《綠色短評》

 | | | 轉寄

國防kah外交是全民ê tāi-chì，bē sái分黨派！

作者 李南衡, ChoânTâijī/全台字 by Chng Hūiphêng 2023.04.23

Choânbîn Tâioânjī pán/全民台灣字版簡稱ChoânTâiJī

“ Le̍ksek toánphêng”　　 Lí Lâmhêng

　　　Kokhông kah gōakau sī choânbîn ê tāichì, bē sái pun tóngphài!

Saⁿgoe̍h jīkáu, Chhòa Engbûn chóngthóng chhōa thoân thiánkhui 10 thian ê "Bînchú tâng phōaⁿ kiōng êng chi lí". Choantêng pàihóng tiong Bíchiu iúpang koe 瓜地馬拉kah貝里斯, sìgoe̍h chhechhit, oânboán kiatsok lúthêng tńglâi kàu Tâioân. Chhòa chóngthóng ū hunpia̍t kah瓜地馬拉,貝里斯nn̄g kok chhiamsú ha̍pchok hia̍ptēng, ǹgbāng kah iúpang tī iliâu ōeseng, kengbō͘ íki̍p kichhó͘ kiànsiat téng lénghe̍k lóng ētàng chhîsiok chhimhòa ha̍pchok.

Khì têng kòe kéng Niúiok kîkan, Bítang sîkan saⁿcha̍p àm, Chhòa Engbûn chóngthóng siū iauchhiáⁿ chhutse̍k Bíkok "哈德遜 giánkiùsó͘" kípān ê boánhōe, chiapsiū "Choânkiû Léngtōla̍t chióng", ū kah Bíkok chiònggīīⁿ Bînchútóng léngsiù 傑福瑞斯 kìⁿbīn hōetâm, lēnggōa koh kah Bíkok chhamgīīⁿ 3 ūi khòatóngphài chhamgīoân kìⁿbīn. Hôetêng kòe kéng Bíkok Lo̍ksanki, Bí sai sîkan chhegō͘ chákhí kah Bíkok chiònggīīⁿ gītiúⁿ 麥卡錫hōetâm. Suijiân ùi 1994 nî kàu taⁿ Tâioân chóngthóng ū 29 piàn kòe kéng Bíkok, chit piàn sī Tâioân chóngthóng thâuchi̍t piàn tī Bíkok púnthó͘ hōekìⁿ Bíkok chèng tôaⁿ tē 3 hō jînbu̍t Chiònggīīⁿ gītiúⁿ. 麥卡錫 gītiúⁿ kah Chhòa Engbûn chóngthóng tī 雷根 tô͘sukoán kìⁿbīn ê sî, paukoat 麥卡錫 púnlâng chāilāi, chóngkiōng ū 18 ūi Bînchútóng kah Kiōnghôtóng gīoân chhamka.

　　 Sìgoe̍h chhela̍k, Chhòa Engbûn chóngthóng tńglâi kàu Tâioân ê chêng chi̍t kang, Bíkok liânpang chiònggīīⁿ gōakau úigoânhōe chúse̍k 麥考爾tio̍h poelâi Tâioân, che sī “Tâioân koanhē hoat” seng hāu 44 nî ílâi, thâuchi̍t piàn ū Bíkok kokhōe gōakau úigoânhōe hóngbūnthoân kongkhai lâi Tâioân. Chit piàn hóngbūnthoân sêngoân sì ūi Kiōnghôtóng, sì ūi Bînchútóng, lóng chóng ū 8 ūi gōakau úigoânhōe kah Ìnthài siócho͘ chèng gīoân.

Lán chùì tio̍h Bíkok lâng ê hêngtōng, bôlūn sī tī Niú iok kah Bíkok chiònggīīⁿ Bînchútóng léngsiù傑福瑞斯kìⁿbīn hōetâm, a̍h sī kah Bíkok Chhamgīīⁿ 3 ūi chhamgīoân kìⁿbīn, in sī khòa tóngphài; tī Lo̍ksanki kah Bíkok Chiònggīīⁿ gītiúⁿ be̍h khah siah hōetâm, 18 ūi chèng gīoân chhamka, bînchú tóng kah kiōng hô tóng chhaputto kok chi̍tpòaⁿ; a̍h sī Bíkok liânpang chiònggīīⁿ gōakau úigoânhōe chúse̍k 麥考爾chhōa thoân lâi Tâioân hóngbūn ê peh ūi gōakau úigoânhōe kah Ìnthài siócho͘ chèng gīoân, nn̄g tóng lóng ū. Chhòa chóngthóng chhōa thoân thiánkhui ê "Bînchú tâng phōaⁿ kiōng êng chi lí", Chóngthónghú ū chiàu koànlē, hia̍p chhiáⁿ Li̍phoatīⁿ iauchhiáⁿ kok tóngthoân úigoân chhamú chóngthóng chit piàn chhuthóng hêngthêng. Goânpún Húhong anpâi 4 ūi li̍púi, tiâuiá múiê tóngthoân chi̍t ūi, chin ûihām Tiongkok Kokbîntóng bô phài li̍púi sûi kiâⁿ, chòeāu iû Bînchìntóng thoân phài Tân Auphek, Tân Bêngbûn 2 ūi, Bînchiòngtóng thoân phài Khu Sînhn̄g, Sîla̍ttóng thoân phài Ông Oánjū sûi hêng. Lí khòaⁿ Tiongkok Kokbîntóng si̍tchāi ūkàu m̄ bat jī!

　　 Chhòa chóngthóng tńglâi Tâioân tējī kang, Tiongkok í Chhòa chóngthóng chhuthóng pangkau kok kah kòe kéng Bíkok choh chiàkháu, sìgoe̍h chhepeh chì chhecha̍p, saⁿ kang tī Tâioân chiupiⁿ chìnhêng tōa kuibô͘ kunián,"Soaⁿtang hō" hângkhong bólām tī Tâioân tangpō͘ 400 konglí gōahái e̍k chokchiànki khílo̍h iánsi̍p, chi̍t kang siōng chē ū 91 chiah pái Tiongkok kunki kah 9 chiah chûn chhiaukòe Tâioân háikiap tiongsòaⁿ lâi jiáuloān. Sìgoe̍h cha̍pit, Li̍phoatīⁿ tiâuiá tóngthoân tī īⁿhōe tāipiáu Tâioân 2,300 bān jînbîn, hiòng Tiongkok tongkio̍k piáuta̍t giâmchiàⁿ khiánchek kah khònggī, jîchhiáⁿ iaukiû Tiongkok tongkio̍k sûisî thêngchí tùi lán kok ê búle̍k khiónghat. Chit piàn Tiongkok Kokbîntóng thoân ū chhiamjī. Tio̍h, ánne chiah sī kiâⁿ chiàⁿlō͘.

　　 Inūi kokhông kah gōakau sī choânbîn ê tāichì, bē sái pun tóngphài! 　　(230414)

Chù, 瓜地馬拉　貝里斯　傑福瑞斯　麥卡錫　麥考爾chhiáⁿ liām Hôagí


Pe̍h-ōe-jī-pán/白話字版

“ Le̍k-sek toán-phêng”　　 Lí Lâm-hêng

　　　Kok-hông kah gōa-kau sī choân-bîn ê tāi-chì, bē sái pun tóng-phài!

Saⁿ-goe̍h jī-káu, Chhòa Eng-bûn chóng-thóng chhōa thoân thián-khui 10 thian ê "Bîn-chú tâng phōaⁿ kiōng êng chi lí". Choan-têng pài-hóng tiong Bí-chiu iú-pang koe 瓜地馬拉 kah貝里斯, sì-goe̍h chhe-chhit, oân-boán kiat-sok lú-thêng tńg-lâi kàu Tâi-oân. Chhòa chóng-thóng ū hun-pia̍t kah 瓜地馬拉 貝里斯 nn̄g kok chhiam-sú ha̍p-chok hia̍p-tēng, ǹg-bāng kah iú-pang tī i-liâu ōe-seng, keng-bō͘ í-ki̍p ki-chhó͘ kiàn-siat téng léng-he̍k lóng ē-tàng chhî-siok chhim-hòa ha̍p-chok.

Khì têng kòe kéng Niú-iok kî-kan, Bí-tang sî-kan saⁿ-cha̍p àm, Chhòa Eng-bûn chóng-thóng siū iau-chhiáⁿ chhut-se̍k Bí-kok "哈德遜 gián-kiù-só͘" kí-pān ê boán-hōe, chiap-siū "Choân-kiû Léng-tō-la̍t chióng", ū kah Bí-kok chiòng-gī-īⁿ Bîn-chú-tóng léng-siù 傑福瑞斯 kìⁿ-bīn hōe-tâm, lēng-gōa koh kah Bí-kok chham-gī-īⁿ 3 ūi khòa-tóng-phài chham-gī-oân kìⁿ-bīn. Hôe-têng kòe kéng Bí-kok Lo̍k-san-ki, Bí sai sî-kan chhe-gō͘ chá-khí kah Bí-kok chiòng-gī-īⁿ gī-tiúⁿ 麥卡錫hōe-tâm. Sui-jiân ùi 1994 nî kàu taⁿ Tâi-oân chóng-thóng ū 29 piàn kòe kéng Bí-kok, chit piàn sī Tâi-oân chóng-thóng thâu-chi̍t piàn tī Bí-kok pún-thó͘ hōe-kìⁿ Bí-kok chèng tôaⁿ tē 3 hō jîn-bu̍t Chiòng-gī-īⁿ gī-tiúⁿ. 麥卡錫 gī-tiúⁿ kah Chhòa Eng-bûn chóng-thóng tī 雷根 tô͘-su-koán kìⁿ-bīn ê sî, pau-koat 麥卡錫 pún-lâng chāi-lāi, chóng-kiōng ū 18 ūi Bîn-chú-tóng kah Kiōng-hô-tóng gī-oân chham-ka.

　　 Sì-goe̍h chhe-la̍k, Chhòa Eng-bûn chóng-thóng tńg-lâi kàu Tâi-oân ê chêng chi̍t kang, Bí-kok liân-pang chiòng-gī-īⁿ gōa-kau úi-goân-hōe chú-se̍k 麥考爾tio̍h poe-lâi Tâi-oân, che sī “Tâi-oân koan-hē hoat” seng hāu 44 nî í-lâi, thâu-chi̍t piàn ū Bí-kok kok-hōe gōa-kau úi-goân-hōe hóng-būn-thoân kong-khai lâi Tâi-oân. Chit piàn hóng-būn-thoân sêng-oân sì ūi Kiōng-hô-tóng, sì ūi Bîn-chú-tóng, lóng chóng ū 8 ūi gōa-kau úi-goân-hōe kah Ìn-thài sió-cho͘ chèng gī-oân.

Lán chù-ì tio̍h Bí-kok lâng ê hêng-tōng, bô-lūn sī tī Niú- iok kah Bí-kok chiòng-gī-īⁿ Bîn-chú-tóng léng-siù傑福瑞斯kìⁿ-bīn hōe-tâm, a̍h sī kah Bí-kok Chham-gī-īⁿ 3 ūi chham-gī-oân kìⁿ-bīn, in sī khòa tóng-phài; tī Lo̍k-san-ki kah Bí-kok Chiòng-gī-īⁿ gī-tiúⁿ be̍h khah siah hōe-tâm, 18 ūi chèng gī-oân chham-ka, bîn-chú tóng kah kiōng hô tóng chha-put-to kok chi̍t-pòaⁿ; a̍h sī Bí-kok liân-pang chiòng-gī-īⁿ gōa-kau úi-goân-hōe chú-se̍k 麥考爾chhōa thoân lâi Tâi-oân hóng-būn ê peh ūi gōa-kau úi-goân-hōe kah Ìn-thài sió-cho͘ chèng gī-oân, nn̄g tóng lóng ū. Chhòa chóng-thóng chhōa thoân thián-khui ê "Bîn-chú tâng phōaⁿ kiōng êng chi lí", Chóng-thóng-hú ū chiàu koàn-lē, hia̍p chhiáⁿ Li̍p-hoat-īⁿ iau-chhiáⁿ kok tóng-thoân úi-goân chham-ú chóng-thóng chit piàn chhut-hóng hêng-thêng. Goân-pún Hú-hong an-pâi 4 ūi li̍p-úi, tiâu-iá múi-ê tóng-thoân chi̍t ūi, chin ûi-hām Tiong-kok Kok-bîn-tóng bô phài li̍p-úi sûi kiâⁿ, chòe-āu iû Bîn-chìn-tóng thoân phài Tân Au-phek, Tân Bêng-bûn 2 ūi, Bîn-chiòng-tóng thoân phài Khu Sîn-hn̄g, Sî-la̍t-tóng thoân phài Ông Oán-jū sûi hêng. Lí khòaⁿ Tiong-kok Kok-bîn-tóng si̍t-chāi ū-kàu m̄- bat jī!

　　 Chhòa chóng-thóng tńg-lâi Tâi-oân tē-jī kang, Tiong-kok í Chhòa chóng-thóng chhut-hóng pang-kau kok kah kòe kéng Bí-kok choh chià-kháu, sì-goe̍h chhe-peh chì chhe-cha̍p, saⁿ kang tī Tâi-oân chiu-piⁿ chìn-hêng tōa kui-bô͘ kun-ián,"Soaⁿ-tang hō" hâng-khong bó-lām tī Tâi-oân tang-pō͘ 400 kong-lí gōa-hái e̍k chok-chiàn-ki khí-lo̍h ián-si̍p, chi̍t kang siōng chē ū 91 chiah pái Tiong-kok kun-ki kah 9 chiah chûn chhiau-kòe Tâi-oân hái-kiap tiong-sòaⁿ lâi jiáu-loān. Sì-goe̍h cha̍p-it, Li̍p-hoat-īⁿ tiâu-iá tóng-thoân tī īⁿ-hōe tāi-piáu Tâi-oân 2,300 bān jîn-bîn, hiòng Tiong-kok tong-kio̍k piáu-ta̍t giâm-chiàⁿ khián-chek kah khòng-gī, jî-chhiáⁿ iau-kiû Tiong-kok tong-kio̍k sûi-sî thêng-chí tùi lán kok ê bú-le̍k khióng-hat. Chit piàn Tiong-kok Kok-bîn-tóng thoân ū chhiam-jī. Tio̍h, án-ne chiah sī kiâⁿ chiàⁿ-lō͘.

　　 In-ūi kok-hông kah gōa-kau sī choân-bîn ê tāi-chì, bē sái pun tóng-phài! 　　(230414)

Chù, 瓜地馬拉 貝里斯 傑福瑞斯　麥卡錫　麥考爾chhiáⁿ liām Hôa-gí




三月二九，蔡英文總統chhōa團展開10天ê「民主同伴共榮之旅」。專程拜訪中美洲友邦瓜地馬拉kah貝里斯，四月初七，圓滿結朿旅程轉來到台灣。 蔡總統有分別kah瓜地馬拉kah貝里斯兩國簽署合作協定，ǹg望kah友邦tī醫衛、經貿以及基礎建設等領域lóng ētàng持續深化合作。

去程過境紐約期間，美東時間三十暗，蔡英文總統受邀請出席美國「哈德遜研究所」舉辦ê晚會，接受「全球領導力獎」，有kah美國眾議院民主黨領袖傑福瑞斯見面會談，另外koh kah美國參議院3位跨黨派參議員見面。回程過境美國洛杉磯，美西時間初五早起kah美國眾議院議長麥卡錫會談。雖然ùi 1994年到taⁿ台灣總統有29遍過境美國，chit遍是台灣總統頭一遍tī美國本土會見美國政壇第3號人物眾議院議長。麥卡錫議長kah蔡英文總統tī雷根圖書館見面ê時，包括麥卡錫本人在內，總共有18位民主黨kah共和黨議員參加。

　　四月初六、蔡英文總統轉來到台灣ê前一工，美國聯邦眾議院外交委員會主席麥考爾tio̍h飛來台灣，che是《台灣關係法》生效44年以來，頭一遍有美國國會外交委員會訪問團公開來台灣。Chit遍訪問團成員四位共和黨、四位民主黨，lóng總有8位外交委員會kah印太小組眾議員。

咱注意tio̍h美國人ê行動，無論是tī紐約kah美國眾議院民主黨領袖傑福瑞斯見面會談，a̍h是kah美國參議院3位參議員見面，in是跨黨派；tī洛杉磯kah美國眾議院議長麥卡錫會談，18位眾議員參加，民主黨kah共和黨差不多各一半；a̍h是美國聯邦眾議院外交委員會主席麥考爾chhōa團來台灣訪問ê八位外交委員會kah印太小組眾議員，兩黨lóng有。蔡總統chhōa團展開ê「民主同伴共榮之旅」，總統府有照慣例，協請立法院邀請各黨團委員參與總統chit遍出訪行程。原本府方安排4位立委，朝野每个黨團一位，真遺憾中國國民黨無派立委隨行，最後由民進黨團派陳歐珀、陳明文2位，民眾黨團派邱臣遠，時力黨團派王婉諭隨行。你看中國國民黨實在有夠m̄-bat字！

　　蔡總統轉來台灣第二工，中國以蔡總統出訪邦交國kah過境美國作藉口，四月初八至初十，三工tī台灣周邊進行大規模軍演，「山東號」航空母艦tī台灣東部400公里外海域作戰機起落演習，一工上chē有91隻次中國軍機kah 9隻船超過台灣海峽中線來擾亂。四月十一，立法院朝野黨團tī院會代表台灣2,300萬人民，向中國當局表達嚴正譴責kah抗議，而且要求中國當局隨時停止對咱國ê武力恫嚇。Chit遍中國國民黨團有簽字。Tio̍h，án-ne才是行正路。

　　因為國防kah外交是全民ê tāi-chì，bē sái分黨派！　　(230414)

註：瓜地馬拉　貝里斯　傑福瑞斯　麥卡錫　麥考爾　　請唸華語