《《平民ê基督傳》》 |
| | | 轉寄 |
TĒ8 chiuⁿ TĒJĪ PÁI CHHÌGIĀM ÊLÚSALÉM
Lūn Tô͘tiong ê kìek, hiah ê tiōngiàu ê kàsī, tāikhài sī chhinchhiūⁿ ísiōng só͘ kóng ê khoánsit.
Chittia̍p sī Chúāu 28 nî ê 12 goe̍h. I tī Tahliâucheh ê sî, siū lâng kekchhut tiāntn̂g liáuāu, íkeng kengkòe ū nn̄g goe̍hji̍t ê kú. Tī chit nn̄g goe̍hji̍t kú, I ū sìkòe phiauliû, jiânāu I ū koh chi̍t pái hiánchhut tī chit ê gûihiám ê soaⁿlō͘, koh tńglâi Lia̍psatlō͘ kap Mátāi íki̍p Málīa ê chhù. Chittia̍p tī Êlúsalém, iūkoh sī tútú teh siú Hiàntiān ê cheh, lâi teh siàuliām tī nn̄gpah nîchêng in Ιûthài ê úitāi, koh enghiông ê thâulâng Mákapí tiâu ê Iûtāi, ū chhiòngsiú to̍kli̍p ê ūntōng, lâi chínkiù in ê kok Íseklia̍t. Chóngsī chittia̍p in sī siū Lômá ê sènglīchiá sī koánhat, sī appek, iā suijiân ū chēchē ài kok ê chìsū, chi̍tpái kòe chi̍tpái, ū kèbô͘ beh hoánpoān, iáukú lóng bē sêngkong. Iūkoh hit ê sînbiāu ê Mesíiah ū sìkòe kiâⁿ tī ta̍k só͘chāi. Só͘í tī chit hō sîchūn, chènglâng bē biántit ài susióng Iésu ê sū.
Iôhaneh ū kóng, “TĪ Êlúsalém ū Hiàntiāncheh, sī tangthiⁿ sî; Iésu tī tiān·ni̍h kiâⁿ tī SĪlôbûn ê liónglông.” Tōabīn tī hit chákhí, suijiân Bēthaniah hit ê kacho̍k teh thòe I khòalū kiaⁿhiâⁿ, kiámchhái I ū kakī chi̍t lâng mō͘hiám ji̍p khì Êlúsalém siâⁿ. I sī koatì ài chhìgiām Êlúsalém, inūi beh hù chehkî ê kui tōatīn ê chènglâng lóng chūchi̍p tīhia, ǹgbāng tī bōe līpia̍t sèkan ê íchêng, nā ēthang koh chi̍t pái tittio̍h chènglâng hoaⁿhí àⁿ hīkhang lâi thiaⁿ I sī kanchèng ê ōe, sī chin bānhēng.
I ū kiâⁿ tī SĪlôbûn ê liónglông, kiámchhái sī teh bih hō͘, chiūsī tangthiⁿ sî ê hō͘, hitsî hiah ê sim putchí iôchoah ê àikokchiá, ū khòaⁿtio̍h I. In chiū teh siūⁿ kóng, che kiám sī thiⁿ·ni̍h ū hiánchhut hó ê tiāuthâu ? Kiámsī lán ê Kiùchú ū hutjiânkan hiánchhut, tī chit ê teh kìliām chínkiù ê choehkî ?
Hitsî chènglâng lóng sī khǹg kokbîn ê chengsîn, só͘í in khòaⁿ chèngtīsiōng ê sènglī ê būntôe ígōa, bô chi̍t hāng sī iàukín. In chaiiáⁿ I ū kanchèng chi̍t ê chámjiân kosiōng ê sùbēng, chóngsī tútú chittia̍p, in ê sim sī lóng bô tôngchêng, ìhiòng tī símmi̍h kosiōng ê sùbēng.
“Lí lâi kám sī beh chòe tējī ê Mákapí tiâu ê Iûtāi ?” “Lí hō͘ goán ê sim tiûtû, beh kàu símmi̍h sî ah?” “Lí nāsī Kitok, tio̍h bêngbêng kā goán kóng.”
Ah! Sī lah, I sī Kitok, sī Mesíiah, chóngsī in putkò sī teh chhōe, teh thènghāu chi̍t ê kekbēng ê thâulâng nātiāⁿ, m̄kú I sī teh thènghāu ê kok, chiūsī chi̍t ê ū gī kap Siōngtè tī·leh ê kosiōng ê ôngkok. só͘í beh tùi in chísī I sī Kitok, Sī bô chháikang. Siōngtè tùi Íseklia̍t lâng só͘ phāu ê simchì, sī putchāi tī hit hō siókhóa ê kokka koanliām, sī chámjiân ū khah kosiōng ê sùbēng tī·leh. Chit ê bô sìngióng ê sèsèòe ê tēhng Pale̍ksuthèng, suijiân ū tittio̍h sénglī lâi la̍k in ê chèngtī siōng ê koânpèng, chóngsī in nāsī beh iûgoân chhinchhiūⁿ Lômá lâng gō͘iōng hit ê koânpèng, ánni sī ū símmi̍h līek? Siatsú Íseklia̍t lâng kójiân ū tittio̍h koânpèng lâi thónghat choân sèkài, chóngsī in nāsī sòngsit in púnjiân ê chengsîn, sī ū símmi̍h līek?
“Lí nāsī Kitok, tio̍h bêngbêng kā goán kóng.”
I chiū ēng thunlún ê sim lâi ìn in kóng, “Góa bat kā lín kóng, chóngsī lín m̄sìn; siatsú lín nāsī góa ê iûⁿ, iā siatsú lín ê sim nāsī ū tiongsi̍t tī hit ê kosiōng ê io̍kbōng, lín chiū ē jīntit góa. Góa tī góa ê PĒ ê miâ só͘ kiâⁿ ê sū, chiah ê sī chòe góa ê kanchèng.” Hitsî I ū tùi in koh kóngkhí lōachē ōe, lán khiok sī lóng m̄chai, māsī lóng bô thiaⁿkìⁿ, putkò lán ū thiaⁿkìⁿ I tī chòeāu ū hoatpiáu chi̍t kù chin hótáⁿ ê ōe lâi kanchèng I sī Sîn, sī Siōngtè, lâi phah chhiⁿkiaⁿ in ê sim. “Góa kap PĒ sī chi̍tê!”
Tùi ánni, cheksî chènglâng thiaⁿliáu sòa tōa gôngngia̍h. Liân hiah ê jia̍tsêng ê àikokchiá mā bô iôngún I. Āulâi hutjiânkan ū chi̍ttīn ê pōtô͘ tōa siūkhì, tāike tōasiaⁿ âukiò, chiū chìnchêng óalâi, beh ēng tōa tè ê chio̍hthâu lâi tìmsí I. Tiapákú ê tiongkan, Iésu ū kakī chi̍t lâng, bô lâng thang póhō͘, lâi khiā tī sísit ê bīnchêng. Lán lóng ē kìtit Sūthêhoán. Kîsi̍t ta̍k pái hit hō pōtô͘ hoat siūkhì ê sî, sísit sī kūn tī ba̍kchêng. Chiàu khòaⁿ in ū tāiseng lâi chòe Kokkokthaⁿ ê chhámsū. Chóngsī I ê sîkan sī iáubē kàu. Só͘í I ēng thiāmchēng ê thàitō͘ lâi títng hiah ê chhiú the̍h chio̍hthâu tīteh hoat siūkhì ê chènglâng, kóng,
“Góa túi PĒ ēng chēchē hósū hō͘ lín khòaⁿ; kîtiong ūitio̍h tálo̍h chi̍t hāng, ēng chio̍hthâu tìm góa.” “Goán ēng chio̍hthâu tìm lí, m̄sī ūitio̍h hósū, chiūsī ūitio̍h siatto̍k; inūi lí sī lâng, ia̍h kakī lia̍hchòe Siōngtè.”
Lán kináji̍t ū lâng piáusī giâugî ê thàitō͘, m̄sìn Iésu púnsin bat bêngbêng kanchèng I sī Sîn, sī Siōngtè. Chóngsī hiah ê chhiú the̍h tōa tè chio̍hthâu ê pōtô͘, lóng bô chi̍tsutá giâugî I sī ū chútiuⁿ ê ōe. Iā I sī kanchèng ê ōe ū phah chhiⁿkiaⁿ in ê sim. Tī I ê lāibīn ū hoatchhut chi̍t khoán ê khùila̍t, ē chèap in ê bêsìn ê liāmthâu. Tùi ánni, in chiū pànghā in ê chio̍hthâu, sòa kanta gōnggōng lâi khòaⁿ I, iā Iésu chiū tùi in tiongkan kiâⁿkhì, chiūsī chòe lō͘bé pái lâi līkhui Êlúsalém siâⁿ. Āupái I koh ji̍p siâⁿ, I chiū hoaⁿhí hō͘ in, chiàu in ê ìsù lâi khoánthāi I.
Chóngsī chittia̍p I tehbeh līkhui ê sî, I ū putchí ūitio̍h Êlúsalém lâi thòngkhó͘. I tehbeh pôaⁿ soaⁿ tńgkhì Bēthaniah I ê pêngiú ê tau ê tô͘tiong, lán ū thiaⁿkìⁿ kóng, I ū oa̍tlìntńg lâi khòaⁿ chit ê bílē ê Êlúsalém siâⁿ, chiūsī koh chi̍t pái lâi kektio̍k I ê, chiū siongsim thó͘khùi kóng, “Êlúsalém ah! Êlúsalém ah! chiūsī thâisí sianti lâng, ēng chio̍hthâu tìm hōngchhe kàu tī i ê; góa lōachē pái ài chūchi̍p lí ê kiáⁿjî, chhinchhiūⁿ kebú chūchi̍p i ê keá tī si̍tē; chóngsī lín m̄ài. Lí khòaⁿ! Lín ê chhù beh phahng, lâu teh hō͘ lín. Taⁿ liáuāu, lín bô khòaⁿkìⁿ góa; thènghāu lín kóng, “Tī Chú ê miâ lāi ·ê tittio̍h hokkhì.” Tī hit ê thâuchi̍t pái ê kháisoân ê anhiohji̍t, chit ê chhàmgú ū ènggiām.
TĪ Bēthaniah hit ê sim putchí teh khòalū ê kacho̍k, Taⁿ ū koh tittio̍h pêngan. In chhaputto lóng bô teh liâubāng I ēthang koh oa̍hoa̍h tòtńglâi. Chóngsī chittia̍p I sī bô kap in tòa kàu chin kú. I ū liâmpiⁿ līpia̍t in khì khòngiá ê só͘chāi, koh chi̍tpái lâi pīpān I ê lîmchiong. Mátāi íki̍p Málīa kap I saⁿsî ê sî, in lóng bô teh phahsǹg beh ū chi̍t ê tōa piai ê sū lîmkàu tī chit ê khoàilo̍k ê katêng, iā lóng bô teh siūⁿ tī iáubē koh khòaⁿkìⁿ I ê íchêng, ū lōani̍h khiàmēng I.
Lán ū thiaⁿkìⁿ kóng, I ū līkhui khì kàu tī pa̍tê Bēthaniah ê só͘chāi, chiūsī tī ioktàn hô ê hitpêng, chiūsī Iôhaneh chho͘chho͘ teh kā lâng kiâⁿ sóelé ê só͘chāi. Iā ū thiaⁿkìⁿ kóng, chittia̍p koh ū kui tōatīn ê chènglâng chūchi̍p lâi chiūkūn I, sòa ū kanchèng kóng, “Iôhaneh lóng bô kiâⁿ sînjiah, to̍kto̍k Iôhaneh só͘ kóng, chí chit lâng ·ê, lóng sī chin.” Tī chitsî ū chēchē lâng lâi sìn I. Āulâi I ū koh tòtńg khì tī I chhuthoat I ê kang ê só͘chāi, koh sī Sèng Sîn chhinchhiūⁿ chíⁿá ū lîmkàu tī I ê thâukhakténg ê só͘chāi. I ū koh tīchia lâi kiâⁿ chēchē hāng ê sū, kàsī chēchē hāng ê tōlí, iáukú lán tīchia chíū ài chiàu lán sī ēthang chhuichhek ·ê, lâi pâilia̍t tāmpo̍h.
Ū chi̍tji̍t, I ū tī chi̍t ê hiongchhoan ê hōetn̂g, chhinchhiūⁿ tiàm tī Galílaiah ê sîtāi ê khoán, koh tútio̍h jia̍tkông ê anhiohji̍t chúgī ê būntê; iā chit ê chúgī, si̍tchāi sī ū hō͘ Siōngtè só͘ chiokhok ê sèngji̍t, pìⁿchiâⁿ hāchiān ê ìsù tī·leh. Chiūsī tút¤g tī hōetn̂g lāi ū chi̍t ê khólîn ê hūjînlâng, i ê kutthâu lóng ngī, ū tì pīⁿ cha̍ppeh nî kú, sòa únku lóng bē thang chhunti̍t. Hitsî I ū khòaⁿkìⁿ chit ê hūjînlâng teh kiû I ê lînbín, só͘í I chiū kiò i, iā ēng siangchhiú lâi hōaⁿ i, chiū cheksî chhunti̍t, sòa kui êngkng Siōngtè. Chóngsī hiah ê gûchhún ê hiongchhoan ê lāu lia̍ppí, chi̍tē khòaⁿ liáu sòa siūkhì, lâi kongkek, tùi ánni I chiū siūkhì kóng, “Ké hó ê lâng ah, pâiiu ah, lín kiám bēē chòe sêngsi̍t ê lâng? Tī anhiohji̍t, lín kiám bô ta̍k lâng tùi chô·ni̍h tháu i ê gû, ásī lû, khan khì chia̍h chúi ? Chit ê hūjînlâng sī Abulahàm ê hō͘è, hō͘ Sattàn pa̍k i, íkeng cha̍ppeh nî kú, kiám m̄ engkai tī anhiohji̍t tháu i ê kat ?” Hit ji̍t ê hōechiòng, pêngsò͘ khioksī ū phiankiàn ê liāmthâu tī·leh, iáukú in ê sim ū siū kámtōng, sòa tôngchêng I; chènglâng sòa ūitio̍h I sī kiâⁿ ê êngkng ê sū, simkoaⁿ tōatōa hoaⁿhí.
Koh ū chi̍tji̍t, in ū the̍h chhut chi̍t ê kiathun ê būntê lâi thiauchiàn I, tùi ánni, I ū piáusī chi̍t ê tiāⁿtio̍h ê ìkiàn, éngoán chiâⁿchòe chi̍t tiâu ê kàisòaⁿ, lâi chó͘chí lâng hutlio̍k ha̍phun ê ìgī, ásī līhun ê sū. Chiônglâi bē bat ū chhinchhiūⁿ kináji̍t kohkhah pitiàu chitkù ōe. “Inūi ánni, lâng beh līkhui pēbú, kiatliân i ê bó͘, nn̄g ê beh chiâⁿchòe chi̍tthé. Só͘í Siōngtè só͘ phòeha̍p· ê, lâng m̄thang punkhui i.”
Koh ū chi̍t ji̍t, ū chi̍t ê kà lu̍thoat ê siansiⁿ khǹg pháiⁿ ê ìsù lâi chhì I, kóng, “Siansiⁿ ah, góa tio̍h cháiⁿiūⁿ chòe, chiah ē tittio̍h éngoa̍h?” Ūitio̍h i, Iésu chiah ū ēng chi̍tkù ōe lâi chhiánbêng chongkàu ê choân chengsîn. Lí tio̍h chīnsim, chīnsèng, chīnla̍t, chīnì thiàⁿ Chú lí ê Siōngtè; iā tio̍h thiàⁿ chhùpiⁿ chhinchhiūⁿ kakī.” Chóngsī chit ê kàuhoatsu ìsù ài hiánbêng i sī gī ê lâng, chiū mn̄g kóng, “Siáng sī góa ê chhùpiⁿ?” Tùi ánni, lán chiah ū thang tittio̍h hit ê hó ê Satmálīa lâng ê phìjū, koh chi̍t pái thiaⁿkìⁿ I lâi teh lūnkhí jînlūi ê hiaⁿtī ài ê tōlí.
Koh ū chi̍tji̍t, I ū chē tī Hoatlīsài lâng ê chhù. Iā tâng siū chhiáⁿ ê lângkheh lóng sī jiámtio̍h in hit chi̍t kaikip ê chengsîn, tāike lóng sī koansim tī chì siókhóa ê sū, iā tī tohténg ê tâmōa, chūjiân só͘ kóngkhí cha̍phūn thiu chi̍thūn, íki̍p gîsek kap bōe chia̍h pn̄g ê tāiseng sóechhiú ê lésò͘ ê būntê, in sī khòaⁿ chiah ê chòe iàukín ê sū. I sī khòaⁿ kàu tī sūbu̍t ê kunté. I ū kóng, siatsú tī hiah ê lésò͘ ê pōeāu, nāsī ū chongkàu ê chengsîn tī·leh, hiah ê lésò͘ sī bô chhò. Chóngsī ū ê lâng sī kòethâu koansim tī hiahê, sòa hutlio̍k lu̍thoat tiong chi̍tê kohkhah iàukín· ê, chiūsī gī kap thiàⁿ Siōngtè ê sū. Lūn hiah ê kuikú, lésò͘ sī engkai tio̍h siú, tio̍h kiâⁿ, iáukú chit ê kohkhah iàukín ê sū, sī iûgoân m̄thang hutlio̍k lâi pàng bô khì chòe.
Tī Lō͘ka ê cha̍pkìphō͘ ê lāibīn, chhinchhiūⁿ ísiōng só͘ kóng chit khoán ê sū, sī chin chiàⁿ chōe. Lán tī chia sī bô ūi thang lóng kìchài sòa lâi kóngkhí. Putkò chiôngtiong iáu ū chi̍thāng, lán tekkhak tio̍h tīchia lâi lâu chi̍tūi saⁿkap siūⁿ hit ê sūsi̍t. Lán ū tùi bó͘ chi̍t só͘chāi lâi tittio̍h chi̍t ê kò͘sū; chit ê chiàu Tàntē (Dante) sī kiòchòe “Tōa ê kūchoa̍t,” ê kò͘sū, sī teh kóngkhí ū chi̍t ê hógia̍h ê siàuliân lâng lâi thiaⁿ Iésu ê ōe, āulâi iubūn chiū khì.
Chit ê siàuliân lâng, chiàukhòaⁿ sī Iésu sī teh chhōe ê lâng, sī sêngsi̍t, koh ū hó ê chìkhì, ū himbō͘ sìchiàⁿ ê sengoa̍h. I sī chi̍t ê ū chongkàu sìnliām ê siàuliân ê Hoatlīsài lâng, iā chòe kàuhōe ê tiōngiàu ê jînbu̍t, koh púnsin sī chòe koán Hōetn̂g ·ê; i sī chhinchhiūⁿ Tāisò͘ ê Sàulô, simlāi jia̍tjia̍t himbō͘ ài siú lu̍thoat, iáukú i ê lāibīn ê sengoa̍h, putsî to kámkaktio̍h ū khiàmkhoeh ê só͘chāi, siôngsiông ū khǹg chi̍tchióng ê īⁿsiōng, teh ǹgbāng thang tittio̍h chìnpō͘ kàu chiâⁿchòe oânchoân; iā i sī ū chitkhoán ê īⁿsiōng, sī lâng tī chhengliân sîtāi, khah siông sī ū ê, inūi i sī bōe thang boánchiok itchhè sio̍k tī gōahêng só͘ chipsiú ê lésò͘. Ū chi̍tji̍t, i ū ēng putchí kèngùi ê liāmthâu cháu chìnchêng lâi kūi tī i ê bīnchêng, mn̄g kóng, “Hó ê siansiⁿ ah, góa tio̍h cháiⁿiūⁿ chòe, chiah thang sêngchiap éngoa̍h?”
Lán bē biántit thiàⁿsioh chit ê siàuliân lâng. Inūi chittia̍p i sī chit ê chhengliân; iā chhengliân sîtāi sǹgsī ū phāu chēchē enghiông ê chìkhì tī·leh. I sī sêngsi̍t, simlāi ū chûn kosiōng ê lísióng. Iésu chi̍tē khòaⁿ i, chiū cheksî tôngchêng i, iā to̍kto̍k I chiah ē thang khòaⁿ kàu tī i ê simté, lâi liáukái i ê hibōng, i ê sêngsi̍t, i ê khùila̍t, íki̍p i ê loánjio̍k. Iā I ū chhinchhiūⁿ chi̍t ê gâu ê iseng, lâi itī chit ê te̍kpia̍t ê chèngthâu. “Lí siáⁿsū chhengho͘ góa sī hó ah? Bô chi̍t ê hó, to̍kto̍k Siōngtè nātiāⁿ. Koh lí nā ài sêngchiap éngoán, tio̍h ài chunsiú chiah ê kàibēng.”
Ah! Sitbāng kàuke̍k! Che to sī i kúkú ê tiongkan sī ló͘le̍k, sī teh chunsiú ê; iā tī kúkú ê tiongkan, i mā lóng ū teh chunsiú kàuhōe só͘ tēng hiah ê bē sǹgtit ê chìbîsè ê kuikú; lóng ū teh kiâⁿ chēchē gōahêng ê sū, tùi ánni lâi teh chhìkhòaⁿ, ǹgbāng ū lō͘ thang boánchiok i ê simsîn. Só͘í i teh siūⁿ kóng, chit ê tōa sianti tàutí sī ēthang tùi góa kóng ê, kám sī kanta chiah ê ōe nātiāⁿ?
“Siansiⁿ ah, chiahê góa tùi sèhàn lóng ū chhìkhòaⁿ liáu lah. Ígōa góa iáu ū khiàmkheh símmi̍h?”
Iésu chaiiáⁿ chit ê siàuliân lâng sò͘siông só͘ teh ló͘le̍k· ê, iā chaiiáⁿ i siáⁿsū simlāi bô boánchiok. I só͘ bōe bat chhinchhiūⁿ chit pái hiahni̍h tôngchêng tī símmi̍h kiûtōchiá. Iésu khòaⁿ i, chiū thiàⁿ i, iā sòa chim i ê thâuhia̍h. Āulâi Iésu chiū chùba̍k khòaⁿ i, iā jiânāu chiū piàⁿ chi̍tthiap ke̍kio̍h lâi chhuipek i lim chit ê khó͘poe, kóng, “Góa ê sèkiáⁿ ah, chíū chi̍t hāng thang boánchiok lí ê io̍kbōng. siatsú lí ài tittio̍h boánchiok, ài tittio̍h oânchoân, lí tio̍h khì bē lí hoān só͘ ū ê, lâi hō͘ sònghiong lâng, koh lâi tòe góa.”
Chūjiân chit kù ōe m̄sī tùi chènglâng só͘ iaukiû ê. Gâu ê chengsîn siōng ê iseng, ū ēng te̍kpia̍t ê biánlē lâi ha̍p tī kok lâng ê khiàmēng. Iésu chòe chi̍t ê chengsîn siōng ê phòapīⁿ ê Iseng, tīchia sī teh chíntoàn chit ê te̍kpia̍t ê chèngthâu, chaiiáⁿ jia̍tsêng ê simsîn ē khamtit siūtio̍h tōa ê chhì. Chāi chit ê siàuliân lâng, che sī chámjiân tōa ê chhì lah. Inūi i tio̍h pàngsak chit sèkan ê pùū, íki̍p chunkùi ê tēūi, sòa lâi chiâⁿchòe chit ê bô chhùkhiā ê Jînchú ê chi̍t ê sònghiong chhēng phòa saⁿ ê ha̍kseng. Che chámjiân tio̍h piàⁿ sìⁿmiā ê sū. Chóngsī nā khéng piàⁿmiā, chiū ū thang tittio̍h pòsióng, lâi chiâⁿchòe Siōngtè ê Kiáⁿ ê pêngiú. Kiámchhái Iésu ū teh phahsǹg himbō͘ i ū hūn tī Sùtô͘ ê thoânthé. Siatsú chittia̍p khiā tī i ê bīnchêng, chit ê siàuliân ê jia̍tsim ka nā ē sêngsiū chit ê kosiōng ê chhì, tùi chittia̍p khí, i úntàng beh chiâⁿchòe chi̍t ê ū kongchhái, ū miâsiaⁿ ê jînkehchiá. Tī chèng sùtô͘ ê tiongkan, i úntàng beh chiâⁿchòe tēit kosiōng ê jînbu̍t.
I tio̍h ài tiāⁿtio̍h i ê simchì. I lóng bô teh phahsǹg tī chionglâi ê sèkài lóng beh chùba̍k lâi khòaⁿ i ê koatsim, iā chittia̍p Iésu chùsîn teh khòaⁿ i. Che sī i itseng ê chòeko ê choánki. I kám ū kàugia̍h úitāi thang sêngsiū chit khoán ê chhì ? Tiapákú ê tiongkan, chiàu khòaⁿ i sī ū ê khoán. I ê ba̍kchiu ū hiánchhut enghiông ê iáⁿjiah ē thang sêngsiū ê khoán. Chóngsī jiânāu i chiū thêngteh, lâi chimchiok siūⁿ, iā siūⁿliáu simkoaⁿ sòa tiûtû putkoat, chòeāu sòa sitpāi. I ū siūⁿ i ê sángia̍p sī pí i ê simlāi só͘ ū ê lísióng khah ū kèta̍t. Tùi ánni, i ê ba̍kchiu chiū liâmpiⁿ sitlo̍h kongchhái, iā “bīn chiū sitsek, iubūn chiū khì, inūi i ê sángia̍p chinchē.”
I ū iubūn lâi līkhui I khì. Tùi ánni, chhinchhiūⁿ tī ta̍k sîtāi ū chēchē lâng só͘ chòe ê khoánsit, i ū hō͘ Iésu ê sim kankhó͘. Iā kàu ū chi̍t ji̍t lán chiū chai, chhinchhiūⁿ lán hō͘ I chai chi̍tiūⁿ, hitsî góa phahsǹg lán tēit chhimchhim só͘ thònghūn· ê, chiūsī lán ū siôngsiông hō͘ I tìkàu sitbāng. Lūn chit ê siàuliân ê koaⁿ, ígōa iáu ū símmi̍h khoán ê siausit, lán khiok sī lóng m̄chai. Kiámchhái tùi tī chit pái tōa ê kūchoa̍t, ū khì siongtio̍h i ê simsîn , tùi ánni, i ū thiàuji̍p tī hit hō pùū ê chhengliân lâng só͘ koàiⁿsì teh chòe ê chōeok, îmloān ê sengoa̍h. Iā kiámchhái i bē līkhui sèkan ê tāiseng, ū koh tòtńglâi chiūkūn Iésu. Ū ê lâng bat teh thêsī, kóng chit ê kò͘sū só͘ sio̍k tī chit ê le̍ksú tiong khah chá ê sîtāi ê kò͘sū, iā sòa kóng chit ê siàuliân ê koaⁿ sī Bēthaniah ê Lia̍psatlō͘. Lán khiok lóng m̄chai. Lán bô ū hoatkiàntio̍h símmi̍h thòtòng ê líiû thang ánni siūⁿ. Chóngsī ū chi̍t hāng lán chaiiáⁿ ê, chiūsī i koattoàn bô bē kìtit tī i ê senggâi tiong chit ê chòeko ê sùnkan. Koh chi̍t hāng lán iā só͘ chaiiáⁿ, chiūsī Iésu éngoán bô bē kìtit I sī thiàⁿ, sī chim chit ê siàuliân lâng.
Chhinchhiūⁿ ánni, Lō͘ka ê kìlio̍k ū sòachiap lâi kuntè Iésu, lâi kìchài tī hit ê thèún ê nn̄g goe̍hji̍t kan, Iésu kóng ê kàsī kap só͘ kiâⁿ ê sū; iā kàu ū chi̍tji̍t, Iésu ū hutjiânkan tútio̍h chó͘tòng, chiūsī ū chiaptio̍h tiàm tī Bēthaniah ê chíbē só͘ chhelâi ê sùchiá; in ū kóaⁿkín cháu kàu tōasimkhùi ê khoán, lâi tùi I kóng, “Chú ah, Lí só͘ thiàⁿ ê lâng phòapīⁿ lah!”
第八章 第二Pái試驗耶路撒冷
論途中ê記憶,hiah-ê重要ê教示,大概是親像以上所講ê款式。
Chit時是主後28年ê 12月,伊tī搭寮節ê時,受人激出殿堂了後,已經經過有兩月日ê久。Tī chit兩月日久,伊有四界漂流,然後伊有koh一pái顯出tī chit-ê危險ê山路,koh tńg來拉撒路kah馬大以及馬利亞ê厝。Chit時 tī耶路撒冷,又koh是tú-tú teh 守 獻殿 ê節,來teh siàu念tī兩百年前in偤太ê偉大,koh英雄 ê頭人Má-ka-pí朝ê猶大,有倡首獨立ê運動,來拯救in ê國以色列。總是chit時 in是受羅馬 ê 勝利者所管轄,所壓迫,也雖然有chē-chē愛國ê 志士,一pái過一pái,有計謀beh反叛,iáu-koh lóng bē 成功。又koh hit-ê神妙ê彌賽亞有四界行tī ta̍k所在,所以tī chit種時chūn,眾人bē 免得ài思想耶穌ê事。
約翰有講:「Τī耶路撒冷有獻殿節,是冬天時;耶穌tī 殿裡行tī所羅門 ê 兩廊。」大面tī hit 早起,雖然伯大尼hit-ê家族teh替伊掛慮驚惶,hoān-sè伊有ka-kī一人冒險入去耶路撒冷城。伊是決意ài試驗耶路撒冷,因為beh赴節期ê kui大陣 ê眾人lóng聚集tī-hia,ǹg望tī bōe 離別世間ê以前,若ē-thang koh一pái得tio̍h眾人歡喜àⁿ 耳孔來聽伊所見證 ê話,是真萬幸。
伊有行tī所羅門 ê 兩廊,hoān-sè是teh bih雨,to̍h是冬天時 ê雨,hit時hiah-ê心不止搖choah ê 愛國者,有看tio̍h伊。In to̍h teh想講,這kám是天裡有顯出好ê 兆頭?Kám是咱ê 救主有忽然間顯出,tī chit-ê teh記念拯救 ê節期?
Hit時眾人lóng是khǹg國民ê精神,所以in看政治上 ê 勝利 ê問題以外,無一項是要緊。In知影伊有見證一个相當高尚 ê使命,總是tú-tú chit時,in ê心是lóng無同情,意向 tī啥物高尚 ê使命。
「你來kám是beh做第二 ê Má-ka-pí朝ê猶大?」 「你hō͘阮 ê心躊躇,beh到啥物時ah?」 「你若是基督,tio̍h明明kā阮講。」
Ah!是lah,伊是基督,是彌賽亞,總是in不過是teh chhōe,teh thèng候一个革命ê頭人niā-niā,m̄-koh伊所teh thèng候ê國,to̍h是一个有義 kah上帝tī--leh ê 高尚 ê王國。所以beh對in指示伊是基督,是無chhái-kang。上帝tùi以色列人所抱ê心志,是不在tī hit款小khóa ê國家觀念,是明顯有khah 高尚 ê使命tī-·leh。chit-ê無信仰ê細細ê地方巴勒斯坦,雖然有得tio̍h séng-lī來lak in ê政治上 ê 權柄,總是in若是beh猶原親像羅馬人誤用 hit-ê權柄,án-ne是有啥物利益?設使以色列人果然有得tio̍h 權柄來統轄全世界,總是in若是喪失in本然 ê精神,是有啥物利益?
「你若是基督,tio̍h明明kā阮講。」
伊to̍h用吞忍ê心來應in講:「我bat kā lín講,總是lín m̄信;設使lín若是我ê羊,也設使lín ê心若是有忠實 tī hit-ê 高尚 ê慾望,lín to̍hē認得我。我tī我ê父ê 名所行ê事,chiah-ê是做我ê 見證。」Hit時伊有對in koh講起jōa chē話,咱卻是lóng m̄知,mā是lóng無聽見,不過咱有聽見伊tī最後有發表一句真好膽 ê話來見證伊是神,是上帝,來phah生驚in ê心。」我kah父是一个!」
Tùi án-ne,即時眾人聽了soah大gông-ngia̍h,連hiah-ê熱誠ê 愛國者 mā無容允伊。後來忽然間有一陣 ê暴徒大受氣,大家大聲喉叫,to̍h進前óa來,beh用大塊ê 石頭來tìm死伊。一時á久ê中間,耶穌有ka-kī一人,無人thang保護,來khiā tī死失 ê面前。咱lóng ē記得司提反。其實ta̍k-pái hit款暴徒發受氣ê時,死失是近tī目前。照看in有進前來做各各他ê慘事。總是伊ê時間是iáu未到,所以伊用恬靜ê態度來抵當hiah-ê 手 the̍h 石頭 tī-teh發受氣ê眾人,講:
「我túi 父用chē-chē好事hō͘ lín看;其中為tio̍h tó位一項,用石頭 tìm我。」
「阮用石頭 tìm你,m̄是為tio̍h 好事,to̍h是為tio̍h褻瀆;因為你是人,亦ka-kī掠做上帝。」
咱今á日有人表示僥疑ê態度,m̄信耶穌本身bat明明見證伊是神,是上帝。總是hiah-ê 手 the̍h大塊石頭 ê 暴徒,lóng無一屑á僥疑伊所有主張ê話,也伊所見證 ê話有phah生驚in ê心。Tī伊ê內面有發出一款ê氣力,會制壓in ê bê信 ê 念頭。Tùi án-ne,in to̍h放下in ê 石頭,soah kan-taⁿ戇戇來看伊,也耶穌to̍h對in中間行去,to̍h是做路尾 pái來離開耶路撒冷城。後pái伊koh入城,伊to̍h歡喜hō͘ in,照in ê意思來款待伊。
總是chit時伊teh-beh 離開ê時,伊有不止為tio̍h耶路撒冷來痛苦。伊teh-beh pôaⁿ山tńg去伯大尼伊ê朋友ê tau ê途中,咱有聽見講,伊有oa̍t-lìn-tńg來看chit-ê美麗 ê耶路撒冷城,to̍h是koh一pái來激逐伊-·ê,to̍h傷心吐氣講:「耶路撒冷ah!耶路撒冷ah!to̍h是thâi死先知人,用石頭 tìm 受差遣到tī伊ê;我jōa chē pái ài聚集你ê kiáⁿ兒,親像雞母聚集伊ê雞á tī翼下;總是lín m̄-ài。你看!Lín ê厝beh 拋荒,留teh hō͘ lín。Taⁿ了後,lín無看見我;thèng候lín講:「Τī主ê 名內-·ê得tio̍h 福氣。」Tī hit-ê頭一pái ê 凱旋 ê安息日,chit-ê 預言有應驗。
Tī伯大尼hit-ê心不止teh掛慮ê家族,taⁿ有koh得tio̍h平安。In差不多 lóng無teh遼望伊ē-thang koh活活tò-tńg來。總是chit時伊是無kah in tòa到真久。伊有liâm-piⁿ 離別 in去曠野ê所在,koh一pái來準備伊ê 臨終。馬大以及馬利亞kah伊相辭 ê時,in lóng無teh phah算beh有一个大悲哀ê事來到tī chit-ê快樂ê家庭,也lóng無teh想tī iáu未koh看見伊ê以前,有jōa-ni̍h 需要伊。
咱有聽見講,伊有離開去到tī別ê伯大尼ê所在,to̍h是tī約旦河 ê hit-pêng,to̍h是約翰初初teh kā人行洗禮 ê所在。也有聽見講,chit時 koh有kui大陣 ê眾人聚集來就近伊,soah有見證講:「約翰lóng無行神蹟,獨獨約翰所講,指chit人ê,lóng是真。」Tī chit時有chē-chē人來信伊,後來伊有koh tò-tńg去tī伊出發伊ê工 ê所在,koh是聖神親像chíⁿ-á有來到tī伊ê頭殼頂 ê所在。伊有koh tī-chia來行chē-chē項ê事,教示chē-chē項ê 道理,iáu-koh咱tī-chia只有ài照咱所ē-thang推測ê,來排列淡薄。
有一日,伊有tī一个鄉村ê會堂,親像tiàm tī加利利ê時代 ê款,koh tú-tio̍h熱狂 ê安息日主義 ê問題;也chit-ê主義,實在是有hō͘上帝所祝福ê 聖日,變成下賤 ê意思 tī-·leh。to̍h是tú當 tī 會堂內有一个可憐 ê婦人人,伊ê 骨頭lóng硬,有tì 病十八年久,soah ún-ku lóng bē-tàng伸直。Hit時伊有看見chit-ê婦人人teh求伊ê 憐憫,所以伊to̍h叫伊,也用雙手來hōaⁿ伊,to̍h即時伸直,soah歸榮光上帝。總是hiah-ê 愚蠢 ê鄉村ê 老 拉比,一下看了soah受氣,來攻擊,tùi án-ne伊to̍h受氣講:「假好ê人ah,俳優ah,lín kám bē-ē做誠實 ê人?Tī安息日,lín kám無ta̍k人tùi槽裡tháu伊ê牛,á是驢,牽去食水 ?chit-ê婦人人是亞伯拉罕 ê後代,hō͘撒但 縛伊,已經十八年久,kám m̄應該tī安息日tháu伊ê結?」Hit日ê 會眾,平素卻是有偏見 ê 念頭 tī-·leh,iáu-koh in ê心有受感動,soah同情伊;眾人soah為tio̍h伊所行ê榮光 ê事,心肝大大歡喜。
Koh有一日,in有the̍h出一个結婚ê問題來挑戰伊,tùi án-ne,伊有表示一个tiāⁿ-tio̍h ê意見,永遠成做一條 ê 界線,來阻止人忽略合婚ê意義,á是離婚ê事。從來bē bat有親像今á日koh-khah 必要 chit句話。」因為án-ne,人beh離開父母,結連伊ê bó͘,兩个beh成做一體。所以上帝所配合-·ê,人m̄-thang分開伊」
Koh有一日,有一个教律法ê先生 khǹg pháiⁿ ê意思來試伊,講:「先生ah,我tio̍h án怎做,chiah ē得tio̍h永活?」為tio̍h伊,耶穌chiah有用一句話來詳細說明宗教 ê全精神。你tio̍h 盡心,盡性,盡力,盡意疼主你ê上帝;也tio̍h疼厝邊親像ka-kī。」總是chit-ê教法師意思ài顯明伊是義 ê人,to̍h問講:「啥人是我ê厝邊?」Tùi án-ne,咱chiah有thang得tio̍h hit-ê好ê撒馬利亞人ê譬喻,koh一pái聽見伊來teh論起人類 ê兄弟愛 ê 道理。
Koh有一日,伊有坐tī 法利賽人ê厝,也同受請ê人客lóng是染tio̍h in hit一階級ê精神,大家lóng是關心tī 至小khóa ê事,也tī桌頂 ê 談話,自然是講起十份抽一份,以及儀式kah bōe 食飯 ê 進前洗手 ê 禮數 ê問題,in是看chiah-ê做要緊ê事。伊是看到tī 事物 ê 根底。伊有講,設使tī hiah-ê 禮數 ê 背後,若是有宗教 ê精神tī-·leh,hiah-ê 禮數是無錯。總是有ê人是過頭關心tī hiah-ê,soah忽略律法中一个 koh-khah要緊ê,to̍h是義 kah疼上帝ê事。論hiah-ê 規矩,禮數是應該tio̍h守,tio̍h行,iáu-koh chit-ê koh-khah要緊ê事,是猶原m̄-thang忽略來放無去做。
Tī路加ê雜記簿ê內面,親像以上所講chit款ê事,是真正chē。咱tī chia是無位thang lóng記載soah來講起。不過從中iáu有一項,咱的確tio̍h tī-chia來留一位做伙想hit-ê事實。咱有tùi某一所在來得tio̍h一个故事;chit-ê照Tàn-tē(Dan te)是叫做「大ê拒絕」ê故事,是teh講起有一个好額 ê少年人來聽耶穌ê話,後來憂悶to̍h去。
Chit-ê少年人,照看是耶穌所teh chhōe ê人,是誠實,koh有好ê 志氣,有欣慕四正 ê生活。伊是一个有宗教信念ê少年ê法利賽人,也做教會ê重要ê人物,koh本身是做管會堂 ê;伊是親像大數ê掃羅,心內熱誠欣慕ài守律法,iáu-koh伊ê內面 ê生活,不時to感覺tio̍h有欠缺ê所在,常常有khǹg一種 ê異象,teh ǹg望thang得tio̍h 進步到成做完全;也伊所有chit款ê異象,是人tī青年時代,khah常所有ê,因為伊是bē-tàng滿足一切屬tī外形所執守 ê 禮數。有一日,伊有用不止敬畏 ê 念頭走進前來跪 tī伊ê面前,問講:「好ê先生ah,我tio̍h án怎做,chiah thang承接永活?」
咱bē 免得疼惜chit-ê少年人,因為chit時伊是chit-ê青年;也青年時代算是有抱chē-chē英雄 ê 志氣tī-·leh。伊是誠實,心內有存高尚 ê理想。耶穌一下看伊,to̍h即時同情伊,也獨獨伊chiah ē-thang看到tī伊ê心底,來了解伊ê希望,伊ê誠實,伊ê氣力,以及伊ê 軟弱。也伊有親像一个gâu ê醫生,來醫治 chit-ê特別ê 症頭。」你啥事 稱呼我是好ah?無一个好,獨獨上帝niā-niā。Κoh你若ài承接永遠,tio̍h ài 遵守 chiah-ê誡命。」
Ah!失望到極!這to是伊久久 ê中間所努力,所teh 遵守 ê;也tī 久久 ê中間,伊mā lóng有teh 遵守教會所定hiah-ê bē 算得 ê 至微細 ê 規矩;lóng有teh行chē-chē外形 ê事,tùi án-ne來teh試看,ǹg望有路 thang滿足伊ê心神。所以伊teh想講,chit-ê大先知到底所ē-thang tùi我講-·ê,是kan-taⁿchiah-ê話niā-niā ?
「先生ah,chiah-ê我tùi細漢lóng有試看了lah,以外我iáu有欠缺啥物?」
耶穌知影chit-ê少年人素常所teh努力-·ê,也知影伊啥事心內無滿足。伊是m̄-bat親像chit pái hiah-ni̍h同情tī啥物求道者。耶穌看伊,to̍h疼伊,也soah chim伊ê頭額。後來耶穌to̍h注目看伊,也然後to̍h piàⁿ一帖極藥來催逼伊lim chit-ê苦杯,講:「我ê 細kiáⁿah,只有一項thang滿足你ê慾望。設使你ài得tio̍h 滿足,ài得tio̍h完全,你tio̍h去賣你凡所有ê,來hō͘ sàn-chhiah人,koh來tòe我。」
自然 chit句話m̄是tùi眾人所要求 ê,gâu ê精神上 ê醫生,有用特別ê勉勵來合tī各人ê 需要。耶穌做一个精神上 ê 破病 ê醫生,tī-chia是teh 診斷 chit-ê特別ê 症頭,知影熱誠ê心神會堪得受tio̍h大ê試。在 chit-ê少年人,這是相當大ê試lah。因為伊tio̍h放sak chit世間ê 富有,以及尊貴 ê 地位,soah來成做chit-ê無厝khiā ê人子ê一个sàn-chhiah,穿破衫ê學生。這相當tio̍h拚性命 ê事。總是若肯拚命,to̍h有thang得tio̍h報賞,來成做上帝ê kiáⁿê朋友。Κiám-chhái耶穌有teh phah算欣慕伊有份tī使徒ê團體,設使chit時 khiā tī伊ê面前,chit-ê少年ê熱心家若ē承受chit-ê 高尚 ê試,tùi chit時起,伊穩當beh成做一个有光彩,有名聲ê人格者。Tī眾使徒 ê中間,伊穩當beh成做第一高尚 ê人物。
伊tio̍h ài tiāⁿ-tio̍h伊ê心志,伊lóng無teh phah算tī將來ê世界lóng beh 注目來看伊ê決心,也chit時耶穌注神 teh看伊。這是伊一生ê 最高ê 轉機。伊kám有夠額偉大thang承受chit款ê試 ?一時á久ê中間,照看伊是有ê款,伊ê目chiu有顯出英雄 ê影跡ē-thang承受ê款。總是然後伊to̍h停teh,來chim-chiok想,也想了心肝soah 躊躇不決,最後soah失敗。伊有想伊ê 產業是比伊ê心內所有ê理想khah有價值。Tùi án-ne,伊ê目chiu to̍h liâm-piⁿ失落光彩,也「面to̍h失色,憂悶to̍h去,因為伊ê 產業真chē。」
伊有憂悶來離開伊去,tùi án-ne,親像tī ta̍k時代有chē-chē人所做ê款式,伊有hō͘耶穌ê心艱苦。也到有一日咱to̍h知,親像咱hō͘伊知一樣,hit時我phah算咱第一深深所痛恨-· ê,to̍h是咱有常常hō͘伊致到失望。論chit-ê少年ê官,以外iáu有啥物款ê消息,咱卻是lóng m̄知。Κiám-chhái tùi tī chit pái大ê拒絕,有去傷tio̍h伊ê心神,tùi án-ne,伊有跳入tī hit款富有ê青年人所慣勢 teh做ê罪惡、淫亂 ê生活。也hoān-sè伊bōe離開世間ê 進前,有koh tò-tńg來就近耶穌。有ê人bat teh提示,講chit-ê故事是屬tī chit-ê歷史中khah 早 ê時代 ê故事,也soah講chit-ê少年ê官伯大尼ê拉撒路,咱卻lóng m̄知。咱無有發見tio̍h啥物妥當 ê理由thang án-ne想。總是有一項咱知影-·ê,to̍h是伊決斷無bē記得tī伊ê生涯中chit-ê 最高ê瞬間。Κoh一項咱也是知影,to̍h是耶穌永遠無bē記得伊所疼,所chim chit-ê少年人。
親像án-ne,路加ê記錄有續接來跟tòe耶穌,來記載tī hit-ê退隱ê兩月日間,耶穌講ê教示kah所行ê事;也到有一日,耶穌有忽然間tú-tio̍h 阻擋,to̍h是有接tio̍h tiàm tī伯大尼ê姊妹所差來ê使者;in有趕緊走到大心氣 ê款,來對伊講:「主ah,你所疼ê人破病 lah!」