《陳雷文選》

 | | | 轉寄

寫hō͘學生朋友 ê 代誌 17 - 省立台南第一中學

作者 陳雷 2019.11.24

（Siá hō͘ ha̍k-seng pêng-iú ê tāi-chì 17）（寫hō͘學生朋友 ê 代誌 17）

Séng-li̍p Tâi-lâm tē-it tiong-ha̍k / 省立台南第一中學

Tâi-oân lâm-pō͘ siōng chhut-miâ ê tiong-ha̍k tō sī Tâi-lâm it-tiong, í-chêng choân-miâ kiò-chò Séng-li̍p Tâi-lâm tē-it tiong-ha̍k-hāu. Ji̍t-pún sî-tāi kiò-chò Tâi-lâm jī-tiong, tī Tâi-oàn gín-á tha̍k etiong5-ha̍k. Chit-má ê Tâi-lâm jī-tiong sī hit sî Ji̍t-pún ê it-tiong , hō͘ Ji̍t-pún lâng tha̍k--ê.

台灣南部上出名 ê 中學 tō 是台南一中, 以前全名叫做省立台南第一中學校. 日本時代叫做台南二中, 是台灣gín-á 讀 ê 中學. Chit-má ê 台南二中是hit時 ê 一中, hō͘ 日本人讀--ê.

Hāu-mn̂g sió-sió--a, se-iûⁿ-sek ê lé-tn̂g. hāu-tiâⁿ chi̍t-châng tōa chhêng, m̄ chai kúi-pah nî--a. kó͘-chá chhiū-téng chhī chi̍t-tùi kâu. Tâi-lâm it-tiong chhut-miâ khó-chhì, lâng-kóng it-tiong pit-gia̍p, khó tāi-ha̍k ún-tiâu. Kî-si̍t m̄-nā khó-chhì, it-tiong ê hāu-iú tī Tâi-oàn siā-hōe, chèng-tī, kho-ha̍k, kàu-io̍k, seng-lí kài sêng-chiū chin-tōa. Só͘-í lâm-pō͘ ê ka-tiuⁿ long ǹg-bāng ka-tī ê kiáⁿ ji̍p-khì it-tiong.

校門小小--a, 西洋式 ê 禮堂. 校埕一叢大chhêng, m̄知幾百年--a. 古早樹頂飼一對猴. 台南 一中出名考試, 人講一中畢業, 考大學穩tiâu . 其實m̄-nā考試, 一中 ê 校友 tī 台灣社會, 政治, 科學, 教育, 生理界成就真大. 所以南部 ê 家長攏ǹg望家己 ê kiáⁿ ē-tàng入去一中.

It-tiong ê ji̍p-ha̍k khó-chhì siōng kèng-cheng. Chi̍t-keng sió-ha̍k chi̍t-nî nā-ū 2, 3 ê khó-tiâu it-tiong, tō sī tōa tāi-chì. Lâm-pō͘ chng-kha nā-ū chi̍t-ê gín-á khó-tiâu, kui-chng pàng-phàu-á, pē-bú pān-toh chhiáⁿ lâng-kheh. Góa tha̍k sió-ha̍k 6 nî hit tang, tō-su sèⁿ Chiam, su-tāi pit-gia̍p bô kúi-nî, chiok jīn-chin. Ta̍k-ji̍t pàng-o̍h liáu, kiò 10 kúi ha̍k-seng khì in tau pó͘-si̍p. Bô siu pó͘-si̍p-hùi. Koh chú tiám-sim hō͘ goán chia̍h. Hit-nî goán hit-pan Tâi-lâm it-tiong tiâu 7 ê! Choân Tâi-lâm hì-hè-kiò. Keh-tńg-nî, chin-chē ka-tiúⁿ sóa chū-chí lâi goán hit khu, beh hō͘ in gín-á ji̍p i ê pan.

一中 ê入學考試上競爭. 一間小學一年若有2, 3 个考tiâu 一中, tō是大代誌. 南部庄腳若有一个gín-á 考tiâu, 規庄放炮á, pē母辦桌請人客. 我讀小學 6 年hit 冬, 導師姓詹, 師大畢業無幾年, 足認真. Ta̍k日放學了, 叫 10 幾个學生去in tau補習. 無收補習費. Koh煮點心hō͘ 阮食. Hit年, 阮hit班台南一中tiâu 7 个！全台南市hì-hè 叫. 隔轉年, 真chē家長sóa 住址來阮hit 區, beh hō͘ in gín-á入伊 ê 班.

Góa Tâi-lâm it-tiong chho͘-it ê tō-su sèⁿ Tân, I sī Hok-kiàn lâi--ê. Tē-jī nî hiông-hiông bô lâi ha̍k-hāu, thiaⁿ-kóng sī húi-tia̍p, hō͘ lâng lia̍h--khì. Hāu-tiúⁿ sī gōa-séng lâng, 228 ê sī Tâi-lâm it-tiong ê ha̍k-seng chū-tōng cho͘-tūi pó-hō͘ hāu-tiúⁿ sok-siā. Í-āu ōaⁿ--lâi ê hāu-tiúⁿ, m̄ sī khò jîn-sū koan-hē tō sī kà san-bîn-chú-gī ê chèng-kang, lāu-su mā-sī kâng-khoán. Kàu-io̍k ê phín-chit lú-lâi lú-bái. Che chi̍t-hong-bīn sī Tiong-kok lâng chèng-tī ê bái sò͘-chit, chi̍t-hong-bīn sī gōa-lâi chēng-koân tiau-kò͘-ì ê siat-kè. Hoân-nā Tâi-oàn lâng iu-siù ê thoân-thóng lóng kā chhòng bô--khì, ōaⁿ in Tiong-kok ê mi̍h-kiāⁿ.

我台南一中初一 ê 導師姓陳, 伊是福建來--ê. 第二年雄雄無來學校, 聽講是匪諜, hō͘人掠--去. 校長是外省人, 228 ê 時台南一中 ê 學生自動組隊保護校長宿舍. 以後換--來 ê 校長, m̄是靠人事關係tō是教三民主義 ê 政工, 老師mā是仝款. 教育 ê 品質lú 來lú bái. Che 一方面是中國人政治 ê bái 素質, 一方面是外來政權刁故意 ê 設計. 凡若台灣人優秀 ê 傳統攏kā創無--去, 換in中國 ê 物件.

Chóng-sī tī lâm-pō͘ Tâi-oàn lâng ê sim-tiong, Tâi-lâm it-tiong goân-chāi sī siōng-kài iu-siù ê tiong-ha̍k, ha̍k-seng siōng-kài it-liû. Tòa kok-gōa kúi cha̍p tang, nā thiaⁿ-tio̍h ‘góa mā sī Tâi-lâm it-tiong pit-gia̍p--ê’ , chū-jiân kám-kak chhin-chhiat kong-chhái, Tâi-oàn lâng ê kiau-ngō͘. Che, tō sī Tâi-oân cheng-sîn.

總是tī 南部台灣人 ê 心目中, 台南一中原在是上蓋優秀 ê 中學, 學生上蓋一流. Tòa國外幾十冬 ê 同鄉, 若聽tio̍h ‘我mā是台南一中畢業--ê ‘, 自然感覺親切光彩, 台灣人 ê 驕傲. Che , tō是台灣精神.

（Chok-chiá chù:chhiáⁿ iōng pe̍h-ōe-jī ） （作者注：請用白話字）