《陳雷文選》

 | | | 轉寄

寫hō͘學生朋友ê代誌 33 - 寫hō͘政治家kap選民ê代誌

作者 陳雷 2019.12.15

（Siá hō͘ ha̍k-seng pêng-iú ê tāi-chì 33）（寫hō͘學生朋友ê代誌 33）

Siá hō͘ chèng-tī-ka kap soán-bîn ê tāi-chì / 寫hō͘政治家kap選民ê代誌

Tī chia lán kóng--ê sī Tâi-oân ê chèng-tī. Chèng-tī-ka kap soán-bîn kâng-khoán, só͘ khó-lū--ê sī kò-jîn ê lī-ek kap chèng-tī lí-liām. Ū-lâng khah chù-tiōng lī-ek, ū-lâng chù-tiōng lí-liām, pi-lē kò-jîn bô-kâng. Chin-chē lâng chú-iàu ūi-tio̍h miâ-lī, chin-chió chi̍t-pah pha ūi-tio̍h lí-liām(tek-pia̍t sī chèng-tī-ka). Chit-tiám siong-sìn tāi-ke tông-ì.

Tī chia 咱講--ê是台灣 ê 政治. 政治家kap選民仝款, 所考慮--ê是個人ê利益 kap 政治理念. 有人khah注重利益, 有人注重理念, 比例個人無仝. 真chē 人主要為tio̍h名利, 真少100 pha為tio̍h理念 (特別是政治家) . 這點相信大家同意.

Chèng-tī lí-liām chhin-chhiūⁿ Tâi-oàn to̍k-li̍p ia̍h-sī thóng-it, piáu-bīn-siōng khoaⁿ--lai sī sûn kám-chêng ê mi̍h-kiāⁿ. Bó͘-lâng chú-tiuⁿ thóng-it, sui-jiân i chai-iáⁿ tòa-tī Tâi-oàn khah-hó, m̄-kú i ê kám-chêng sī tōa Tiong-kok chú-gī. Tān-sī kin-pún-te̍k kóng--lâi, chèng-tī mā-sī teh khó-lū lī-ek. Hó-pí bó͘-lâng chú-tiuⁿ Tâi-oàn sī to̍k-li̍p ê chú-koân kok-ka, in-ūi ū chú-koân chiah ē-tàng pó-hō͘ lán ê chèng-tī thé-chè, keng-chè chióng-chióng ê lī-ek kap an-choân. Put-kò che sī ùi choân Tâi-oân chò chhut-hoat-tiám, khiā tī khah tn̂g-kî, hoān-ûi khah-khoah ê khó-lū. Só͘-í chèng-tī lí-liām chin tiōng-iàu.

政治理念親像台灣獨立 ia̍h是統一, 表面上看--來是純感情 ê 物件. 某人主張統一, 雖然伊知影tòa tī台灣khah好, m̄-kú伊 ê 感情是大中國主義. 但是根本te̍k講--來, 政治理念mā是teh考慮利益. 好比某人主張台灣是獨立 ê 主權國家, 因為有主權chiah ē-tàng保護咱 ê 政治體制, 經濟種種ê利益 kap安全.不過che是ùi 全台灣做出發點, khiā tī khah tn̂g期, 範圍khah闊 ê 考慮. 所以政治理念真重要.

Tān-sī tāi-pō͘-hūn ê chèng-tī-ka chin-chió kong-khai kong in kò-jîn ê lī-ek, chú-iàu kóng soán-bîn ê lī-ek kap lí-liām. Lî-chhiáⁿ chi̍t-ki chhùi siang-ê chi̍h, kóng-hoān-kóng, chò-hoān-chò, bô-it-tēng sī si̍t-ōe. Só͘-í soán-bîn khó-lū--ê m̄-nā sī lī-ek kap lí-liām, lî-chhiáⁿ iáu-tio̍h khó-lū chèng-tī-ka ê sìn-iōng. Nā-sī bô sìn-iōng, kóng khah-hó thiaⁿ mā bô-hāu.

但是大部份 ê政治家真少公開講in個人 ê利益,主要講選民 ê利益 kap 政治理念. 而且一枝嘴雙个舌, 講凡講, 做凡做, 無一定是實話. 所以選民考慮--ê m̄-nā是利益kap 理念, 而且iáu tio̍h考慮政治家 ê 信用. 若是無信用, 講khah 好聽mā無效.

Bîn-chú chèng-tī ê bo̍k-tek sī tui-kiû to-sò͘-lâng ê lī-ek, chèng-tī, keng-chè, chū-iû, an-choân ê lī-ek. Lán tâu-phiò soán bó͘-bó͘ chèng-tī-ka lâi thè lán chò chi̍t-hāng tāi-chì. Beh án-chóaⁿ ē-tàng soán chhut chit-khoán ê chèng-tī ka?Lâng-kóng ū siáⁿ-khoán ê soán-bîn tō-ū siáⁿ-khoán ê chèng-tī-ka, ū-iáⁿ. Lán soán-te̍k ê sî iōng to-sò͘ lâng ê lī-ek chò chhut-hoat-tiám （iā tō-sī siūⁿ khah-tn̂g, khòaⁿ khah-khoah）, tō khah ū ki-hōe soán chhut chit-khoán ê chèng-tī-ka. Lán tio̍h khòaⁿ-tn̂g bô khòaⁿ-té, khòaⁿ-khoah bô khòaⁿ-e̍h. Nā ū-lâng kúi chheng kho͘ kā lí bé-phiò, chhiáⁿ-lí chhit-thô, lí tâu hō͘ i, soán--chhut-lâi , tō-sī kap lí kâng-khoán tham su-lī ê chèng-tī-ka, chèng-kheh.

民主政治 ê目的是追求多數人 ê 利益, 政治, 經濟, 自由, 安全 ê 利益. 咱投票選某某政治家來替咱做這項代誌. Beh按怎 ê-tàng選出這款 ê 政治家？人講有啥款 ê 選民tō有啥款 ê 政治家, 有影. 咱選擇 ê時用多數人 ê 利益做出發點家, （也 tō是想khah tn̂g, 看khah 闊）, tō khah 有機會選出這款 ê 政治家. 咱tio̍h 看tn̂g 無看 té, 看闊無看 e̍h. 若有人幾千kho͘ kā你買票, 請你chhit-thô, 你投hō͘伊, 選--出-來tō是kap 你仝款貪私利 ê 政治家, 政客.

Iáu-koh chi̍t-tiám, tō-sī gōa-lâi sè-le̍k ê kan-sia̍p, tek-pia̍t sī Tiong-kok kè-ōe-sèng ê thóng-chiàn, tì-sú Tâi-oân ê bîn-chú, soán-kú ê khoân-kéng giâm-tiōng u-jiám, kiáu-jiáu soán-bîn ê phoàn--toàn. Chit-tiám si̍t-chāi chin tiōng-iàu, lán tio̍h put-sî hui-siông kéng-kak.

Iáu-koh 一點, tō是外來政治勢力 ê 干涉, 特別是中國計畫性 ê 統戰, 致使台灣 ê 民主, 選舉 ê 環境嚴重污染, 攪擾選民 ê 判斷. 這點實在真重要, 咱tio̍h不時非常警覺.

（Chok-chiá chù:chhiáⁿ-iōng pe̍h-ōe-jī)（作者注：請用白話字）