《綠色短評》

 | | | 轉寄

歡喜民進黨ē-táng繼續執政！

作者 李南衡, ChoânTâijī/全台字 by Chng Hūi-phêng 2024.01.21




Choânbîn Tâioânjī pán/全民台灣字版簡稱ChoânTâiJī


《 Le̍ksek toánphêng 》　　 Lí Lâmhêng

　　　Hoaⁿhí Bînchìntóng ētáng kèsio̍k chipchèng!

　　 Choân sèkài lóng teh chùba̍k ê 2024 nî Tâioân chóngthóng tōasoán, itgoe̍h cha̍psaⁿ oânboán oânsêng.

　　 Chin túhó chit piàn saⁿ ūi chóngthóng hāusoánjîn lóng bat chòkòe īⁿhat chhītiúⁿ, Lōa Chhengtek Tâilâm chhītiúⁿ nn̄g jīm chò oân, Koa Bûntiat Tâipak chhītiúⁿ nn̄g jīm chò oân, Hāu Iúgî Sinpak chhītiúⁿ tējī jīm chò chi̍tpòaⁿ. Lán khòaⁿ chit piàn chóngthóng tōa soán saⁿ ūi chhītiúⁿ tī saⁿ tōa to͘chhī ê titphiòlu̍t, Lōa Chhengtek tī Tâilâm chhī tit phiò tēit miâ, tējī miâ sī Hāu Iúgî, Koa Bûntiat bóeá miâ, nn̄gūi ê phiò tàu khílâi iáu bô Lōa Chhengtek ê chē; Hāu Iúgî tī Sinpakchhī tit phiò tējī miâ, khah su Lōa Chhengtek siókhóa kîkoài, Koa Bûntiat bóeá miâ; Koa Bûntiat tī Tâipakchhī tit phiò bóeá miâ tio̍h chiok kîkoài, tēit miâ sī Lōa Chhengtek, tējī miâ sī Hāu Iúgî. Ánne lí tio̍h chaiiáⁿ in saⁿ ūi chhītiúⁿ chò liáu hó bái. Chit piàn chóngthóng tōa soán ê kiatkó sǹg sī chèngsiông hoánèng in ê sichèng lêngle̍k, Lōa Chhengtek tit phiò siōng koân tòngsoán chóngthóng, Hāu Iúgî tējī miâ, Koa Bûntiat tēsaⁿ miâ.

　　 Kóngtio̍h kîkoài, tēit kîkoài sī tōa soán chêng ê itgoe̍h chhecha̍p àmsî, chêng Biâule̍k koāntiúⁿ Chhî Iāuchhiong hutjiânkan hoatpiáu tn̂g bûn kóngchhut i tùi Nâ iâⁿ ê sitbōng kah chhìnsim, jîchhiáⁿ ti̍tpeh Biâule̍k koān kòekhì châichèng chiok kanlân ê sî, Nâ iâⁿ chipchèng ê sî léngtām siongtùi, Bînchìntóng chhiūⁿtâi liáuāu chhun chhiú oânchō͘ chiah bānbān tittio̍h káisiān. Lán khòaⁿ saⁿ kang āu ê chóngthóng tōa soán, tī Biâule̍k koān Tiongkok Kokbîntóng ê Hāu Iúgî tit siōng chē phiò, tējī sī Bînchiòngtóng ê Koa Bûntiat, Bînchìntóng ê Lōa Chhengtek bóeá miâ. Biâule̍k koān bîn kám ūiáⁿ lóng bô kámchêng?

　　 Tējī kîkoài·ê sī Lí Tenghui chêng chóngthóng sià jīm liáuāu, Tâioân tio̍h bô chi̍t ê chèngtóng chipchèng 8 nî liáuāu iáu ētàng kèsio̍k siú tiâu chèngkoân, kîkoài, chit piàn Bînchìntóng sī ánchóaⁿ ētáng phah phòa chitê "8 nî chiùgí" iâⁿ tio̍h chóngthóng tōa soán? goânin sī Chhòa Engbûn chóngthóng phah liáu chiok chāi ê kichhó͘, kasiōng chiàⁿ hù chóngthóng hāusoánjîn Lōa Chhengtek, Siau Bíkhîm ê iusiù kah phahpiàⁿ ígōa, koh khah sī inūi bô goānì kiâⁿji̍p "It tiong" khengkhak íkeng sī Tâioân jînbîn ê chúliû ìsek, hoaⁿhí kiâⁿ hiòng sèkài chò kokchè ê chi̍t hūnchú.

　　 Tēsaⁿ kîkoài·ê sī 2024 nî itgoe̍h chhepeh, Tiongkok Kokbîntóng chêng tóngchúse̍k, chêng chóngthóng Má Engkiú chiapsiū 《 Tekkok chi siaⁿ 》choanhóng ê sî kóng,"nn̄g hōaⁿ thóngit sī Tâioân ētàng chiapsiū ê soán hāng","nn̄g hōaⁿ koanhē ittēng tio̍h siongsìn Xíjìnpíng". Má Engkiú tī choanhóng tiong mā thêkhí Hāu Iúgî lóng sī chunchiàu i ê nn̄g hōaⁿ chútiuⁿ kah chòhoat, ē iânsio̍k i ê nn̄g hōaⁿ chèngchhek. Tâioân lâng engkai lóng ū thiaⁿtio̍h, sī ánchóaⁿ soánphiò khui chhut lâi, sìnlāi Tâioân ê chiah iâⁿ siongsìn Xíjìnpíng 91 bān 5,000 phiò, iâⁿ 6.56% chi̍t sutsutá niāniā?

　　 Ū chi̍t tiám khah ûihām·ê sī, li̍phoat úigoân Bînchìntóng bô kòe pòaⁿ jîchhiáⁿ piànchoh m̄ sī kokhōe tēit tōa tóng, chionglâi sihêng kokchèng, lânbián ē ū tîⁿkha pòaⁿchhiú ê khùnjiáu, tānsī che tio̍h sī bînchú, jînbîn ê koattēng siōng tōa. Suijiân tī kēngsoán kîkan, Bînchìntóng ê Ông Gīchhoan chi̍t ê lâng choh kúiê lâng ēng, choân Tâioân piàⁿ thàuthàu, Chóng·sī bô la̍t khó hôe thiⁿ. I soah piàn choh puthunkhu li̍púi lo̍hsoán thâu, chin bôchhái.

　　 Bôkoán ánchóaⁿ, chit piàn tōa soán sǹg sī chin bānhēng, Bînchìntóng ētàng kèsio̍k chipchèng, Tâioân tio̍h ē kèsio̍k kiâⁿ chèngkhak ê lō͘, chhōa Tâioân lâng kèsio̍k kòe bînchú chūiû hoattī antēng ê ji̍tchí. (240113)


Pe̍h-ōe-jī-pán/白話字版



《 Le̍k-sek toán-phêng 》　　 Lí Lâm-hêng

　　　Hoaⁿ-hí Bîn-chìn-tóng ē-táng kè-sio̍k chip-chèng!

　　 Choân sè-kài lóng teh chù-ba̍k ê 2024 nî Tâi-oân chóng-thóng tōa-soán, it-goe̍h cha̍p-saⁿ oân-boán oân-sêng.

　　 Chin tú-hó chit piàn saⁿ ūi chóng-thóng hāu-soán-jîn lóng bat chò-kòe īⁿ-hat chhī-tiúⁿ, Lōa Chheng-tek Tâi-lâm chhī-tiúⁿ nn̄g jīm chò oân, Koa Bûn-tiat Tâi-pak chhī-tiúⁿ nn̄g jīm chò oân, Hāu Iú-gî Sin-pak chhī-tiúⁿ tē-jī jīm chò chi̍t-pòaⁿ. Lán khòaⁿ chit piàn chóng-thóng tōa soán saⁿ ūi chhī-tiúⁿ tī saⁿ tōa to͘-chhī ê tit-phiò-lu̍t, Lōa Chheng-tek tī Tâi-lâm chhī tit phiò tē-it miâ, tē-jī miâ sī Hāu Iú-gî, Koa Bûn-tiat bóe-á miâ, nn̄g-ūi ê phiò tàu khí-lâi iáu bô Lōa Chheng-tek ê chē; Hāu Iú-gî tī Sin-pak-chhī tit phiò tē-jī miâ, khah su Lōa Chheng-tek sió-khóa kî-koài, Koa Bûn-tiat bóe-á miâ; Koa Bûn-tiat tī Tâi-pak-chhī tit phiò bóe-á miâ tio̍h chiok kî-koài, tē-it miâ sī Lōa Chheng-tek, tē-jī miâ sī Hāu Iú-gî. Án-ne lí tio̍h chai-iáⁿ in saⁿ ūi chhī-tiúⁿ chò liáu hó bái. Chit piàn chóng-thóng tōa soán ê kiat-kó sǹg sī chèng-siông hoán-èng in ê si-chèng lêng-le̍k, Lōa Chheng-tek tit phiò siōng koân tòng-soán chóng-thóng, Hāu Iú-gî tē-jī miâ, Koa Bûn-tiat tē-saⁿ miâ.

　　 Kóng-tio̍h kî-koài, tē-it kî-koài sī tōa soán chêng ê it-goe̍h chhe-cha̍p àm-sî, chêng Biâu-le̍k koān-tiúⁿ Chhî Iāu-chhiong hut-jiân-kan hoat-piáu tn̂g bûn kóng-chhut i tùi Nâ iâⁿ ê sit-bōng kah chhìn-sim, jî-chhiáⁿ ti̍t-peh Biâu-le̍k koān kòe-khì châi-chèng chiok kan-lân ê sî, Nâ iâⁿ chip-chèng ê sî léng-tām siong-tùi, Bîn-chìn-tóng chhiūⁿ-tâi liáu-āu chhun chhiú oân-chō͘ chiah bān-bān tit-tio̍h kái-siān. Lán khòaⁿ saⁿ kang āu ê chóng-thóng tōa soán, tī Biâu-le̍k koān Tiong-kok Kok-bîn-tóng ê Hāu Iú-gî tit siōng chē phiò, tē-jī sī Bîn-chiòng-tóng ê Koa Bûn-tiat, Bîn-chìn-tóng ê Lōa Chheng-tek bóe-á miâ. Biâu-le̍k koān bîn kám ū-iáⁿ lóng bô kám-chêng?

　　 Tē-jī kî-koài-·ê sī Lí Teng-hui chêng chóng-thóng sià jīm liáu-āu, Tâi-oân tio̍h bô chi̍t ê chèng-tóng chip-chèng 8 nî liáu-āu iáu ē-tàng kè-sio̍k siú tiâu chèng-koân, kî-koài, chit piàn Bîn-chìn-tóng sī án-chóaⁿ ē-táng phah phòa chit-ê "8 nî chiù-gí" iâⁿ tio̍h chóng-thóng tōa soán? goân-in sī Chhòa Eng-bûn chóng-thóng phah liáu chiok chāi ê ki-chhó͘, ka-siōng chiàⁿ hù chóng-thóng hāu-soán-jîn Lōa Chheng-tek, Siau Bí-khîm ê iu-siù kah phah-piàⁿ í-gōa, koh khah sī in-ūi bô goān-ì kiâⁿ-ji̍p "It- tiong" kheng-khak í-keng sī Tâi-oân jîn-bîn ê chú-liû ì-sek, hoaⁿ-hí kiâⁿ hiòng sè-kài chò kok-chè ê chi̍t hūn-chú.

　　 Tē-saⁿ kî-koài-·ê sī 2024 nî it-goe̍h chhe-peh, Tiong-kok Kok-bîn-tóng chêng tóng-chú-se̍k, chêng chóng-thóng Má Eng-kiú chiap-siū 《 Tek-kok chi siaⁿ 》choan-hóng ê sî kóng,"nn̄g hōaⁿ thóng-it sī Tâi-oân ē-tàng chiap-siū ê soán hāng","nn̄g hōaⁿ koan-hē it-tēng tio̍h siong-sìn Xíjìnpíng". Má Eng-kiú tī choan-hóng tiong mā thê-khí Hāu Iú-gî lóng sī chun-chiàu i ê nn̄g hōaⁿ chú-tiuⁿ kah chò-hoat, ē iân-sio̍k i ê nn̄g hōaⁿ chèng-chhek. Tâi-oân lâng eng-kai lóng ū thiaⁿ-tio̍h, sī án-chóaⁿ soán-phiò khui chhut lâi, sìn-lāi Tâi-oân ê chiah iâⁿ siong-sìn Xíjìnpíng 91 bān 5,000 phiò, iâⁿ 6.56% chi̍t sut-sut-á niā-niā?

　　 Ū chi̍t tiám khah ûi-hām-·ê sī, li̍p-hoat úi-goân Bîn-chìn-tóng bô kòe pòaⁿ jî-chhiáⁿ piàn-choh m̄ sī kok-hōe tē-it tōa tóng, chiong-lâi si-hêng kok-chèng, lân-bián ē ū tîⁿ-kha pòaⁿ-chhiú ê khùn-jiáu, tān-sī che tio̍h sī bîn-chú, jîn-bîn ê koat-tēng siōng tōa. Sui-jiân tī kēng-soán kî-kan, Bîn-chìn-tóng ê Ông Gī-chhoan chi̍t ê lâng choh kúi-ê lâng ēng, choân Tâi-oân piàⁿ thàu-thàu, Chóng-·sī bô la̍t khó hôe thiⁿ. I soah piàn choh put-hun-khu li̍p-úi lo̍h-soán thâu, chin bô-chhái.

　　 Bô-koán án-chóaⁿ, chit piàn tōa soán sǹg sī chin bān-hēng, Bîn-chìn-tóng ē-tàng kè-sio̍k chip-chèng, Tâi-oân tio̍h ē kè-sio̍k kiâⁿ chèng-khak ê lō͘, chhōa Tâi-oân lâng kè-sio̍k kòe bîn-chú chū-iû hoat-tī an-tēng ê ji̍t-chí. (240113)



　　全世界lóng teh注目ê2024年台灣總統大選，一月十三完滿完成。

　　真tú好chit遍三位總統候選人lóng bat做過院轄市長，賴清德台南市長兩任做完，柯文哲台北市長兩任做完，侯友宜新北市長第二任做一半。咱看chit遍總統大選三位市長tī三大都市ê得票率：賴清德tī台南市得票第一名、第二名是侯友宜，柯文哲尾á名，兩位ê票鬥起來猶無賴清德êchē；侯友宜tī新北市得票第二名，khah輸賴清德小khóa奇怪、柯文哲尾á名；柯文哲tī台北市得票尾á名tio̍h足奇怪、第一名是賴清德、第二名是侯友宜。Án-ne你tio̍h知影in三位市長做了好bái。Chit遍總統大選ê結果算是正常反應inê施政能力：賴清德得票上koân當選總統，侯友宜第二名，柯文哲第三名。

　　講tio̍h奇怪，第一奇怪是大選前ê一月初十暗時，前苗栗縣長徐耀昌忽然間發表長文講出伊對藍營ê失望kah凊心，而且直剖苗栗縣過去財政足艱難ê時，藍營執政ê時冷淡相對，民進黨上台了後伸手援助chiah慢慢得tio̍h改善。咱看三工後ê總統大選，tī苗栗縣中國國民黨ê侯友宜得上chē票，第二是民眾黨ê柯文哲，民進黨ê賴清德尾á名。苗栗縣民kám有影lóng無感情？

　　第二奇怪ê是李登輝前總統卸任了後，台灣tio̍h無一ê政黨執政8年了後猶ētàng繼續守tiâu政權，奇怪，chit遍民進黨是án-chóaⁿētáng拍破chit-ê「8年咒語」贏tio̍h總統大選？原因是蔡英文總統拍了足在ê基礎，加上正副總統候選人賴清德、蕭美琴ê優秀kah拍拚以外，koh khah是因為無願意行入「一中」框殼已經是台灣人民ê主流意識，歡喜行向世界做國際ê一份子。

　　第三奇怪ê是2024年一月初八，中國國民黨前黨主席、前總統馬英九接受《德國之聲》專訪ê時講：「兩岸統一是台灣ētàng接受ê選項」、「兩岸關係一定tio̍h相信習近平」。馬英九tī專訪中mā提起侯友宜lóng是遵照伊ê兩岸主張kah做法，ē延續伊ê兩岸政策。台灣人應該lóng有聽tio̍h，是án-chóaⁿ選票開出來，信賴台灣ê chiah嬴相信習近平91萬5,000票、嬴6.56%一sut-sut-á niā-niā？

　　有一點khah遺憾ê是，立法委員民進黨無過半而且變作m̄是國會第一大黨，將來施行國政，難免ē有纏腳絆手ê困擾，但是che tio̍h是民主，人民ê決定上大。雖然tī競選期間，民進黨ê王義川一ê人作幾ê人用，全台灣拚透透，總是無力可回天。伊煞變作不分區立委落選頭，真無采。

　　無管án-chóaⁿ，chit遍大選算是真萬幸，民進黨ētàng繼續執政，台灣tio̍hē繼續行正確ê路，chhōa台灣人繼續過民主自由法治安定ê日子。 (240113)