《《平民ê基督傳》》 |
![]() ![]() ![]() |
TĒ11 chiuⁿ SÌCHA̍P JI̍T KAⁿ Ê KÀUHÙN
Lán íkeng ū chhiánbêng Iésu itseng chòe tùhiān ê bo̍ktek, chiūsī ài beh kàuhùn chèng ha̍kseng, hō͘ in tī I līkhui chit ê ūhêng ê sinkhu liáuāu, thang tittio̍h kautāi I Sèngkok ê kang, lâi soanthoân tī chit ê tēbīnchiūⁿ. I kohoa̍h liáuāu, bē sengthian ê íchêng, tī hit ê sînpì ê sìcha̍p ji̍t kú, I mā iáu sòachiap teh kàuhùn in. Chiū tùi tī sengthian ê ji̍t kàu tī kináji̍t, tī chit tiongkan sǹg sī kengkòe ū sò͘ sèkí ê ji̍tchí, I mā iáukú sī teh kàuhùn lán. "Góa iáu ū chēchē hāng beh kā lín kóng, to̍kto̍k lín hiānkim tng bē khí, kàu chinlí ê Sîn lâi, I beh chhōa lín ji̍p tī itchhè ê chinlí, sòa hō͘ lín ē kìtit itchhè góa só͘ kā lín kóng ê sū."
Chittia̍p lán ài kánlio̍k lâi khòaⁿ tī hit sìcha̍p ji̍t kú, I ū cháiⁿiūⁿ hiánhiān lâi teh hùnliān hiah ê ha̍kseng.
Thâuchi̍t hāng ài lán chùì ssê, chiūsī hit sìcha̍p ji̍t ê sengoa̍h, m̄sī beh chòe chi̍t chióng ê sīui ūntōng, hō͘ sèkan lâng khòaⁿ lâi chhiⁿkiaⁿ I. Iā m̄sī ū beh hiánhiān hō͘ itchhè ê kòjîn lóngchóng khòaⁿkìⁿ, chiūsī lóng bô hiánchhut hō͘ I ê chèng tùite̍k, íki̍p tī Êlúsalém hiah ê khengsut ê lâng khòaⁿkìⁿ. Chíū sī hiánchhut hō͘ I púnsin ê ha̍kseng khòaⁿkìⁿ nātiāⁿ. Piattò͘ ū kóng, "Kàu tē saⁿ ji̍t Siōngtè ū hō͘ I kohoa̍h, sòa chhuthiān m̄sī hō͘ chèng pehsìⁿ khòaⁿ, to̍kto̍k sī hō͘ Siōngtè só͘ kéngsoán ūitio̍h I chòe kanchèng ê lâng khòaⁿ, liân goán chiah ê chiūsī tī i tùi sí kohoa̍h āu ū kap I saⁿkap limchia̍h ê, iā ū khòaⁿkìⁿ." Lūn I ê hiánhiān lóng bô ū ìsù, ài hō͘ hiah ê hoántùichiá, kàuhōe gōa ê lâng lâi sìnho̍k, lâi chhiⁿkiaⁿ I, choanchoan sī ūitio̍h beh kiankò͘, anùi, hùnliān, kàsī tī chionglâi I ê kàuhōe só͘ beh óakhò ê lâng. Putlūn siáⁿkhoán, suijiân I tùi hiah ê kàuhōe gōa ê lâng, íki̍p hiah ê khengsut ê kûnchiòng lâi hiánhiān, in iā sī bēē liáukái, mā bē hiáu phêngphòaⁿ hit ê hiánhiān ê ìsù. Kîsi̍t ài beh liáukái hit ê hiánhiān sī ài ū siongtong ê ūpī, siongtong ê phòeha̍p. siatsú sī pêngsiông hit hō chho͘sio̍k ê bu̍tchitkài ê sînjiah, chiū kûnchiòng sī ē líkái, chóngsī lán ê Chú tittio̍h sin ê sengoa̍h ê sînjiah, che in sī bēē bêngpe̍k. Siatsú I ê kohoa̍h nāsī chhinchhiūⁿ La̍hchalō͘ ê kohoa̍h, chiū bô lūn siáng, sī khoàikhoài liáukái sòa thang chhìgiām hit ê chinké. Iā hiah ê khengsut ê kûnchiòng māsī ē thang kanchèng kóng, hit ê siū tèng ê Iésu sī ū kohoa̍h, koh iāsī tútú siosiāng chêng hit ê lâng.
Chóngsī che choânjiân m̄sī in só͘ kenggiām ê sūsi̍t. Nāsī I ê kohoa̍h sī hit khoán chiū bē thang hiánbêng Kitok sī Sîn, sī Siōngtè, iā bē thang piáubêng I ū cháiⁿiūⁿ tī ta̍k sîtāi, tī bôhêng ê tiongkan kap choân sèkài ê lâng saⁿkap khiākhí. Iā sī bē thang tùi lán lâi póchèng beh ū chi̍t ê sinsin éngoán êngkng ê sèkài tī·leh. Iūkoh tī chit ê ū khòaⁿkìⁿ ê sèkài kap hit ê bô khòaⁿkìⁿ ê sèkài ê tiongkan, sī iáu ū tōa ê chhimian kehteh bô ū saⁿ liânlo̍k ê só͘chāi.
M̄sī lah. I ê kohoa̍h só͘ khésī· ê, m̄sī koh sòachiap cháchêng ê sengoa̍h ê khoán, chiūsī lán só͘ chhimchai ·ê, to̍kto̍k sī chiâⁿchòe chi̍t ê sin sengoa̍h ê khoánsit, chiūsī tī chit ê íchêng lán sī iáubē hoatkiàn, chaiiáⁿ ê. Chènglâng ū chiāmchiām siⁿkhí kámthàn ê liāmthâu lâi bêngpe̍k, I kohoa̍h ê sengoa̍h, si̍tchāi sī ū tōatōa kohiūⁿ tī lán chit ê khólîn pêngsiông ê sengoa̍h! Iésu ê kohoa̍h hit ê kîīⁿ ê sūsi̍t ū pangchān in bêngpe̍k, lán ê sìⁿmiā si̍tchāi sī ē thoatlī chit ê hiānsi̍t ê chêngkéng, iā bêngpe̍k lán sī iáu ēthang póchûn lán kūté ê susióng kap liāmthâu, lóng bē thang siū chit ê hiānsi̍t ê chêngkéng só͘ pépa̍k.
Lūn I ê kohoa̍h, íki̍p kohoa̍h āu ê kò͘sū, lán sī chai· ê, choânjiân bô oânchoân, sī ū làng chēchē hāng sū, lán m̄chai. Hiah ê kò͘sū si̍tchāi ê chhùsū, lán māsī lóng m̄chai. Tōabīn siatsú lán nāsī ē thang chaiiáⁿ hit ê lóngchóng, lán chiū ē ithoat bêngpe̍k, tī chit ê kohoa̍h ê Kitok ê hiánhiān sī ū pauhâm ê Sînsèng ê bo̍ktek, mā sòa ē thang liáukái tī hiah ê hiánhiān sī ū pauhâm ê Sînsèng ê sūnsū. Iáukú suijiân sī ánni, hit ê kèe̍k sī bêngliáu. (1) Sī ài tùi ha̍kseng kanchèng I ê kohoa̍h sī si̍tchāi, iā sòa ài hō͘ in bêngpe̍k chit ê tùi sí kohoa̍h ê, sī siosiāng chêng hit ê Iésu. (2) Ài hō͘ in chai, tī āulâi I ūhêng ê sinkhu sī tio̍h līkhui in, só͘í ài pīpān in ê sim; iā ài in ē liáukái I ūhêng ê sinkhu, nāsī līkhui in khì liáuāu, hitsî tī chionglâi sī beh chhiauoa̍t chūjiân, tī ta̍k só͘chāi piànpiàn thang kap in saⁿkap khiākhí.
Lūn thâuchi̍t hāng sī kàugia̍h iôngīⁿ ê sū. Iā tējī hāng chiū m̄sī ánni. Kohoa̍h hitji̍t, chèng ha̍kseng ū hoaⁿhí kàu chhinchhiūⁿ hoatkông chi̍t poaⁿ, só͘í chiàu khòaⁿ in sī bô simsîn thang siūⁿ khahhn̄g ê sū: Chú ū kohoa̍h. Lán só͘ kèngài ê tângphōaⁿ, lán ê Chú ū koh tòtńglâi kap lán saⁿkap khiākhí. Lán só͘ khòaⁿkìⁿ Hit ê síkhì· ê, taⁿ ū kohoa̍h lah. Lán só͘ sìnkhò· ê, tekkhak beh chínkiù Íseklia̍t, I úntàng bô hō͘ lán sitbāng. Ah! Chá in ê sim ū choânjiân sitbāng, ū khòaⁿkìⁿ I ê tùite̍k teksèng, koh khòaⁿkìⁿ I sí, iā ū pīpān hiuⁿliāu beh khì boah I ê sinsi, ǹgbāng bián tútio̍h hiúnōa, chóngsī tī chithō ê sîchūn, in ū kenggiām Chú ê kohoa̍h, hit ê hoaⁿhí si̍tchāi sī tùi simté só͘ hoatchhut ê khoàilo̍k. In ū khòaⁿkìⁿ I kohoa̍h, khahiâⁿ sísit, iā chiâⁿchòe chi̍t ê ê sènglīchiá, koh tńglâi khiākhí tī in ê tiongkan, só͘í in sī hoaⁿhí kàu chhinchhiūⁿ beh hoatkông chi̍tiūⁿ.
TĪ khíthâu tōabīn in sī lóng bô teh siūⁿ I ê kohoa̍h m̄chai sī chhinchhiūⁿ La̍hchalō͘ putkò koh ho̍ktò kūté ê khoánsit á m̄sī. Tōabīn in sī lóng m̄chai siáⁿkhoán, iā lán thang phahsǹg in mā bô siūⁿ ài beh bêngpe̍k chit ê sūsi̍t, chiūsī Kohoa̍h sī chhuthoat tī chi̍t ê sin ê sengoa̍h, iā Chú ê Kohoa̍h sī ji̍p tī chi̍t ê sinsin, òbiāu, êngkng ê oa̍hmiā.
Chóngsī in sī iáu tio̍h khiàmkheh chit chi̍t tiám ê kàsī, nā bô, in chiū bē thang bêngpe̍k chit ê tōa ê susióng, chiūsī I tī lō͘bóe ê ji̍t m̄sī kanta beh kap in saⁿkap tī·leh nātiāⁿ, chiū tī chionglâi choân sèkài ê kàuhōe I iā beh sòachiap lâi ínchhōa in kap in saⁿkap khiākhí.
Lán nā sèjī kángkiù, chiū ē bêngpe̍k tī chittia̍p I ū siôngsiông chhuthiān chi̍tpō͘ chi̍tpō͘ lâi kàsī in chaibat hit ê sin ê sengoa̍h, chiūsī chiàu in só͘ ē sêngsiū ê. I ū tī hit ê thâuchi̍t pái chhuthiān hō͘ Boa̍ttāilia̍p ê Málīa khòaⁿkìⁿ, lâi khaisí I ê hùnliān. Iā tī hit ê chòechho͘ só͘ hoatchhut ê kámthàn kap hoaⁿhí ê sim, Málīa ū phakpài tī i khaē kóng, "Lia̍pphonî, Chú ah!" Tùi ánni Málīa ū koh khòaⁿkìⁿ i só͘ sitlo̍h ê Pêngiú; i putkò sī kanta liáukái ánni nātiāⁿ. Málīa ū chhengho͘ I kóng, "Góa ê Chú! Góa ê Siansiⁿ ah." Chāi Málīa tûkhì chit ê chhengho͘ ígōa, bô koh ū símmi̍h khah kosiōng ê bêngchheng thang lâi chhengho͘ I. Chāi Málīa teh khòaⁿ, I sī siosiāng cháchêng ê sengoa̍h nātiāⁿ. Málīa ài ēng chhiú hiánchhut thiàⁿthàng kiongkèng ê sim lâi phō I ê kha. Só͘í I chiū chiong I só͘ ìntap ê ōe lâi kiáuchèng, lâi thêko i ê susióng. "Bo̍htit bong góa, bo̍htit khangóa, iā bo̍htit óa góa. Itchhè ê chênghêng lóng ū piànōaⁿ lah. To̍kto̍k cháukhì kiò góa ê hiaⁿtī lâi chihchiap góa." Che sī thâuchi̍t pái lâi àmsī in chai tī cháchêng sī ū hit khoán chhinbi̍t ê kaupôe, taⁿ sī tio̍h ài ōaⁿchòe khah kosiōng ê kaupôe.
Tī Ímángó͘ ê tô͘tiong hit nn̄g ê ha̍kseng, tī hit àm iāsī ū chhinchhiūⁿ ánni lâi siū I ê kàuhùn. In ū kámkak tī i ê lāibīn ū chi̍t chéng sînpì ê iáⁿjiah tī·leh. I kap in teh kiâⁿlō͘, teh kóngōe ê sî, tī in ê simlāi ū ná jia̍t, chóngsī iáubē kàu tī lō͘bóe, I sī bô tùi in khésī I púnsin thang hō͘ in bêngpe̍k. Āulâi in íkeng chai sī I, hitsî I ū kàugia̍h sîkan lâi tiàm tī in tiongkan hō͘ in ū khòaⁿkìⁿ I, thang khaksi̍t bêngpe̍k I sī siosiāng hit ê Iésu. Chóngsī in ū beh koh chi̍t pái hoánhok cháchêng hit khoán chhinbi̍t ê kaupôe, hitsî I chiū līkhui in bô hō͘ in khòaⁿkìⁿ , iā chhinchhiūⁿ ánni, in chiū ū tāmpo̍h liáukái hit ê chinlí ê iáⁿjiah, chiūsī chaiiáⁿ chittia̍p I só͘ sio̍k tī sin ê sèkài ê lâng, I sī ài sūnthàn hit ê Bô khòaⁿkìⁿ ê sèkài ê hoattō͘ lâi kiâⁿ, iā hit ê sèkài in sī iáubōe thang tòe I lâi ji̍pkhì.
Āulâi "in ū tī só͘ tiàm ê só͘chāi koaiⁿ mn̂g," hitsî tī hutjiân bô ànsǹg ê tiongkan, I ū chhuthiān lâi khiākhí tī chèng chūchi̍p ê ha̍kseng ê tiongkan. Chāi lán kináji̍t sī ū gûgōng ê chaibat, Sī bē thang liáukái lán ê Chú kohoa̍h ê sinkhu sī ū piànōaⁿ chòe siáⁿ khoán, putkò ū hiánchhut òbiāu ê só͘chāi, hō͘ lán siūⁿliáu engkai tio̍h siⁿkhí kiongkèng koansim ê liāmthâu. Bô lūn sī mn̂ghō͘, ásī piahlō͘ to bē thang chó͘chí I ê chhut, I ê ji̍p. In chiū kiaⁿhiâⁿ, phahsǹg sī khòaⁿkìⁿ I ê Sîn. Chóngsī I ū anùi in, koh ū piáubêng hō͘ in chaiiáⁿ, che sī I púnsin ū hiánchhut chhànlān ê thé, sī kàugia̍h ē thang jīntit ·ê, putkò sī bē thang chunthàn chit tēbīnchiūⁿ ê tiâukiāⁿ.
I itchhè ê hiánhiān lóng sī chhinchhiūⁿ ánni. To̍kto̍k chiàu I só͘ ài, sī hoaⁿhí ê sî, I ū chhuthiān hō͘ in khòaⁿkìⁿ iā hō͘ in thang jīntit I. Tī bô phahsǹg ê tiongkan I ū chhuthiān, iā hutjiânkan I chiū koh bô khòaⁿkìⁿ. I ū ioksok beh tī Galílaiah lâi chiaptio̍h I ê ha̍kseng, chóngsī lóng bô kap in saⁿkap kiâⁿ·khì. In íkeng kàu ūi, hitsî I chiah hutjiân hiánhiān hō͘ in khòaⁿkìⁿ. I tùi Thomásuh só͘ kóng hiah ê ōe, sī piáubêng tng Thomásuh teh giâugî I, hitsî in suijiân m̄chaiiáⁿ, iáukú I sī ū kap in saⁿkap tī·leh, ū sèjī teh thiaⁿ in só͘ kóng ê. Tùi ánni, in ū chiāmchiām khaksìn, suisī tī bô khòaⁿkìⁿ ê tiongkan I ū putsî kap in saⁿkap tī·leh.
Sìcha̍p ji̍t íkeng kòeliáu, hitsî in chiū ithoat siⁿkhí kiaⁿùi kap kámthàn ê sim. In chaiiáⁿ taⁿ I sī bô koh sūnho̍k tī lâng ê khiàmkheh, mā bô siū chit tēbīnchiūⁿ chūjiân ê hoatchek só͘ sokpa̍k. Chá I sī ài iàsiān, ài paktó͘ iau, iā ài chhùita, iā sī chin hoaⁿhí lâi hiohkhùn tī Bia̍tsáitah ê katêng. Chóngsī taⁿ chiah ê chênghêng ū lóng piànōaⁿ. Taⁿ chit ê kohoa̍h ê Kitok sī bô khiàmkheh thang siámpī, ásī thang anhioh ê só͘chāi. Sìcha̍p ji̍t kú I ū iânchhiân iáu tiàm tī chit tēbīnchiūⁿ; chóngsī I bô khiākhí tēbīnchiūⁿ ê katêng! In ū chiāmchiām khaksìn chittia̍p I sī sengoa̍h tī chi̍t ê khah kosiōng ê pia̍t sèkài, taⁿ sī bô koh tiàm tī tēbīnchiūⁿ cháchêng ê khoánsit.
Chèng ha̍kseng ū kámkak I sī ū kohiūⁿ, iáukú iā sī ū siosiāng tī·leh. I ê siaⁿim, khoánsit, sī iáu ū tāmpo̍h hiánchhut I ê te̍ksek, iā tī bô ìsek ê tiongkan mā iáu ū hiánchhut I ê tōngchok, chiūsī kap pa̍t lâng sī ū hunpiat ê só͘chāi tī·leh. Iā I ê simchêng sī iáu siāng chi̍tiūⁿ. Iáukú sī chhinchhiūⁿ cháchêng. Chittia̍p I mā iáu bô piànōaⁿ, iáu chin pekchhiat gâu thiàⁿ lâng. I ê kìek sī bô tn̄gchām, iáu ē kìtit cháchêng ê sū. I ū tiāmchēng koh lâi tâmlūn cháchêng ê têba̍k, oánjiân chhinchhiūⁿ tī i ê sí kap tī saⁿji̍t kú tiàm tī sílâng ê sèkài, chit tiongkan I ê kìek sī choânjiân bô ū làngkhiah tī·leh. Tī bōe sí ê íchêng, I ū tùi in kóng, "Nāsī góa kohoa̍h liáuāu beh tāiseng lín khì Kalīlī." Iā tī chittia̍p I ū koh kā in kóng, "Khì pò góa ê hiaⁿtī, kah in khì Kalīlī, tīhia beh khòaⁿkìⁿ góa, chiàu góa só͘ kā lín kóng· ê." TĪ bōe sí ê íchêng I ū kā in kóng, "Sèng Sîn beh lîmkàu lín." Iā tī chittia̍p I ū hoanhù in tio̍h tiàm tī Êlúsalém lâi thènghāu chiâⁿ só͘ ioksok ê, chiūsī chiàu I só͘ kóng, "Lín ū tùi góa thiaⁿkìⁿ." Chhinchhiūⁿ ánni, tī hit ê sinkū sengoa̍h ê sèngchit.
Iā I teh khoánthāi lâng sī iáukú siāng chitiūⁿ. Phìlūn lâi kóng, Piattò͘ ê sū. Chhì khòaⁿ Tī chittia̍p I kohoa̍h liáu māsī koh ithoat teh hùnliān i. Thâuchi̍t ê si̍tlē, chiūsī tùi bōnglāi só͘ hoatchhut hit kù gâu kámtōng lâng ê ōe: Taⁿ tio̍h khì kā góa ê ha̍kseng kóng, iā te̍kpia̍t kā Piattò͘ kóng, iā chit ê Piattò͘ sī ūitio̍h i ê bô sìnsi̍t lâi m̄jīn góa, taⁿ sī ū teh aisiong, koh taⁿ sī m̄káⁿ sǹg chòe sī góa ê ha̍kseng. Tio̍h te̍kpia̍t kā Piattò͘ kóng. Āulâi I ū koh kap Piattò͘ sukhia biānhōe, chit ê biānhōe sī i só͘ m̄káⁿ lō͘chhut· ê; koh āulâi ū chiàu i saⁿ pái m̄jīn I ê khoán lâi saⁿ pái mn̄g i kóng, "Lí kám ū thiàⁿ góa?" Chhinchhiūⁿ ánni, I ū koh chiapsòa ēng siāng chi̍tiūⁿ ê hoattō͘, ēng siāng khoán ū unjiû koh ū se̍kchhiú lâi khankà i.
Tùi Thomásuh māsī ánni. Tī ta̍k só͘chāi to ū hō͘ in tittio̍h chhimchhim ê ìnsiōng, lâi khaksi̍t chaiiáⁿ hit ê khahiâⁿ sísit koh tńglâi ê Chú, sī éngoán ēng siāng chi̍tiūⁿ ê thàitō͘ lâi teh khoánthāi I ê pêngiú. I iûgoân kap cháchêng siāngkhoán, ēng unjiû ê thàitō͘, khut kakī lâi biánlē hiah ê sìngióng loánjio̍k· ê. Koh iā chiàu cháchêng ê khoán, ēng unjiû giâmsiok ê thàitō͘ lâi chekpī in. Tī ta̍kkhoán ê tōngchok, in ū sêngjīn tī tēbīnchiūⁿ ê Iésu ê simkoaⁿ sī bô tùi I ê sí lâi piànōaⁿ siáⁿkhoán.
Lán ū cheksî khòaⁿkìⁿ chèng ha̍kseng piànōaⁿ in ê thàitō͘, bô koh chiàu cháchêng ê khoán lâi kiongkèng, thiàⁿthàng I. Chittia̍p in ū lēnggōa siⁿkhí giâmsiok, kiongkèng, chhiⁿkiaⁿ ê liāmthâu, ēng khiampi ê sim lâi chôngpài I. In khahsiông sī chhinchhiūⁿ chi̍tthoân ê hiaⁿtī chin chhinbi̍t lâi kaupôe. In chin ài kap I saⁿkap chētoh lâi saⁿkap chia̍h. Iā tī chòeāu ê Boánchhan ê sî, ha̍kseng tiong ū chi̍t ·ê, ū hiàⁿ io lâi the tī i ê hengchêng. Taⁿ chhinchhiūⁿ kūté chitkhoán chūiû ê kaupôe, sī íkeng soah lah. Lán ū thiaⁿkìⁿ in teh kèngpài I, iā sòa sêngjīn I, kóng, "Góa ê Chú, góa ê Siōngtè."
In ū chiāmchiām koh khakchhiat lâi ha̍ksi̍p hit sìcha̍pji̍t ê kàuhùn, chiūsī íkeng bêngpe̍k I sī éngoán ê Kiáⁿ, ū chhú lâng ê iūⁿsiùⁿ lâi chiâⁿchòe in ê tângphōaⁿ, pêngiú, iā bêngpe̍k chittia̍p I ū chìnji̍p khì tī hit ê khah kosiōng ê sèkài, iā suijiân in bô khòaⁿkìⁿ I, I iā iáukú kap in saⁿkap tī·leh, iā chai cháchêng in só͘ tiàm tī jio̍kthé iúhān ê sèkài lâi kap I saⁿkap kaupôe, taⁿ in sī ji̍p tī chengsîntek, éngoán ê kaupôe.
Chhinchhiūⁿ ánni, in ū kójiân liáukái hit ê ìsù, tùi ánni in ē thang ēng tiāmchēng ê sim lâi thènghāu tī āulâi só͘ beh kenggiām hit ê tōa ê līpia̍t. Tēit ū thang chòe kanchèng, hō͘ lán chhimsìn in ū kójiân liáukái hit ê ìgī· ê, chiūsī chit ê sengthian ê kò͘sū. I beh sengthian ê sî, si̍tchāi in ê sim engkai sī ē kankhó͘, ē kámkak bô liâu; iā khòaⁿ chit tēbīnchiūⁿ ê sengoa̍h, sī khah bô símmi̍h kèta̍t chiah tio̍h, chóngsī lán lóng bô khòaⁿkìⁿ in ū kankhó͘, ū kámkak bûliâu ê simchêng. In sī bô khòaⁿ chit ê sèkan chòe bô kèta̍t, hoántńg sī khòaⁿchòe chámjiân sī khah honghù, khah kosiōng ê só͘chāi. "I chiū līpia̍t in". "In chiū tòtńgkhì Êlúsalém tōatōa hoaⁿhí!" Inūi tī hit sìcha̍pji̍t kú, in íkeng siūtio̍h I ê hùnliān, I beh "ji̍tji̍t kap i tī·leh, kàu sèkan ê lō͘bóe."
Lán kiám m̄sī tio̍h tùi hit sìcha̍pji̍t ê kàuhùn lâi tāmpo̍h ha̍ksi̍p, lūn chionglâi sī beh kenggiām hit ê oa̍hmiā ê àmsī ? Tùi lán ê kohoa̍h ê Chú ê hiánhiān lán thang chaiiáⁿ lán íki̍p lán ê pêngiú nāsī kòeóng khì, hitsî lán lóng sī iáu siāng chi̍t khoán, putkò ū pìⁿchiâⁿ chámjiân kohiūⁿ ê jînkeh. Lán ê oa̍hmiā m̄sī piànchòe nn̄g ê, putkò sī ū piànōaⁿ hêngchōng nātiāⁿ. Lán sī bô sitlo̍h lán siāng chitiūⁿ ê jînkeh, lán ê kìek, lán ê thiàⁿ lâng ê sim. Kàu hitsî chiū chai, chhinchhiūⁿ góa hō͘ Chú chai chi̍tiūⁿ. Lán iā beh póchûn lán hiānsi̍t kakī só͘ ū ê phínsèng tiong siókhóa ê te̍kiú sèng, chóngsī lán ê tōngki, bo̍ktek beh piànchòe kosiōng, tùi ánni lâi lênghòa lán ê jînkeh.
Tī hit ê lâisè o͘àm ê sèkài só͘ ū itchhè ê chênghêng, bô iáⁿ lán tī chit ê sèkài sī éngoán bē thang chaiiáⁿ ·ê. Lán khioksī bē thang chai kàu lōani̍h siôngsè. Inūi "chionglâi cháiⁿiūⁿ, iáubōe hiánbêng." Chóngsī lán tīchia to m̄sī choânjiân lóng bē thang chaiiáⁿ hit ê bô thang chaiiáⁿ ê sèkài! Tī hit ê siūlān ê chiukan, I ū tùi hit ê khólîn ê chha̍t lâi anùi kóng, kináji̍t lí beh kap góa tī·leh, iā chhinchhiūⁿ lán kináji̍t siū tèng tī si̍pjīkè lâi teh saⁿbat chi̍tpoaⁿ, hitsî lán tī hit pêng ê sèkài iā beh chiàu ánni lâi saⁿbat; iā I ê kohoa̍h ê hiánhiān ū chísī lán chai I ū sí, chiūsī chhinchhiūⁿ lán ê sí chi̍tpoaⁿ, iā ū chhinchhiūⁿ lán só͘ bat kenggiām· ê, I iā ū kengkòe hit ê o͘àm ê síhô, lâi chìnchêng khì kàu tī hit pêng ê hōaⁿténg, iáukú I ū chhinchhiūⁿ itkò ê lâng, sòa chòe in éngoán ê pêngiú lâi koh tńglâi chit tēbīnchiūⁿ chihchiap I ê pêngiú. Sí ê hô sī bē thang sé bô kūté ê kìek, māsī bē thang hòebô kó͘chá ê iúài ê chêng. Chit ê sūsi̍t bô m̄ ínchhōa lán siⁿkhí ǹgbāng kap sìngióng lâi siūⁿ lán chhinài ê lâng, chiūsī lán ēng kiongkèng ê thàitō͘ lâi hē tī koaⁿchhâlāi ·ê, iā sī chhinchhiūⁿ cháchêng ê khoán, ū chìnji̍p tī hit pêng ê sèkài, sòa "Ēng chiah ê ōe lâi saⁿkap anùi."
第十一章 四十日間Ê教訓
咱已經有詳細說明耶穌一生最顯明 ê目的,to̍h是ài beh教訓眾學生,hō͘ in tī伊離開chit-ê有形ê身軀了後,thang得tio̍h交帶伊聖國ê工,來宣傳tī chit-ê 地面上。伊koh活了後,未升天ê以前,tī hit-ê神祕ê 四十日久,伊mā猶續接teh教訓 in。to̍h tùi tī升天ê日到tī今á日,tī chit中間算是經過有數世紀 ê日子,伊mā iáu-koh是teh教訓咱。」我iáu有chē-chē項beh kā lín講,獨獨lín現今當bē起,到真理ê 神來,伊beh chhōa lín入tī一切 ê真理,soah hō͘ lín ē記得一切我所kā lín講ê事。」
Chit時咱ài 簡略來看tī hit四十日久,伊有án怎出現來teh訓練hiah-ê學生。
頭一項ài咱注意ê,to̍h是hit四十日ê生活,m̄是beh做一種ê示威運動,hō͘世間人看來生驚伊。也m̄是有beh出現 hō͘一切 ê個人 lóng總看見,to̍h是lóng無顯出hō͘伊ê眾對敵,以及tī耶路撒冷hiah-ê輕率ê人看見。只有是顯出hō͘伊本身ê學生看見niā-niā。彼得有講:「到第三日上帝有hō͘伊koh活,soah出現m̄是hō͘人民眾人看,獨獨是hō͘上帝所揀選為tio̍h伊做見證 ê人看,連阮 chiah-ê to̍h是tī伊tùi死koh活後有kah伊做伙 lim食ê,也有看見。」論伊ê出現 lóng無有意思,ài hō͘ hiah-ê 反對者,教會外 ê人來信服,來生驚伊,專專是為tio̍h beh堅固、安慰、訓練、教示tī將來伊ê教會所beh óa靠 ê人。無論啥款,雖然伊tùi hiah-ê教會外 ê人,以及hiah-ê輕率ê 群眾來出現,in 也是bē-ē了解,mā bē曉評判hit-ê出現 ê意思。其實ài beh了解hit-ê出現是ài有相當 ê預備,相當ê配合。設使是平常hit款粗俗ê 物質界 ê 神跡,to̍h群眾是ē理解,總是咱ê主得tio̍h新ê生活ê神蹟,這in是bē-ē 明白。設使伊ê koh活若是親像拉撒路ê koh活,to̍h無論啥人,是快快了解soah thang試驗hit-ê真假。也hiah-ê輕率ê 群眾mā是ē-thang見證講,hit-ê受釘ê耶穌是有koh活,koh也是tú-tú相siāng 前hit-ê人。
總是這全然m̄是in所經驗ê事實,若是伊ê koh活是hit款,to̍h bē-tàng顯明基督是神,是上帝,也bē-tàng表明伊有án怎tī ta̍k時代,tī無形ê中間kah全世界ê人做伙 khiā起。也是bē-tàng對咱來保證beh有一个新生永遠榮光 ê世界tī-·leh。又koh tī chit-ê有看見ê世界kah hit-ê無看見ê世界ê中間,是iáu有大ê 深淵隔teh無有相連絡 ê所在。
M̄是lah,伊ê koh活所啟示-· ê,m̄是koh續接早前 ê生活ê款,to̍h是咱所深知-·ê,獨獨是成做一个新生活ê款式,to̍h是tī chit-ê以前咱所iáu未發見、知影-·ê。眾人有漸漸生起感歎 ê 念頭來明白,伊Koh活 ê生活,實在是有大大koh樣tī咱chit-ê 可憐平常 ê生活!耶穌ê koh活 hit-ê 奇異 ê事實有幫助 in明白,咱ê性命實在是ē脫離 chit-ê現實 ê情景,也明白咱是猶ē-thang保存咱舊底ê思想kah念頭,lóng bē-tàng受chit-ê現實 ê情景所把縛。
論伊ê koh活,以及Koh活 後ê故事,咱所知-·ê,全然無完全,是有làng chē-chē項事,咱m̄知。Hiah-ê故事實在ê次序,咱mā是lóng m̄知。大面設使咱若是ē-thang知影hit-ê lóng總,咱to̍h會koh-khah明白,tī chit-ê koh活 ê基督ê出現所有包含 ê神聖 ê目的,mā soah ē-thang了解tī hiah-ê出現所有包含 ê神聖 ê 順序。Iáu-koh雖然是án-ne,hit-ê 計畫是明liáu。(1) 是ài對學生見證伊ê koh活是實在,也soah ài hō͘ in明白 chit-ê tùi死Koh活 ê,是相siāng 前hit-ê耶穌。(2) Ài hō͘ in知,tī後來伊有形ê身軀是tio̍h離開in,所以ài準備in ê心;也ài in ē了解伊有形ê身軀,若是離開in去了後,hit時tī將來是beh 超越自然,tī ta̍k所在遍遍 thang kah in做伙 khiā起。
論頭一項是夠額容易ê事,也第二項to̍h m̄是án-ne。Κoh活 hit日,眾學生有歡喜到親像發狂仝款,所以照看in是無心神 thang想khah遠 ê事:主有koh活。咱所敬愛 ê 同伴,咱ê主有koh tò-tńg來kah咱做伙 khiā起。咱所看見Hit-ê死去ê,taⁿ有koh活lah。咱所信靠 -·ê,的確beh拯救以色列,伊穩當無hō͘咱失望。Ah!早 in ê心有全然失望,有看見伊ê對敵得勝,koh看見伊死,也有準備香料beh去抹伊ê身屍,ǹg望免tú-tio̍h朽爛,總是tī chit種 ê時chūn,in有經驗主ê koh活,hit-ê歡喜實在是tùi心底所發出ê快樂。In有看見伊koh活,khah贏死失,也成做一个ê 勝利者,koh tńg來khiā起tī in ê中間,所以in是歡喜到親像beh發狂一樣。
Tī起頭,大面in是lóng無teh想,伊ê koh活 m̄知是親像拉撒路不過koh 復到舊底 ê款式á m̄是。大面in是lóng m̄知啥款,也咱thang phah算in mā無想ài beh明白 chit-ê事實,to̍h是koh活是出發tī一个新ê生活,也主ê koh活是入tī一个新生、奧妙、榮光 ê活命。
總是in是猶tio̍h 欠缺chit一點ê教示,若無,in to̍h bē-tàng明白 chit-ê大ê思想,to̍h是伊tī路尾 ê日m̄是kan-taⁿbeh kah in做伙 tī--leh niā-niā,to̍h tī將來全世界ê教會,伊也beh續接來引chhōa in kah in做伙 khiā起。
咱若sè-jī講究,to̍h ē明白 tī chit時伊有常常出現一步一步來教示in知bat hit-ê新ê生活,to̍h是照in所ē承受-·ê。伊有tī hit-ê頭一pái出現 hō͘ 抹大拉 ê馬利亞看見,來開始伊ê訓練。也tī hit-ê siōng早所發出ê 感歎kah歡喜ê心,馬利亞有仆拜tī伊腳下講:「Lia̍p-pho-nî,主ah!」Tùi án-ne馬利亞有koh看見伊所失落ê朋友;伊不過是kan-taⁿ了解án-ne niā-niā。馬利亞有稱呼伊講:「我ê主!我ê先生ah。」在馬利亞除去chit-ê 稱呼以外,無koh有啥物khah 高尚 ê名稱thang來稱呼伊。在馬利亞teh看,伊是相siāng 早前 ê生活niā-niā。馬利亞ài用手顯出疼痛恭敬 ê心來抱伊ê腳。所以伊to̍h kā伊所應答ê話來矯正,來提高伊ê思想。」m̄-thang摸我,m̄-thang牽我,也m̄-thang óa我。一切 ê情形lóng有變換lah。獨獨走去叫我ê兄弟來chih接我。」這是頭一pái來暗示 in知tī 早前所有hit款親密 ê交陪,taⁿ是tio̍h ài換做khah 高尚 ê交陪。
Tī以馬忤ê途中,hit兩个學生,tī hit暗也是有親像án-ne來受伊ê教訓。In有感覺tī伊ê內面,有一種神祕ê影跡 tī-·leh。伊kah in teh行路,teh講話 ê時,tī in ê心內有ná熱,總是iáu未到tī路尾,伊是無對in啟示伊本身 thang hō͘ in明白。後來in已經知是伊,hit時伊有夠額時間來tiàm tī in中間,hō͘ in有看見伊,thang確實明白伊是相siāng hit-ê耶穌。總是in有beh koh一pái返復早前hit款親密 ê交陪,hit時伊to̍h離開in,無hō͘ in看見。也親像án-ne,in to̍h有淡薄了解hit-ê真理ê影跡,to̍h是知影chit時伊是屬tī新ê世界ê人,伊是ài順趁hit-ê無看見ê世界ê法度來行,也hit-ê世界in是iáu未thang tòe伊來入去。
後來「in有tī所tiàm ê所在關門」,hit時tī 忽然無按算ê中間,伊有出現來khiā起tī眾聚集ê學生ê中間。在咱今á日所有愚戇 ê知bat,是bē-tàng了解咱ê主Koh活 ê身軀是有變換做啥款,不過有顯出奧妙ê所在,hō͘咱想了應該tio̍h生起恭敬關心ê 念頭。無論是門戶,á是壁路 to bē-tàng阻止伊ê出、伊ê入。In to̍h驚惶,phah算是看見伊ê 神。總是伊有安慰 in,koh有表明hō͘ in知影,這是伊本身有顯出燦爛 ê 體,是夠額ē-thang認得-·ê,不過是bē-tàng 遵趁chit地面上ê條件。
伊一切 ê出現 lóng是親像án-ne,獨獨照伊所ài,所歡喜ê時,伊有出現 hō͘ in看見也 hō͘ in thang認得伊。Tī無phah算ê中間伊有出現,也忽然間伊to̍h koh無看見。伊有約束beh tī加利利來接tio̍h伊ê學生,總是lóng無kah in做伙行去。In已經到位,hit時伊chiah忽然出現 hō͘ in看見。伊對多馬所講hiah-ê話,是表明當多馬teh僥疑伊,hit時in雖然m̄知影,iáu-koh伊是有kah in做伙 tī-·leh,有sè-jī teh聽in所講-·ê。Tùi án-ne,in有漸漸確信,雖是tī無看見ê中間,伊有不時kah in做伙 tī-·leh。
四十日已經過了,hit時in to̍h koh-khah生起驚畏 kah感歎 ê心。In知影taⁿ伊是無koh順服 tī人ê 欠缺,mā無受chit地面上自然 ê 法則所束縛。早伊是ài厭倦,ài腹肚iau,也ài嘴乾,也是真歡喜來歇睏tī伯大尼ê家庭。總是taⁿ chiah-ê情形有lóng 變換。Taⁿ chit-ê koh活 ê基督是無欠缺thang閃避,á是thang安息ê所在。四十日久,伊有延chhiân猶tiàm tī chit地面上;總是伊無khiā起地面上ê家庭!In有漸漸確信,chit時伊是生活tī一个khah 高尚 ê 別世界,taⁿ是無koh tiàm tī 地面上早前 ê款式。
眾學生有感覺伊是有koh樣,iáu-koh也是有相siāng tī-·leh。伊ê聲音、款式,是iáu有淡薄顯出伊ê特色,也tī無意識 ê中間,mā iáu有顯出伊ê動作,to̍h是kah別人所有分別 ê所在tī-·leh。也伊ê心情是猶siāng一樣。Iáu-koh是親像早前。chit時伊mā猶無變換,iáu真迫切gâu疼人。伊ê記憶是無斷chām,iáu ē記得早前 ê事。伊有恬靜koh來談論早前 ê 題目,宛然親像tī伊ê死kah tī三日久tiàm tī死人ê世界,chit中間伊ê記憶是全然無有làng隙tī-·leh。Tī bōe死ê以前,伊有對in講:「若是我koh活了後beh 進前lín去加利利。」也tī chit時伊有koh kā in講:「去報我ê兄弟,教in去加利利,tī-hia beh看見我,照我所kā lín講-·ê。」Tī未死ê以前,伊有kā in講:「聖神beh來到lín。」也tī chit時伊有吩咐in tio̍h tiàm tī耶路撒冷來thèng候成所約束ê,to̍h是照伊所講:「Lín有tùi我聽見。」親像án-ne,tī hit-ê新舊生活ê性質。
也伊teh款待人是iáu-koh siāng chit樣。譬論來講,彼得ê事,試看tī chit時伊koh活了mā是koh 直直teh訓練伊。頭一个實例,to̍h是tùi墓內所發出hit句gâu感動人ê話:Taⁿ tio̍h去kā我ê學生講,也特別kā彼得講,也chit-ê彼得是為tio̍h伊ê無信實來m̄認我,taⁿ是有teh哀傷,koh taⁿ是m̄敢算做是我ê學生。Tio̍h特別kā彼得講,後來伊有koh kah彼得su-khia面會,chit-ê 面會是伊所m̄敢露出-·ê;koh後來有照伊三pái m̄認伊ê款來三pái 問伊講:「你kám有疼我?」親像án-ne,伊有koh接續用siāng一樣ê法度,用siāng款有溫柔koh有熟手來牽教伊。
對多馬mā是án-ne,tī ta̍k所在to有hō͘ in得tio̍h 深深ê印象,來確實知影hit-ê khah贏死失koh tńg來ê主,是永遠用siāng一樣ê態度來teh款待伊ê朋友。伊猶原kah早前siāng款,用溫柔ê態度,屈ka-kī來勉勵hiah-ê信仰軟弱-· ê。Κoh也照早前 ê款,用溫柔嚴肅ê態度來責備 in。Tī ta̍k款ê動作,in有承認tī 地面上ê耶穌ê心肝是無tùi伊ê死來變換啥款。
咱有即時看見眾學生變換in ê態度,無koh照早前 ê款來恭敬、疼痛伊。Chit時 in有另外生起嚴肅、恭敬、生驚ê 念頭,用謙卑ê心來崇拜伊。In khah常是親像一團ê兄弟真親密來交陪。In真ài kah伊做伙坐桌來做伙 食,也tī最後ê晚餐ê時,學生中有一个,有hiàⁿ腰來the tī伊ê 胸前。Taⁿ親像舊底chit款自由 ê交陪,是已經soah lah。咱有聽見in teh敬拜伊,也soah承認伊,講:「我ê主,我ê上帝。」
In有漸漸koh確實來學習 hit四十日ê教訓,to̍h是已經明白伊是永遠ê Kiáⁿ,有取人ê樣相來成做in ê 同伴、朋友,也明白 chit時伊有進入去tī hit-ê khah 高尚 ê世界,也雖然in無看見伊,伊也iáu-koh kah in做伙 tī-·leh,也知早前in是tiàm tī肉體有限ê世界來kah伊做伙交陪,taⁿ in是入tī精神,永遠ê交陪。
親像án-ne,in有果然了解hit-ê意思,tùi án-ne in ē-thang用恬靜ê心來thèng候tī後來所beh經驗hit-ê大ê 離別。第一有thang做見證,hō͘咱深信in有果然了解hit-ê意義-· ê,to̍h是chit-ê升天ê故事。伊beh升天ê時,實在in ê心應該是ē艱苦,ē感覺無聊;也看chit地面上ê生活,是khah無啥物價值chiah tio̍h,總是咱lóng無看見in有艱苦,有感覺無聊 ê心情。In是無看chit-ê世間做無價值,反轉是看做相當是khah豐富,khah 高尚 ê所在。「伊to̍h離別in。」「In to̍h tò-tńg去耶路撒冷大大歡喜!」因為tī hit四十日久,in已經受tio̍h伊ê訓練,伊beh「日日kah伊tī-·leh,到世間ê路尾。」
咱kám m̄是tio̍h tùi hit四十日ê教訓來淡薄學習,論將來所beh經驗hit-ê活命 ê暗示?Tùi咱ê koh活 ê主ê出現,咱thang知影咱以及咱ê朋友若是過往-·去,hit時咱lóng是猶siāng一款,不過有變成相當koh樣ê人格。咱ê活命m̄是變做兩个,不過是有變換形狀niā-niā。咱是無失落咱siāng chit樣ê人格,咱ê記憶,咱ê疼人ê心。到hit時to̍h知,親像我hō͘主知一樣。咱也beh 保存咱現實ka-kī所有ê 品性中小khóa ê特有性,總是咱ê 動機,目的beh變做高尚,tùi án-ne來靈化咱ê人格。
Tī hit-ê來世烏暗ê世界所有一切 ê情形,無影咱tī chit-ê世界是永遠bē-tàng知影ê。咱卻是bē-tàng知到jōa-ni̍h詳細。因為「將來án怎,iáu未顯明。」總是咱tī-chia to m̄是全然lóng bē-tàng知影hit-ê bē-tàng知影ê世界!Tī hit-ê受難ê週間,伊有tùi hit-ê 可憐 ê 賊來安慰講,今á日你beh kah我tī-·leh,也親像咱今á日受釘tī十字架來teh相bat仝款,hit時咱tī hit-pêng ê世界也beh照án-ne來相bat;也伊ê koh活 ê出現,有指示咱知伊有死,to̍h是親像咱ê死仝款,也有親像咱所bat經驗-·ê,伊也有經過 hit-ê烏暗ê死河,來進前去到tī hit-pêng ê岸頂,iáu-koh伊有親像一kò ê人,soah做in永遠ê朋友來koh tńg來chit地面上chih接伊ê朋友。死ê河是bē-tàng洗無舊底 ê記憶,mā是bē-tàng廢無古早ê友愛ê情。Chit-ê事實lóng 引chhōa咱生起ǹg望kah信仰,來想咱親愛 ê人,to̍h是咱用恭敬 ê態度來hē tī棺柴內-·ê,也是親像早前 ê款,有進入tī hit-pêng ê世界,soah「用chiah-ê話來做伙安慰。」