《陳雷文選》 |
| | | 轉寄 |
(Siá hō͘ ha̍k-seng pêng-iú ê tāi-chì 26)(寫hō͘學生朋友 ê 代誌 26)
Hông-hun ê kò͘-hiong / 黃昏ê故鄉
Chòe-kīn thiaⁿ-tio̍h nn̄g-chat koan-û Bûn-hē ê sin-bûn. Chi̍t-chat sī I 92 hòe phòa-pēⁿ ji̍p-īⁿ, chi̍t-chat sī tī Tâi-lâm beh khí chi̍t-keng im-ga̍k-thiaⁿ kì-liām i. Hō͘ góa siūⁿ-khí 18 tang chêng, tāi-piáu Tâi-bûn Thong-sìn tī Tâi-pak hóng-mn̄g I kap in bó͘ Bûn-hiong ê tāi-chì.(“Jîn-seng koa-ông” khan tī Tâi-bûn Thong-sìn 86 kî. 2001 nî 4 goe̍h-hūn)Hit sî góa chiah chai, I goân-miâ kiò-chò Ông sūi-hô, kap góa kāng kò͘-hiong Môa-tāu lâng. I kóng chhin-sin ê keng-giām, 1960 nî-tāi í-āu tâi-gú-koa hō͘ chèng-hú kìm-chhiò ê chōng-hóng. Saⁿ-tâi tiān-sī-tâi chi̍t-ji̍t hān hòng-sàng nn̄g-tiâu, tó chit-tiâu tio̍h-ài kái tó chi̍t-kù chiah ē-sái chhiò, tó chit-tiâu bē-sái chhhio3, ū-sî ū-kóng lí-iû, ū-sî bô. “ma-ma chhiáⁿ-lí ài pó-tiōng” bē-sái chhiò, in-ūi ē「éng-hióng peng-á sū-khì」. Hit nî I í-keng chhit-cha̍p gōa--a, m̄-kú I kap Bûn-hiong khòaⁿ--khí-lâi lóng bē-su 4, 50 hòe niā-niā.
最近聽tio̍h 2 節關於文夏 ê 新聞. 一節是伊92 歲破病入院, 一節是tī 台南beh起一間音樂館紀念伊. Hō我想起 18冬前, 代表台文通訊 tī台北訪問伊kap in某文香 ê 代誌. (“人生歌王”刊 tī台文通訊86期. 2001 年4 月份 )Hit時我chiah 知, 伊原名叫做王瑞河, kap我仝故鄉麻豆人. 伊講親身 ê經驗, 1960 年代以後台語歌hō͘政府禁唱 ê 狀況. 3 台電視台一日限放送2條, tó 一條tio̍h-ài 改tó 一句chiah ē 使唱, tó 一條bē使唱, 有時有講理由, 有時無. “ 媽媽請你愛保重” bē使唱, 因為ē「影響兵 á ê 士氣」. Hit年伊已經70 外--a, m̄-kú 伊kap文香看--起-來攏bē輸4, 50 歲niā-niā.
Tiong-kok chèng-koân ūi-siáⁿ-mi̍h kìm Tâi-gú-koa kìm chiah-giâm?Siau-bia̍t Tâi-oân ì-sek kap jīn-tông, siōng-hó ê hong-hoat sī siau-bia̍t Tâi-oân-ōe, Tâi-oân-koa. Chêng-āu kìm-chhiò ê Tâi-oân-koa lóng-chóng 1,000 tiâu í-siōng. Bûn-hē siá kap chhiò ê koa chheng gōa tiâu lāi-té, tan-tan 50 tiâu bô kìm. Ka-chài Tâi-oân-koa chin lūn-miā, pí Tâi-oân-ōe khah lūn. Chin-chē lâng thau-thau á chhiò. Keng-kòe kài-giâm-lēng kìm kah beh-sí beh-sí, kái-giâm liáu-āu, siōng-chá koh ū-siaⁿ--ê tō-sī lán ê Tâi-oân liû-hêng-koa. Ē-sái kóng, liû-hêng-koa thè Tâi-oân-ōe lâu chi̍t-lia̍p hóe-chí, tán ū sáng-so͘h (iông-khì)ê khong-khì tńg--lâi ê sî, hō͘ hóe koh to̍h--khí-lâi.
中國人政權為啥物禁台語歌禁chiah 嚴?消滅台灣意識kap 認同, 上好 ê方法是消滅台灣話, 台灣歌. 前後禁唱 ê台灣歌攏總 1,000 條以上.文夏寫kap 唱 ê 歌千外條內底, 單單50 條無禁. 佳哉台灣歌真lūn命, 比台灣話khah lūn. 真chē人偷偷 á 唱. 經過戒嚴令禁kah beh死beh死 , 解嚴了後,上早koh有聲--ê tō是咱 ê台灣流行歌. Ē使講, 流行歌替台灣話留一粒火chí, 等有sáng-soh (氧氣)ê 空氣轉--來 ê 時, hō͘火koh to̍h--起-來.
Che tō-sī Bûn-hē ê it-seng, I ê sū-gia̍p tāi-piáu ê ì-gī. “phiau-lōng chi lú ” (Bûn-hē cha̍p-peh hòe sî chò ê tē-it tiâu koa) “ hông-hun ê kò͘-hiong “ “ ma-ma chhiáⁿ-lí ài pó-tiōng “ .......hō͘ chhian-chhian-bān-bān hoán-khòng kìm-siaⁿ(kìm-ōe kìm-koa)ê Tâi-oân-lâng phah-khui nâ-âu, lán kám-siā i. Chiok-hok i jîn-seng chi̍t-ê boán-hâ boán-thiⁿ ngó͘-chhái bí-lē ê hông-hun.
Che tō是文夏ê一生, 伊ê事業代表 ê意義. “ 漂浪之女”(文夏18 歲時做 ê第一條歌) “ 黃昏 ê 故鄉” “ 媽媽請你愛保重”..... hō͘千千萬萬反抗禁聲(禁話禁歌)ê 台灣人拍開nâ-âu , 咱感謝伊. 祝福伊 ê 人生一个晚霞滿天五彩美麗 ê黃昏.
(Chok-chiá chù:chhiáⁿ-iōng pe̍h-ōe-jī) (作者 注:請用白話字)