《綠色短評》

 | | | 轉寄

台灣ē-tàng幫助！是真ê。

作者 李南衡, ChoânTâijī/全台字 by Chng Hūiphêng 2021.09.12

Choânbîn Tâioânjī pán/全民台灣字版簡稱ChoânTâiJī

《 Le̍ksek toánphêng 》　　　　　　　　　　　　　 Lí Lâmhêng

　　　　　　　　 Tâioân ētàng pangchō͘ sī chin·ê.

　　 Kokchè e̍kchêng sioliânsòa giâmchùn, kokkok ūitio̍h hônge̍k anchoân, tùi chûnoân chiūⁿ hōaⁿ kauōaⁿ lóng chháichhú giâmkeh ê piankéng koánchè, bo̍kchêng choân sèkài tāiiok ū 25 bānmiâ chûnoân lâu tī háisiōng bôhoattō͘ sūnlī tńgkhì kakī ê kò͘hiong, Liânha̍pkok kah kokchè háisū cho͘chit téng kokchè cho͘chit lóng ū tùi che piáusī koansim.

　　 Chù Tāipak Ìnnî Kengchè Bō͘e̍k Tāipiáuchhù （IETO）ū tùi lán Gōakaupō͘ hoánèng, kóng tī Tâioân hūkīn háie̍k ū chi̍t chiah gōakokchek ê chûnchiah, chûnténg ū chin chē Ínnî chek chûnoân suijiân khèiok íkeng kàu kî, tānsī inūi chûnthâuke kah chûnkîkok bētàng chhúlí hósè, tìsú chûnoân bôhoattō͘ tńgkhì Ìnnî, íkeng tùi in ê sinsim kiānkhong chōsêng hūbīn énghióng. Ìnnî Tāipiáuchhù mā liáukái Tâioân ūitio̍h khakpó piankéng hônge̍k anchoân ê chhùkéng, Tâioân kantaⁿ ū khàihòng kokchek chûnchiah kah kòjîn tâuchu kengêng ê chûnchiah téngbīn ê gōachek chûnoân tī Tâioân chìnhêng chûnoân kauōaⁿ. Tānsī Ínnî Tāipiáuchhù iûgoân kîthāi Tâioân chènghú kiî jîntō hia̍pchō͘ ê li̍ptiûⁿ, ētàng pangchō͘ Ìnnî chûnoân tńgkhì kò͘hiong.

　　 Lán kok Gōakaupō͘ chiap tio̍h thongpò liáuāu, siongtong tiōngsī chûnoân ê hiānkhóng kah koânek, sûisî tiàukhui khòapō͘ ē choanàn hia̍ptiau hōegī, lîchheng siongkoan koânchek liáuāu génggí hia̍pchō͘ hongàn. Kinkì "Háisū lôkang kokchè kongiok" téng siongkoan kuihoān, gōachek chûnchiah téngbīn ê gōachek chûnoân tńgkhì in kok sūgî sio̍k chûnthâuke, chûnkîkok kah chûnoânkok ê chekjīm. Lán kok tùi gōachek chûnchiah téngbīn ê gōachek chûnoân bô koánhatkoân, tānsī kiî póchiòng kokchè jînkoân kah lo̍ksi̍t jîntō oânchō͘ chengsîn, lán kok chènghú tī e̍kchêng giâmchùn, hônge̍k lêngliōng iúhān ê tiâukiāⁿ chi hā, iûgoân chhunchhiú choânle̍k hia̍pchō͘ lâu tī háisiōng íkeng chin kú ê Ìnnîchek chûnoân tńgkhì in kok.

Kengkòe Kauthongpō͘ Hângkángkiok kah Gōakaupō͘ ha̍pchok kuiōe, chènghú kok siongkoan pō͘mn̂g kah gōachek chûnchiah tī Tâioân ê chûnbū tāilí gia̍pchiá to pái hia̍psiong, tī kiamkò͘ tio̍h piankéng hônge̍k anchoân kah jîntō būntê ê goânchek chi hā, gítēng choanàn. Chitê choanàn seng chìnhêng anchoân chagiām liáuāu, chiah í "Kòekéng put ji̍pkéng" ê "hônge̍k thongtō" hongsek chiūⁿhōaⁿ, múi chi̍t ūi lóng ū chhēng hônghō͘ ibō, chiah chiàu sūnsī chē bahsuh chiânóng Siókáng Kokchè Kitiûⁿ chē huiki, lán chènghú ū tōngoân pahgōa miâ kangchok jînoân, sūnlī hia̍pchō͘ 105 miâ Ìnnîchek chûnoân kah 16 miâ lâu tī Tâioân ê Ìnnî kiâubîn, tī pehgoe̍h jīcha̍p àmsî cha̍pit tiám chē Ìn nî chènghú anpâi ê choanki tńgkhì Ìnnî. Tiongiong Liûhêng E̍kchêng Chíhui Tiongsim Hùchíhuikoaⁿ Tân Chonggān ū tī hiāntiûⁿ sīchhat khiántńg chokgia̍p chênghêng.

Tâioân kah Ìnnî ha̍pchok chiphêng chitê choanàn, lóng tôngì sianghong engkai chiamtùi chûnoân phèngkò͘ kah siongkoan gītê chìnhêng tùiōe, í thêseng chûnoân koânek. Bīlâi Tâioân siongkoan pō͘mn̂g mā ē ihoat thàukòe kángkháukok koánchè, tengkiám, khulī téng chokhoat, îhō͘ Tâioân chiupiⁿ háie̍k ê tia̍tsū kah anlêng, tôngsî khakpó gōachek chûnoân tī gōakokchek chûnchiah téngbīn ê khoânlī, hóhó chò chi̍tê kokchè siāhōe hū chekjīm sêngoân ê gībū.

Chit piàn sūnlī pangchō͘ Ìnnî phiauliû tī háisiōng ê pahgōa miâ chûnoân sūnlī tńgkhì Ìnnî, hō͘ lán siūⁿkhí kūnî lán kā kakī sengsán ê chhùiam chēngsàng hō͘ chiok suiàu ê sèkài kokkok, lán kóng “Taiwan Can Help”"Tâioân ētàng pangchō͘", chit kù ōe chitmá mā sī chin·ê! (210827)

Pe̍h-ōe-jī-pán/白話字版

《 Le̍k-sek toán-phêng 》　　　　　　　　　　　　　 Lí Lâm-hêng

　　　　　　　　 Tâi-oân ē-tàng pang-chō͘ sī chin·ê.

　　 Kok-chè e̍k-chêng sio-liân-sòa giâm-chùn, kok-kok ūi-tio̍h hông-e̍k an-choân, tùi chûn-oân chiūⁿ hōaⁿ kau-ōaⁿ lóng chhái-chhú giâm-keh ê pian-kéng koán-chè, bo̍k-chêng choân sè-kài tāi-iok ū 25 bān-miâ chûn-oân lâu tī hái-siōng bô-hoat-tō͘ sūn-lī tńg-khì ka-kī ê kò͘-hiong, Liân-ha̍p-kok kah kok-chè hái-sū cho͘-chit téng kok-chè cho͘-chit lóng ū tùi che piáu-sī koan-sim.

　　 Chù Tāi-pak Ìn-nî Keng-chè Bō͘-e̍k Tāi-piáu-chhù （IETO）ū tùi lán Gōa-kau-pō͘ hoán-èng, kóng tī Tâi-oân hū-kīn hái-e̍k ū chi̍t chiah gōa-kok chek ê chûn-chiah, chûn-téng ū chin chē Ín-nî chek chûn-oân sui-jiân khè-iok í-keng kàu kî, tān-sī in-ūi chûn-thâu-ke kah chûn-kî-kok bē-tàng chhú-lí hó-sè, tì-sú chûn-oân bô-hoat-tō͘ tńg-khì Ìn-nî, í-keng tùi in ê sin sim kiān-khong chō-sêng hū-bīn éng-hióng. Ìn-nî Tāi-piáu-chhù mā liáu-kái Tâi-oân ūi-tio̍h khak-pó pian-kéng hông-e̍k an-choân ê chhù-kéng, Tâi-oân kan-taⁿ ū khài-hòng kok-chek chûn-chiah kah kò-jîn tâu-chu keng-êng ê chûn-chiah téng-bīn ê gōa-chek chûn-oân tī Tâi-oân chìn-hêng chûn-oân kau-ōaⁿ. Tān-sī Ín-nî Tāi-piáu-chhù iû-goân kî-thāi Tâi-oân chèng-hú ki-î jîn-tō hia̍p-chō͘ ê li̍p-tiûⁿ, ē-tàng pang-chō͘ Ìn-nî chûn-oân tńg-khì kò͘-hiong.

　　 Lán kok Gōa-kau-pō͘ chiap tio̍h thong-pò liáu-āu, siong-tong tiōng-sī chûn-oân ê hiān-khóng kah koân-ek, sûi-sî tiàu-khui khòa-pō͘ ē choan-àn hia̍p-tiau hōe-gī, lî-chheng siong-koan koân-chek liáu-āu géng-gí hia̍p-chō͘ hong-àn. Kin-kì "Hái-sū lô-kang kok-chè kong-iok" téng siong-koan kui-hoān, gōa-chek chûn-chiah téng-bīn ê gōa-chek chûn-oân tńg-khì in kok sū-gî sio̍k chûn-thâu-ke, chûn-kî-kok kah chûn-oân-kok ê chek-jīm. Lán kok tùi gōa-chek chûn-chiah téng-bīn ê gōa-chek chûn-oân bô koán-hat-koân, tān-sī ki-î pó-chiòng kok-chè jîn-koân kah lo̍k-si̍t jîn-tō oân-chō͘ cheng-sîn, lán kok chèng-hú tī e̍k-chêng giâm-chùn, hông-e̍k lêng-liōng iú-hān ê tiâu-kiāⁿ chi hā, iû-goân chhun-chhiú choân-le̍k hia̍p-chō͘ lâu tī hái-siōng í-keng chin kú ê Ìn-nî-chek chûn-oân tńg-khì in kok.

Keng-kòe Kau-thong-pō͘ Hâng-káng-kiokkah Gōa-kau-pō͘ ha̍p-chok kui-ōe, chèng-hú kok siong-koan pō͘-mn̂g kah gōa-chek chûn-chiah tī Tâi-oân ê chûn-bū tāi-lí gia̍p-chiá to pái hia̍p-siong, tī kiam-kò͘ tio̍h pian-kéng hông-e̍k an-choân kah jîn-tō būn-tê ê goân-chek chi hā, gí-tēng choan-àn. Chit-ê choan-àn seng chìn-hêng an-choân cha-giām liáu-āu, chiah í "Kòe-kéng put ji̍p-kéng" ê "hông-e̍k thong-tō" hong-sek chiūⁿ-hōaⁿ, múi chi̍t ūi lóng ū chhēng hông-hō͘ i-bō, chiah chiàu sūn-sī chē bah-suh chiân-óng Sió-káng Kok-chè Ki-tiûⁿ chē hui-ki, lán chèng-hú ū tōng-oân pah-gōa miâ kang-chok jîn-oân, sūn-lī hia̍p-chō͘ 105 miâ Ìn-nî-chek chûn-oân kah 16 miâ lâu tī Tâi-oân ê Ìn-nî kiâu-bîn, tī peh-goe̍h jī-cha̍p àm-sî cha̍p-it tiám chē Ìn -nî chèng-hú an-pâi ê choan-ki tńg-khì Ìn-nî. Tiong-iong Liû-hêng E̍k-chêng Chí-hui Tiong-sim Hù-chí-hui-koaⁿ Tân Chong-gān ū tī hiān-tiûⁿ sī-chhat khián-tńg chok-gia̍p chêng-hêng.

Tâi-oân kah Ìn-nî ha̍p-chok chip-hêng chit-ê choan-àn, lóng tông-ì siang-hong eng-kai chiam-tùi chûn-oân phèng-kò͘ kah siong-koan gī-tê chìn-hêng tùi-ōe, í thê-seng chûn-oân koân-ek. Bī-lâi Tâi-oân siong-koan pō͘-mn̂g mā ē i-hoat thàu-kòe káng-kháu-kok koán-chè, teng-kiám, khu-lī téng chok-hoat, î-hō͘ Tâi-oân chiu-piⁿ hái-e̍k ê tia̍t-sū kah an-lêng, tông-sî khak-pó gōa-chek chûn-oân tī gōa-kok-chek chûn-chiah téng-bīn ê khoân-lī, hó-hó chò chi̍t-ê kok-chè siā-hōe hū chek-jīm sêng-oân ê gī-bū.

Chit piàn sūn-lī pang-chō͘ Ìn-nî phiau-liû tī hái-siōng ê pah-gōa miâ chûn-oân sūn-lī tńg-khì Ìn-nî, hō͘ lán siūⁿ-khí kū-nî lán kā ka-kī seng-sán ê chhùi-am chēng-sàng hō͘ chiok su-iàu ê sè-kài kok-kok, lán kóng “Taiwan Can Help”"Tâi-oân ētàng pang-chō͘", chit kù ōe chit-má mā sī chin ê! (210827)


　　國際疫情相連sòa紲嚴峻，各國為tio̍h防疫安全，對船員上岸交換lóng採取嚴格ê邊境管制，目前全世界大約有25萬名船員留tī海上無法度順利tńg去家己ê故鄉，聯合國kah國際海事組織等國際組織lóng有對che表示關心。

　　駐台北印尼經濟貿易代表處（IETO）有對咱外交部反應，講tī台灣附近海域有一隻外國籍ê船隻，船頂有真chē印尼籍船員雖然契約已經到期，但是因為船東kah船旗國bē-tàng處理好sè，致使船員無法度tńg去印尼，已經對inê身心健康造成負面影響。印尼代表處mā瞭解台灣為tio̍h確保邊境防疫安全ê處境，台灣kan-taⁿ有開放國籍船隻kah國人投資經營ê船隻頂面ê外籍船員tī台灣進行船員交換。但是印尼代表處猶原期待台灣政府基於人道協助ê立場，會tàng幫助印尼船員tńg去故鄉。

　　咱國外交部接tio̍h通報了後，相當重視船員ê現況kah權益，隨時召開跨部會專案協調會議，釐清相關權責了後研擬協助方案。根據「海事勞工國際公約」等相關規範，外籍船隻頂面ê外籍船員tńg去in國事宜屬於船東、船旗國kah船員國ê責任。咱國對外籍船隻頂面ê外籍船員無管轄權，但是基於保障國際人權kah落實人道援助精神，咱國政府tī疫情嚴峻、防疫量能有限ê條件之下，猶原伸手全力協助留tī海上已經真久ê印尼籍船員tńg去in國。

經過交通部航港局kah外交部合作規劃，政府各相關部門kah外籍船隻tī台灣ê船務代理業者多次協商，tī兼顧tio̍h邊境防疫安全kah人道問題ê原則之下，擬定專案。Chit-ê專案先進行安全查驗了後，才以「過境不入境」ê「防疫通道」方式上岸，每一位lóng有穿防護衣帽，才照順序坐巴士前往小港國際機場坐飛機，咱政府有動員百外名工作人員，順利協助105名印尼籍船員kah 16名留tī台灣ê印尼僑民，tī八月二十暗時十一點坐印尼政府安排ê專機tńg去印尼。中央流行疫情指揮中心副指揮官陳宗彥有tī現場視察遣tńg作業情形。

台灣kah印尼合作執行chit-ê專案，lóng同意雙方應該針對船員聘僱kah相關議題進行對話，以提升船員權益。未來台灣相關部門mā會依法透過港口國管制、登檢、驅離等作法，維護台灣周邊海域ê秩序kah安寧，同時確保外籍船員tī外國籍船隻頂面ê權利，好好做一個國際社會負責任成員ê義務。

Chit遍順利幫助印尼漂流tī海上ê百外名船員順利tńg去印尼，hō͘ 咱想起舊年咱kā家己生產ê嘴掩贈送hō͘足需要ê世界各國，咱講“Taiwan Can Help”「台灣ētàng幫助」，chit句話chit-má mā是真ê！ (210827)