《綠色短評》 |
| | | 轉寄 |
Choânbîn Tâioânjī pán/全民台灣字版簡稱ChoânTâiJī
《 Le̍ksek toánphêng 》 Lí Lâmhêng
Tiongkok Kokbîntóng chèng lâng soān!
Hônghái tángsūtiúⁿ Koeh Tâibêng chòekīn pióthài ū siūⁿ beh koh tńgkhì Tiongkok Kokbîntóng chham soán chóngthóng, Jīgoe̍h cha̍pla̍k, chêng li̍púi Chhòa Chènggoân tī bīnchheh téngbīn chhiàng siaⁿ,"Tiongkok Kokbîntóng m̄ sī kongkiōng piānsó͘, suiàu ê sî chhiong ji̍pkhì pàng chi̍t pû jiō, pàng liáu koh hiâm piānsó͘ chhàu, līkhui ê sî koh phùi chi̍t kô͘ thâm, tán kàu lâng kā piānsó͘ piàⁿ sàu chhengkhì, i jīnûi kakī chin tōabóe, koh cháu tò tńglâi ngē beh koh pàng chi̍t pû jiō."suijiân Chhòa Chènggoân ùi thâu kàu bóe lóng bô kiò miâ kiò sèⁿ, tānsī ta̍kê mā lóng chaiiáⁿ i sī teh kóng Koeh Tâibêng.
Tâioân ōe pàng jiō ū lâng kóng choh"soān jiō", Tâioân ū chi̍t kù sio̍kgí ōe kóng,"gíná lâng pàng jiō soān kòe khe, lāulâng pàng jiō ti̍h tio̍h ê."lēnggōa chit jī"soān"jī ū sî mā hông the̍h lâi choh chiok siūkhì mē lâng ê ìsù. Chhiūⁿkóng ū lâng chò huisiông m̄tio̍hê tāichì, tio̍h ū khólêng ínkhí chin chē lâng kā mē, itpoaⁿ sī kóng"chèng lâng soān".
2005 nî saⁿgoe̍h cha̍psì, Tiongkok " Jîntāihōe siôngbū úigoânhōe" thongkòe "hoán hunlia̍t kokka hoat", kâng chi̍t ji̍t senghāu si̍tsi. Tiongkok beh chètēng siáⁿmi̍h hoatlu̍t, beh chètēng kúi chheng tiâu lóng sī in tau ê tāichì. Būntê sī chitê hoatlu̍t tēit tiâu tio̍hkóng, ūitio̍h hoántùi kah atchè "Tâito̍k" hunlia̍t sèle̍k hunlia̍t kokka, chhiokchìn chó͘kok hôpêng thóngit, îhō͘ Tâioân háikiap tēkhu hôpêng úntēng, îhō͘ kokka chúkoân kah léngthó͘ oânchéng, îhō͘ Tionghôa bîncho̍k kinpún līek, kinkì hiànhoat, chètèng pún hoat. Tējī tiâu kóng, sèkài siōng chíū chi̍tê Tiongkok, tāilio̍k kah Tâioân kâng sio̍k chi̍tê Tiongkok, Tiongkok ê chúkoân kah léngthó͘ oânchéng put iông hunkoah. Îhō͘ kok kechú koân kah léngthó͘ oânchéng sī paukoat Tâioân tôngpau chāilāi ê choân Tiongkok jînbîn ê kiōngtông gībū.
chinchiàⁿ sī khíiúchhúlí! saⁿgoe̍h jīla̍k,"Saⁿjīla̍k bînchú hôpêng hō͘ Tâioân tōa iûhêng", Tân Chúipíⁿ chóngthóng kah Tâioân bînchiòng chòhóe iûhêng, hiòng Tâioân háikiap tùihōaⁿ kah kokchè siāhōe hoah chhut "ài bînchú","ài hôpêng","tio̍h chūiû","hoán chhimlio̍k","hoán uihia̍p","pó kahn̂g","hō͘ Tâioân" téng cha̍p ê tōa tūi. Piáuta̍t hùnkhài kah putboán. Hoántùi Tiongkok chètēng "Hoán hunlia̍t kokka hoat".
Sìgoe̍h jīla̍k, Tiongkok Kokbîntóng chúse̍k, kakī kóng sī "sûnchéng Tiongkok lâng" ê Liân Chiàn chhōa 70 lâng khì Tiongkok, kóng sī "Tiongkok Kokbîntóng hôpêng chi lú", khì kìⁿ Τiongkiōng tiongiong chóngsukì, kokka chúsek, tiongiong kunúi chúse̍k Ô͘ Gímtō, tī Pakkiaⁿ jînbîn tāihōetn̂g chìnhêng hōetâm, ū ta̍tsêng gō͘ tiám kiōngsek, tôngì tī kiújī nn̄g kiōngsek téngbīn chhuitōng nn̄g hōaⁿ tâmphòaⁿ. Tiongkok Kokbîntóng ánne chò, tongjiân ē hō͘ kokchè siāhōe gō͘hōe, Tâioân lâng pēng bô hoántùi Tiongkok chètēng "Hoán hunlia̍t kokka hoat". Tī Tâioân, Tiongkok Kokbîntóng tongjiân hō͘ chènglâng soān.
2022 nî pehgoe̍h, Tiongkok chiàkháu Bíkok Chiònggīīⁿ gītiúⁿ chhejī hóngbūn Tâioân, tī Tâioân sìkho͘ûi phah huitôaⁿ, pehgoe̍h chhecha̍p Tiongkok Kokbîntóng phài hù chúse̍k Hā Li̍pgiân chhōa thoân khì Tiongkok hóngbūn, suijiân i kiôngtiāu sī hui koaⁿhong, kò͘ bînseng. Tānsī tī chiahni̍h bínkám ê sî tīn khì Tiongkok hóngbūn, bo̍kkoài hō͘ chèng lâng soān.
Tiongkok Kokbîntóng sī m̄ sī kongkiōng piānsó͘, hō͘ in ê tóngoân kakī kóng khah chún, tānsī Tiongkok Kokbîntóng chèng lâng"soān"ê tāichì, chē kah kóng bē liáu. (230224)
Pe̍h-ōe-jī-pán/白話字版
《 Le̍k-sek toán-phêng 》 Lí Lâm-hêng
Tiong-kok Kok-bîn-tóng chèng lâng soān!
Hông-hái táng-sū-tiúⁿ Koeh Tâi-bêng chòe-kīn pió-thài ū siūⁿ beh koh tńg-khì Tiong-kok Kok-bîn-tóng chham soán chóng-thóng, Jī-goe̍h cha̍p-la̍k, chêng li̍p-úi Chhòa Chèng-goân tī bīn-chheh téng-bīn chhiàng siaⁿ,"Tiong-kok Kok-bîn-tóng m̄ sī kong-kiōng piān-só͘, su-iàu ê sî chhiong ji̍p-khì pàng chi̍t pû jiō, pàng liáu koh hiâm piān-só͘ chhàu, lī-khui ê sî koh phùi chi̍t kô͘ thâm, tán kàu lâng kā piān-só͘ piàⁿ sàu chheng-khì, i jīn-ûi ka-kī chin tōa-bóe, koh cháu tò tńg-lâi ngē beh koh pàng chi̍t pû jiō."sui-jiân Chhòa Chèng-goân ùi thâu kàu bóe lóng bô kiò miâ kiò sèⁿ, tān-sī ta̍k-ê mā lóng chai-iáⁿ i sī teh kóng Koeh Tâi-bêng.
Tâi-oân ōe pàng jiō ū lâng kóng choh"soān jiō", Tâi-oân ū chi̍t kù sio̍k-gí ōe kóng,"gín-á lâng pàng jiō soān kòe khe, lāu-lâng pàng jiō ti̍h tio̍h ê."lēng-gōa chit jī"soān"jī ū sî mā hông the̍h lâi choh chiok siū-khì mē lâng ê ì-sù. Chhiūⁿ-kóng ū lâng chò hui-siông m̄-tio̍hê tāi-chì, tio̍h ū khó-lêng ín-khí chin chē lâng kā mē, it-poaⁿ sī kóng"chèng lâng soān".
2005 nî saⁿ-goe̍h cha̍p-sì, Tiong-kok " Jîn-tāi-hōe siông-bū úi-goân-hōe" thong-kòe "hoán hun-lia̍t kok-ka hoat", kâng chi̍t ji̍t seng-hāu si̍t-si. Tiong-kok beh chè-tēng siáⁿ-mi̍h hoat-lu̍t, beh chè-tēng kúi chheng tiâu lóng sī in tau ê tāi-chì. Būn-tê sī chit-ê hoat-lu̍t tē-it tiâu tio̍h-kóng, ūi-tio̍h hoán-tùi kah at-chè "Tâi-to̍k" hun-lia̍t sè-le̍k hun-lia̍t kok-ka, chhiok-chìn chó͘-kok hô-pêng thóng-it, î-hō͘ Tâi-oân hái-kiap tē-khu hô-pêng ún-tēng, î-hō͘ kok-ka chú-koân kah léng-thó͘ oân-chéng, î-hō͘ Tiong-hôa bîn-cho̍k kin-pún lī-ek, kin-kì hiàn-hoat, chè-tèng pún hoat. Tē-jī tiâu kóng, sè-kài siōng chí-ū chi̍t-ê Tiong-kok, tāi-lio̍k kah Tâi-oân kâng sio̍k chi̍t-ê Tiong-kok, Tiong-kok ê chú-koân kah léng-thó͘ oân-chéng put iông hun-koah. Î-hō͘ kok ke-chú koân kah léng-thó͘ oân-chéng sī pau-koat Tâi-oân tông-pau chāi-lāi ê choân Tiong-kok jîn-bîn ê kiōng-tông gī-bū.
chin-chiàⁿ sī khí-iú-chhú-lí! saⁿ-goe̍h jī-la̍k,"Saⁿ-jī-la̍k bîn-chú hô-pêng hō͘ Tâi-oân tōa iû-hêng", Tân Chúi-píⁿ chóng-thóng kah Tâi-oân bîn-chiòng chò-hóe iû-hêng, hiòng Tâi-oân hái-kiap tùi-hōaⁿ kah kok-chè siā-hōe hoah chhut "ài bîn-chú","ài hô-pêng","tio̍h chū-iû","hoán chhim-lio̍k","hoán ui-hia̍p","pó ka-hn̂g","hō͘ Tâi-oân" téng cha̍p ê tōa tūi. Piáu-ta̍t hùn-khài kah put-boán. Hoán-tùi Tiong-kok chè-tēng "Hoán hun-lia̍t kok-ka hoat".
Sì-goe̍h jī-la̍k, Tiong-kok Kok-bîn-tóng chú-se̍k, ka-kī kóng sī "sûn-chéng Tiong-kok lâng" ê Liân Chiàn chhōa 70 lâng khì Tiong-kok, kóng sī "Tiong-kok Kok-bîn-tóng hô-pêng chi lú", khì kìⁿ Τiong-kiōng tiong-iong chóng-su-kì, kok-ka chú-sek, tiong-iong kun-úi chú-se̍k Ô͘ Gím-tō, tī Pak-kiaⁿ jîn-bîn tāi-hōe-tn̂g chìn-hêng hōe-tâm, ū ta̍t-sêng gō͘ tiám kiōng-sek, tông-ì tī kiú-jī nn̄g kiōng-sek téng-bīn chhui-tōng nn̄g hōaⁿ tâm-phòaⁿ. Tiong-kok Kok-bîn-tóng án-ne chò, tong-jiân ē hō͘ kok-chè siā-hōe gō͘-hōe, Tâi-oân lâng pēng bô hoán-tùi Tiong-kok chè-tēng "Hoán hun-lia̍t kok-ka hoat". Tī Tâi-oân, Tiong-kok Kok-bîn-tóng tong-jiân hō͘ chèng-lâng soān.
2022 nî peh-goe̍h, Tiong-kok chià-kháu Bí-kok Chiòng-gī-īⁿ gī-tiúⁿ chhe-jī hóng-būn Tâi-oân, tī Tâi-oân sì-kho͘-ûi phah hui-tôaⁿ, peh-goe̍h chhe-cha̍p Tiong-kok Kok-bîn-tóng phài hù chú-se̍k Hā Li̍p-giân chhōa thoân khì Tiong-kok hóng-būn, sui-jiân i kiông-tiāu sī hui koaⁿ-hong, kò͘ bîn-seng. Tān-sī tī chiah-ni̍h bín-kám ê sî tīn khì Tiong-kok hóng-būn, bo̍k-koài hō͘ chèng lâng soān.
Tiong-kok Kok-bîn-tóng sī m̄ sī kong-kiōng piān-só͘, hō͘ in ê tóng-oân ka-kī kóng khah chún, tān-sī Tiong-kok Kok-bîn-tóng chèng lâng"soān"ê tāi-chì, chē kah kóng bē liáu. (230224)
鴻海董事長郭台銘最近表態有想beh koh轉去中國國民黨參選總統,二月十六,前立委蔡正元tī面冊頂面唱聲:「中國國民黨m̄是公共便所,需要ê時衝入去放一pû尿,放了koh嫌便所臭,離開ê時koh phùi一糊痰,等到人kā便所拼掃清氣,伊認為家己真大尾,koh走倒轉來硬beh koh放一pû尿。」雖然蔡正元ùi頭到尾lóng無叫名叫姓,但是ta̍k个mā lóng知影伊是teh講郭台銘。
台灣話放尿有人講作「soān尿」,台灣有一句俗語話講:「gín-á人放尿soān過溪,老人放尿滴tio̍h鞋。」另外chit字「soān」字有時mā hông the̍h來作足受氣罵人ê意思。像講有人做非常m̄-tio̍h ê代誌,tio̍h有可能引起真chē人kā罵,一般是講「眾人soān」。
2005年三月十四,中國「人代會常務委員會」通過「反分裂國家法」,仝一日生效實施。中國beh制訂啥物法律、beh制訂幾千條lóng是intauê代誌。問題是chit-ê法律第一條tio̍h講:為tio̍h反對kah遏制「台獨」分裂勢力分裂國家,促進祖國和平統一,維護台灣海峽地區和平穩定,維護國家主權kah領土完整,維護中華民族根本利益,根據憲法,制定本法。 第二條講:世界上只有一个中國,大陸kah台灣仝屬一个中國,中國ê主權kah領土完整不容分割。 維護國家主權kah領土完整是包括台灣同胞在內ê全中國人民ê共同義務。
真正是豈有此理!三月二六,「三二六民主和平護台灣大遊行」,陳水扁總統kah台灣民眾做夥遊行,向台灣海峽對岸kah國際社會喝出「愛民主」、「愛和平」、「要自由」、「反侵略」、「反威脅」、「保家園」、「護台灣」等十个大隊。表達憤慨kah不滿。反對中國制訂「反分裂國家法」。
四月二六,中國國民黨主席、家己講是「純種中國人」ê連戰chhōa 70人去中國,講是「中國國民黨和平之旅」,去見中共中央總書記、國家主席、中央軍委主席胡錦濤,tī北京人民大會堂進行會談,有達成五點共識,同意tī九二共識頂面推動兩岸談判。中國國民黨án-ne做,當然會hō͘國際社會誤會:台灣人並無反對中國制訂「反分裂國家法」。Tī台灣,中國國民黨當然hō͘眾人soān。
2022年八月,中國藉口美國眾議院誐長初二訪問台灣,tī台灣四箍圍拍飛彈,八月初十中國國民黨派副主席夏立言chhōa團去中國訪問,雖然伊強調是非官方、顧民生。但是tī chiah-ni̍h敏感ê時陣去中國訪問,莫怪hō͘眾人soān。
中國國民黨是m̄是公共便所,hō͘ inê黨員家己講khah準,但是中國國民黨眾人「soān」ê代誌,chē kah講bē了。 (230224)