《台語kah魔術》

 | | | 轉寄

人客ah來坐

作者 蘇晏德 2023.04.09

Kā時間搝轉--來時空ê siap縫，1960年代我猶未滿10歲含糊ê記持。印象
中故事大約tī 1968年，Hit年我ê阿母tī高雄熟似兩个姊妹仔伴，一个阮
叫伊大姨，另外一个叫伊阿Chheh姨。細漢ê時阿母tiāⁿ-tiāⁿ chhōa我去
大姨ê徛家，Su當時大姨kah大丈tī大港埔kā人稅厝徛，大丈平時恬靜愛啉
酒配thá-kho͘h，因為肝病致使khah早過身。阿Chheh姨sù-siông去chhōe
大姨開講，Su當時阿Chheh姨大約40歲，hām阿母kah大姨攏chiâⁿ ha̍h-
hâⁿ足有話講。

阿Chheh姨愛啉酒配塗豆，講話氣口江湖味真重，伊若開喙講話我感覺伊是
無正經ê查某，M̄-koh伊對我這个囡仔庀講話輕聲細說，伊hām查埔人講話會
nai來nai去，我m̄知阿Chheh姨teh做啥工課，後--來阿母kā我講伊teh接
人客。接人客是啥職業？人客是啥款人？人客是查埔--ê抑是查某--ê？阿
母講kah足含糊，Beh講閣m̄-káⁿ講清楚，大漢你to̍h知lah。Tī資訊無發達ê
年代無了解阿母ê話，這馬大姨kah阿Chheh姨攏轉去塗州賣鴨卵ah。阿母
講：少年ê時阿Chheh姨是趁食查某，皮膚白喙甜，有查埔緣愛chhoh-kàn-
kiāu。到taⁿ我m̄知影阿Chheh姨ê內心世界，伊無翁m̄-koh有真濟人客，
The̍h kě-chuh(錢)予伊過生活ê人客。

失落ê青春，失去ê年華，Su當時阿Chheh姨因為出世tī散赤ê家庭墮落風
塵，這m̄是伊ê心所願，阿Chheh姨有妖嬌ê身材，出色ê外表，因為散赤屈服
現實。台灣tī hit-ê經濟tú beh起飛ê年代，濟濟查某人國校畢業to̍h去加
工區做穡。阿Chheh姨到底是啥in-toaⁿ墮落風塵徛壁，風塵女郎外表
chhia-iāⁿ表面輕鬆，其實心情沉重，充滿對現實ê無奈。透過in sai-nai
ê聲音kah迷人身影，滿足查埔人ê心，飽足查埔人ê靈，m̄-koh煙火好看時
間無久長，這to̍h是世間ê甘酸苦澀。阿Chheh姨ê遭遇記錄煙花世界ê點點
滴滴，訴盡男女情感ê真真假假。阿Chheh姨雖罔已經無tī人世間，m̄-koh
人客ah來坐，這句話猶原留tī我ê耳孔邊轉踅。

Kā sî-kan giú tńg--lâi sî-khong ê siap-phāng, 1960 nî-tāi
góa iáu-bōe móa 10 hòe hâm-hô͘ ê kì-tî. Ìn-siōng-tiong kò͘-sū
tāi-iok tī 1968 nî, Hit nî góa ê a-bú tī Ko-hiông se̍k-sāi
nn̄g-ê chí-moāi-á-phōaⁿ, Chi̍t-ê goá kiò tōa-î, Lēng-gōa chi̍t-
ê kiò i a-Chheh î. Sè-hàn ê sî a-bú tiāⁿ-tiāⁿ chhōa góa khì
tōa-î ê khiā-ke, Su-tong-sî tōa-î kah tōa-tiūⁿ tī Tāi-káng-
po͘ kā lâng sòe-chhù khiā, Tōa-tiūⁿ pêng-sî tiām-cheng, Ài
lim-chiú phòe thá-kho͘h, In-ūi koaⁿ-pēⁿ tì-sú kah chá kòe-
sin. a-Chheh î sù-siông khì chhōe tōa-î khai-káng, Su-tong-
sî a-Chheh î tāi-iok 40 hòe, hām a-bú kah tōa-î lóng chiâⁿ
ha̍h-hâⁿ chiok ū ōe kóng.

A-Chheh î ài lim-chiú phòe thô͘-tāu, Kóng-ōe khùi-kháu kang-
ô͘-bī chin tāng, I nā khui-chhùi kóng-ōe góa kám-kak i sī bô
chèng-keng ê cha-bó͘, M̄-koh i tùi góa chit-ê gín-á-phí kóng-
ōe khin-siaⁿ sè-soeh, I hām cha-po͘-lâng kóng-ōe ē nai lâi
nai khì, Góa m̄-chai a-Chheh î teh chò siáⁿ khang-khòe, Āu--
lâi a-bú kā góa kóng i teh chiap lâng-kheh. Chiap lâng-kheh
sī siáⁿ chit-gia̍p？Lâng-kheh sī siáⁿ-khoán lâng？Lâng-kheh
sī cha-po͘ a̍h-sī cha-bó͘--ê？A-bú kóng kah chiok hâm-hô͘, Beh
kóng koh m̄-káⁿ kóng chheng-chhó, Tōa-hàn lí to̍h chai lah. Tī
chu-sìn bô hoat-ta̍t ê nî-tāi bô liáu-kái a-bú ê ōe, Chit-má
tōa-î kah a-Chheh î lóng tńg-khì thô͘-chiu bē ah-nn̄g ah. A-bú
kóng：Siàu-liân ê sî a-Chheh î sī thàn-chia̍h cha-bó͘, Phôe-hu
pe̍h chhùi tiⁿ, Ū cha-po͘-iân ài chhoh-kàn-kiāu. Tàu taⁿ góa m̄
chai-iáⁿ a-Chheh î ê lāi-sim sè-kài, I bô ang m̄-koh ū chin-
chē lâng-kheh, The̍h kě-chuh(chîⁿ)hō͘ i kòe seng-oa̍h ê lâng-
kheh.

Sit-lo̍h ê chheng-chhun, Sit-khì ê liân-hôa, Su-tong-sî a-
Chheh î in-ūi chhut-sì tī sàn-chhiah ka-têng tūi-lo̍h hong-
tîn, Che m̄-sī i ê sim só͘ goān, A-Chheh î iau-kiau ê sin-
châi, Chhut-sek ê gōa-piáu, In-ūi sàn-chhiah khut-ho̍k hiān-
si̍t. Tâi-oân tī hit-ê keng-chè tú beh khí-poe ê nî-tāi, Chē-
chē cha-bó͘-lâng kok-hāu pit-gia̍p to̍h khì ka-kang-khu chò-
sit. A-Chheh î tàu-té sī siáⁿ in-toaⁿ tūi-lo̍h hong-tîn khiā-
piah, Hong-tîn lú-lông gōa-piáu chhia-iāⁿ piáu-bīn khin-
sang, Kî-si̍t sim-chêng tîm-tāng, Chhiong-móa tùi hiān-si̍t ê
bô-nāi. Thàu-kòe in sai-nai ê siaⁿ-im kah bê-lâng sin-iáⁿ,
Boán-chiok cha-po͘-lâng ê sim, Pá-chiok cha-po͘-lâng ê lêng,
m̄-koh ian-hóe hó khòaⁿ sî-kan bô kú-tn̂g, Che to̍h-sī sè-kan ê
kam-sng khó͘-siap. A-Chheh î ê cho-gū kì-lo̍k ian-hoa sè-kài ê
tiám-tiám-tih-tih, Sò͘ chīn lâm-lú chêng-kám ê chin-chin ké-
ké. A-Chheh î sui-bóng í-keng bô tī jîn-sè-kan, m̄-koh lâng-
kheh lâi chē, Chit-kù ōe iû-goân lâu tī góa ê hīⁿ-khang-piⁿ
tńg-se̍h.