《綠色短評》 |
| | | 轉寄 |
Choânbîn Tâioânjī pán/全民台灣字版簡稱ChoânTâiJī
《 Le̍ksek toánphêng 》 Lí Lâmhêng
Bînbāng kah hiānsi̍t pun bē chhengchhó ê Koa Bûntiat!
Cha̍pgoe̍h cha̍pkáu, Bînchìntóng chóngthóng chhamsoánjîn Lōa Chhengtek tiàukhui "Kokka hibāng kangtêng" kìchiáhōe, hoatpò͘ lênggoân choánhêng chèngchhek. Hōe āu chúchhîjîn chàisaⁿ thêchhéⁿ iáu ū kîtha hêngthêng, Lōa Chhengtek kóng "bô koanhē lah", 30 huncheng hō͘ mûithé mn̄g kah pá. Kìchiá mn̄g kàu Koa Bûntiat tùi Chhimò hiâⁿ thô͘thòaⁿ tiānchhiúⁿ ê chíkhòng, Koa Bûntiat kóng, 2018 nî Lōa Chhengtek tamjīm Hêngchèngīⁿtiúⁿ ê sî, bat chhinsin khì pàihóng i, pàithok i mài hoántùi khí Chhimò hiâⁿ thô͘thòaⁿ tiānchhiúⁿ, nā bô pak Tâioân ē khiàm tiān. Koa Bûntiat kóng i tongsî siongsìn Lōa Chhengtek, tānsī nn̄g lépài āu, Lōa Chhengtek tńgchhùi kóng bô beh khí ah, phoephêng Lōa Chhengtek bô sêngsìn. Lōa Chhengtek kóng, i khaksi̍t bat tùi Koa Bûntiat thêkhí pakpō͘ ēngtiān ê khùnlân, tānsī āulâi ná ē thêng kiàn, kòekhì tī Hêngchèngīⁿtiúⁿ jīmlāi pīsûn ê sî tio̍h ū hôeèng goânin, inūi bînchiòng kámsiūtio̍h khongkhì ùjiám. Nāsī Kengchèpō͘ ū pānhoat tiāucheh pakpō͘ tiānle̍k ê ūniōng, Hêngchèngīⁿ chuntiōng. Kóng Lōa Chhengtek bat chhinsin khì pàihóng i, Lōa Chhengtek hoánpo̍k kóng, Koa Bûntiat tio̍hkóng chhengchhó "góa siáⁿmi̍h sîchūn bat tengmn̂g khì pàihóng i? "tian tò sī Koa Bûntiat bat ūitio̍h chhōe hùchhītiúⁿ lâi Tâilâm pàihóng góa. Chiamtùi Koa Bûntiat kòekhì bat kóng "joa̍hthiⁿ Lōa Chhengtek ētàng chhēng sechong, chē kah chiok sìchiàⁿ, chia̍h saⁿtiámgōa cheng ê pn̄g, ùi thâu kàu bóe lóng sī chē 90 tō͘, íá chē saⁿhun chṳt." Lōa Chhengtek kuigoân tongsî kìⁿbīn ê kengkòe, sī Koa Bûntiat tēit piàn tamjīm Tâipakchhītiúⁿ ê sî, lâi Tâilâm beh chhōe Chóngthónghú chuchèng Ia̍p Kioklân, chhiáⁿ thok i pangbâng chhōe hù chhītiúⁿ, tongsî sinûi Tâilâm chhītiúⁿ ê góa, chūjiân pôetông hoangêng tongsî Bînchìntóng kiōngtông chichhî tòngsoán ê Koa Bûntiat, Lōa Chhengtek soeh, hit piàn kìⁿbīn, Koa Bûntiat mā mn̄g i tòngsoán āu tio̍h ánchóaⁿ káikoat choankho isu chipchiàu iânsio̍k ê būntê,"tī hit chióng chōnghóng hā, góa ná ū suiàu íá chē saⁿhun chṳt leh?" jîchhiáⁿ tongsî cháu kongbū hêngthêng tiongtô͘ chiânóng, chūjiân sī chhēng sechong kiat nekhútái." Le̍ksú siōng bat thiaⁿkòe íá chē saⁿhun chṳt ê, sī Lí Tenghui chêng chóngthóng bīntùi Chiúⁿ Kengkok chêng chóngthóng. Tānsī góa m̄ sī Lí Tenghui, Chitmá sī bînchú sîtāi, Koa Bûntiat mā m̄ sī Chiúⁿ Kengkok, mài siūⁿ kóng kakī sī Chiúⁿ Kengkok."Lōa Chhengtek kóng, kah Koa Bûntiat kìⁿbīn nn̄g piàn lóng ū kongkhai choánsu̍t, Koa Bûntiat kóng ê lāṳông ū kah sūsi̍t bô ha̍h.
Goânlâi sī káugoe̍h cha̍psì ēpo͘, Bînchiòngtóng chúse̍k Koa Bûntiat lâikàu Tâitiongchhī Chhengchúi chhamka chhīgīoân Tân Têngsiù chú pān ê "soán Tiat chōtâmhōe", Koa Bûntiat kiôngtiāu nāsī hō͘ Lōa Chhengtek tòngsoán, Tâioân kengchè ē piàn chha, mā ē hāmji̍p chiàncheng gûiki. I kóng 2018 nî Lōa Chhengtek tamjīm Hêngchèngīⁿtiúⁿ ê sî, bat chhinsin lâi pàihóng i, pàithok mài hoántùi khí Chhimò tiānchhiúⁿ, nā bô pak Tâioân ē khiàm tiān, tānsī nn̄g lépài āu Lōa Chhengtek tńgchhùi kóng bô beh khí ah. Tōa mē Lōa Chhengtek ê sêngsìn putchiok.
Tâioân sī chi̍tê chūiû bînchú ê kokka, múi chi̍tê lâng lóng ū o͘pe̍h bînbāng ê chūiû. Kui thâukhak "thàikàm hôngsiōng" siūⁿhoat ê Koa Bûntiat, chin ū khólêng bînbāngtio̍h Lōa Chhengtek koaikoai lâi tiâukìⁿ i, íá chē saⁿhun chṳt. Ū lâng mē Koa Bûntiat kóng pe̍hchha̍t, koànsì kóng pe̍hchha̍t. Ū siókhóa khah tîmtāng.
Lán tiantò siongsìn, M̄ sī Koa Bûntiat kóng pe̍hchha̍t, sī i bînbāng kah hiānsi̍t pun bē chhengchhó! (231020)
Pe̍h-ōe-jī-pán/白話字版
《 Le̍k-sek toán-phêng 》 Lí Lâm-hêng
Bîn-bāng kah hiān-si̍t pun bē chheng-chhó ê Koa Bûn-tiat!
Cha̍p-goe̍h cha̍p-káu, Bîn-chìn-tóng chóng-thóng chham-soán-jîn Lōa Chheng-tek tiàu-khui "Kok-ka hi-bāng kang-têng" kì-chiá-hōe, hoat-pò͘ lêng-goân choán-hêng chèng-chhek. Hōe āu chú-chhî-jîn chài-saⁿ thê-chhéⁿ iáu ū kî-tha hêng-thêng, Lōa Chheng-tek kóng "bô koan-hē lah", 30 hun-cheng hō͘ mûi-thé mn̄g kah pá. Kì-chiá mn̄g kàu Koa Bûn-tiat tùi Chhim-ò hiâⁿ thô͘-thòaⁿ tiān-chhiúⁿ ê chí-khòng, Koa Bûn-tiat kóng, 2018 nî Lōa Chheng-tek tam-jīm Hêng-chèng-īⁿ-tiúⁿ ê sî, bat chhin-sin khì pài-hóng i, pài-thok i mài hoán-tùi khí Chhim-ò hiâⁿ thô͘-thòaⁿ tiān-chhiúⁿ, nā bô pak Tâi-oân ē khiàm tiān. Koa Bûn-tiat kóng i tong-sî siong-sìn Lōa Chheng-tek, tān-sī nn̄g lé-pài āu, Lōa Chheng-tek tńg-chhùi kóng bô beh khí ah, phoe-phêng Lōa Chheng-tek bô sêng-sìn. Lōa Chheng-tek kóng, i khak-si̍t bat tùi Koa Bûn-tiat thê-khí pak-pō͘ ēng-tiān ê khùn-lân, tān-sī āu-lâi ná ē thêng kiàn, kòe-khì tī Hêng-chèng-īⁿ-tiúⁿ jīm-lāi pī-sûn ê sî tio̍h ū hôe-èng goân-in, in-ūi bîn-chiòng kám-siū-tio̍h khong-khì ù-jiám. Nā-sī Keng-chè-pō͘ ū pān-hoat tiāu-cheh pak-pō͘ tiān-le̍k ê ūn-iōng, Hêng-chèng-īⁿ chun-tiōng. Kóng Lōa Chheng-tek bat chhin-sin khì pài-hóng i, Lōa Chheng-tek hoán-po̍k kóng, Koa Bûn-tiat tio̍h-kóng chheng-chhó "góa siáⁿ-mi̍h sî-chūn bat teng-mn̂g khì pài-hóng i? "tian- tò sī Koa Bûn-tiat bat ūi-tio̍h chhōe hù-chhī-tiúⁿ lâi Tâi-lâm pài-hóng góa. Chiam-tùi Koa Bûn-tiat kòe-khì bat kóng "joa̍h-thiⁿ Lōa Chheng-tek ē-tàng chhēng se-chong, chē kah chiok sì-chiàⁿ, chia̍h saⁿ-tiám-gōa cheng ê pn̄g, ùi thâu kàu bóe lóng sī chē 90 tō͘, í-á chē saⁿ-hun chi-it." Lōa Chheng-tek kui-goân tong-sî kìⁿ-bīn ê keng-kòe, sī Koa Bûn-tiat tē-it piàn tam-jīm Tâi-pak-chhī-tiúⁿ ê sî, lâi Tâi-lâm beh chhōe Chóng-thóng-hú chu-chèng Ia̍p Kiok-lân, chhiáⁿ thok i pang-bâng chhōe hù chhī-tiúⁿ, tong-sî sin-ûi Tâi-lâm chhī-tiúⁿ ê góa, chū-jiân pôe-tông hoan-gêng tong-sî Bîn-chìn-tóng kiōng-tông chi-chhî tòng-soán ê Koa Bûn-tiat, Lōa Chheng-tek soeh, hit piàn kìⁿ-bīn, Koa Bûn-tiat mā mn̄g i tòng-soán āu tio̍h án-chóaⁿ kái-koat choan-kho i-su chip-chiàu iân-sio̍k ê būn-tê,"tī hit chióng chōng-hóng hā, góa ná ū su-iàu í-á chē saⁿ-hun chi-it leh?" jî-chhiáⁿ tong-sî cháu kong-bū hêng-thêng tiong-tô͘ chiân-óng, chū-jiân sī chhēng se-chong kiat ne-khú-tái." Le̍k-sú siōng bat thiaⁿ-kòe í-á chē saⁿ-hun chi-it ê, sī Lí Teng-hui chêng chóng-thóng bīn-tùi Chiúⁿ Keng-kok chêng chóng-thóng. Tān-sī góa m̄ sī Lí Teng-hui, Chit-má sī bîn-chú sî-tāi, Koa Bûn-tiat mā m̄ sī Chiúⁿ Keng-kok, mài siūⁿ kóng ka-kī sī Chiúⁿ Keng-kok."Lōa Chheng-tek kóng, kah Koa Bûn-tiat kìⁿ-bīn nn̄g piàn lóng ū kong-khai choán-su̍t, Koa Bûn-tiat kóng ê lāi-iông ū kah sū-si̍t bô ha̍h.
Goân-lâi sī káu-goe̍h cha̍p-sì ē-po͘, Bîn-chiòng-tóng chú-se̍k Koa Bûn-tiat lâi-kàu Tâi-tiong-chhī Chheng-chúi chham-ka chhī-gī-oân Tân Têng-siù chú pān ê "soán Tiat chō-tâm-hōe", Koa Bûn-tiat kiông-tiāu nā-sī hō͘ Lōa Chheng-tek tòng-soán, Tâi-oân keng-chè ē piàn chha, mā ē hām-ji̍p chiàn-cheng gûi-ki. I kóng 2018 nî Lōa Chheng-tek tam-jīm Hêng-chèng-īⁿ-tiúⁿ ê sî, bat chhin-sin lâi pài-hóng i, pài-thok mài hoán-tùi khí Chhim-ò tiān-chhiúⁿ, nā bô pak Tâi-oân ē khiàm tiān, tān-sī nn̄g lé-pài āu Lōa Chheng-tek tńg-chhùi kóng bô beh khí ah. Tōa mē Lōa Chheng-tek ê sêng-sìn put-chiok.
Tâi-oân sī chi̍t-ê chū-iû bîn-chú ê kok-ka, múi chi̍t-ê lâng lóng ū o͘-pe̍h bîn-bāng ê chū-iû. Kui thâu-khak "thài-kàm hông-siōng" siūⁿ-hoat ê Koa Bûn-tiat, chin ū khó-lêng bîn-bāng-tio̍h Lōa Chheng-tek koai-koai lâi tiâu-kìⁿ i, í-á chē saⁿ-hun chi-it. Ū lâng mē Koa Bûn-tiat kóng pe̍h-chha̍t, koàn-sì kóng pe̍h-chha̍t. Ū sió-khóa khah tîm-tāng.
Lán tian-tò siong-sìn, M̄ sī Koa Bûn-tiat kóng pe̍h-chha̍t, sī i bîn-bāng kah hiān-si̍t pun bē chheng-chhó! (231020)
十月十九,民進黨總統參選人賴清德召開「國家希望工程」記者會,發布能源轉型政策。會後主持人再三提醒猶有其他行程,賴清德講「無關係啦」,30分鐘hō͘媒體問kah飽。記者問到柯文哲對深澳hiâⁿ土碳電廠ê指控,柯文哲講,2018年賴清德擔任行政院長ê時,bat親身去拜訪伊,拜託伊mài反對起深澳hiâⁿ土碳電廠,若無北台灣ē欠電。柯文哲講伊當時相信賴清德,但是兩禮拜後,賴清德轉嘴講無beh起ah,批評賴清德無誠信。賴清德講,伊確實bat對柯文哲提起北部用電ê困難,但是後來náē停建,過去tī行政院長任內備詢ê時tio̍h有回應原因,因為民眾感受tio̍h空氣污染。若是經濟部有辦法調節北部電力ê運用,行政院尊重。講賴清德bat親身去拜訪伊,賴清德反駁講,柯文哲tio̍h講清楚「我啥物時陣bat登門去拜訪伊?」顚倒是柯文哲bat為tio̍h chhōe副市長來台南拜訪我。針對柯文哲過去bat講「熱天賴清德ētàng穿西裝,坐kah足四正,食三點外鐘ê飯,ùi頭到尾lóng是坐90度,椅á坐三分之一。」賴清德還原當時見面ê經過,是柯文哲第一遍擔任台北市長ê時,來台南beh chhōe總統府資政葉菊蘭,請託伊幫忙chhōe副市長,當時身為台南市長ê我,自然陪同歡迎當時民進黨共同支持當選ê柯文哲,賴清德說,hit遍見面,柯文哲mā問伊當選後tio̍h按怎解決專科醫師執照延續ê問題,「tīhit種狀況下,我ná有需要椅á坐三分之一咧?」而且當時走公務行程中途前往,自然是穿西裝結ne-khú-tái。「歷史上bat聽過椅á坐三分之一ê,是李登輝前總統面對蔣經國前總統。但是我m̄是李登輝,Chit-má是民主時代,柯文哲mā m̄是蔣經國,mài想講家己是蔣經國。」賴清德講,kah柯文哲見面兩遍lóng有公開轉述、柯文哲講ê內容有kah事實無ha̍h。
原來是九月十四下晡,民眾黨主席柯文哲來到台中市清水參加市議員陳廷秀主辦ê「選哲座談會」,柯文哲強調若是hō͘賴清德當選,台灣經濟ē變差,māē陷入戰爭危機。伊講2018年賴清德擔任行政院長ê時,bat親身來拜訪伊,拜託mài反對起深澳電廠,若無北台灣ē欠電,但是兩禮拜後賴清德轉嘴講無beh起ah。大罵賴清德ê誠信不足。
台灣是一个自由民主ê國家,每一个人lóng有烏白眠夢ê自由。Kui頭殼「太監皇上」想法ê柯文哲,真有可能眠夢tio̍h賴清德乖乖來朝見伊,椅á坐三分之一。有人罵柯文哲講白賊、慣勢講白賊。有小可khah沉重。
咱顚倒相信:M̄是柯文哲講白賊,是伊眠夢kah現實分bē清楚! (231020)