēng-ú chhiò-·chi̍t-ē, kín the̍h tông-ōe kò͘-sū chhut-lâi kóng, ná-chhiūⁿ "大野狼 siōng thiàⁿ-sioh 小紅帽".

　　 Choân sè-kài ê lâng lóng chai-iáⁿ sī Tiong-kok teh pìⁿ-kúi pìⁿ-koài, lán Tâi-oân chiah bô-hoat-tō͘ chham-ka Sè-ōe tāi-hōe (WHA) , tān-sī Tiong-kok gōa-kau pō͘ hoat-giân lâng 華春瑩 kóng,"Tâi-oân tē-khu bô hoat-tō͘ chham-ka Sè-ōe tāi-hōe ê kio̍k-bīn sī Bîn-chìn-tóng tong-kio̍k chō-sêng ê". I chi̍t ki chéng-thâu-á pí Tâi-oân, lēng-gōa sì ki chéng-thâu-á pí i ka-kī.

　　Hō͘ lán siūⁿ-khí 2003 nî, in-ūi Tiong-kok ê chó͘-tòng tì-sú WHO bô beh thó-lūn Tâi-oân tiông-sin ka-ji̍p ê būn-tê, ū Tâi-oân kì-chiá mn̄g Tiong-kok tāi-piáu, lín káⁿ bô thiaⁿ-tio̍h 2,000 bān Tâi-oân lâng ê su-iàu? Tiong-kok tāi-piáu 沙祖康 ìn kóng," 誰理你們! "( ì-sù sī kóng siáng chhap-·lín) , sui-jiân hoâiⁿ-pà hông kám-kak chin chha, tān-sī chì-chió i pí-kàu khah sêng chi̍t-ê Tiong-kok lâng, kóng-chhut in ê sim-lāi ōe. Goân-pún Tâi-oân lâng ê kiān-khong kah seⁿ-sí, Tiong-kok lâng ná ū teh chhap-·lí, ná ū teh koan-sim lí leh!

　　 Khòaⁿ kin-á-ji̍t kóng pe̍h-chha̍t bīn bē âng ê Tiong-kok gōa-kau chiàn-lông, si̍t-chāi chin thó-ià! (210514)
Chù, 大野狼 小紅帽 　誰理你們! 　 chhiáⁿ liām Hôa-gí


　　台灣時間五月十一暗時十點，WHA網路報名截止，咱猶戇戇teh等待邀請函。無意外，世界衛生組織（WHO）連續第5年無邀請台灣。到hit暗咱tio̍h知影今年參加WHA大會作觀察員koh無望ah！

　五月初六，美國、加拿大、英國、法國、德國、義大利kah日本七大工業國集團（G7）外交部長會議結束了後，發表聯合聲明強調台灣海峽和平穩定ê重要性，鼓勵和平解決兩岸問題，強烈反對任何可能增加緊張局勢、破壞區域穩定ê片面行動。聲明koh講，支持台灣有意義ê參與世界衛生組織論壇kah世界衛生大會（WHA）。聲明講台灣有權參與WHO等國際組織，台灣所有ê武漢肺炎（COVID-19）防疫經驗，會tàng對全世界做出貢獻，「排除in（台灣）參與是家己chhōe死路」。五月初六，法國參議院召開院會以304票贊成、0票反對，無異議通過「台灣參與國際組織工作」，正式成案，擴大支持台灣參與WHO、國際民航組織、聯合國氣候變化綱要公約kah國際刑警組織等各領域ê國際組織。五月初八，美國國務卿富林肯發表聲明，呼籲恢復台灣tī WHA ê適當地位，伊表示實在chhōe無任何排除台灣參與ê講會通ê理由。雖然今年真chē國家thīn台灣，ná像比éng年希望加真大。但是m̄值tio̍h中國一個搖頭，tio̍h是bē-tàng參加。

台灣猶koh hông排除tī世衛大會（WHA）外面。五月初十，中國外交部發言人華春瑩對chit件代誌koh臭彈一遍「一中」老調，而且講「中國中央政府對台灣地區參與全球衛生事務會做出真好勢ê安排」。外交部長吳釗燮隨時寫推文大罵中國無恥，罵講in講ê是「bē見笑ê白賊話」。華春瑩koh講：「事實上無人會比阮（中國）koh-khah關心台灣同胞ê健康福祉。」民進黨立委王定宇笑一下，緊the̍h童話故事出來講：ná像「大野狼上疼惜小紅帽」。

　　全世界ê人lóng知影是中國teh變鬼變怪，咱台灣才無法度參加世衛大會（WHA），但是中國外交部發言人華春瑩講：「台灣地區無法度參加世衛大會ê局面是民進黨當局造成ê」。伊一支指頭á比台灣，另外四支指頭á比伊家己。 　　Hō͘咱想起2003年，因為中國ê阻擋致使WHO無beh討論台灣重新加入ê問題，有台灣記者問中國代表：恁敢無聽tio̍h 2,000萬台灣人ê需要？中國代表沙祖康應講：「誰理你們！」（意思是講siáⁿ chhap lín），雖然橫霸hông感覺真差，但是至少伊比較khah sêng一個中國人，講出in ê心內話。原本台灣人ê健康kah生死，中國人ná有tehchhap你，ná有teh關心你leh！ 　　看今á日講白賊面bē紅ê中國外交戰狼，實在真討厭！ (210514)
註：大野狼　小紅帽　誰理你們！　請唸華語